e-ÖĞRENME SÜRECİNDE İLETİŞİM VE İŞBİRLİĞİ ARAÇLARI
me
Mehmet ŞENGÜL 1582804050
Emre GÖKDOĞAN 1582804055
6. e-Öğrenme Sürecinde İletişim ve İşbirliği Araçları
e-Öğrenmede iletişimi ve paylaşımı destekleyecek birçok araç bulunmaktadır. Bu araçlar öğrencilere içerik sunma, öğrencilerin diğer öğrenciler ve eğitmenleri ile iletişimlerini sağlama,
öğrencilerin başarısını değerlendirme, eğitmenin dersi düzenlemesi ve yönetmesi gibi amaçlar için kullanılabilmektedir. e-Öğrenme
sürecinde eş zamanlı, farklı zamanlı ve metin tabanlı etkinliklerin bir arada kullanılması mümkündür.
Eş Zamanlı Etkinlikler: Tüm katılımcıların aynı zaman içerisinde çevrimiçi olduğu etkinliklerdir. Beyin fırtınası ve rol oynama, eş
zamanlı ders araçlarında yapılabilecek en uygun etkinliklerdir. Aynı zamanda basit tartışmalar uygulanabilir. İyi bir plan ve zamanlama gerektirir.
Farklı Zamanlı Etkinlikler: Katılımcıların aynı anda bir arada olmasını gerektirmeyen etkinliklerdir. Bu etkinliklere katılım için esnek bir zamanlama yapılması, katılımcıların kendine uygun bir zamanda sürece katılmalarını sağlamaktadır. Burada öğrencilere anında dönüt verlmemesi gibi sorunlar yaşanmaktadır.
Metin Tabanlı Etkinlikler: Yazarak iletişim kurmaya olanak sağlar.
En yaygın kullanılan etkinliği eş zamanlı sohbettir. Bir sohbet sisteminde katılımcılar aynı zamanda resim ve dosya gibi farklı bilgileri paylaşabilmektedir. Eş zamanlı sistemde katılımcıların klavye kullanma hızı, iletişimin akışını etkileyebilmektedir.
e-Öğrenme İçin İletişim ve Paylaşım Araçları
FARKLI ZAMANLI İLETİŞİM
(MESAJ BIRAKMA)
e-Posta Bireylere elektronik mesaj gönderme
FARKLI ZAMANLI İLETİŞİM
(MESAJ BIRAKMA)
Forum Çeşitli başlıklar altında mesaj yazma ve tartışma
FARKLI ZAMANLI İLETİŞİM
(MESAJ BIRAKMA)
Blog Bir konuyu tartışmak amacıyla bireyler veya gruplar tarafından
oluşturulan web sayfaları
EŞ ZAMANLI İLETİŞİM (CANLI ETKİLEŞİM)
Sohbet 2 veya daha fazla birey arasında “Canlı” iletişim EŞ ZAMANLI İLETİŞİM
(CANLI ETKİLEŞİM)
Anlık Mesajlaşma Bireylerin sohbet etmek istediklerinde birbirlerine bir uyarı göndermeleri ve ondan sonra konuşmaların anında gerçekleştirilmesine yönelik özel sohbet odaları;
metin mesajları ile yapılan telefon konuşmaları gibi
EŞ ZAMANLI İLETİŞİM (CANLI ETKİLEŞİM)
Video Konferans Bireylerin birbirlerini hem gördükleri hem duydukları iki yönlü etkileşim yöntemi. Bir kamera, mikrofon, hoparlör veya kulaklık ve ortak bir program (Skype) kullanmayı gerektirir.
6.1 Forum
İletişim, tartışma, paylaşma veya diğer işbirliği içerisinde yapılacak etkinlikler için öğrencilerin mesaj atarak bir araya geldiği farklı
zamanlı web tabanlı ortamlardır. Tartışma forumlarında sıkça
sorulan sorular (SSS sayfası) belirli konularda destek ortamı veya tartışma için buluşma yeri olarak karşımıza çıkmaktadır. SSS
sayfalarında öğreciler daha önce sorulmuş olan soruları inceleyerek konu, hizmet veya ödevle ilgili daha fazla bilgi alabilmektedir.
Forum ortamlarının eğitim amaçlı kullanımında eğitmen bir tartışma konusu verir ya da belli sorular yönelterek tartışmayı başlatır.
Örneğin önceden verilen bir makale hakkında sorular yönelterek öğrencilerin bu ortamda yanıtlarını yazmalarını ve eleştirel olarak tartışmalarını sağlayabilir. Sosyal forumlar da derslerde
kullanılabilir. Bu forumlarda öğrencilerin ders dışı yazışmaları sağlanabilir, okul etkinlikleri veya diğer genel etkinlikleri burada paylaşabilirler.
Bazı öğrenciler konu dışında konuşarak tartışma konusunun dışına çıkabilir. Bunları önlemek için de “Öğrenci Kantini” gibi bir bölüm açarak konu dışı sosyal paylaşımların bu alanda yapılması
sağlanabilir. Bu bölüm öğrencilerin tartışmaya odaklanmalarını ve gereksiz yazışma yapmamalarını kolaylaştıracağı gbi, eğitmenin öğrenci mesajlarını notlandıracağı zaman da kendisine yardımcı olacaktır.
