HAYVANCILIK VE ORGANĠK YEM BĠTKĠLERĠNĠN HAYVANLARDA DEĞERLENDĠRĠLMESĠ. Prof. Dr. Ergin ÖZTÜRK OMU Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Samsun/TURKIYE

ÇARġAMBA/BAFRA OVASINDA ÜRETĠCĠLERE YÖNELĠK TARIMDA VERĠMLĠLĠK EĞĠTĠMĠ VERĠLMESĠ VE ÜRETĠM

METODLARINDA DÖNÜġÜM PROJESĠ

HAYVANCILIK VE ORGANĠK YEM BĠTKĠLERĠNĠN HAYVANLARDA DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

Prof. Dr. Ergin ÖZTÜRK OMU Ziraat Fakültesi

Zootekni Bölümü, Samsun/TURKIYE

Bu program Avrupa Birliği ve TC Hükümetince Finanse Edilmekte, DPT’nın koordinasyonunda yürütülmektedir.

Mevcut hayvan baĢına et ve süt verimi ile 2013 yılı hedefleri

 Süt verimi (Yıllık) 1800 litre

 Et verimi (karkas) 172 kg

 Sağılan inek sayısı 4.6 milyon

2013 yılı Hedefleri

 İnek sayısı 5.8 milyon

 Süt verimi 4000 litre

 Karkas et verimi 250 kg

Süt üretiminde karlılığı etkileyen faktörler

Hayvan Sağlığı Genotip

/hayvanlar Barındırma

Çevre

Genç Damızlık

Bakımı

Damızlık seçimi,ayıkla

ma

Mastitis Üreme

Üretim Yemleme

Ürünlerin iĢlenmesi

Son Ürün

Kombine verimli süt-et tipi Dual purpose milk and beef production type (Český strakatý skot, Fleckvieh, Simmental, Braun wieh, Montbeliarde,

MRY, Pinzgauer)

Brown swiss

Brown swiss

General breeding goal

• Sufficient milk production

• Good growth rate

• Production quality

• Fertility and health

• Longevity

Niçin Süt Sığırı Besleriz?

• Süt kolay sindirilebilir nefis bir besin kaynağıdır.

• Süt ve Süt Ürünleri

– Ca ihtiyacının 75%’i – protein,

– enerji (yağ, laktoz), – vitamin ve mineraller

sağlanır ^{Ülke Süt}

Türkiye 149

A.B. 241

A.B.D. 258

Çiğ Sütün BileĢimi

Besin Maddeleri Miktar 100g'da Besin Maddeleri Miktar 100g'da

Enerji 69 kcal Ġz Elementler

287 kj Fe 0,05 mg

Yağ 3,8 g Cu 12 μg

Protein 3,3 g Mo 5,5 μg

Laktoz 4,8 g Zn 0,36 μg

Su 87,2 g Mn 5 μg

Esansiyel Aminoasitler Vitaminler

Tritofan 0,05 g Vit.A 0,06 mg

Fenilanin + Tirosin 0,35 g Karoten 0,02 mg

Lösin 0,34 g Vit.B₁ 0,04 mg

İsolösin 0,21 g Vit.B2 0,17 mg

Treonin 0,17 g Vit.B6 0,05 mg

Methionin + Sistin 0,12 g Vit.B12 0,50 μg

Lisin 0,27 g Niasin 0,09 mg

Valin 0,22 g Pantotenik asit 0,36 mg

Mineral Maddeler Vit.C 2 mg

Ca 0,12 g Vit.D 0,09 μg

P 0,10 g Vit.E 0,12 mg

Mg 12 g Diğer BileĢenler

Süt sığırlarının beslenmesi

• çok basit besleme hataları sonucu inek başına, yılda,

400–500 YTL

ekonomik kayıp

oluşmakta

• Süt sığırlarında

beslemenin başarılı olabilmesi için

– besin maddeleri, – yemler ve

– süt sığırlarının değişik dönemlerdeki besin maddeleri ihtiyaçları ile – yemleme metotlarını

iyi bilmek gerekir.

