5. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME
BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI Mustafa KAFA
KONU ANLATIMI ……….:
BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER 1- Cümleler büyük harfle başlar.
* Elindeki kitabı bize tanıttı.
2- Cümle içinde başkasından aktarılan ve tırnak içine alınan cümleler büyük harfle başlar.
* Sabri Bey: “Sabah erkenden yola çıkalım.” dedi.
3- İki noktadan sonra -örnek verme hariç- cümleler büyük harfle başlar.
* Size tavsiyem şu: Her zaman düzenli çalışın.
4- Dizeler genellikle büyük harfle başlar.
* Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor.
5- ÖZEL ADLAR BÜYÜK HARFLE BAŞLAR.
Kişi adları * Bu şiir Mehmet Akif Ersoy‘a aittir.
Takma adlar * Fatih‘in takma adı Avni’ymiş.
Saygı, unvanlar, lakaplar, meslek ve rütbe adları
* Dün Doktor Ahmet Bey’i gördüm.
Hayvanlara verilen adlar * Sabah Tekir’i göremedim.
Hitap kelimeleri. * Sevgili Öğrenciler, Değerli Kardeşim…
Özel Makam ve Unvanlar. * Sabah Vali buraya gelecekmiş.
Milletler ve Dilleri. * Bugün Çin’de Türkçe bilen var.
Devletler ve Dinler. * Artık Almanya İslam’ı tanıdı.
Gezegen ve yıldız adları. * Dünya Güneş’in etrafında döner.
Yer adları. * Biliyorum Konya Fatsa’ya çok uzak.
Mahalle, sokak, cadde vb. * Biz Kurtuluş Mahallesi’ndeyiz.
Yönler, yer bildirirse büyük yön bildirirse küçük yazılır.
* Biz Doğu Karadeniz’de kuzeye bakan bir evde yaşıyoruz.
Coğrafi terimler. * Arkadaşım Ağrı Dağı’na tırmandı.
Tarihi Terimler. * Burası Topkapı Sarayı.
Kurum ve Kanunlar. * Haftaya Medeni Kanun Büyük Millet Meclisi’nde görüşülecek.
Kitap Dergi Gazete adları. * Yarın Takvim gazetesi almalıyım.
Tarihî olay, çağ ve dönemler. * İnsanlar İlk Çağda çok zorlanmışlardır.
Bayram ve özel günler. * Anneler Günü yaklaşıyor.
Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar. * Türklük, Türkçe, İstanbullu, Avrupalılaşmak…
* Yeni okulumda Samsunlu birisiyle tanıştım.
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları … * 29 Mayıs 2018 Salı günü gelecek.
Tabela, levha … * Giriş, Çıkış, Müdür
Akrabalık küçük yazılır. * Burcu abla, Nesrin teyze … Akrabalık bildirmeyip saygı, unvan, lakap olanlar büyük yazılır. * Bakkal Ahmet Dede bize leblebi verdi. Burayı Hala Sultan yaptırmış.
İl, ilçe, köy vb. kelimeler küçük yazılır. * Olaylar Akkaya köyünde yaşanmış.
: ……….………. ALIŞTIRMA
♦ Aşağıdaki cümlelerde büyük harfle yazılması gereken sözcükleri yuvarlak içine alınız.
Sabah karabaş kapının önünde hazır bekliyordu.
Sıra arkadaşım Akasya sokakta oturuyormuş.
Matematik öğretmenimiz Murat bey bugün gelmedi.
Karagöz: “ben hiçbir şeyden korkmam Hacivat!” diye bağırdı.
Hindistan’da insanlar budizme inanıyorlar.
Babam hafta sonu bulmaca için posta gazetesi alır.
Değerli meslektaşlarım,
Bugün, Mehmet Akif Ersoy’u anmak için toplandık.
Geçen hafta içinde güneşte üç kozmik patlama daha oldu.
Arap turistler yazın doğu Karadeniz’i daha çok tercih ediyorlar.
Bu yıl Kurban bayramında uzun bir tatil yok.
Yaza doğru sınıf olarak Van gölü gezisi yapacağız.
