GİYSİ TARİHİ
1980’li yıllar
Öğr. Gör. Sinem KIRDEMİR 12. HAFTA
1980'lere yani moda tarihinin en fazla “aşırılık” hissedildiği ve görüldüğü zamanlarına göz atalım. 1980'ler tarzı moda benzersiz özellikleri ve kalıcı etkisiyle hafızalarda fazlasıyla yer edinmiştir. 80’ler estetik algıların çok zayıfladığı, uyum ve dengenin alt üst olduğu, renklerin karmaşaya dönüştüğü, modellerde zevksizliğin zirvelerine çıktığı yıllar olarak
anılmakta günümüzde. Yani 80li yıllar güzel olanın yerini abartıya bıraktığı yıllar da diyebiliriz.
Haute Couture önemini yitirmiş, yeni stillerin oluşmasında pret-a porter belirleyici bir rol oynamıştır.
1980lerde Moda Renkler
80’lerde ortaya çıkan disko kültürü modayı etkilemiştir. Parlak kumaşlar, fosforlu renkler tercih edilmiştir.
Öncelikle 1980li yıllardaki genel duruma göz atmakta fayda var. Arjantin’de, Şili’de, Türkiye’de gerçekleşen darbeler, Afrika’nın açlıkla boğuşması, IRA’ (IRA Terör Örgütü Analizi )
nın İngiltere’de yükselişi, Filistin sorunu, 60’lı yılların çiçek çocuklarından sona gelen silahlı hareketlerin estirdikleri terör ve kanlı savaşlar… Dünyada böyle bir kaos hüküm sürerken hemen ardından gelen 80’ler, insanların yorgun olduğu, kendilerini politik ve gerçek olandan soyutlayarak korumaya aldığı bir dönemi simgeliyor.
80’li yılların modaya getirdiği en büyük yenilik giyimde rahatlık olmuştur.
1980ler Modasının Genel Özellikleri
Kabarıklıkta zirve yapmış saçlar, tozluklar, çeşitli saç bantları, aerobik, mayolar, fosforlu renklerle tasarlanan taytlar spor giyim modasını
1980'lerin fitness patlamasıyla caddede bir moda trendi meydana geldi. Aerobik çılgınlığı ile parlak tayt ve tozluklar ve koşu için giyilen eşofman takımları toplumsal olarak kabul edilebilir hale geldi.
Leopar desenli kıyafetler özellikle gece elbiselerinde çok kullanılmış ve büyük bir beğeni toplamıştır.
70’li yıllardaki sentetik kürklere tepki olarak modacıların tasarladığı gerçek , değerli kürk paltolar ,elegan şıklığı tamamlamış, yerlere kadar uzanan vizon, rakum, beyaz tilki gibi kürk paltolar 80’li yıllarda statü sembolü olmaya devam etmiştir.
Omuzlardaki vurgu siluete taşınmıştır. Vatkası kendinden büyük ceketler, moda olmuştur.
Deri ve lateks kumaşlar, streç kıyafetler ile daha kadınsı bir görünüme bürünmüştür.
- Tasarımcılar cesurca logolarını tasarımlarının dışını süsledi ve giyim elit statü sembolleri haline geldi.
- Sentetik kumaşlar bu dönemde formdan düşerek demode olmuştur. Bu demodelik, iplik yün ve ipeğin popülaritesini besler. Böylelikle iplik, yün ve ipek tekrar forma girer.
1980'li yıllarda püskül ve boncuklarla kaplı gece giysileri, renkli ve cesur makyaj stilleri, vatkalar, büyük kolyeler ve uzun sarkık
Çok sayıda pop müzik yıldızı da stil simgeleri haline geldi. Madonna tarafından yaygınlaştırılan dış giyim olarak iç çamaşırı,
kadınlar crinolines(tarlatan) ve dantelli büstiyer giyerek sokak modasına yön verdi.