Besin maddeleri ve görevleri:

Enerji kaynağı olanlar

Enerji kaynağı olarak görev yapan ve fazlası yağ doku olarak depolanan besin maddeleri

1. karbonhidratlar, 2. yağlar ve

3. proteinlerdir

1. Bunlar vücut ısının korunmasında,

» çeşitli hayati fonksiyonların yerine getirilmesinde,

» süt üretimi ,

» büyüme ve dokuların yenilenmesi gibi faaliyetlerde ve

» hareketlerin sağlanmasında vücutta enerji kaynağı olarak kullanılırlar.

Besin maddeleri ve görevleri:

Özel görevi olanlar

• Vitaminler ve mineral maddeler

– Çeşitli aletlerin çalışmasını ve idaresini yöneten anahtar hükmünde vücuttaki

yaşamsal olayları başlatır,yönetir ve bitirirler.

• Vücuttaki kemik gelişimi,

• görme vb. özel faaliyetlere katılırlar.

SÜT SIĞIRLARININ BESLENMESĠNDE YEMLER

kaba yemler ve konsantre yemler olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

1-Kaba yemler.

Ham selüloz (lif) bakımından zengin, diğer besin maddelerince daha düşük değerli olan yemlerdir.

Bunları:

– silajlar, – kuru otlar, – samanlar,

– yeĢil kaba yemler ile – çayır ve mera otlarıdır

2-Konsantre (yoğun, kuvvetli) yemler

• Enerji, protein veya her ikisince zengin olabilen yemlerdir.

• karmalarında en çok Enerji yemleri kullanılır

– nişasta bakımından zengin olan tahıl taneleridir.

– Süt sığırlarının konsantre yem karmalarında kullanılan başlıca tahıl taneleri

• mısır, arpa, buğday, yulaf çavdar

• % 8-12 protein içerirler.

• Kolay sindirilebilir karbonhidrat olan nişastaca zengin olduklarından tek başlarına verildiklerinde veya alıştırılmadan fazla miktarda verildiklerinde asidozise neden olurlar.

2-Konsantre (yoğun, kuvvetli) yemler

• Kepek, razmol ve bonkalit gibi değirmencilik yan ürünleri sığırların beslenmesinde oldukça fazla kullanılır.

• Kepek yüksek selüloz içerir.

• Proteini buğdaygil tanelerinden biraz fazladır

• Enerjice daha fakirdir.

• Kepeğin hayvana kademeli çoğaltılarak verilmesi sindirim bozukluklarını önler.

• Konsantrenin karmanın % 20'den fazlasını aĢmaması önerilir.

2-Konsantre (yoğun, kuvvetli) yemler

• Melas hem ekonomik hem de enerji bakımından değerli bir yem maddesidir.

– yemin % 15'ine kadar verilir.

– Miktarının alıştırılarak çoğaltılması gerekir.

– Yemlerin lezzetliliğinin artırılmasını

– Silaj yapımında kolay eriyebilir. Karbonhidratlarca fakir fiğ, yonca, bezelye ve domates posası gibi yemlere karıştırılması hem enerji değerini hem de silaj kalitesini artırır.

– Saman ve kuru otlara yedirilmeleri sırasında melas dökülmesi bu otların sindirilebilirliğini düşürür.

3-vitamin ve mineraller

• Miktarları çok az, ancak hayati öneme sahip maddeler

– yemleri takviye etmeye yarayan ve

• premiks adı verilen katkılar vardır.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Aylar

Dönem1 Dönem 2 _Dönem 3

Kuru Madde Tüketimi

Canlı ağırlık Süt Verimi

Pik KMT Pik Süt

Verimi

Süt Sığırlarında Laktasyon ve Üreme Siklusu

Üreme Siklusu

---

Buzağılama Buzağılama

Gebelik yok

283 gün 82 gün

Gebelik

Laktasyon Siklusu

---

Buzağılama 305 gün laktasyon süresi

60 gün

“kuru dönem”

