Okul Öncesi Eğitim
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM
Okul öncesi eğitim, doğumdan, zorunlu eğitim
yaşına kadar, çocukların gelişim özellikleri, bireysel farklılıkları ve yetenekleri göz önüne alınarak,
çocukların sağlıklı bir biçimde fiziksel, duygusal, sosyal ve zihinsel yönden gelişimlerini sağlayıcı, olumlu kişilik temellerinin atıldığı, yaratıcı yönlerinin ortaya çıkarıldığı, çocukların kendilerine güven
duymalarının sağlandığı, ebeveyn ve eğitimcilerin etkin olduğu sistemli bir eğitimdir.
Okul Öncesi Eğitimin Önemi
17 yaşına kadar olan zihinsel gelişimin
• yüzde 50'sinin 4 yaşına kadar,
• yüzde 30'unun 4 yaşından 8 yaşına kadar,
• yüzde 20'sinin ise 8-17 yaşlarında elde edildiğini düşünürsek,
okul öncesi yılların, çocuğun gelişiminin hızla yönlendiği yıllar diyebiliriz. Bu yıllarda temeli atılan beden sağlığının ve kişilik yapısının ileri yaşlarda aynı yönde gelişme şansı çok yüksektir.
Bu yüzden çocuğun sağlıklı bir birey olması açısından okul öncesi eğitime önem verilmelidir. Ayrıca çocuğun okul öncesi yıllarda aldığı eğitim ve kazandığı
deneyimlerin, ileriki yaşlarındaki öğrenme yeteneği ve akademik başarısıyla ilişkisi olduğu gözlenmiştir.
Okul Öncesi Eğitim Kurumları
Günümüzde özellikle büyük kentlerde annenin
çalışması, oyun bahçelerinin azlığı gibi nedenlerle küçük çocuğun bakımı, beslenmesi, eğitimi bilgisi
yeterli olmayan kişilerle ya da anneanne ve babaanne tarafından apartman dairelerinde yürütülmeye
çalışılmaktadır.
Çocuklar evde bu kişiler tarafından ne kadar iyi bakılırsa bakılsın, ne kadar çok sevilirse sevilsin;
sosyal gelişimini gerçekleştirebileceği arkadaşlara ve oyun ortamına, evde kendisine sağlanamayan eğitim imkanlarına ulaşmaya ve düzenli bir eğitim programına katılabilmesi için ailenin dışında
eğitimcilere ihtiyacı vardır.
Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İlkeleri
• Çocukların fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal ve dil yönünden yeteneklerine göre gelişmelerini sağlayacak eğitim ortamını sağlamak,
• Dilin gelişmesine ve doğru kullanılmasına imkanlar sağlamak,
• Özbakım becerileri (temizlik, giyinme vb.) kazandırmak,
• Bedensel becerilerini geliştirmek,
• Kendi ayaklarının üzerinde durabilen, bağımsız bir birey olabilmesi için destek olmak,
• Yaratıcı yönlerini ve ilgi alanlarını ortaya çıkarmak,
• Oyun oynama ve arkadaşlık ihtiyacını gidermek,
• Zorunlu eğitime hazırlamak.
(Bu ilke kesinlikle okuma-yazma öğretimini kapsamamalıdır.)
Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının İlkeleri (devamı)
Okul Öncesi Eğitim, çocuğun bireysel özelliklerine uygun olarak;
» Tüm gelişimlerini, toplumun kültürel değerleri doğrultusunda yönlendiren,
» Duygularının gelişimini ve algılama gücünü artırarak akıl yürütme sürecinde ona yardımcı olan ve
yaratıcılığını pekiştiren,
» Onların; milli, manevi, ahlaki, kültürel ve insani değerlere bağlılığını geliştiren,
» Kendini ifade etmesine, öz denetimlerini
sağlayabilmesine ve bağımsızlığını kazanmasına olanak sağlayan sistemli bir eğitim sürecidir.
Okul Öncesi Eğitim
» Aynı zamanda, okul öncesi eğitim kurumları,
çocuklara Türkçe’nin doğru ve güzel kullanımını sağlar, onları ilkokula hazırlar ve toplum tabanlı aile ve çocuk eğitimi yapar.
