Testlerin/Sınavların Sınıflandırılması

(1)

Test dışı teknikler

 Gözlem,

 Vak’a kayıtları,

 Biyografi,

 Otobiyografi vb.

Test/Sınav teknikleri

Öğrencileri yeri ve zamanı önceden belirlenmiş sınama durumları içine sokarak tepkilerini almak amacıyla geliştirilen araçlarla bilgi toplama yollarıdır.

 Kişilik testleri, yetenek testleri, öğretmen yapımı testler vb.

Testlerin/Sınavların Sınıflandırılması

Cevap verme şekli

Ölçülen

Davranış Ölçen

Uygulama

Test türleri

(2)

Tipik davranış testleri

Kişilik testleri İlgi ölçekleri Tutum ölçekleri

Maksimum Performans (Yeterlik) testleri

Yetenek Testleri (Yordama)

• Genel yetenek (KPSS genel yetenek, YGS vb)

• Özel yetenek (Resim, Müzik, BESYO vb.)

Başarı Testleri

• Hazırbulunuşluk

• İzleme

• Erişi

Testi Hazırlayan (Ölçen) Kişiler

Açısından

(3)

Testi Hazırlayan (Ölçen) Kişiler Açısından

Öğretmen Yapımı Testler

Standart Testler

ÖSS, KPSS, ALES, TUS, KPDS, LGS, Özyeterlilik Ölçeği

(Hoy, 2000) vb.

Yüksek güvenilir ve geçerlik

aranır Uzman yapımı,

geniş çaplı Çok soru, çok

öğrenci

Vize ve final sınavları, quizler

(kısa sınav) Geçerlik &

güvenirlik genellikle düşük

Öğretmenlerin kendi sınıf veya

okulu için Az soru, az

öğrenci

Uygulama Süresi Bakımından

Uygulama süresi Hız Testleri

 Süre sınırlı

 Zaman sınırlı tutulmazsa herkesin rahatlıkla cevaplayabileceği sorular

 Başarı düzeyini belirlemek, çalışan ve çalışmayan öğrencileri ayırt etmek,

 Süre soruların

cevaplanmasına yetecek kadar

 Soruların güçlük düzeyi yüksektir.

 Zaman uzun tutulsa bile konuya çalışmayanlar başarısız olur Örneğin; ÖSS, ÜDS, TUS, LGS gibi.

(4)

Puanlama Biçimi Bakımından

• Puanlama güvenirliği (Objektiflik) yüksek

• Çoktan seçmeli, doğru yanlış tipi testler, eşleştirme

Objektif Puanlanan

Testler

• Puanlama güvenirliği (Objektiflik) düşük

• Yazılı/sözlü yoklamalar, mülakatlar

Subjektif Puanlanan

Testler

Cevap Verme Şekline Göre

Yazmayı Gerektiren Testler (Kağıt -Kalem Testleri)

 Cevabın belirli bir süre içinde

yazılı olarak üretilmesini gerektiren testlerdir.

 Geçerliği(?), güvenirliği (özellikle puanlama güvenirliği) düşüktür.

 Yazılı yoklama, boşluk doldurma …

Seçmeyi Gerektiren Testler

 Öğrencilerin verilen bir grup seçenekten doğru olanını seçtiği ve işaretlediği testlerdir.

 Bu testlerin geçerliği(?) ve güvenirliği (özellikle puanlama güvenirliği) daha yüksektir.

 Çoktan

seçmeli testler, doğru-yanlış testleri

Performans (Sözlü, fiziksel Vb) Gerektiren Testler

 Öğretmen veya komisyon karşısında sözlü, fiziki performans sergilenir.

 Hareket ve mimikleri, dış görünüşleri gibi özellikleri de puanlamaya katılabilmektedir.

 Yazılı ölçme araçları ile ölçülemeyecek bazı

durumlar için sözlü, fiziki sınavların

uygulanması daha uygundur.

(5)

Sınav Planı

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi 2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama 4. Madde türü ve sayısını belirleme 5. Sınavın güçlük derecesini belirleme 6. Sınavın süresini belirleme

7. Soruların yazımı (Madde Havuzu oluşturma) 8. Soruları gözden geçirmek / düzeltmek (redaksiyon)

9. Deneme uygulaması yapmak

10. Test ve Madde Analizi ve Madde Seçimi

11. Puanlamanın nasıl olacağını belirleme

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi

2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama 4. Madde türü ve sayısını belirleme 5. Sınavın güçlük derecesini belirleme 6. Sınavın süresini belirleme

7. Soruların yazımı (Madde Havuzu oluşturma) 8. Soruları gözden geçirmek / düzeltmek (redaksiyon) 9. Deneme uygulaması yapmak

10. Test ve Madde Analizi ve Madde Seçimi 11. Puanlamanın nasıl olacağını belirleme

Sınavın yapılış amacı nedir?