Buzağılama

Süt verimi kg/gün

Doğum sonrası geçen gün

Laktasyon Eğrisi

20 40

30

30 60 90 305 Kuru

365 günde;

3.6% yağlı,

3.1% proteinli 30.833 kg süt,

Ort:84.5 kg/gün Min:61.5 kg/gün Max:97.5 kg/gün Kasım, 1997

Dünya Rekorlu İnek

Kuruya çıkarma

• ĠNEKLERĠN DOĞUMDAN ÖNCEKĠ ĠKĠ AY SAĞIMDAN ÇIKARILMASI

• ÇOK YÜKSEK VERĠMLĠ ĠSE DOĞUMDAN 60-65 GÜN ÖNCE

• ORTA DÜZEYDE VERĠMĠ ĠSE DOĞUMDAN 55-60 GÜN ÖNCE

İNEK NEDEN KURUYA ÇIKARILIR ?

•İŞKEMBEYİ DİNLENDİRMEK

•MEME DOKULARINI DİNLENDİRMEK

•ANA KARNINDAKİ BUZAĞININ SAĞLIKLI GELİŞMESİ

•BİR SONRAKİ SAĞIMA HAZIRLIK

Doğuma 3 ay kala beslenme değişmelidir

iyi kaliteli bir kuru ot serbest olarak yedirilmeli ve en az 2500 kkal/kg ME içeren bir konsantre yemden

günde 2 kg verilmelidir. Sadece saman varsa

konsantre miktarı 3-4 kg’ a çıkarılmalıdır.

•İnek kuru dönemin ilk ayında aşırı beslenmemeli.

İyi kalite kuru kaba yeme ilaveten 2-3 kg yogun yem yeterlidir.

Ancak kaba yem saman gibi kötü kaliteli ise yoğun yem 4 kg’ a

çıkarılabilir.

Doğuma 3-4 hafta kala verilen konsantre yem miktarı yavaş

yavaş artırılarak doğuma kadar 100 kg canlı ağırlığına 1 kg konsantre

yem düşecek şekle getirilir.

100 kg canlı 1 kg konsantre

Ağırlık yem

•Kurudaki ineklere verilecek yemlerin küflü, kızışmış ya da kirli olmamasına özel itina gösterilmelidir.

Kurudaki ineklere besin

maddelerince fakir suca zengin

yemler fazla miktarda verilmemelidir.

Yavru ana

karnında fazla yer

kaplar, işkembeye

fazla yer kalmaz

1 Yaş-ilk doğum arası 450 kg, 800g CAA

• 6 kg Baklagil kuru otu

• 16 kg mısır silajı

• 200 g kesif yem

• 4.5 kg Kuru çayır otu

• 17.5 kg Mısır silajı

• 900 g kesif yem

• 4.5 kg kuru çayır otu

• 18.5 kg Mısır silajı

%1üreli (80-100 g üre)

• 200 g kesif yem

• 23 kg buğday silajı

• 2 kg kesif yem

1 Yaş-ilk doğum arası 450 kg, 800g CAA

• Siyah Alaca ve Ġsviçre Esmeri iri 305-320kg

• Guernsey ve Ayshire orta 265-270 kg

• Jersey küçük cüsseliler 230-235 kg dolayındadır

• Ġyi kalite mera ihtiyacı karĢılar

• Ġyi kalite kuru ot ihtiyacı karĢılar

• Orta kalite ot+pancar- silaj+mineral+vitamin

• Doğumdan önceki 6 haftada+1.5 kg kesif yem

Süt Sığırlarının Günlük Kuru Madde Tüketiminin Vücut Ağırlığına Oranı (%), Aytuğ ve Karaman, 2001.