Bu nedenle, eğitim sistemimizin ilk basamağını
oluşturan okul öncesi eğitim, çocuğun daha sonraki yıllarına yön veren bir süreçtir.
* Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü 1992 yılında kurulmuştur.
» Zorunlu ilkokul çağına girmemiş çocukların eğitimine yönelik okul ve kurumlarının eğitim ve yönetimi ile ilgili bütün görev ve hizmetleri yürütmek.
» Okul ile kurumların eğitim programlarını ve eğitim araç ve gereçlerini hazırlamak.
* 2014 yılında İlköğretim Genel Müdürlüğü ile Okul Öncesi Eğitim Genel Müdürlüğü birleştirilerek Temel Eğitim Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü’nün Görevleri
Okul öncesi eğitim kurumları; toplumun temel yapısını oluşturan
» Saygı, sevgi,
» Paylaşma, iş bölümü,
» Sorumluluk,
» Sosyal çevre oluşturma açısından çocuğu geleceğe hazırlayan güvenli bir ortamdır.
Okul Öncesi Eğitim Kurumları
Bu kurumlar hizmet verdikleri yaş gruplarına uygun olarak;
» 0-36 aylık çocuklara bakım ve eğitim vermek üzere KREŞLER,
» 36-72 aylık çocukların eğitimini amaçlayan ANAOKULLARI,
» 60-72 aylık çocuklarının eğitimini amaçlayan örgün eğitim kurumları bünyesinde açılan ANASINIFLARI ve
» 36-72 aylık çocuklarının eğitimi amacıyla açılan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı diğer öğretim kurumları
bünyesindeki okul öncesi eğitim sınıfı, UYGULAMA SINIFLARI’dır.
Okul öncesi eğitim hizmetlerinin %90′ı Milli Eğitim Bakanlığı’nca, %10′u Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 191. maddesine göre açılan kurum ve kuruluşlarca verilmektedir.
Erken Çocukluk Eğitimi
EÇE; bazı yayınlara göre 0-8 bazı yayınlara göre ise 0-9 yaş dönemini kapsar.
“Yaşama”, “büyüme”, “gelişim” ve “bakım” gibi farklı süreçleri içermektedir. Dolayısıyla EÇE programlarının amacı çocukları yaşatmak, büyütmek, geliştirmek ve bakımlarını sağlamak olmalıdır.
Ancak çocuk önce hayatta kalıp, sonra büyüyüp gelişmez.
Bu süreçler ardışık ve eşzamanlı olarak zaman içinde
meydana gelmektedir. Bu nedenle yukarıda belirtilen dört farklı sürecin EÇE programları tarafından
gerçekleştirilmesi önemlidir. Bu da birleştirilmiş tanımların ve programların (“yaşama”, “büyüme”, “gelişim”,
“bakım”) önemini ve gereğini yansıtmaktadır.
Yaşamanın tanımı, çocuğun ölmemesi demek değildir; yaşamak çocuğun doğumdan itibaren
sağlıklı olmasıdır. Sağlıklı olmak fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan sağlıklı olmak demektir; hasta
olmamak anlamına gelmemektedir. Sağlığın
tanımında beslenme, sağlık ve psikososyal iyilik arasındaki karşılıklı ilişkiye dikkat çekilmektedir.
Beslenme sağlığı, sağlık beslenmeyi etkilemekte her ikisi de psikososyal sağlığı etkilemekte, psikososyal sağlık da sağlık ve beslenmeyi etkilemektedir.
İyi beslenen bir çocuk sağlıklı olacak, sağlıklı bir çocuk iyi beslenecektir. İyi beslenen ve sağlıklı bir çocuğun psikososyal sağlığı daha iyi olacak, psikososyal sağlığı iyi olan bir çocuk daha iyi beslenecek ve daha sağlıklı olacaktır.
Psikososyal iyilik hali sosyal ve psikolojik olarak
çocuğun ne ölçüde geliştiği ve hem kendisinin hem de kendine bakan kişinin stresten ne kadar uzak olduğu ile ilgilidir. Burada çocuğun içinde bulunduğu durum kadar anne ya da ona bakan temel kişinin ruh hali de önem kazanmaktadır. Dolayısıyla EÇE’de sağlık,
beslenme ve psikososyal iyiliği sağlamak önemlidir.
