M i l a n o s i v i l t a y y a r e i s t a s y o n u
M i m a r G i a n l u i g i G i o r d a n iBu istasyon Milânoda, (Porto Vittoriada) dan takriben üç kilometre uzakta inşa edilmiştir, istasyon, gerek büyük-lüğü ve gerekse modern tertibatı itibarile Avrupanın sayılı ve mühim tayyare istasyonlarından biri olmuştur. Her iki tarafında muhtelif servislere mahsus bir çok müştemilâtı vardır. Bu binalar yolculara mahsus tayyare istasyonu ile memurlara mahsus ikametgâhlar ve saireyi, keza tayyare ka-rargâhı kumandanlığına mahsus bir binayı, tayyareciler ile karabinerlere mahsus koğuşları, bir idare merkezini, yolcu tayyarelerine mahsus büyük bir tayyare hangarını ihtiva e-diyor. Projesi mimar Gianluigi Giordani tarafından tanzim edilmiş olan bu binalar şöyle tasnif edilebilir.
— Tayyare istasyonu, mesken ve saireyi teşkil eden bi-— Tayyare meydanı kumandanlığına mahsus binalar. — İdare merkezi.
istasyon binası karakteristik bir mahiyeti haizdir. Çün-kü kara tayyareleri karargâhı olduğu gibi deniz tayyareleri-ni de barındıracak mahiyettedir. Bu itibarla yolcu, eşya, posta gibi muhtelif servis tayyareleri seferlerine tahsis edil-diği için sirkülasyonunda ve diğer muamelâtında husule ge-lecek zorluklar ve karşıklıklara meydan vermemek üzere, istasyonun muhtelif servislerini ayrı yerlerde muhtelif plân-lar üzerinde tertip etmek icap etmiştir. Bu suretle husule gelecek bir takım mahzurlar ortadan kaldırılmıştır.
Yolcu salonları birinci katta o suretle tertip edilmiştir ki, yolcular ancak, tayyareye binecekleri zaman kendilerine tahsis edilen sahaya inerler. Bu sahaların başka servislerle kat'iyen hiç bir alâkası yoktur.
Posta ve eşya tayyarelerinden, yüklerin alınması ve oto-mobillere konulması daima muayyen bir saha içinde yapıl-maktadır. Bu saha yolculara mahsus salonların altında bu-lunmaktadır. Yolcuları tayyare meydanına getiren otomobil-ler antreden iç sahaya bir geçit vasıtasile bekleme salonları-nın önüne gelirler. Antredeki meydan bir çok otomoil ala-cak büyüklüktedir.
Yolcular, bekleme salonlarından, meydana üzeri kap -lı iki geçit vasıtasile inerler. Deniz tayyarelerine tahsis edil-miş olan rıhtım iskelesine yolcular, meydan kumandanlığı ile istasyon binaları arasında yapılmış olan üzeri kapalı bir geçit vasıtasile gelirler. Bu geçidin her iki tarafı camla
yer-lerinc giden müteaddid yollar vardır. Halka tahsis edilen mey-dan lokantasile beraber tayyare karargâhına doğru tesis edil-miştir. Bu meydanda her zaman uçuşlar yapılır.
Yolcular, bir geçitten geçerek büyük salona girerler. Yolculara mahsus bilet gişeleri, posta ve telgraf daireleri, istihbarat odası, gazete dükkânı, bagaj ambarı ye saire bu salondadırlar.
Tenvirat, dağınık ışık sistemindedir. Ve bütün ışık terti-batı camdan cidarlar arkasında yapılmıştır, tnsan boyunda kristalden bir camlık bütün tayyare meydanının panorama-sını gösterir. Bu camekân garb tarafında yapılmış olduğun-dan güneşten mahfuzdur.
Tayyareye binecek olan yolcular, bekleme salonunu ter-kettikten sonra evvelâ bir galeriden ve sonra gümrük kont-rol dairesile umumî emniyet dairesinden ve diğer resmî dai-relerden geçmeğe mecburdurlar. Yolcular bu dairelerde lâ-zım gelen resmî muamelelerden sonra doğru binecekleri tay-yareye giderler.
Bekleme salonunun sağ tarafından lokanta ile bir mut-fak, bir istirahat salonu ve otele giden bir merdiven vardır. Mütalea salonu posta ve telgraf dairesine merbuttur. Otelin hariçten de methali vardır.
üç katlı istasyon binasında hava seyriseferi şirketinin o-fısleri, banka ve sair bürolar vardır. Bu ofisler bir taraftan salonlardaki yolcular ile diğer taraftan idare kısmı ile mü-nasebettardır.
İstasyonun zemin katındaki daireler şunlardır: Gündelik otelin mutfağı, eşya dairesi ve ambarları, o -tomobillere mahsus bekleme yerleri.
Büyük tayyare uçuşlarını görmek için halka ayrıca geniş bir saha tahsis edilmiştir. Bü gibi uçuş zamanlarında
lokan-tada çift servis tertip olunur ve bu servislerden biri için is-tasyonun birinci katındaki salon, diğeri için de zemin katın-daki kahve salonu altında bulunan saha tahsis edilir. Halka mahsus meydan ile birinci kattaki lokanta ve büfe bir mer-diven ile birbirlerine bağlıdırlar. Gerek ahali ve gerek yol-cular için şark ve garb cihetlerinden tayyare karargâhına bakan büyük pencereler tertip edilmiştir. Bu pencereler çift katlıdır.
Posta ve eşya servisleri zemin katındadır. Yalnız posta gişesi mütalea salonuna bitişiktir. Yük, posta ve bagajların tahmil ve tahliyesi gümrük memurlarının nezareti altında icra olunur. Bütün bu servisler bir merdiven ve iki yük a-sansöı-ü vasıtasile en üst kattaki servislerle daimî münase-bettedirler.
Bütün servisler, dar bir köprü vasıtasile doğrudan doğ-ruya ikamet ve yemekhane binasının birinci katında bulu-nan kumandanlığa bağlıdırlar. Birinci katta garsonlara mah-sus bir daire bulunduğu gibi zemin katında da karargâh me-murlarına mahsus bir yemek odası ve bunun önünde göle bakan bir terase yapılmıştır. Bunlardan başka bu katta mut-fak, kiler ve kardroplara mahsus ikinci bir daire tertip edil-Kumandanlık binası, sivil müdürlük dairesile en son sis-temde radyotelefonik tertibatla beraber tayyarelerin uçuş esnasında uğrayabilecekleri her türlü tehlikelerden muhafa-zasına mahsus tesisatı ve elektrikle işaret veren meteorologi cihazlarını ihtiva etmektedir.
Zemin kat plânı: 1 — Bar ve lokanta dairesi, 2 — Ahaliye mahsus meydan, 3 — Mutfak, 4 — Depo, 5 — Bulaşıkhane, 6 — Berber dairesi, 7 — Günlük otel, 8 — Posta ve eşya dairesi, 9 — Galeri, 10 - 11 — Yük anbarı, 12 — Garaj, 13 — Vesti-bül, 14 - 18 — Ofisler.
ikinci kat plânı: 1 — Teras, 2 — İstirahat salonu, 3 — Gardrob, 4 — Yatak odası, 5 — İki kişilik yatak odası, 6 — Salon boşluğu, 7 — Memurlar için toplantı salonu.