Okulumuza ödül töreni için kaymakam kendisi gelecek.
Doğum günü 11 Haziran pazartesi tarihindeymiş.
Çalışmak için Samsun’un havza ilçesine gitti.
Oto parktan çıkmak için çıkış yazan tabelayı bulduk.
O günden sonra kendisini islamiyete adadı.
Bilim adamları hayat belirtisi bulmak için marsa uzay aracı gönderdiler.
Kasapları başkan kendisi denetleyecekmiş.
Takım arkadaşımız Sümbül sokakta oturuyormuş.
Kaplumbağamız çok şişman olduğundan ona tombik diye seslenirlerdi.
Türk medeni kanunu Cumhuriyetle yaşıttır.
Değerli öğretmenim, sizin yerinizi kimse dolduramaz.
TÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİK ………..:
♦ Aşağıdaki cümlelerde benzetme bulunanları X ile işaretleyiniz.
Aşağıdaki cümlelerde yer alan büyük harf yazımlarının kurallarını altlarına yazınız.
Orada yaşadığı yıllarda Almanca konuşmayı öğrendi.
……….
Halil dayım bu sene üniversiteyi bitirecek.
……….
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,
……….
Yarın Haznedar Konağı’nı gezeceğiz.
……….
Anadolu’nun güneyi kavurucu sıcaklardan etkilenmiş.
……….
Yetim kuzum Kınalı hastalanınca veterinere götürdük.
……….
Sayın Kaymakamım,
Program akışını arz ediyorum.
……….
Final maçı 3 Şubat Cuma günü yapılacakmış.
……….
İnsan Hakları ve Demokrasi Haftası aralık ayındaymış.
……….
Çanakkale Boğazı bir tarihe tanıklık etmiştir.
……….
Selma Hoca oldukça zor sorular sordu.
……….
Leblebisiyle meşher Çorum iline mutlaka uğrayınız.
……….
Kış mevsiminde Doğu Anadolu beyaz bir örtüyle örtülür
……….
: .………. TEST
1. (1) Ayla Çetinkaya, 1953'te Zonguldak'ta doğdu; ilk, orta ve lise öğrenimini burada tamamladı. (2) Gazi Eğitim enstitüsü, Almanca Bölümünü kazandı ama ilk yıl okulu bıraktı. (3) Zonguldak Belediyesi Konservatuarı Resim Bölümünde bir yıl eğitim aldı. (4) Ressam Mehmet Süzen ile atölye çalışmaları yaptı, evinin bir bölümünü atölyeye dönüştürerek çalışmalarına burada devam etti.
Yukarıdaki parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımı ile ilgili bir yanlışlık vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
2 - Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımı ile ilgili yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Tatilde 'Safiye Sultan' adlı kitabı okudum.
B) Doktor Mehmet bey her gün spor yapıyor.
C) Güneş tutulmasını izleyemedim.
D) Antep fıstığının lezzeti çok farklı.
3 - Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harf kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yoktur?
A) Bu yıl 23 Nisan, cumaya mı denk geliyor.
B) Ben 5 Nisan 1990 çarşamba günü Kayseri’de doğdum.
C) O kadar sevindim ki Dünyalar benim oldu.
D) Hay hay! nasıl istersen öyle olsun.
4 - Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Atatürk Müzesi'ne giriş bu hafta ücretsizmiş B) Güzel Türkçemiz büyük bir dildir.
C) İnsanlar, hala aya atılan ilk adımı konuşuyor.
D) Selimiye Mahallesi'ndeki seçimler yenilenecekmiş
5 -Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır?
A) Türkiye bir Asya ülkesidir.
B) Türkiye'nin Batısı sanayi bakımından gelişmiştir.
C) Bulutlar kuzeyden geliyor.
D) Doğu Anadolu'da hayvancılık yapılır.
6 - Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır?
A) Yeni gelen türkçe öğretmeni Ankaralıymış.
B) Abim Atatürk üniversitesini kazandı.
C) İstanbul Boğazı'nı ilk defa gördüm.
D) Büyükannesi çanakkaleden gelmiş.