400 Kg CA K.M. Tüketimi

500 kg. CA K.M. Tüketimi

600 kg CA

K.M. Tüketimi

% 2.7 = 9.8 Kg

% 3.2 = 12.8 “

% 3.6 = 14.4 “

% 4.0 = 16.0 “

% 4.4 = 17.6 “

% 5.0 = 20.0 “

% 5.5 = 22.0 “

% 2.4 = 12.0 kg

% 2.8 = 14.0 “

% 3.2 = 16.0 “

% 3.5 = 17.5 “

% 3.8 = 19.0 “

% 4.2 = 21.0 “

% 4.6 = 22.4 “

% 2.2 = 13.2 kg

% 2.6 = 15.6 “

% 2.9 = 16.9 “

% 3.2 = 19.2 “

% 3.5 = 21.0 “

% 3.7 = 22.2 “

% 4.0 = 24.0 “ Süt verimi

(%3.5 yağ Litre / gün)

10 Litre 15 “ 20 “ 25 “ 30 “ 35”

40 “

1 Kg. Süt Üretimi için Gerekli Enerji, Protein ve Mineral Madde Miktarları Aytuğ ve Karaman, 2001.

Yağ oranı (%)

NE. lac.

(M.cal.)

ME (M.cal.)

DE (M.cal.)

TDN (Kg. )

Ham Prot.

(gram)

Kalsiyum (gram)

Fosfor (gram)

3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

0.64 0.69 0.74 0.78 0.83 0.88

1.07 1.15 1.24 1.32 1.40 1.48

1.23 1.33 1.42 1.51 1.61 1.70

0.280 0.301 0.322 0.343 0.364 0.385

78 84 90 96 101 107

2.73 2.97 3.21 3.45 3.69 3.93

1.68 1.83 1.98 2.13 2.28 2.43

Süt verimi icin Protein ihtiyaçları

• 1 litre süt üretimi için gerekli olan verim payı protein ihtiyacı yağ oranına göre değişir.

Örneğin :

• % 3 yağlı 1 litre süt için... 72 gram

• % 3.5 yağlı 1 litre süt için... 82 gram

• % 4 yağlı 1 litre süt için... 87 gram

• % 4.5 yağlı 1 litre süt için...:.... 92 gram

• % 5 yağlı 1 litre süt için... 98 gram

500 Kg canlı ağırlıkta, % 3.5 yağlı günlük 30 Kg süt verimi olan bir ineğin günlük besin ihtiyaçları

YaĢama Payı 30 Kg süt için TOPLAM

Kuru Madde (Kg) 19 Kg. (En az 7.5 Kg kadarı elyaflı yem olmalı)

19.0 Kg

Enerji ( ME cinsinden)

14.20 M.cal 34.45 M.cal 48.65 M.cal

Enerji (TDN cinsinden)

3.70 Kg 9.30 Kg. 13.00 Kg.

Ham protein 0.364 Kg 2. 520 Kg 2.884 Kg.

Kalsiyum 20 gram 89 gram 109 gram

Fosfor 14 gram 55 gram 69 gram

Süt Ġneği Rasyonlarında Bulunması Gereken Enerji ve Protein Miktarları

Günlük süt verimi, % 3.5 yağlı

1 Kg Kuru madde Net Enerji

Laktasyon (Nelac./Kg )

Kuru madde TDN %

olarak enerji değ.

1 Kg kuru maddede Metabolik enerji (Mcal / Kg )

Kuru

maddede Ham

Protein

7-13 Litre (10L) 13 - 27" (20 L) 20 - 40" ( 30 L) 26 - 53" ( 40 L) Laktasyon 0 - 3 hafta, kuruda ve gebe inek

1.520 1.620 1.720 1.670 1.250

% 63

% 67

% 71

% 75

% 75

% 56

2.530 2.710 2.890 2.800 2.040

% 12

% 15

% 16

% 17

% 19

% 12

Laktasyonun Başı (0-70 gün)

• Hayvanın süt verimi yüksektir

 Yem tüketimi düşüktür.

 Hayvanlar genelde canlı ağırlık kaybederler.

 İyi kondisyonlu hayvanlar 90-135 kg

zayıflayabilir. (600-700 kg süt demektir)

 1 kg süt artışı ~200 kg süt artışına neden olur.