 Öğrenciler arasında seçme yapmak için mi?,

 Öğrencileri tanıma ve bir programa-alana yerleştirmek için mi?,

 Öğrencilerin öğrenme düzeyini ve öğrenme eksikliklerini belirlemek için mi?,

 Öğrenci öğrenmelerine ilişkin sonuç belirlemek için mi?

(6)

Test

(7)

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi

2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama

4. Madde türü ve sayısını belirleme 5. Sınavın güçlük derecesini belirleme 6. Sınavın süresini belirleme

Sınavın ölçeceği özellikler nedir?

 Sınavın hedef aldığı sınıf düzeyi, ders ve kapsayacağı konular ve bu

kapsamdaki davranışlar nedir? (Örneğin “6. sınıf fen ve teknoloji dersi, kuvvet ve hareket konusu, kuvvet ve hareketle ilgili temel kavramlar bilgisi”)

Hazırlanan sınav, konu ve kazanımlar evrenini temsil gücü yüksek ve geçerli sorulardan oluşmalıdır.

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi

2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi

3. Belirtke Tablosunu Hazırlama

(8)

BİLİŞSEL ALANLA İLGİLİ SINAMA DURUM ÖRNEKLERİ

1.11 Kavramların Anlam Bilgisi

Davranış: Verilen bir tanımın doğru ya da yanlış olduğunu yazma

Soru

Yönerge: Aşağıda verilen 5 önerme, 5 ayrı kavramın tanımını içerir. Doğru olan tanımların başına (D), yanlış olanlarınkine (Y) harfini koyunuz.

( ) Eğitim, çevre ayarlaması yoluyla istendik davranış değişikliği oluşturma sürecidir.

( ) Yaşantı ürünü, nispeten kalıcı izli davranış değişmesine öğrenme denir.

( ) İnsan biyo-kültürel ve sosyal bir varlıktır.

( ) Yetişek yalnız hedef ve davranışlardan oluşur.

( ) Bir bilgi bütününü yorumlamak, değerlendirmedir.

Soru

Bir dalga hareketi için periyodun tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dalga hareketinin bir saniyede yaptığı titreşim sayısı B) Verilen bir doğrultu yönünde alınan yolun zamanla orantılı

değişimi

C) Dalga hareketi yapan bir taneciğin denge noktasıyla ona en uzak bulunduğu nokta arasındaki uzaklık

D) Bir taneciğin tam bir titreşim yapması için gerekli zaman E) Dalga hareketi yapan taneciğin denge durumundan en uzak

noktaya varması için geçen zaman

BİLİŞSEL ALANLA İLGİLİ SINAMA DURUM ÖRNEKLERİ

1.11 Kavramların Anlam Bilgisi

Davranış: Verilen bir tanımla ilgili kavramı, bir dizi kavram arasından seçip

işaretleme

(9)

Davranış: Verilen bir tanımın boş bırakılan yerine ilgili kavramı yazma

Soru

Aşağıdaki tanımda boş bırakılan yere uygun kavramı yazınız.

Belli bir yerde, sıcaklık, nem, yağış, basınç ve rüzgârlar, bulutluluk gibi hava olaylarının mevsimlik, yıllık gidişlerinin uzun yıllar boyunca gösterdikleri ortalama duruma ………. denir.

Davranış: Verilen bir kavramın tanımını derste geçen ifadesiyle yazma.

Soru: “Ekonomi”nin tanımını ders kitabında geçen ifadesiyle yazınız.

DUYUŞSAL ALANLA İLGİLİ SINAMA DURUMU ÖRNEKLERİ

5.10 Genellenmiş Örüntü

Davranış: Her durumda yasal yollara başvurma

Soru: “Tek çocuk sahibisiniz. Onu çok seviyorsunuz. Çocuğunuz, çok ağır ceza gerektiren bir suç işledi. Bunu sizden başka hiç kimse bilmiyor. Adaletin yerine gelmesi için başka hiçbir delil yok.” Bütün bu koşullar altında, durumu savcıya anlatır mıydınız?

