Page 1 of 14
ORTAÖĞRETİM
Biyoloji 11
1.7.1. ÜREME SİSTEMİNİN YAPISI, GÖREVİ VE İŞLEYİŞİ
Dikkat Çekme ve Motivasyon
KAZANIM
11.1.7. Üreme Sistemi ve Embriyonik Gelişim Anahtar Kavramlar
büyüme, embriyonik gelişim, gelişme, hamilelik, invitro fertilizasyon, menstrual döngü, ultrason, üreme
11.1.7.1. Üreme sisteminin yapı, görev ve işleyişini açıklar.
a. Dişi ve erkek üreme sisteminin yapısı işlenirken görsel ögeler, grafik düzenleyiciler, e- öğrenme nesnesi ve uygulamalarından yararlanılır.
dersdunyasi.net
Page 2 of 14 dersdunyasi.net
ÜREME SİSTEMİNİN YAPISI, GÖREVİ VE İŞLEYİŞİ Dikkat Çekme ve Motivasyon
1. Aşağıdaki metni okuyunuz. Bilmediğiniz kelimeler için altta verilen küçük sözlüğe bakarak metinde ne anlatılmak istendiğini anlamaya çalışınız.
alet-i tenasül-ü insan: insanın üreme organı
ayn-ı edep: edebin tâ kendisi gayât-ı fıtrat: yaratılış gayeleri hacâlet: utanç
hacâlet-âver: utanç verici
hikmet: herşeyin belirli gayelere yönelik olarak, mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde olması
hilâf-ı edep: edebe aykırı
hilkat: yaratılış
hodgâm: kendi keyfini düşünen, bencil intizamsızlık: düzensizlik
kitabet-i kudsiye: kutsal yazılımlar, yazılar
Kur’ân-ı Hakîm: her âyet ve sûresinde sayısız hikmet ve faydalar bulunan Kur’ân mahlûk: yaratık
mahz-ı edebî: edebin tâ kendisi menba-ı edep: edep kaynağı
muhakeme: değerlendirme muntazam: düzenli nazar: bakış, düşünce
perde-i hacâlet: utanç perdesi
Sâni: herşeyi san’atlı bir şekilde yaratan Allah
tâbirât: tabirler, ifadeler zahiri: görünürde
zahirperestlik: dış görünüşe önem verme
Hem insan, hodgâmlık ve zahirperestliğiyle beraber, herşeyi kendine bakan yüzüyle muhakeme ettiğinden, pek çok mahz-ı edebî olan şeyleri hilâf-ı edep zanneder.
Meselâ, alet-i tenasül-ü insan, insan nazarında bahsi hacâlet-âverdir.
Fakat şu perde-i hacâlet, insana bakan yüzdedir.
Yoksa, hilkate, san'ata ve gayât-ı fıtrata bakan yüzler öyle perdelerdir ki, hikmet nazarıyla bakılsa ayn-ı edeptir, hacâlet ona hiç temas etmez.
İşte, menba-ı edep olan Kur'ân-ı Hakîmin bazı tâbirâtı bu yüzler ve perdelere göredir.
Nasıl ki, bize görünen çirkin mahlûkların ve hadiselerin zahirî yüzleri altında gayet güzel ve hikmetli san'at ve hilkatine bakan güzel yüzler var ki, Sâniine bakar; ve çok güzel perdeler var ki, hikmetleri saklar; ve pek çok zahirî intizamsızlıklar ve karışıklıklar var ki, pek muntazam bir kitabet-i kudsiyedir.
http://www.erisale.com/#content.tr.1.315
Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Sözler, Bediüzzaman Said Nursi, 2016.
Page 3 of 14 2. Verilen Kur’an ayetlerini inceleyiniz ve üzerinde düşününüz.
İnsan, kendisinin başıboş bırakılacağını mı sanır! ﴿36﴾O, (döl yatağına) akıtılan meninin içinden bir nutfe (sperm) değil miydi? ﴿37﴾Sonra bu, alaka (aşılanmış yumurta) olmuş, derken Allah
onu (insan biçiminde) yaratıp şekillendirmişti. ﴿38﴾Ondan da iki eşi, yani erkek ve dişiyi var etmişti. ﴿39﴾Peki (bunları yapan) Allah'ın, ölüleri tekrar diriltmeye gücü yetmez mi? ﴿40﴾
(Kıyâmet, 36-40)
https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/kiyamet-suresi-75/ayet-20/diyanet-vakfi-meali-4
Attığınız o meniye ne dersiniz?! ﴿58﴾ Onu siz mi yaratıyorsunuz, yoksa yaratan biz miyiz? ﴿59﴾ (Vâkıa, 58-59)
Allah sizi önce topraktan, sonra da az bir sudan (meniden) yarattı. Sonra sizi (erkekli dişili) eşler yaptı. Allah'ın ilmine dayanmadan hiçbir dişi ne hamile kalır ne de doğurur. Herhangi bir kimseye uzun ömür verilmez, yahut ömrü kısaltılmaz ki bu bir kitapta (Levh-i Mahfuz'da yazılı)
olmasın. Şüphesiz bu Allah'a kolaydır. ﴿11﴾ (Fâtır, 11)
İnsan, bizim kendisini az bir sudan (meniden) yarattığımızı görmedi mi ki, kalkmış apaçık bir düşman kesilmiştir. ﴿77﴾Bir de kendi yaratılışını unutarak bize bir örnekgetirdi. Dedi ki:
"Çürümüşlerken kemikleri kim diriltecek?" ﴿78﴾De ki: "Onları ilk defa var eden diriltecektir. O her yaratılmışı hakkıyla bilendir." ﴿79﴾ (Yâsîn, 77-79)
O, sizi (önce) topraktan, sonra az bir sudan (meniden), sonra "alaka"dan yaratan, sonra sizi (ana rahminden) çocuk olarak çıkaran, sonra olgunluk çağına ulaşmanız, sonra da ihtiyarlamanız için sizi yaşatandır. İçinizden önceden ölenler de vardır. Allah bunları, belli bir zamana erişmeniz ve
düşünüp akıl erdirmeniz için yapar. ﴿67﴾ (Mü'min, 67)
https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/fatiha-suresi-1/ayet-1/diyanet-isleri-baskanligi-meali-1
Page 4 of 14 dersdunyasi.net
3. Yukarıda verilen metinden ve Kur’an ayetlerinden yola çıkarak ders kitabındaki “Üreme Sisteminin Yapısı, Görevi ve İşleyişi” konusunu okuyunuz ve görselleri inceleyiniz.
Page 5 of 14
Page 6 of 14 dersdunyasi.net
Page 7 of 14
Page 8 of 14 dersdunyasi.net
Page 9 of 14
Page 10 of 14 dersdunyasi.net
Page 11 of 14
Page 12 of 14 dersdunyasi.net
Page 13 of 14
Page 14 of 14 dersdunyasi.net
KAYNAK: ORTAÖĞRETİM BİYOLOJİ DERS KİTABI 11, Hülya TOKGÖZ Uğur Gürel YILMAZ Ahmet BAGATIR Berrin YÜCELER Necati ATALAY, MEB, 2021
