OTEL İŞLETMECİLİĞİ 7.HAFTA
(Otel İşletmelerinde Organizasyon)
Otel İşletmelerinde Organizasyon
1. Organizasyonun Tanımı
2. Organizasyon Sürecinin Aşamaları 3. Organizasyon Kuralları
4. Organizasyonun Faydaları 5. Otel Organizasyon Tipleri 6. Uygun Organizasyon Seçimi
1. Organizasyonun Tanımı
Organizasyon, işletmeyi meydana getiren bölümler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve belirlenen amaçları gerçekleştirmek için üst yönetimce oluşturulan biçimsel bir yapı olarak ifade edilebilir.
2. Organizasyon Sürecinin Aşamaları
• İstenilen amaçların belirlenmesi
• Yapılacak işlerin belirlenmesi ve gruplandırılması
• Personelin seçimi ve değerlendirilmesi
• İşlerin görüleceği yer, araç ve yöntemlerin belirlenmesi
3. Organizasyon Kuralları
• Temel ve destek işlevler birbirinden ayrılmalı ve benzer faaliyetler bir grupta toplanmalıdır.
• İşlerin tekrarından sakınılmalıdır.
• Bir işlem farklı bölümler arasında dağıtılmamalıdır.
• Yönetici durumunda olanların yüklendikleri işlerin içeriği iyi bir şekilde belirlenmelidir.
• Personele kendi yetenekleri ve çalışma alanları dışında işler verilmemelidir.
• İşler, belirli amaçlara en az zaman, enerji ve para harcanması ile ulaşılacak biçimde organize edilmelidir.
3. Organizasyon Kuralları
• Yöneticiler, doğru gördükleri şeyi yapma ve gerekli tedbirleri alma konusunda hür olmalıdır.
• Organizasyon, otelin düzenli bir birlik ve topluluk halinde bulunmasını sağlayacak biçimde olmalıdır.
• Organizasyon, değişmez kabul edilmemelidir.
• Üretim ve hizmet faaliyetlerinin aksamadan en az hatalı biçimde yürütülmesi ve kontrol edilmesi için gerekli tedbirlerin alınması gerekir.
• İşletme faaliyetleri, istenilen zamanlarda tamamlanmalıdır.
3. Organizasyon Kuralları
• Üretim araçları ve işgücü, işin özelliklerine uygun bir şekilde seçilmelidir.
• Organizasyon, işletmede komuta birliğini sağlamalıdır.
• Benzer işler toplanmalı ve bir kişinin sorumluluğuna verilmelidir.
• Görev, yetki ve sorumluluklar kesin olarak belirlenmeli ve birbiriyle denk olmalıdır.
• Organizasyon, kontrol etme olanağı vermelidir.
4. Organizasyonun Faydaları
• İşletmenin yönetimini kolaylaştırır.
• Sorumluluk, görev ve yetki devri kolaylaşır.
• İyi bir organizasyon, büyümeyi ve değişik işleri yapmayı sağlar.
• Teknolojik gelişmenin uygulanması, her gün gelişen teknolojinin izlenmesi ancak iyi bir organizasyon sayesinde mümkün olabilir.
• İşletmedeki sosyal ilişkilerin düzenlenmesi, çalışanlar arasında iyi ilişkilerin sağlanması ve çatışmaların önlenmesi iyi bir organizasyonla mümkün olur.
• Özgür düşünmeyi teşvik eder ve yeni yöntemlerin ortaya çıkarılmasında ve uygulanmasında çalışanlara inisiyatif verir.
5. Otel Organizasyon Tipleri
Otel işletmelerinde görülen organizasyon tipleri (modelleri) şunlardır:
• Fonksiyonel organizasyon
• Doğrusal organizasyon
• Karma organizasyon
Fonksiyonel Organizasyon
Fonksiyonel organizasyon, sınırları açıkça belirlenmiş yetki alanında bir yöneticinin kendi emirlerini uygulatmasına imkân veren ve aynı zamanda birçok üstün bir asta komut (emir) verme yetkisine sahip olduğu organizasyon tipidir.
Fonksiyonel organizasyonlarda iş görenlerin görev ve sorumlulukları ile amaçlar arasındaki hiyerarşi önceden açık bir şekilde belirlenmiştir.
Doğrusal Organizasyon
Doğrusal organizasyon tipinde yetki ve sorumluluk, en üst yöneticiden en alt kademedeki iş görene doğru gitmektedir. Her ast, bir üste bağlıdır. Üst kademe yönetici, sadece kendine bağlı asta veya astlara emir verebilmektedir. Doğrusal organizasyon en az karışık olan ve genellikle küçük işletmelerde kullanılan organizasyon tipidir.
Karma Organizasyon
Bu organizasyon tipi, büyük otel işletmelerinde uygulanan, fonksiyonel organizasyon tipi ve doğrusal organizasyon tipinin olumlu taraflarını birleştirmek suretiyle ortaya çıkarılan organizasyon tipidir.
Karma organizasyon tipinde üst basamaklarda komutayı sağlamak için doğrusal organizasyon tipi uygulanır. Alt kademelerde ise fonksiyonel organizasyon tercih edilir
6. Uygun Organizasyon Seçimi
• Durumsal Değişkenler (Dış Çevre, Demografik Durum, Yaş, Büyüklük)
• Stratejik Değişkenler (Amaç ve Strateji, Yönetim Stili ve Felsefesi)
• Yapısal Değişkenler (Örgüt Yapısı)
6. Uygun Organizasyon Seçimi
Otel işletmelerinde uygun organizasyon tipinin seçilmesinde en önemli unsur, işletmenin büyüklüğü ve sunduğu hizmetlerin çeşitliliğidir.
Günümüzde büyük otel işletmeleri karmaşık bir organizasyon yapısına sahip olmaya başlamışlardır. Çok çeşitli beklentileri olan müşteriler karmaşık bir yapıdaki tek bir otel işletmesinde ağırlanmaktadır.
6. Uygun Organizasyon Seçimi
Büyük yapıdaki organizasyon tiplerinde karma organizasyon tiplerinin tercih edildiği görülmektedir. Yani, üst kademelerde doğrusal organizasyon tipi söz konusu iken, departman müdürleri ile departman şefleri arasında fonksiyonel organizasyon tipi bir yönetim sistemi bulunmaktadır. Çünkü sunulan bir hizmet ile ilgili olarak birden fazla bölümün faaliyeti ve sorumluluğu söz konusudur.
6. Uygun Organizasyon Seçimi
Orta büyüklükteki işletmelerde ise, sunulan hizmetlerin özellikleri standart olarak birbirlerinden net bir şekilde ayrıldığı için her bir bölümün görev alanı ve sorumluluğu belirlidir. Bir bölümün diğer bir bölümle ortak çalışması, görev paylaşımı ve sorumluluğu söz konusu değildir. Bu tür orta büyüklükteki otel işletmelerinde doğrusal organizasyon tipi uygulanmaktadır.
6. Uygun Organizasyon Seçimi
Mal sahibi, bir yakını veya bir yönetici tarafından yönetilen küçük otel işletmelerinde çalışan personel az sayıdaki üst yöneticilerinin tümünden emir almaktadır. Bu tür işletmelerde fonksiyonel organizasyon tipi uygulanmaktadır.