Eğitmen, mesajların sıklığı hakkında öğrencileri bilgilendirmelidir.
Öğrencilerin haftalık veya günlük kaç mesaj gödereceği,
okuyacağı, kaç tartışma başlatacağı, diğer öğrencilerin mesajlarını yanıtlayıp yanıtlamayacağı, mesaj uzunluğu, tartışma sonu sınav ödev veya sınıf tartışması olup olmayacağı gibi yönergeler
öğrencilere yazılı olarak iletilmelidir.
6.1.1 Forum ne zaman ve nasıl kullanılır?
Bir ders saatine sığmayacak konuşmaları bir hafta boyunca öğrencilerin tartışması istenebilir.
Tartışma sürecine ilişkin bir takım öneriler dikkate alınırsa daha verimli bir tartışma süreci yaşanabilir.
Bazı Öneriler:
● Herkesin katılması için şans tanınmalıdır. Özellikle sessiz, utangaç öğrenciler böyle ortamlarda kendilerini ifade etmeleri için desteklenmelidir.
● Tartışmaya açık uçlu bir soru sorarak başlanmalıdır.
● Öğrencilere moderatörlük yapılmalı, nezaket kuralları çerçevesinde tartışmalar yapılması sağlanmalıdır.
● Derinlemesine görüşlerin çıkmasını sağlamak amacıyla öğrenciler desteklenmelidir.
● Gerektiğinde sorular yönelterek tartışmanın canlı tutulması sağlanmalı ve kapsam dışına çıkılması önlenmelidir.
6.2 Sohbet
Sohbet veya anlık mesajlaşma, iletişim, tartışma, paylaşma veya diğer işbirliği içerisinde yapılacak etkinlikler için öğrencilerin mesaj atarak bir araya geldiği eş zamanlı web tabanlı ortamlardır.
Farklı zamanlı iletişimin aksine mesajı gönderen
ile alıcı arasında herhangi bir zaman gecikmesi yaşanmamaktadır.
e-Öğrenmede özellikle öğrenciler arasında iletişimi ve etkileşimi sağlayan en önemli uygulamalar arasında yer almaktadır.
Forumlarda olduğu gibi sohbet ortamlarının da eğitmen, dersin asistanı veya öğrencilerden biri tarafından yönlendirilmesi önerilir.
Böylece tartışma ortamında konu dışına çıkılmaması sağlanabilir.
Sohbeti derslerde etkili kullanmak için öğrenci katılımına ilişkin beklentiler net bir şekilde iletilmelidir. Özellikle ders izlencesinde sohbet ortamına katılma kuralları ve değerlendirme bilgisi yer
almalıdır. Eğitmen, tartışma grupları ve öğrenci sayıları, tartışmanın gerçekleştirileceği zaman aralığı, tartışmanın ne kadar süreceği ve hangi konuda tartışılacağı hakkında öğrenciler bilgilendirilmelidir.
6.2.1. Sohbet ne zaman ve nasıl kullanılır?
Sohbet konuşmaları anlık ve doğal konuşmalardır. Sohbet ortamı farklı mekanlardaki katılımcıları bir araya getirmek gerektiğinde kullanılabilir. Özellikle tüm sınıfı bölmeden ve rahatsız etmeden eğitmene soru sormak için sohbet ortamı tercih edilebilir.
Sohbet etkinliklerine ilişkin öneriler:
● Basit tartışmalar için tercih edilebilir. Beyin fırtınası, sorun çözme ve hata tespiti, sözlü sınavlar gibi.
● Öğrenmeyi bireyselleştirmek için kullanılabilir. Çalışma grupları, planlama toplantılarında kullanılabilir.
● Küçük gruplar için sohbet tercih edilebilir.
Sohbetin kullanılmasının uygun olmadığı durumlar da vardır.
Örneğin ders anlatmak için sohbet ortamı kullanılmaz. Sohbet kısa ve doğal düşüncelerin ortaya konması için etkilidir. Yazma becerisi yavaş olan kişilerle sohbet ortamı tercih edilmemelidir. Tüm
katılımcıların hızlı yazan kişilerden oluşması gerekmektedir. Aksi halde tartışma anlamsız kesintiler nedeniyle etkili olmayabilir.
6.3. e-Posta
En çok kullanılan farklı zamanlı iletişim aracıdır.
e-Posta, öğrencilerin doğrudan diğer öğrenciler veya eğitmenleri ile görüşmelerini sağlamaktadır. Grup tartışmalarında e-posta listeleri kullanmak bir mesajın birden fazla kişiye gönderilmesini
sağlamaktadır.
e-Posta, birçok amaçla eğitimde kullanılmaktadır.
e-Öğrenmede özellikle iletişim için kullanılan en önemli iletişim aracıdır. Dersle ilgili veya ders dışı tüm konularda eğitmene danışmak için
kullanılmaktadır. e-Posta listesi veya grubu oluşturarak grup tartışması yapabilir, bir konu
hakkında öğrencilerin düşüncesini yansıtması istenebilir, ödevlerin ve diğer dosyaların paylaşımı için kullanılabilir.
