HUKUKUN TEMEL
KAVAMLARI
ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR
Usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan uluslararası antlaşmalar yasa gücünde hukuk kurallarına dönüşürler. Gerek 1924 gerekse 1982
Anayasalarında antlaşmaların yapılması ve onaylanması yetkisi TBMM’ne verilmiştir. Meclis bu yetkisini yine bir yasa ile kullanır. (Uluslararası
antlaşmanın onaylanmasına ilişkin kanun çıkarır.)
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME
Günümüzde kullanılan Kanun Gücünde Kararname çıkarma yetkisi TBMM tarafından bir yasa ile Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun gücünde kararname çıkarma yetkisinin verilmesini ifade etmektedir. Yetki devri anlamına gelen bu uygulamanın gerekçeleri:
Olağanüstü durumlarda acil düzenleme yapma ihtiyacı
Yasa çıkarmanın çok zaman alması ve konunun güncelliğini yitirmesine neden olması
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME
Ancak Meclis tarafından verilen bu yetkiye olağan durumlarda ihtiyaç vardır.
Olağanüstü hallerde (sıkı yönetim) hükümetin bu tür bir yetki yasasına ihtiyacı bulunmamaktadır. Çünkü, olağanüstü hallerde Anayasa bu yetkiyi doğrudan Hükümete tanımaktadır.
TÜZÜK:
Yasaların somut olaylara nasıl uygulanacağını
göstermek, yasaların emrettiği hususları düzenlemek üzere Anayasa Tüzüklerin çıkarılmasını uygun
görmüştür. Anayasanın 115. maddesine göre Bakanlar
Kurulu bir yasanın nasıl uygulanacağını veya yasada
emredilen hususları belirtmek üzere Tüzük çıkarma
yetkisine sahiptir.
YÖNETMELİK
Anayasanın 124. maddesine göre “Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren yasaların ve tüzüklerin
uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.”
Yönetmelikler devlet yönetimindeki çeşitli kurum ve kuruluşların kendi
görev alanlarını ve iç işleyişlerini ilgilendiren, kurum ve kuruluşların çalışma usullerini düzenleyen, yasaların, tüzüklerin uygulanmasını kolaylaştıran somut kuralları içeren yazılı hukuk metinleridir.