 Sağlıklı inekler ilk 15-20 gün içinde kızgınlık gösterirler

 Amaç en kısa sürede yem tüketimini

artırmaktır.

• Hayvanlara canlı ağırlıklarının en az % 2.5’ine kadar kesif yem verilmelidir.

– 600 kg canlı ağırlıkta 20 kg dan fazla süt veren bir inek 10-12 kg iyi kaliteli kesif yem tüketmelidir.

– Bu toplam yem içinde yaklaĢık %60 kesif yem demektir.

• Kesif yemlerde tahıl miktarı artırılmalı, yağ ve çiğit gibi yağlı tohum kullanımı düĢünülmelidir.

– Yağ ve yağlı tohum kullanılırsa Ca, Mg minerali ve Kaliteli protein

Laktasyon baĢı

Laktasyon BaĢında yem tüketimi

Kaba Yem Kalitesi

KMT(%CA)

Çok iyi 3

İyi 2.5

Orta 2.0

Vasat 1.5

Kötü 1.0

Laktasyon baĢında yem tüketimi

1. Rasyon dengeli bir Ģekilde kurulmalı,

2. Hayvanlar sık yemlenmeli veya tam yemleme (TMR) uygulanmalı,

3. Ġyi kaliteli kaba ve kesif yemler kullanılmalı,

4. Hayvanların önündeki yem taze olmalı,

5) Yemlikler düzenli bir Ģekilde temizlenmeli,

6) Rasyonda en az %17 ham selüloz bulundurulmalı, yüksek verimlide rasyon ham selüloz düzeyi %23’ü aĢmamalı

7) Kaba yemin partikül büyüklüğü 5-6 cm den aĢağı olmalı, 8) Rasyonda nem oranı %50 den fazla olmamalı,

9) Kesif yemler bir seferde 2-2.5 kg dan fazla verilmemeli, 10) Yemlikler boĢ bırakılmamalı,

11) Küflü, donmuĢ ve bozuk yem hammaddeleri ve yem kullanmaktan kaçınılmalıdır.

12 NPN kullanımı sınırlandırılmalıdır. 100-200 g/gün/inek Laktasyon baĢında yem tüketimi

Laktasyonun Başı

• Ham selüloz: en az %17 (KM’de)

Ham protein: %17-19

Rumende yıkılabilir protein H proteinin %60-65’ı

Rumende yıkıma dirençli protein H proteinin %35-40’ı

Enerji: 2.7-2.9 Mcal ME /kg KM

Laktasyonun Başı

• Problemler

– Süt humması

– Asidozis ve ġiĢme (arpalama) – Laminitis (topallık)

– Abomasum (Ģirden) kayması – Yem tüketmeme (iĢtahsızlık) – Ketosis

– Yağlı karaciğer

– Gizli kızgınlık, kistik ovaryum, – Sonun düĢmemesi

– Süt yağının azalması

Metabolik problemlere bağlı olarak süt kaybı

Süt kaybı

Günlük sütün %

100 inek için ilk 30 günlük kayıp

Süt humması (%6) 4.7 609

Abomasum kayması (%3)

16.0 1037

Sonun atılamaması (%8)

4.1 709

Ketozis (%5) 7.6 821

Metritis (uterus iltihabı) (%8)

3.8 657

Toplam 3833

Yeni doğum yapan ineklerde metabolik hastalıklara bağlı süt kayıpları

Mi l k Lo s s Lo s t Mi l k

Fre s h - Co w Pro b l e m ( % o f d a i l y ( # l o s t d u ri n g fi rs t Ec o n o m i c Lo s s ( I n c i d e n c e Ra t e ) m i l k Y i e l d ) 3 0 d p e r 1 0 0 c o w s ) ( $ 1 0 / c w t )

Milk Fev er (6 %) 4 .7 % 6 0 9 $ 6 0 .9 0

Disp laced Ab o m asu m (3 %) 16 .0 % 10 3 7 $ 10 3 .7 0 Ret ain ed Placen t a (8 %) 4 .1% 7 0 9 $ 7 0 .9 0