Yeni Dalga müziği ve ona karşılık gelen New Romantics tarzı,
Londra'daki tasarımcı Vivienne Westwood tarafından daha popüler hale getirildi. Vivienne Westwood, modayı korselerle karşıladı ve daha sonra mini-crini'yi yarattı.
Diğer taraftan gençleri etkileyen Fame dizisi vardı. Bir sanat ve dans okulunu dekor alan dizi ile taytlar, bol ve rahat t-shirtler, rengarenk tozluklar, saç bantları, eşofman üstleri ve sırt çantaları 80’ler
1980'li Yıllarda Ayakkabı Modası
Dönemin genç kadınları için en seçkin ayakkabılar, yüksek topuklu, renkli ayakkabılardı. Ta ki Jellies’te ortaya çıkıp; renkli, transparan ve plastik tabanlara sahip ayakkabıları popülerliğe taşıyana kadar.
1980'li Yıllarda Saç Modası
Bu dönemde gençler arasında, film ve müzik dünyasının getirisiyle, oldukça büyük ve eksantrik saç modelleri popüler hale gelmiştir.
İçeriğinde, parlatıcı barındıran ve saça, kadınların istedikleri parlaklığı veren, hacim sağlayan, saç köpükleri yaygınlaşmıştır.
Bu yıllarda birçok kadın saç rengini, burgonya (patlıcan moru) ya da kızıla boyamayı tercih etmiştir. Bu dönemlerde,
perçemler popülerlik tacını takmış. Uzun perçemlere uygun olması yönünden, tek tarafı uzun küpeler takılmış.
Mullet yani aslan yelesi saç stili, birkaç değişik stilde ortaya çıkar. Ama aslı, saçın uzunluğu yanlardan kısa, arkadan uzun olacak şekildedir. Bu saç kesimi genellikle banliyö ve köylerde çalışan erkek kesimleri arasında tutulmuştur.
80’lerde saç modası konusunda, mullet, iş hayatının elit görünümlü baylarında kesimi düzgün, kısadır.
Beyaz yakalı bayların saç stilleri yapay, saç çizgisi oluşturmak amacı ile ensenin sıkça tıraş olmasıdır. Bu dönemde kadınların saç şekillerine on yıldan sonra uzun saç stilleri hâkim olmuştur.
1980'li Yıllarda Makyaj Modası
Bu yılların makyajı abartılı, pembe yeşil ve mavi renklerini barındırırdı. Çoğu kadın porselen bebeklerden özenilen, ışıltılı bir tene sahip olmaya çalışırdı.
Gözlerde ise seçkin bir şekilde mavinin tonları tercih edilirdi. Yoğunluğa eklenen sim ve parlaklıkta farlar göz kapaklarını boylu boyunca kapatırdı. Bu iddialı makyaj kadınlar tarafından, ayrım yapılmaksızın gece gündüz yapılırdı. Buna ek olarak üç renkten oluşan ilginç ve şatafatlı göz makyajları ortaya çıkmıştır.
Dudaklar gözler gibi renk verilmekten geri kalmaz. Hatta baya bir renk verilir ve ortaya rengârenk bir görüntü çıkardı. Dudaklar baz alındığında şeker pembesi, kırmızı, mor ve mavi rujlar kullanılırdı.
Bu dönemde kadınlar kaşlarına pek bir pakım yaptırmaz. Dağınık kalmasına göz yumar ve aldırmazlar.
80lerin Gelinlik Modası
1980lerde gelinliklerde abartıdan nasibini aldı ve kolları, etekleri, duvakları kabarıktı. Bunun yanı sıra danteller çok görkemliydi ve işlemeler fazlasıyla abartılı ama aynı zamanda ışıl ışıldı. Renkli şifon duvaklar ilk kez 80’li yıllarda kullanılmıştır.
80lerin Plaj Modası
1980lerde plajlarda da cesur çizgiler görüyoruz. derin ve yüksek kesimli bikiniler ve mayolar... 1980lerde bikiniler...
En canlı ve derin kesimleriyle mayolar ve de fırfırlarda bu dönemin modasıdır.
