6. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME
ŞİİR BİLGİSİ - 2 Mustafa KAFA
KONU ANLATIMI……….……… :
ŞİİRDE KONU: Şiirde üzerinde durulan varlık, kavram, olay ya da duruma konu denir.
ŞİİRDE TEMA: Şiirde anlatılmak istenen duyguya tema denir.
Örnek:
Vatan
Küçük ellerinin avuçladığı
Sade bir toprak parçası değil çocuğum Toprakla büyüyen bir kutsal düşüncedir.
Konu: Vatan
Tema (Ana Duygu): Vatanın kutsallığı
ŞİİR TÜRLERİ
LİRİK ŞİİR: Duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan şiire lirik şiir denir.
Sürahide ışıl ışıl, içilecek su.
Deniz kokusu, toprak kokusu, çiçek kokusu.
Yüzüme vuran ışık, kulağıma gelen ses.
PASTORAL ŞİİR: Doğa güzelliklerini, köy ve çoban yaşamını anlatan şiir türüne pastoral şiir denir.
Tarladan ürün kaldırmaya, Yetim, yoksul damı onarmaya, Kışlık odun için dağa Sevap saymış imeceyi hep.
EPİK ŞİİR: Bir milletin hayatında önemli izler bırakan (büyük göçler, savaşlar, doğal afetler vb. gibi) olaylarla, yiğitlik, kahramanlık, yurt sevgisi gibi konuların işlendiği şiirlere kahramanlık şiirleri (epik şiir) denir.
Vatan konuşuyordu tabyalardan;
Şahlanmış bir zafer türküsü gibi Dağların, ovaların dilinden.
DİDAKTİK ŞİİR: Belli bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir konuda öğüt, bilgi vermek amacıyla yazılan şiirlere didaktik şiir denir.
Piknik, gezi yaparken çöp bırakma geride Çayırlarda yürürken zarar verme çiçeğe
SATİRİK ŞİİR: Toplum hayatındaki aksayan yönlerin, düzensizliklerin; insanların çeşitli konulardaki beceriksizliklerinin ve zayıflıklarının anlatıldığı yergi (eleştiri) şiirlerine satirik şiir denir.
Bayramdan bayrama bir tıraş olan Berbere gelir de dükkân beğenmez.
DRAMATİK ŞİİR: Acıklı ve üzüntü verici olayları işleyen şiirlerdir.
Saçların yine soldun, Bağrın elemle dolgun…
Nereye yolculuğun Yeni bir gurbete mi?
: ……….………ALIŞTIRMALAR
① Aşağıdaki şiirlerin türlerini, konusunu ve temalarını altlarına yazınız?
Her şey şiirdir, uğultusu rüzgârın Bir ırmağa usulcacık yağan kar Her gece okunan bir dua çocuklukta Gökyüzünde bölük bölük turnalar.
Şiir Türü: ………
Konu: ………
Tema: ………..
Bütün sevdiklerin bırakıp gitti.
Yapayalnız kaldın artık.
Dokunsalar, ağlarsın çocuklar gibi Büyüdü gözlerinde yalnızlık.
Şiir Türü: ………
Konu: ………
Tema: ………..
Gaziler, ölümsüz hatıralardır, Gönüllerden asla silinebilmez.
Aykut Alp, Turgut Alp, Akçakoca Bey Bilinmeden vatan bilinemez.
Şiir Türü: ………
Konu: ………
Tema: ………..
Bir kasabam vardı eskiden
Başıma yemişler düşerdi ağaçlarından Çimenlerine gömülürdü ayaklarım Çınarlarında adım
Göklerinde uçurtmalarım vardı
Şiir Türü: ………
Konu: ………
Tema: ………..
TÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİKLER………..……… :
① Aşağıdaki şiirlerin türlerini altlarına yazınız.
İşte geldim gidiyorum
Kemiğimi sızlatmayın mezarımda” derdin.
Nur içinde yat babacığım, nur içinde yat Söylediğin gibi değilmiş hayat…
Türü: ………
Yedi çocuk babasıyım Allah’a bin şükür oğlum,
Haram yemedim, hile yapmadım Bir kötü söz söyletmedim kendime Ömrünüz oldukça beni izleyin.
Türü: ………
Benliğe verme meyil, Sevgi en kutsal il.
Bu yalancı dünyada Kimse kalası değil.
Türü: ………
② Aşağıdaki şiirlerin konusunu ve temasını yazınız.
Kim bilir şimdi neredesin?
Senindir yine akşamlar;
Merdivende ayak sesin Rıhtım taşında gölgen var.
Konu: ……….
Tema: ………..
Bu beyaz karanlıkta
Daha beyaz, upuzun hayaletler
Gelirler taa uzaktan, karların ötesinden;
Fısıltılar duyarım, ürperirim Terasta sanki bir ayak sesinden
Konu: ……….
Tema: ………..
: ………..………..………TEST Dünyada biricik sevdiğim sensin
Güzelsin, incesin, tatlısın, şensin Nasıl başkasını gönlüm beğensin Güzelsin, incesin, tatlısın, şensin.
① Şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Didaktik B) Lirik C) Pastoral D) Epik
Senden boşalan bağrıma gözyaşları dolmuş!
Gördüm ki, yazın bastığımız otları solmuş.
Son demde bu mevsim gibi benzim de kül olmuş Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden Yahya Kemal Beyatlı
② Şiirin teması (ana duygu) aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yurt özlemi B) Ayrılık üzüntüsü C) Anne hasreti D) Yaşama sevinci
Düşman geldi tabur tabur dizildi, Alnımıza kara yazı yazıldı.
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu, Eğri kılıç kında paslanmalıdır.
③ Şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Didaktik B) Lirik C) Pastoral D) Epik
Köylümüz efendimiz tarlasında perişan İşçimiz kardeşimiz kavgasında perişan Anam bacımdır bahtı karasında perişan Hemen Allah cümlemizin yardımcısı olsun.
CAHİT SITKI TARANCI
④ Şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Didaktik B) Dramatik C) Satirik D) Pastoral
İster ağlat ister güldür Gerek yaşat gerek öldür Aşık Yunus sana kuldur Lütfun da hoş kahrın da hoş
⑤ Şiirin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kabulleniş B) Ayrılık C) Üzüntü D) Hasret
