HUKUKUN TEMEL KAVAMLARI

HUKUKUN TEMEL

KAVAMLARI

HUKUKTA YAPTIRIM

 Ceza: Hukuk kurallarının etkinliğini sağlamak amacı ile kurallara uyulmaması halinde uygulanan yaptırımı ifade eder. Bu konuda farlı görüşler ileri

sürülmüştür.

 Ödetici Ceza Görüşüne göre, cezanın amacı yapılan bir kötülüğü ödetmektir.

 Önleyici Ceza Görüşüne göre, cezanın amacı toplumu ve kişiyi suçtan korumaktır.

HUKUKTA YAPTIRIM

 Birleştirici Ceza Görüşüne göre suç işleyen kişinin cezalandırılacağını göstermek suretiyle bu eğilimde olan kişilerin suç işlemesini caydırmaktır.

 Çağdaş Ceza Hukuku anlayışına göre cezanın amacı suçluya acı ve ızdırap vermek yerine onu topluma yeniden kazandırmak olmalıdır.

  

ZORLA İCRA:

 Hukuka aykırı bir davranışın düzeltilmesi için bireyin bir işi yapması veya bir şey vermesi şeklinde meydana gelir. Örneğin borcunu ödemeyen bir kişiye karşı alacaklının dava açması ve borcu icra yolu ile tahsil etmesi, İcra yolu ile tahliye vb.

ZARARIN TAZMİNİ:

 Hukuka aykırı davranan bir kişinin eyleminden bir başkası zarar görmüş ise hukuk bu zararın karşılanmasını ister. (sürücü hatasından zarar gören yaya örneğinde olduğu gibi) Başkasına verilen zararın karşılanmasına “tazminat”

denilir. Tazminat Maddi (parayla ölçülebilir) ve Manevi (parayla ölçülemeyen, bireyin kişisel değerlerine yönelik verilen zarar) tazminat şeklinde ortaya çıkar ve mahkemece belirlenir.

İŞLEMİN GEÇERSİZLİĞİ:

 İşlemin geçerli sayılması için yasada bir geçerlilik koşulu öngörülmüş ve işlem bu şekle uygun yapılmamış ise bunun yaptırımı işlemin yok sayılması (Mutlak Butlan; ortada bir işlem vardır ancak hiçbir hüküm ifade etmez. Örneğin

evlenen çiftlerden birinin evlilik merasimi anında evli olması Mutlak Butlandır.

Nisbi Butlan ise, yararı korunan kişinin lehine konulan bir koşulun yerine getirilmemesi durumunda ortaya çıkan yok sayma halidir.) şeklinde uygulanır

  

İŞLEMİN İPTALİ:

 Hukuk kurallarının hukuka aykırı olması halinde o kuralın iptaline olanak veren bir yaptırım türüdür. Bu tür bir kuralın uygulanmasından birey zarar görmüş ise, zararı tazmini de istenir. İptal kararı kendiliğinden değil mahkeme kararı ile olur. Bu yaptırım genelde yönetimin uygulamalarında karşımıza çıkar.