Ket o sis (5 %) 7 .6 % 8 2 1 $ 8 2 .10

Met r it is (8 %) 3 .8 % 6 5 7 $ 6 5 .7 0

To t a l 3 8 3 3 $ 3 8 3 . 3 0 p e r

1 0 0 c o w s

NAHMS, 1996; JDS, 1995 78:1693

Does not include costs of treatments, etc

Süt Veriminde ArtıĢ, Gebelik Oranında DüĢüĢ

0 10 20 30 40 50 60 70 80

1951 1975 1985 1996

0 5000 10000 15000 20000 25000

Conception Rate Milk Production

Gebelik Oranı(%)

Yıllar

Süt verimi(lbs/yıl)

1lb=0.454 g

Gebelik Oranı Süt Verimi

Laktasyondaki İneklerde Önemli Konular

• Ġnce öğütülmüĢ yem süt yağını düĢürür.

• Su Tüketimi:

• 1 kg süt için 3 - 5 kg su

»30 kg süt  90-150 L su/gün

>%8 – 10’yağ:  KMT,  Selüloz sindirimi

 Mikr. geliĢim

 Sindirim sistemi problemleri

Laktasyondaki İneklerde Önemli Konular

Kg süt Kaba yem% Kesif yem %

• 20 60-70 40-30

• 20-30 55-60 45-40

• 30 45-55 55-45

• Özen, 1999^.

Dönem II

(Laktasyonun 70-140. Günleri)

• Hayvan yeterince yem tüketebilir

• Canlı ağırlık kazanmaya başlar.

• En az %50 kesif yem tüketmeye devam etmelidirler.

• Ani yem değiĢimi yapılmamalıdır.

• Genellikle uygun kızgınlık ve çiftleştirme bu

dönemde olur.

Dönem III

(Laktasyonun 140-305 günü)

• Rasyonda kesif yem düzeyi %40 lara düĢürülebilir.

• Toplam rasyonda protein oranı %13 lere çekilebilir.

• Rasyonun enerjiside düĢürülebilir.

• Yüksek düzeyde besleme hayvanın yüksek kondisyonla kuruya çıkarılmasına neden olur.

– Dönemler arasında yem değiĢimleri ani yapılmamalıdır.

Dönem 4

Kuru dönem (Doğuma 60-14 gün kala)

• Kuru dönem(gün) Farklılık,kg/laktasyon

– 5-20 -585

– 21-30 -285

– 31-40 -71

– 41-50 +86

– 51-60 ÖNERİLEN +135

– 61-70 +142

– 71-80 +72

– 81-90 +29

– >90 +49

Kuru dönemde gebe ineklerin beslenmesi :

• Doğumdan önceki iki ayda verilecek günlük konsantre yem, vücut ağırlığının % 1 inden fazla olmamalı

• Konsantre yemdeki Ca ve P miktarları

normal süt yemindekinin yarısına düĢürülür.

• Tuz miktarı azaltılır.

• Kurudaki ineğin beslenmesinde iyi kaliteli kaba yeme ağırlık verilir.

• Doğuma 2 hafta kala tedrici olarak normal süt

yemine geçilir

1) Rasyonda laksatif yem oranı %40 larda tutulmalı, ancak protein oranı

yükseltilmelidir.

2)- CA %1'i düzeyinde partikül büyüklüğü uzun olan kaba yemler,

3) Kaba yemler buğdaygil ağırlıklı olmalıdır.

( Baklagil-süt humması ⁾

Kurudaki İneklerin Beslenmesinde

Dikkat Edilecek Hususlar

Kurudaki Ġneklerin Beslenmesinde

Dikkat Edilecek Hususlar

4)- Serbest olarak mısır silajı ile yemlemeden kaçınılmalıdır. (Enerji-partikül)

• Yağlı inek sendromu,

• Abomasum kayması

5)- Kesif yemler çok az miktarda gereklidir.