A) Evet B) Hayır

5.20 Nitelenme

Davranış: Doğayı tahrip edenlere her zaman karşı çıkma

(10)

DEVİNİŞSEL ALANLA İLGİLİ SINAMA DURUMU ÖRNEKLERİ

Davranış:

Bir Dinamoyu Atölyede Sökebilme

Yönerge: Davranışları şu anahtara göre dereceleyiniz:

0: Gözlenmedi

1: Öğretmenin yardımıyla yaptı 2: Kendi başına yaptı

3: Kendi başına istenilen nitelikte yaptı

4: Kendi başına istenilen nitelikte ve zamanda yaptı

5: Kendi başına istenilen nitelikte, zamanda ve zorlanmadan yaptı

DAVRANIŞLAR DERECELER

0 1 2 3 4 5 Toz kelepçesini çıkarıp alma .. .. .. .. .. ..

Yay çengellerini kullanarak yayı çekme .. .. .. .. .. ..

Kömürleri çıkaracak kadar yayı kaldırma .. .. .. .. .. ..

Dinamo kapak vidalarını sökme .. .. .. .. .. ..

Kasnak tarafından çekerek endüviyi komple

alarak zorlamadan çıkarma .. .. .. .. .. ..

Fırça tutucu kapağını hafifçe plastik tıklatarak öne alma .. .. .. .. .. ..

Fırçadan kömürleri kurtarma .. .. .. .. .. ..

Kömürleri çıkarma .. .. .. .. .. ..

Davranış: İlk Kez Karşılaştığı Ekstraforlu Baskı Dikişini Yapma Davranışlarını Dereceleme Aracı

Yönerge: Davranışları şu anahtara göre dereceleyiniz.

0: Gözlenmedi 1: Zayıf 2: Orta 3:İyi 4:Pekiyi

DAVRANIŞLAR DERECELER

0 1 2 3 4 5 Baskı yapılacak yeri kesme .. .. .. .. .. ..

Baskı yapılacak yeri düzeltme .. .. .. .. .. ..

Yıkanmış ekstraforu 0,5cm. içerden yerleştirme .. .. .. .. .. ..

Teyelleme .. .. .. .. .. ..

Makinede çekme .. .. .. .. .. ..

Teyelleri sökme .. .. .. .. .. ..

Ütüleme .. .. .. .. .. ..

Baskı dikişini yapma .. .. .. .. .. ..

Tekrar ütüleme .. .. .. .. .. ..

(11)

Test

(12)

Test

(13)

Test

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi 2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama

4. Madde türü ve sayısını belirleme

5. Sınavın güçlük derecesini belirleme 6. Sınavın süresini belirleme

 Ölçülmek istenilen hedef davranışların alanı (bilişsel, duyuşsal ve psikomotor) ve konunun özelliği ne tür maddeler gerektiriyor?

 Üst düzey düşünme becerileri – açık uçlu yazılı yoklama türü sınavlar

 Bilgi, kavrama ve uygulama – çoktan seçmeli sınavlar

 Psikomotor – uygulama-performans sınavı

 Kaç madde yeterlidir?

 Belirtke tablosu,

(14)

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi 2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama

4. Madde türü ve sayısını belirleme

Test

(15)

Test

(16)

Test

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi 2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama 4. Madde türü ve sayısını belirleme

5. Sınavın güçlük derecesini belirleme

6. Sınavın süresini belirleme

 Öğrenme düzeyini ve başarıyı ayırt edici bir şekilde ölçmeyi amaçlayan bir sınavın güçlük derecesi “orta” (p=0,50) olmalıdır.

 Test çok sayıda öğrenciden belli ve az sayıda öğrenciyi seçmek için kullanılacaksa

güçlük düzeyi buna göre hazırlanmalıdır. ÖR: 400 kişiden 40 kişi seçilecekse güçlük

düzeyi 0,10 olmalıdır.

(17)

Test

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi 2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama 4. Madde türü ve sayısını belirleme 5. Sınavın güçlük derecesini belirleme

6. Sınavın süresini belirleme

 Sınavın amacı,

 Madde sayısı,

 Zorluk düzeyi,

 Madde türü ve

(18)

1. Sınavın Amacının Belirlenmesi 2. Ölçülecek niteliklerin belirlenmesi 3. Belirtke Tablosunu Hazırlama 4. Madde türü ve sayısını belirleme 5. Sınavın güçlük derecesini belirleme 6. Sınavın süresini belirleme

7. Soruların yazımı (Madde Havuzu oluşturma) 8. Soruları gözden geçirme/düzeltme

9. Deneme uygulaması yapmak

 Sorular mümkünse bilgisayar vb. teknolojiler ile yazılmalıdır. Elle yazılabilir ancak düzgün ve okunacak şekilde olmalıdır.

