6. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME
DE Mİ Kİ YAZIM KURALLARI Mustafa KAFA
KONU ANLATIMI……….……… : DE’NİN YAZIMI:
» Bağlaç olan “da, de” ayrı yazılır. Kendisinden önceki sözcüğün son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar. Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında bozulma olmaz.
» Durumu ona da bildirdi.
“Da, de” bağlacının bulunma durum eki olan “-da, - de, -ta, -te” ile hiçbir ilgisi yoktur. Bulunma durum eki getirildiği sözcüğe bitişik yazılır. Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında bozulma olur.
» Eşyaları arabada unutmuş.
“Kİ” BAĞLACININ ve EKİNİN YAZIMI
» Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır. Cümleden çıkarıldığında cümlede bozulma olmaz.
» Erken çıkalım ki yemeğe yetişelim.
SOMBAHÇEMİ: Kalıcı olarak bitişik yazılanlar.
Sanki – Oysaki – Mademki – Belki –a– Halbuki – Çünkü –e– Meğerki – İllaki
» Ek olan –ki kelimeyle bitişik yazılır ve –ler –lar eki alabilirler. Bağlaç olan ki bu ekleri almaz. (istisnaları vardır.)
Sabahki olayın ne olduğunu öğrendin mi?
“Mİ” SORU EKİNİN (EDATI) YAZIMI
» Soru eki olan “mi” ayrı yazılır ve kendisinden önceki sözcüğün son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar.
» Soru ekinden sonra gelen ekler, bu ekle bitişik olarak yazılır.
» Bugün sinemaya gidebilir miyim?
: ……….………ALIŞTIRMALAR
🔹 Aşağıdaki cümlelerde de mi ki yazımları yanlış olanları işaretleyiniz.
[ ] Mutlu olduğunuda bildirdi.
[ ] Söylenenleri duy muyormusun?
[ ] Sende mi geliyorsun buraya kadar?
[ ] Ben buraya yarın gel miyormuyum?
[ ] Anlattıklarınızı ben de dinledim.
[ ] Sınıfın penceresi evinki kadardı.
[ ] Sanada bir kitap alalım.
[ ] Onda güzel bir kitap varmış.
[ ] Kitabını yine ev de unutmuştu.
[ ] Anladımki artık buraya gelmeyecek.
[ ] Ödevi masada kalmıştı.
[ ] Anahtarını işyerinde unutmuşlar.
[ ] Sivas’ta güzel bir gün geçirdik.
[ ] Mademki buraya geldin oyuna katıl.
[ ] Sınıfta ki öğrenciler çok heyecanlıydı.
[ ] Bu kitabı bir hafta içinde okuyormuyuz?
[ ] Bahçede ki öğrenciler oyun oynuyorlar.
[ ] Akşamki yemeği kaçırmamalısın.
[ ] Ahmet te bizimle buraya gelecekti.
[ ] Oysa ki ben başka bir hayal kurmuştum.
[ ] Kalemleri yeni aldık ama Kemal’in ki kırılmış.
TÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİKLER………..……… :
🔹 Aşağıdaki örnek cümlelerin karşısına “mi”nin hangi görevde kullanıldığını yazınız.
Bayram yaklaştı mı heyecanlanırım.
(………..) Bu defter senin mi?
(………..) Telefon çaldı mı hemen açarım.
(………..) Mavi mi mavi bir gökyüzü.
(………..) Kardeşim ağladı mı herkes yanına koşar.
(………..) Duyduklarım doğru mu?
(………..) Bu elbise eski mi eski.
(………..) Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerlere uygun olan
“de”yi koyunuz.
1 Seni…..…… üzmüşler.
2 Uzak…….…. bir köy var.
3 Gözüm……….….gittikçe küçülüyorsun.
4 Ahmet ………takıma alındı.
5 Bebeğin………bir hastalık varmış.
6 Bu kar……..….kış…..…… hep çalıştı.
7 Bursa’ya Sema……..….gelecek.
8 Ne oldu şimdi bu çocuğa ……..…..?
9 İzmir’………….bir teyzem var.
10 Yanağım……..…bir sivilce çıktı.
Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerlere uygun olan
“ki”yi koyunuz.
1 Sende………… küpeler altın mı?
2 Şöyle gel…………. yüzünü göreyim.
3 Baktım………….. bu iş böyle olmayacak.
4 Elinde……… yere bırak hemen.
5 Evde…………. hesap çarşıya uymadı.
6 Belinde………. kemeri çok beğendim.
7 Teyzemin………. çok daha yeni.
8 Gözlerinde……… heyecan beni etkiledi.
9 Yarın giderken onun……… alırız.
10 Konuştu………… sonucuna katlansın.
: ………..………..………TEST
1. Sen de onun gibi mi düşünüyorsun?
2. Ama seninde notların fena değil.
3. Elin ağzı torba değilki büzesin.
4. Herkesin çantası var, Fatma'nın ki yoktu.
1. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
2. Hangi cümlede yazım yanlışı yapılmamıştır?
A) Ahmet'de mi kızamık olmuş?
B) Ahmet demi gelmek istiyor?
C) Ahmet te mi okula gelmemiş?
D) Ahmet de mi sınava girmemiş?
3. Aşağıdakilerin hangisinde 'de'nin yazımı yanlıştır?
A) Cumhuriyet 29 Ekim 1923'de ilan edildi.
B) Aradığımı burada da bulamadım.
C) Ağaçta hiç meyve yoktu..
D) Alnımda kocaman bir sinek vard.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) Ben bunları yaşayacak insan mıydım.
B) Dün beni siz mi aradınız.
C) O, senin araban mı
D) Anneni neden ara mıyorsun.
5. Hangi cümlede yazım yanlışı yoktur?
A) Bu merak ta nereden çıktı?
B) Haber vermedinizki bizde gelelim.
C) İnsanlar, görevlerini de bilmelidirler.
D) Bende gelmeyi düşündüm bir ara.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 'ki' doğru yazılmıştır?
A) Benim ki okulda kalmış.
B) Bizimle konuşki seni anlayalım.
C) Düşünüyorum ki bizi kandırmış.
D) Duvarda ki ayna yere düşmüştü.
