Yrd.doç.dr.h.denİz GÜlleroĞlu
Tipik Performans Testlerinde
Güvenirlik
Ölçmede Hata ve Gerçek Puan
• Eğitimde ve psikolojide hangi özellik ölçülürse ölçülsün mutlaka ölçme sonuçlarına bir miktar hata karışacaktır.
Hatasız ölçme söz konusu değildir.
• Ölçme alan yazınında bireylerin performansları altında yatan örtük özelliği açıklamak üzere bazı kuramlar geliştirilmiştir. Bu kuramların biri klasik test kuramı veya gerçek puan kuramıdır. Bu kurama göre bir testten elde edilen puanın iki bileşeni vardır; gerçek puan ve hata puanı.
• (Köse, 2014)
Hata Türleri
• Ölçme sonuçlarına karışan hata türleri;
• Sabit hata: Her bir ölçme için miktarı değişmeyen hatalara sabit hata denir.
• Sistematik hata: Ölçmeye karşıan hatanın miktarı değişkendir. Hatanın miktarı ölçme aracının yapısına, test alanların testle ölçülen özellik dışındaki bazı özelliklerine, ölçülen özelliğin miktarına, puanlama işlemini yapana göre değişebilir.
• Tesadüfi (random-seçkisiz) hata: Ölçme sonuçlarına karışan, kaynağı, yönü ve ölçme sonuçlarını hangi yönde etkileyeceği kestirilemeyen hata türüdür.
• (Köse, 2014)
Güvenirliğin Tanımı
• Güvenirlik, aynı bireyler üzerinde yapılan, bir niteliğe ait ölçmelerin benzer şartlarda tekrar edilebilirliği olarak tanımlanabilir.
• Güvenirlik kavramı, geçerlilik kavramında olduğu gibi ölçme araçları için değil, o ölçme araçlarından elde edilen puanlarla veya sonuçlarla ilgili bir kavramdır.
• (Köse, 2014)
Güvenirlik Tahmin Yöntemleri
• Tutarlılık ve Kararlılık: Test-Tekrar test yöntemi:
• Bir ölçme aracının aynı bireylere belirli bir zaman aralığı ile iki defa uygulanması ve bu iki uygulamada elde edilen puanlar arasındaki korelasyonun hesaplanması ile bulunan güvenirlik kestirim yöntemleridir.
• İç Tutarlılık ve Homejenlik: İki yarım Güvenirliği, KR- 20 ve KR-21 Formülleri, Cronbach Alfa:
• İç tutarlılık anlamında güvenirliğin kestirimi, bir testin bir defa uygulanmasına dayalı olarak, maddelere verilen yanıtlar arasındaki ilişkileri belirlemeye dayanır.
• (Köse, 2014)
Güvenirlik Tahmin Yöntemleri
• Eş değerlik:Paralel Formlar Uygulaması:
• Bu yöntemle güvenirliği kestirilebilmesi için iki eşdeğer veya paralel test formunun geliştirilmesi gerekmektedir.
Geliştirilen bu iki test formu test alanlara uygulandıktan sonra, iki uygulamadan elde edilen puan grubu arasındaki korelasyon değeri, paralel-eşdeğer formlar güvenirliği değerini vermektedir.
• (Köse, 2014)
Güvenirlik Katsayısını Etkileyen Etmenler
• Güvenirlik katsayısı kesin ortaya konulamayan ancak kestirilen bir değerdir. Tahmin edilen bir değer olmasının nedeni ise, ölçme sonuçlarına karışan hatanın, tesadüfi hata olması veya kaynağı, yönü, doğrultusu ve miktarı net olarak ortaya konamamasıdır. Ölçme sonuçlarına karışan her hata güvenirliği de etkilemektedir.
• (Köse, 2014)
Güvenirlik Katsayısını Etkileyen Etmenler
• Güvenirlik katsayısı üzerinde olumsuz etkiye sahip etmenler şunlardır;
• Puanlamanın nesnelliği
• Puanlayıcı güvenirliği
• Test edilen grubun değişkenliği
• Testteki madde sayısı
• Testin güçlük düzeyi
• (Köse, 2014)
kaynakça
• Köse, İ.A. (2014). Ölçmede güvenirlik. N. Çıkrıkçı- Demirtaşlı (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (s.94-118). Ankara: Edge Akademi.