Sorular açık, net ve anlaşılır olmalıdır. Dilbilgisi kurallarına uygun olmalıdır.

 Bir maddeyle (soruyla) birden fazla bilgi yoklanmamalıdır.

 Maddelerde (sorularda) ipucu bulunmamalıdır.

 Sorular kolaydan zora sıralanmalıdır.

 Sınavın başına bir yönerge konmalıdır (Sınavın süresi, soru sayısı, cevaplama biçimi, puanlama biçimi ve düzeltme formülü uygulanıp uygulanmayacağı vb.)

 Bilimsel bilgilere uygunluk, dil hataları, anlaşılırlık ve ölçülmek istenen davranışı yoklama yönlerinden uzmanlarca incelenmesi ve gerekli düzeltmelerin yapılması

www.thmemgallery.com

(19)

Company Logo

7. Soruların yazımı (Madde Havuzu oluşturma) 8. Soruları gözden geçirmek/düzeltmek (redaksiyon)

9. Deneme uygulaması yapmak

10. Test ve Madde Analizi ve Madde Seçimi

11. Puanlamanın nasıl olacağını belirleme

Test hazırlandığı grupla benzer düzeyde başka bir gruba uygulanır.

 Deneme uygulaması sonuçlarına bağlı olarak (madde ayırt edicilik ve madde

güçlüğü, faktör yapısı, içtutarlılık vb.) hangi maddelerin seçileceğine, istenilen

düzeyde olmayan maddelerde ne tür düzeltmeler yapılacağına, düzeltilemeyen ve

(20)

7. Soruların yazımı (Madde Havuzu oluşturma) 8. Soruları gözden geçirmek/düzeltmek (redaksiyon) 9. Deneme uygulaması yapmak

10. Test ve Madde Analizi ve Madde Seçimi

11. Puanlamanın nasıl olacağını belirleme

 Her sorunun önem düzeyine göre ağırlığı nedir? Her doğru cevap kaç puan?

 Puanlama güvenirliği nasıl sağlanacak (yanlılık nasıl giderilecek?)

 Puanlama elle mi yoksa makineyle mi yapılacak?

 Soru kitapçığından ayrı bir cevap kâğıdı kullanılacak mı? (Soru tipine ve cevaplayıcıya göre değişir. Küçükler yanlış işaretleyebilir. Kısa cevaplı ve tamamlama türü maddelerinde cevap kâğıdı ayrılmaz.)

 Puanları şans başarısından arıtmak için düzeltme formülü kullanılacak mı?

(Seçmeli testler için zorunludur)

Geleneksel/Alternatif Ölçme Değerlendirme Teknikleri

Geleneksel Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri



Çoktan seçmeli testler



Doğru yanlış soruları



Eşleştirme soruları



Tamamlama (Boşluk doldurma) soruları



Kısa cevaplı yazılı yoklamalar



Uzun cevaplı yazılı yoklamalar



Soru-Cevap

Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri



Performans değerlendirme



Ürün seçki dosyası (portfolyo)



Kavram Haritaları



Yapılandırılmış Grid



Kelime İlişkilendirme



Proje



Drama



Görüşme



Yazılı Raporlar



Gösteri



Poster



Grup ve/veya akran değerlendirmesi



Kendi kendini değerlendirme

(21)

ÇOKTAN SEÇMELi TESTLER



Verilen bir sorunun cevabının, verilen olası cevaplar arasından seçilip işaretlenmesini gerektiren testlere

seçmeli testler

ya da

çoktan seçmeli testler

denir.

Madde kökü

Seçenekler

D doğru seçenek/cevap A, B, C ve E çeldiriciler, yanlış seçenekler

ÇOKTAN SEÇMELi TESTLER

 Çoktan Seçmeli Sınavların Yararlı Yönleri 1. Kapsam geçerliği yüksektir (!?).

2. Özellikle duyarlılık ve objektiflik açısından güvenirliği yüksektir

3. Kullanışlıdır (Uygulanma ve puanlaması kısadır ve kolaydır. Geniş gruplara uygulanabilir).

4. Her öğretim düzeyine uygulanabilir (Ancak ilköğretim 3. sınıftan itibaren daha etkilidir)

5. Bu sınav türünde elde edilen verilerle birçok istatistiksel işlem yapılabilir.

 Çoktan Seçmeli Sınavların Sınırlı Yönleri

1. Üst düzey davranışları (kısmen analiz, değerlendirme ve özellikle sentez düzeyi) ölçmede yetersizdir.