Garaj binaları

V e n e d i k t e A u t o r i m e s s a g a r a j ı .

G a r a j b i n a l a r ı

(Deutsche Bauzeitung. Berlin. 7. 1936) dan.

İdeal bir otomobil şehrinde kat garajı olmamalıdır. Sey-rii sefere tahsis edilen yer, ayrıca ilâve satıhlarına lüzum bı-rakmıyacaktır. İstikbalin şehir mimarisi bütün detayları etüd edilmiş gayesine kademevari varmak üzere mevcut şehirlerde işe başlamıştır.

Bu bakımdan kat garajları bugünkü şehirlerin seyrü se-fer eksiklerini telâfi mahiyetinde binalardır. Ancak bu bina-lar bugün için lâzım ve belki yarın için de daha lüzumlu ola-cağından garaj yapıları tekniği, kat garajlarının esaslarını, karşılaşılacak bütün meseleleri halledecek, kattan ve masraf-tan en çok tasarruf edecek surette incelemiştir.

T r e n için demiryolu, istasyon ve depolar ne ehemmiyet-te ise otomobil için de yollar, daimî durak yerleri ve garaj-lar o ehemmiyettedir. Bu hakikate en evvel İtalyada kıymet verildi. Yukarı İtalyada yapılan yollar uzun zaman ö r -nek olacak evsafta idi. Ayni zamanda İtalyan otomobil endüs-trisi de Büyük harpten sonra Avrupada ön safta gelmekte idi.

Son zamanlarda Almanyada da motörlü vasıtaların si-yasî ve iktisadî sahadaki ciddî ehemmiyetine dikkat edildi. Hemen işe başlanarak gerek otomobil endüstrisi, gerek yollar büyük bir sür'at ve mükemmeliyetle inkişaf ettirildi.

Bugün Amerikanın büyük şehirlerinde yüksek binalardaki insan kesafeti şehir merkezinde otomobil kullanmayı â -deta imkânsız yapmaktadır. Gittikçe artan otomobil ihtiya-cile birlikte sayısız arabaları nisbeten dar bir saha içinde ba-rındıracak binalar yapabilmek bir mesele teşkil etmektedir.

Şehir merkezinde işi olanlar şüphesiz arabalarım iş yer-lerinin imkân derecesinde yakınında isterler.

Araba sahipleri, ya şehrin içinde ve merkeze yakın otu-ranlar, yahut ta şehir civarında oturup ta gündelik işi

mer-kezde olanlardan ibarettir. Şehirde oturanlar garajı gece için, civarda oturanlar da gündüz için isterler.

Bugünkü vaziyette arabalar geceleri, binaların arkala-rında veya aralıklarda uydurulmuş yerlerde, gündüzleri de sokaklarda v e meydanlarda barındırılmaktadır. Halbuki bu yerlerin başka maksadlara hizmet etmesi lâzım olduğu aşi-kârdır. En güzel yol ve meydanların gündüzleri yüzlerce boş arabaya durak olması yüzünden tesirleri kaybolmaktadır. Bu suretle binaların sokl kısmı âdeta ortadan kalktığı için bi-nalar batık görünmekte ve meydanların çevreleri silinmek-tedir.

Aralarda v e arka bahçelerde uydurma hususî garajlar pek çok yer kaybolmasına sebep olduklarından böyle yerle-rin birleştirilerek müşterek giriş, çıkışlı ve bir plân çerçe-vesine alınmış, imkân derecesinde geniş birer gündüz garajı haline getirilmesi mümkündür. Bu takdirde tabiî gece için yeniden ayrıca binalar yapmak icap eder. Bunlar da kat ga-rajları halinde birer kilometre veya yürüyerek beş dakikada varılacak mesafelerde şehir merkezine dağılmış olmalıdır. Bu tedbirlerle halâ pek fazla şikâyetleri mucip olan şehir par-çalarının zemin katları da oldukça bütünleşmiş bir şekil ala-bilecektir.

L o n

- 1

,„l

4

1 '-^"L;

,

r—

h

_M

1 1'

Bu münasebetle, san yapılan büyük garaj binalarında emniyet, kolaylık ve kullanışın bugünkü ileri teknikten is-tifade edilerek ne şekilde halledilmiş olduğunu birer birer gözden geçirmek faydalıdır. Esas itibarile böyle binalarda asansör usulü hem iktisadi bakımdan hem pisikolojik mah-zurlar dolayısile tercih edilmemektedir. Diğer detaylardı her bina bulunduğu yer, arsa ve kullanış şekli dolayısile hu-susi şartlar göstermektedir:

L o n d r a d a C u m b e r l a n d g a r a j ı .