80lerin Moda İkonları
Christie Brinkley,
Gelinliği tüm dünyada taklit edildi. Karpuz kol denen kesim bu gelinlikle birlikte zirveye çıktı. Ancak bu kadar kabarık ve gösterişli bir gelinliğin iyi taklitleri hiç yapılamadı.
Madonna’nın ortaya çıkışıyla moda anlayışında neler değişti? Yüksek belli, kıvrık dar paçalı kot pantolonlar, zımbalı kot montlar, gözleri adeta
çekikleştirerek toplanan permalı saçlar ve sürülen koyu bordo rujlar 80’ler genç kız modasının en baskın görüntüsüydü.
1980’lerdeki sanat akımları
Japon Avangardizmi
Pariste 1981 yılında Rai Kawakubo ve Yohji Yamamoto’nun hazırladıkları koleksiyon moda dünyasında şaşırtıcı etki yarattı. Her iki tasarımda geleneksel tanıma meydan okuyordu.
Yohji Yamamoto 1984
Japon Avangardizmi entelektüel, dilenci görünümü, yıkıcı, Punk sonrası ve kat kattı
Yuppiizm:
1980’lerde, 20. yüzyılın en açgözlü, statü hırslısı, tutucu ve tasarımcı odaklı olarak tanımlanıyordu. Tepeden tırnağa tasarımcı ürünleri ile donanan, geniş omuzlu, güç kıyafeti giyen, İngilizcede ‘genç yükselmeye aday, profesyonel kişi’ anlamına gelen sözcüklerin baş harflerinden
oluşturularak kullanılan bir sözcüktür.
Margaret Thatcher, Giorgio Armani, Ralp Lauren, Calvin Klein, Thierry Mugler temsilcileridir.
Grunge
1980'lerde müzik olarak doğan grunge akımı, birden çok kıtaya yayılarak ‘umursamamak’ kelimesinin altını çizmeye devam
ediyor. Grunge’ın en unutulmaz kurbanı olan Kurt Cobain’i bir kez daha efsaneleştiriyor.
1980’le. Dünya, parlak neon renkler patlamasını yaşıyor. Geniş vatkalar, parlak disko topları, kabarık saçlar, çılgın müziklere karşı tepki olarak grunge, doğduğu gün itibarıyla dünyayı etkiliyor. Seattle’da durum çok farklı. Rock müzik yapmak isteyen gençlerin, başka bir arzuları yok. Kurt Cobain de onlardan biri. Bu gençler, 80’lerinfantastik dünyasından uzak, gün boyu köşedeki büfeden sosisli sandviç yiyip bira içerek
hayatlarını geçiriyorlar.
Seattle’ın soğuk havasından korunmak için kat kat giyiniyorlar. Üst üste giyilen dağınık ve uyumsuz giysilerden oluşuyor. Senelerce üzerlerinde taşıdıkları kabanlar; dikişleri sökük kazaklar; yırtık, delik, kokuşmuş
tişörtler, üzerlerinden çıkartmadıkları jean’ler ve ayaklarını soğuktan koruyan kalın botlar. Evsizlerden tek farkları, bu gençlerin kendi
melankolik dünyalarında bir uğraşlarının olması. Rock müzik, onları hayata bağlıyor.
Postmodernizim
Modernizm mantık, sadelik, tarihten kopma ve işlevsellikle
nitelendirilirken Postmodernizim dönem, derlemecilik, kültürel melezcilik olarak nitelendiriliyor. Postmodernizm çağda artık tek modadan söz edemiyoruz, biri sürü seçenek var.
1989’da minimalizm akımı kadın giysilerinde ve dekorasyonda da ön plana çıkmıştır.İndirgemeci, ölçülü, entelektüel, işlevsel ve az güzeldiri savunuyor.
Temsilciler; Jil Sander, Helmut Lang, Calvin Klein
Minimalizm akımı
Görsel ve Yazılı Kaynaklar
https://www.giyimvemoda.com/moda-dunyasi/1980li-yillarda-moda/321