6.4. Blog
En çok kişisel amaçlı kullanılan, insanların düşüncelerini ve
duygularını paylaştığı etkileşimli, hazırlanması kolay bir web sitesidir.
Bilgilerin kronolojik olarak
arşivlendiği bu ortamda, kullanılan blog servisine göre web sitesindeki
özellikler de değişmektedir. Çok fazla teknik bilgiye sahip olmadan bu sitelerde metin, fotoğraf, ses, video paylaşmak ve yorum
yazmak mümkündür.
Kullanım örnekleri incelendiğinde bloglar, sınıf/okul portalları,
işbirliği ortamları, belirli bir konu veya ödev hakkında öğrencilerin düşüncelerini yansıttığı ortamlar, ya da ödevlerini ve dosyalarını paylaştığı ortamlar olarak kullanılmaktadır.
Eğitimde blog kullanmanın yararları:
● Eğitmen ve öğrencilerin yaptıklarını arşivlemektedir
● Öğrenmede kullanılan gerçek yapılandırmacı araçlardır
● Okuma/yazma becerilerinin gelişmesini desteklemektedir
● Öğrencilere bilgi toplumunda kendilerine yardımcı olacak yeni okuryazarlıklar öğretmektedir.
6.5 Wiki
Etkileşimi ve iş birliğini destekleyen katılımcıların birlikte bir konu hakkında kapsamlı belgeler
oluşturmasına olanak sağlayan bir araçtır. Wiki bir
düzenleme derleme sistemi, tartışma ortamı, bilgi
deposu, posta sistemi ve iş birliği aracıdır.
Eğitim amaçlı kullanımı incelendiğinde wiki
ortamının; özellikle bir konu hakkında iş birliği içerisinde detaylı bir içerik oluşturmak, öğrenci
ürünleri sergilemek, düşünceleri yansıtmak, bir dergi
oluşturmak gibi farklı amaçlar için kullanım örnekleri
olduğu görülmektedir.
6.6 RSS (Really Simple Syndication)
RSS, genellikle haber sağlayıcıları, bloglar ve podcastlar tarafından kullanılan, yeni eklenen içeriğin kolaylıkla takip edilmesini sağlayan bir web sayfası bildirimcisidir. En iyi
RSS okuyucuları Feedly, Reeder, FeedReader, RSSOwl ve
FeedBooster programlarıdır.
6.7. Ses, Video, Ekran Kaydı Yayınları Ve Canlı Yayın
Kişisel olarak üretilmiş ve özgün pek çok uygulama farklı biçimlerle binlerce kullanıcı ile buluşmaktadır. Bu süreçteki en büyük etken www.youtube.com ve www.google.com/videohp benzeri ses ve görüntü yayınlarına ulaşabildiğimiz sitelerdir.
6.7.1. Ses Kaydı Yayını (Podcast)
Podcasting, çoğunlukla dizi halindeki dijital medya ürünlerinin (radyo programları, videolar vs.) internet
üzerinden -genellikle feed (bildirim) yoluyla- bilgisayar ve
taşınabilir cihazlara (cep telefonu, tablet vs.) indirilebilecek
şekilde yayınlanması. Bu şekilde indirilmiş dosyalara ise
podcast denir.
Ses Kaydı Yayını (Podcast)
Ses kaydı yayınları e-öğrenme süreçlerinde de çok etkili
biçimde kullanılabilir. Özellikle mobil öğrenme kapsamında
öğrenciler için yolculuk sırasında ya da yürüyüş yaparken
eğitsel içeriğe ulaşma olanağı sunar.
6.7.2. Video Kaydı Yayını (Videocast)
Videocast aslında Podcast uygulamasına hareketli görüntü, anismasyon ve video eklenmesi ile Podcast’in bir üst
seviyeye ulaşmış halidir.Yaygın olarak kullanılan siteler
Youtube, Teachertube ve google.com/videohp ‘dir.
6.7.3. Ekran Kaydı Yayını (Screencasting)
Teknoloji kullanımına ilişkin bir e-içerik üretilmesi gerektiğinde genellikle seslendirerek kısa film şeklinde yapılmaktadır. Bu
şekilde kullanıcı bilgisayarı kullanırken ekran kaydı yapılır ve bu işlem yapılırken ya da sonradan üzerine ses eklenebilir. Ekran kaydı yapan çok kullanışlı olan Camtasia Studio kullanılabilir.
6.7.4. Canlı Yayın (Live Streaming)
Eğitsel açıdan uzaktan eğitim ilk ortaya çıktığında farklı teknolojilerin desteği ile kullanılan yöntemlerden biri olan canlı yayın, artık herkes tarafından kolayca yapılabilmektedir. Canlı yayın yapma kanallarından olan www.ustream.tv
sitesinden ücretsiz ve kolay bir şekilde canlı yayın yapabiliriz. Günümüzde canlı yayın sosyal medyalar aracılığıyla kolaylıkla yapılabilmektedir.