6 katlıdır ve 400 araba ihtiva edebilir. Bina birbirine mu-vazi iki kısımdan ibarettir. Bu iki kısmın katları arasında ya-ıımşaı- kat yüksekliğinde fark vardır. Bu kat farkları

arası-nı birleştiren yarım rampalar 12 metre kadar uzunlukta-dır. Rampaların bir kısmı inişe, bir kısmı çıkışa tahsis edil-miştir. Bu rampaların kullanışı saat yelkovan hareketinin ak-si istikametindedir. Bu şekil dönüş, bir çok tecrübelerden son-ra en kolay ve en son-rahat dönüş olason-rak tesbit edilmiştir. Rampa-ların dikliği için 1/8 meyil kabul edilmiştir. RampaRampa-ların uzun-luğu iki araba boyuna tekabül ettiğinden rampa aralarına te-sadüf eden kısımlarda iki sıra, bir sıra yer katta, öteki sıra üstündeki katta olmak üzere, araba park yeri ayrılmıştır. Bu suretle rampaların en az yer işgal ederek yapının inşaî bün-yesine uygun olması temin edilmiştir. Yarım katlarda serbest açıklık 17,75 metre ve kat yüksekliği döşemeden tavana 2,45 metredir. Her katta su ve tazyikli hava tesisatı vardır. G a r a j binası ile yandaki binalar arası mantar kaplamalarla sarsın-tıya ve sese karşı tecrid edilmiştir. Y e r katında umumî benzin satış yeri ve servis kısımları olduğu gibi diğer katlarda da

şoförler için istirahat odaları yapılmıştır. Binanın pencere sa-tıhları fazla yapılmak suretile içerisinin fazla derinliğine ışık temin edilmiştir.

V e n e d i k t e A u t o r i m e s s a g a r a j ı . Bu garajın altı katında 1000, açık terasında da 300 ara-ba için yer vardır. Rampa tertiara-batı Cumberland garajında ol-duğu gibidir. Y a n i bina, katları birbirinden yarımşar kat farklı iki parçadan ibarettir. Bu iki parça arasında irtibat ku-le tarzında h e l e : m i iki rampa iku-le temin edilmiştir. Binanın derinliği pek fazla olduğundan araya büyük bir aydınlık bı-rakmak zarureti hâsıl olmuştur. Bu aydınlık zemin katta, üs-tü örtiilü büyük bir tamir atelyesi ve yıkama yeri olarak kul-lanılmıştır. Rampalarla araba durma yerlerinin iyi ayırd edil-miş olması geçiş, dönüş için kolaylık temin etedil-miştir. Bir kı-sım durma yeri kapalı yapılmıştır. Bu suretle hem fazla açık-lıklar yapmak mecburiyeti kalmadan direk taksimatı yapıl-mış, hem bazı müşterilerin daha fazla- kira vererek arabala-rını kapalı bölmeler içinde muhafaza edebilmeleri imkânı bulunmuştur. K a t yükseklikleri döşemeden tavana 2,60 met-redir. Rampa meyli yüzde 8 - 1 0 arasındadır. Bu garajın ser-vis, atelye kısımları, teshin dairesi, müşteriler salonu ve bun-lara ait teferrüatı çok iyi ve muntazamdır.

Londradaki ve Venedkiteki garajları mukayese edersek görürüz ki esas itibarile her ikisi de örnek olacak mahiyette iyi halledilmiş binalar olmakla beraber birbirinden tamamile ayrı hususiyetleri haizdirler. Cumberland garajı en büyük bir şehrin merkezinde, çok pahalı ve mahdut bir arsa üzerinde, müşterinin azamî konforunu göz önünde bulundurmaktan

A u t o r i m e s s a g a r a j ı

A ç ı k d u r a k y e r l e r i

H e l e z o n ! r a m p a

K a p a l ı b ö l m e l i d u r a k y e r l e r i

yade her santimetre murabbaını yerinde kullanarak azamî araba adedini şehrin iş sahasında barındırabilmek mecburi-yetile yapılmıştır. Buna karşılık Autorimessa garajı dünyanın dört bucağındart gelen en zor beğenir müşterileri memnun edebilecek konforda ferah ve zengin yapılabilmiştir.

B e r n ' d e g a z i n o g a r a j ı .

ola-A u t o r i m e s s a g a r a j ı t a m i r a t e l y e s i ve s e r v i s kısmı.

çaktır. Rampa tertibatı iç içe 2 yarım daireden ibarettir. Bun-lardan büyüğü giriş içindir ve yüzde 7,5 meylindedir. İç yarım daire çıkış içindir ve meyli de biraz daha fazladır. Rampala-rın iniş, çıkış meyilleri birbirinin aksi istikametindedirler. Bu bina dik bir yamacın içine gömülü olarak yapıldığından giriş

ve çıkış üst katta sokaktandır. Sokak seviyesinden yukarıda yalnız dükkânlar, teşhir solanları ve idare kısmı iki kat ha-linde yapılmıştır. G a r a j kısmı kamilen derinde olduğundan şehir mimarisi bakımından gözü tatmin edici bir şekil temin edilebilmiştir.

B e r n ' d e k a z i n o g a r a j ı , p l â n v e b o y u n a k e s i m .