6. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME
KISALTMALARIN YAZIMI Mustafa KAFA
KONU ANLATIMI……….……… :
KISALTMALARIN YAZIMI
* Özel isimlerin kısaltması büyük harfle başlar ve sonuna nokta konur.
Örnek
» Alb. (albay), Prof. (profesör), Cad. (cadde)…
Not: Noktalı kısaltmalara ek getirilecekse kelimenin okunuşu esas alınır. Ek, noktanın yanına yazılır.
Örnek
» Alb.dan, Prof.ün, yy.ın…
* Birkaç sözcükten oluşan kurum, kuruluş adları, her sözcüğünün ilk harfi alınarak kısaltılır ve her harf büyük yazılır. Ayrıca bu kısaltmalar arasına nokta konmaz.
Örnek
» TRT, PTT, DSİ, TEK (doğru) T.R.T., P.T.T., D.S.İ., T.E.K. (yanlış)
* Birkaç sözcükten oluşan kurum ve kuruluş adlarının kısaltmaları, kullanılan harflere göre okunur. Kısaltmaya ek getirildiğinde ek, kısaltmanın okunuşuna göre, kesme işareti ile ayrılarak yazılır.
Örnek
» TDK -Te De Ke şeklinde okunur.-
“TDK’da çalışıyorum.” ifadesi yanlıştır.
“TDK’de çalışıyorum.” ifadesi doğrudur.
* Bazı kısaltmalar küçük harfle yazılır ve kendilerinden sonra nokta konmaz.
Örnek
» m (metre), l (litre), g (gram)…
Not: Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde sözcüğün okunuşu; büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır.
Örnek
TRT’dan (yanlış) TRT’den (doğru) THY’dan (yanlış) THY’den (doğru) kg’den (yanlış) kg’dan (doğru)
Not: Türkçede büyük harflerle yapılan kısaltmalarda sadece T.C. Türkiye Cumhuriyeti ve T. Türkçe
kısaltmalarında nokta kullanılır.
: ……….………ALIŞTIRMALAR
🔹 Aşağıdaki cümlelerdeki kısaltmaların yazımını inceleyiniz. Yazımı yanlış olan kısaltmaları daire içine alınız. (Bazı cümlelerde yazımda yanlışlık bulunmamaktadır.)
Bugün THY’nin 327 sayılı seferiyle uçuyorum.
Stratejiler konusunda Alb.’ın da görüşleri alındı.
Yeni kanunlar için TBMM’ye önemli görevler düşüyor.
Annem manifaturacıdan 3 m. kumaş almıştı.
Kurtuluş mah. 45. sokakta oturuyordum.
Facebook profil ismine TC kısaltmasını yazmıştı.
Aşçı pastaları 3 l sütle yapmış, sonrada süslemişti.
Kelimenin anlamına TDK’nin sözlüğünden baktım.
Paramı P.T.T. Fatsa hesabına yatırmıştı.
Dergimizde yeni Prof.’un yazısı çıkacak.
Fındığın kg’ını 12 liradan tüccara vermiştik.
Sabah erkenden 10 gr altın almak için çıktı.
100 metreyi 1,98 san içerisinde koşmuştu.
Portakal, limon vb.leri turunçgillerdendir.
Milli sporcumuz 75 kg’de yarışacak.
Belediye başkanı DSİ’ni ziyaret etti.
Yeni alımlar için MEB’de toplantı yapılıyormuş.
Fransızca sözlüklerde fr olarak gösterilmekte.
Usta m kare hesabına göre ücret alıyor.
Dayım BOTAŞ’ta mühendis olarak çalışıyor.
TÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİKLER………..……… :
🔹 Aşağıdaki kurumların ve kelimelerin kısaltmalarını karşılarına yazınız.
Türk Dili: ……….
Doktor: ……….
Kuzeybatı: ………..
Profesör: ……….
Almanca: ……….
Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi:
………..
Türkiye Cumhuriyeti: ………
Numara: ………
Mahalle: ………
🔹 Aşağıdaki kısaltmaların açılımlarını karşılarına yazınız.
AKUT: ………..
ASELSAN : ………
AŞ : ………..
İng. : ………..
m2 : ………..
MEB : ………..
TDK : ………
TOKİ : ………..
yy. : ………
P : ………
: ………..………..………TEST
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmalarla ilgili bir yazım yanlışı vardır?
A) Bu konuyu TBMM’ne taşıyacaklar.
B) Bu yıl TDK’nin başkanlık seçimi var
C) THY’nin gelirleri geçen yıla oranla azalmış.
D) Haberlerde TRT’nin spikeri konuyu açıkladı.
2. Aşağıdaki kısaltmaların hangisinde gelen ek yazılırken kelimenin okunuşu esas alınmaz?
A) BOTAŞ B) ASELSAN C) SEKA D) TDK
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaya gelen ekin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
A) Ülkemiz yıllardır AB’ye girmek için çalışıyor.
B) TTK’nun kuruluşunu bizzat Atatürk gerçekleştirdi.
C) Bu yıl ÖSYM’nin yaptığı üç sınava girdi.
D) Sen hep borçlarını TEDAŞ ‘ a mı yatırıyorsun?
4. Aşağıdaki kısaltmalardan hangisinin yazımı doğrudur?
A) Arkadaşım THY’da çalışıyor.
B) Kardeşim TDK’de çalışıyor.
C) Aç bakalım TV’da ne var?
D) YEDAŞ’na kadar gidip gelecek.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaya getirilen ek yanlış yazılmıştır?
A) THK'nin tank filosu yenilendi B) TBBM'nin üyelerini toplum seçer.
C) TTK'yi Atatürk kurdu.
D) TDK'nın çalışmalarını takip ediyorum.
6. TRT kısaltmasının açılımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkiye radyo terimleri B) Tek radyo ve televizyon C) Türkiye Radyasyon Temizleme D) Türkiye radyo ve televizyonu
7. Sıcaklık bildiren kısaltma hangisidir?
A) C0 B) m2 C) CC D) cm