• Kaba yem kalitesi düĢük olduğunda gereklidir.

6- Ca tüketimi: en fazla 100 g /gün;

fosfor tüketimi 35-40 g /gün olmalı;

Kurudaki Ġnekler

7)- Selenyum bakımından yetersizlik görülen bölgelerde (3-5 mg) ek selenyum verilmesi gerekebilir.

– Vitamin E ve Se yetersizliği;

• Sonun düĢmeme riski artar.

• Mastitis riski artar

8)- Tuz tüketimi (Na) 28 gr/gün düzeyinde sınırlandırılmalı 9) Uygun vitamin ve iz mineral takviyesi yapılmalı

1)- Rasyonda kesif yem oranını yavaĢ yavaĢ arttırılmalıdır.

2)- Bu dönemde hayvan canlı ağırlığının %0.5-1'i düzeyinde kesif yem tüketir düzeye gelmelidir.

3)-Kesif yemler geçiĢ döneminde uygun Ca:P oranı nedeniyle süt humması riskini azaltabilir.

4)- Hayvan yüksek kesif yeme adapte olduğundan laktasyonun baĢındaki asidozis riski azalır.

5)- Eğer doğum sonrası farklı kaba yemler kullanılacaksa doğum öncesi hayvanlar bunlara alıĢtırılmalı

Gebeliğin Son 3 Haftası (Geçiş Dönemi)

GeçiĢ Dönemi (Kuru Dönemin Sonu)

6)- Bu dönemde de kaba yem CA%0.5-1'i düzeyinde kalmaya devam etmelidir.

7)- Yem değiĢimleri yavaĢ yapılmalıdır.

8)- Doğumdan 24-48 saat önce yem tüketiminde ani düĢmeler olur

9) Yem tüketimindeki ani düĢüĢ;

1) rumenin dengesini bozar,

2) abomasum kayması riski artar,

3) yem tüketimi düzensizliği ve asidozis riski artar.

Sütçü Sığır İşletmelerinin Başına Gelebilecek Problemler:

1- Güç doğum

2- Mastitis=Meme iltihabı 3- Döl tutma problemleri

4- Ayak hastalıkları, tırnak çürüğü 5- Ketosis

6- Buzağı ölümleri 7- Öksürük

• Süt humması

• Doğumdan sonraki ilk 2-3 gün içerisinde görülür.

• Kan Ca düzeyinin yüksek süt verimi nedeniyle aniden düĢmesi

• Ca tüketimi günlük 13-18gr düzeyinde sınırlanmalıdır.

• PTH salgılanması uyarılır.

• Kemiklerden Ca mobilizasyonu artar.

• 20-25 milyon IU vitamin D süt humması riskini ortadan kaldırmak için önerilebilecek bir uygulamadır.

• Sindirim sisteminde Ca emilimi uyarılır.

Geçiş Dönemi ve Metabolik Problemler

Süt Hummasında Hayvanın Görünümü

Ketozis

• Vücut kondisyonu yüksek;

• Ketozise yatkın,

• Yüksek verimli ineklerde;

– Doğum öncesi 1-2 haftadan

– Laktasyonun ilk 8 haftasına kadar 6gr/gün niasinle desteklenmesi önerilebilir.

Geçiş Dönemi ve Metabolik Problemler

• Sonun Atılamaması:

• Mastitis:

• Se ve vit. E enjeksiyonu söz konusu hastalık risklerini azaltır.

• Aytuğ ve Karaman, 2001.* ) :Ekim 2001 de Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesindeyapılmış olan İkinci Ulusal Buiatri Kongresinde TOPKİM Araştırma Gurubu başkanı Prof Dr. Cemal Nadi Aytuğ ve Karaman’un sunmuş olduğu çağrılı tebliğin tam metnidir. Tebliğ sahibinin izniyle, sığır

yetiştiriciliği ve sığır hastalıkları alanında çalışan veteriner hekimlerin ve diğer ilgililerin bilgilerine sunulmuştur.

Geçiş Dönemi ve Metabolik Problemler