Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması

Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması

 Elde ediliş şekillerine göre

 Kullanıldıklarında oluşturdukları etkiye göre

 Kimyasal yapılarına göre

Elde ediliş şekillerine göre

1. Doğal (kokain),

2. Yarı sentetik (eroin)

3. Sentetik (captagon) olarak sınıflandırılırlar.

1. Depresanlar (sedatif ve hipnotikler),

Düşük dozda sakinleştirici, yüksek dozda uyutucu, ağrı kesici;

algıda bazen değişiklik oluştururlar (hayali objeler, öforik hisler oluşturma) (valerian-kediotu-, şerbetçi otu)

2. Stimulanlar (uyarıcılar),

Uyarıcı, güç ve enerji verici, öfori oluşturur ancak algıda

herhangi bir değişiklik meydana getirmezler (kahve, çay, koka)

3. Narkotikler (Uyku vericiler)

Uyuşukluk , ağrı dindirici, uyku verici, rehavet verici; algıda bazen değişiklik oluştururlar (afyon)

4. Halüsinojenler (hayal gördürücüler).

Hayal görme, zihinsel etkiler; algıda belirgin değişiklikler oluştururlar (Esrar [cannabis], LSD)

Oluşturdukları etkilere göre

Kimyasal Yapılarına Göre

A. AFYON VE

TÜREVLERİ(OPİYATLAR):

1 -Afyon 2-Morfin 3-Kodein 4-Metadon 5-Eroin

B. KENEVİR VE TÜREVLERİ:

1-Reçine esrar 2-Toz esrar 3-Pres esrar 4-Gonca esrar 5-Likit(sıvı) esrar C. UYARICILAR:

1-Amfetamin 2-Kokain 3-Kafein

D. SENTETİKLER:

1-Ecstasy (MDMA) 2-Captagon

3-Methamfetamin

4-Lysergic Asid Diethylamid (LSD) 5-Gamma Hydroxybutyrate (GHB) 6-Ketamine Hydrochloride (Ketamin) 7-Phencylidine (PCP)

E. SAKİNLEŞTİRİCİLER 1-Barbituratlar

2-Trankizanlar 3-Sedatifler

F. UÇUCU MADDELER

1- Morfin tipi bağımlılık 2- Alkol tipi bağımlılık

3- Barbitürat tipi bağımlılık 4- Tütün tipi bağımlılık

5- Amfetamin tipi bağımlılık

Dünya Sağlık Örgütü’nün Tanımladığı

Bağımlılık Tipleri

6- Kokain tipi bağımlılık

7- Esrar (marihuana) tipi bağımlılık 8- Halüsinojen (LSD) tipi bağımlılık 9- Khat tipi bağımlılık

10- Uçucu solvent tipi bağımlılık

Dünya Sağlık Örgütü’nün Tanımladığı

Bağımlılık Tipleri

 Dünya Sağlık Örgütü; bağımlılık yapan maddeleri özellikle yoksunluk sendromunda ortaya çıkan belirtilerin farklılığı, bağımlılığın oluşma hızı ve şiddeti gibi parametrelerdeki farklılıklar yönünden sınıflamaktadır.

 Dikkate alınması gereken en önemli noktalardan biri

bu listenin tüm bağımlılık yapıcı maddeleri

içermemesidir (Benzodiazepinler, kafein).

Uyuşturucu Maddelerin Sınıflandırılması

 Uyuşturucu maddeler elde ediliş şekillerine göre; doğal, yarı sentetik ve sentetik olarak sınıflandırılabildikleri gibi;

 Daha çok kullanıldığında oluşturdukları etkilere göre de

sınıflandırılırlar. Buna göre başlıca dört ana grupta toplanabilirler.

1- Depresanlar (uyuşturucular),

Düşük dozda sakinleştirici, yüksek dozda uyutucu, ağrı kesici.

2- Stimulanlar (uyarıcılar),

Uyarıcı, güç ve enerji verici

3- Narkotikler(Uyku vericiler)

Uyuşukluk, Ağrı Dindirici, Uyku Verici, Rehavet Verici

4- Halüsinojenler (hayal gördürücüler).

Hayal görme, zihinsel etkiler



Bunların dışında, merkezi sinir sistemini etkileyerek bağımlılık

yapabilme özelliği olan ve bu amaçlarla kullanımları da söz

konusu olan uçucu solventler (toluen, ksilen) de ayrı bir grup

olarak değerlendirilebilmektedir.

1. Depresanlar (Uyuşturucular)

 Merkezi sinir sistemini deprese ederek kişide uyku ve uyuşukluk hali oluştururlar. Bunlar da iki alt guruba ayrılabilirler.

1. Sedatifler (yatıştırıcılar): Heyecan, anksiyete giderici ve sakinlik verici özellikleri vardır. Vücutta bir gevşeme oluşturur, dinlenmeyi sağlarlar.

Uykuya sebep olmayabilirler.

2. Hipnotikler (uyutucular): Uykusuzluğu gidermek, uyumayı sağlamak amacıyla kullanılırlar.

 Hipnotikler; düşük dozda sedatif etki; daha büyük dozlarda hipnotik

etki oluştururlar!

Depresanlar

 Sentetik depresanlar:

1. Benzodiazepinler (Diazepam...)

2. Barbituratlar (Barbital, fenobarbital...)

3. Diğer sedatifler (kloralhidrat, paraldehit)

4. Alkoller

Depresanlar

 Bu maddelerin uzun süreli yüksek dozlarda kullanımları alışkanlık oluşturmakta ve bağımlılığa yol açmaktadır.

 Oluşturdukları etkiler açısından bu guruptaki

maddelere benzeyen ve ağrı kesici olarak

kullanılan afyon kökenli maddeler ve diğer bazı

ağrı kesiciler de bu gruba sokulabilir olmakla

birlikte, bir çok literatürde narkotikler olarak

ayrı grupta incelenmektedir.

Benzodiazepinler

 Etki sürelerine göre:

1. Uzun etki süreli benzodiazepinler

2. Orta etki süreli benzodiazepinler

3. Kısa etki süreli benzodiazepinler

 Kısa ve orta etkili olanların fiziksel

bağımlılık yapma potansiyelleri daha

fazladır.

Benzodiazepinler

 Benzodiazepinler, barbitüratlara ve diğer hipnosedatif ilaçlara

göre, günümüzde daha sık kullanılan ilaçlardır. Bunların çeşitli

üyelerinin (diazepam, klordiazepoksid, klonazepam,

nitrazepam, flunitrazepam, flurazepam, lorazepam,

oksazepam, bromazepam vd.) bağımlılık oluşturduğu

saptanmıştır.