EN İYİ KAHVE, KAKAO ve SALEP

r —

— Yabancı Mimarlar. Zeki Sayâr. — Istar.bulda Maliye Bi- naları. Faı-uk Çeçen. — Mercan Maliye Şubesi Binası. — Faruk Çeçen. — Şişli Maliye Şubesi Binası. Münevver Be- len. — Büyükadada Bir Ev. Emin Necip Usanan, — Nevşehir İmar Plânı. Doçent Eyüp Kömürcüoğlu. — Barok Bir Ayak-

kabıcı Mağazası. Morris Lapidus. — Ucuz Maliyetli Evler.

«Kopenhag» Radyo Binası. V. Lauridzen. — Şehzade Meh- met Türbesi. Tahsin Oz. — Şehirlerde Sürekli Bahçeler.

Prof. Öelsner. — Michel Ange ve Capitol Meydanı. Sanıim Oktay. — Okul Plânları Hakkında Notlar. Ali Berkol. — Amerikan Mimarisi ve Yapıcılığı. E. Menteş. — Auguste Perret ve İkametgâh. Rogeı- Claude. — Camın Yeni Kullanış Sahaları. Ali Berkol. — Haberler — Bibliografi.

V. J

XVI İnci Y I I 1 9 4 6 I u I . F l a t ı 1 6 0 K u r u ş

L ' A R C H I T E C T E :

R E V U E M E N S U E I . L E D' A RC H I T E G T U RE D ' U R B A N I S M E e t d e D E C O R A T I O N

Publiee par: Abidin Mortaş et Zeki Sayâr, Architectes S O M M A î R E

No: 9/10 — 194fi

Lo problime des architectes etrangers 201 Arch. Zeki Sayâr

Les nouvc?ux batimeııts des administrastions des

finances 203 Arch. Faı-uk Çeçen et M. Belen

— Unc villa a Büyükada 207 Arch. Emin Necip Uzman

— Le plant d'amenagement de la ville «Nevşehir»..!... 210 Doçent Arch. Eyüp Kömürcüoğlu

— L'Actualite de construction â l'etranger

— Un magasin Barro-ıue â New-York 216

— Types des maisons â bon marche U.S.A 217

— Station de Radio â Copenhagne 219 La Mausolee du prince Mehmet 221

Tahsin Oz Directeur du musee Topkapı-Saray

Le3 jardins dans la ville 226 Prof. G. Oelsneı-

Michel-Ange et la place de Capitol 228 Arch. Saınim Oktay

Les plans des ecoles 230 Traduit par Ing. Ali Berkol

La Technicıue de construction et L'architecture aux

U. S. A 233 Arch. Ertuğrul Menteşe

Anguîte Perıet et la Demeure 240 Par Roger Claııde

Les nouveaux emplois du vitre 24G - - — Püı- Jeaıı Ilea!

Bibliographie:

Les monuments de l'Acritecture Turque

Par Arch. S. Çetintaş Les nouvelles

La liste des prix de materiaux de construction ... 247

T H E A R C H İ T E C T :

MONTHLY PUBUCATION ON ARCHITECTURE, C I T Y P L A N N I N G A N D D E C O R A T I O N

P u b l i s h e d b y A b i d i n M o r t a ş a n d Z e k i S a y â r , A r c h .

C O N T E N T S No: 9/10 — 194C

— The problem of foreign architects in Turkey 201 Arch. Z. Sayâr

— The Buildings of the ministry of Finances 203 Faruk and M. Belen

— A cottage in Büyükada 207

Arch. Emin Necip

— Construction plan of Nevşehir 210 Arch. Eyüp Kömürcüoğlu

— Architectural activities in other countries

A - Baroque shop ... Behlül Toygar B. A. London 261

B - Cheap houses in U, S. A 217 C - A radio station (Kopenhagen) 219

— The Mausoleum of Prince Mehmet 221 Tahsin Oz

— Contiuous gardens in Town 226 Prof. G. Oelsneı-

— Miehel Angelo and Capitol 228 Arch. Saıniııı Oktay

— Notes on School Plannina 230 Ali Berkol Eng.

— Builc'ing Teehnique and arehiteeture in U.S.A 233 Arch. E. Menteş

— Auguste Perret and the hoaıe 240 By Itoger Cl.'iude

— New Uses of glass 243 By Jeanne Ileal

Turkiih architectural monuments

Arch. Sedat Çetintaş

News 245 Pıiee list of materinls 247

W %

nrı

v..

EN İYİ KAHVE, KAKAO ve SALEP

K U R U K A H V E C İ M E H M E T E F E N D İ M A H D U M L A R I

İSTANBUL

J

H E N L E Y E L E K T R İ K K A B L O L A R ]

H EN LEY

( A B L E S

MADE İN ENGLAND

E M N İ Y E T İ ve S E R V İ S T E K İ M Ü K E M M E L İ Y E T İ İ L E

D Ü N Y A C A T A N I N M I Ş T I R

M U 'M E S S I L i : G . A . B A K E R . L T D . PREVUAYANS HAN TAHTAKALE - İSTANBUL

H A Z N E D A R

tuğlası. Kiremit Fabrikaları ve Kireç Ocakları Ltl

SERMAYESİ ; 100.OOO T. L.

£ E n yüksek s u h u n e t derecelerine m ü t e h a m m i l a t e ş t u ğ l a l a r ı

£ Memleketimizde fennî usuller ile çalışan y e g â n e ve birinci

f a b r i k a d ı r .

% DELİKLİ VE DELİKSİZ VE PRESE İNŞAAT TUĞLALARI MARSİLYA TİPİ ve MAHYELİK

KİREMİT

SÜZMELİK ve SIVA K.RECi

Sir

FABRİKA

Haznedar Çiftliği civarında Tel: 16 - 71 Telgraf: Haznedar istanbul

SATIŞ YERİ

İ l h a m i X . P a m i r T i e a r e t e v i Osmanefendi Han No. 9

Eminönü Tel: 21612

H A K İ K Î

Inertol

T E C R İ D M A L Z E M E S İ Vagon, çatıları, pilonlar, vesaireyi güneşin kesin ışınlarına, dış hava tesirlerine karşı iyi bir koruyucudur.

Bina cephelerini, yağmurlara ve rütubetten ileri gelen infiltrasyonlara karşı tecrit eder.

Deniz suyuna karşı, dayanıklı ve (mücerrit) yalıtkandır.

Beton ve madenleri, su ve toprak içinde, ve dış hava etkilerine (tesir) karşı korur.

Ondüle saçtan yapılmış çatıları en şiddetli iklimlerde bile koruyucudur.

Satış yeri: ASFALT EVİ — İstanbul.

Galata Mahmudiye Caddesi No. 77

Telefon: 41988. Telg.: ASFALTEVİ

B R O N Z - NİKEL

F A B R İ K A S I

YAPILAR İÇİN:

Her modelde kilit Kol ve ağızlıkları Çekmeler, vesaire.

Sarı, nikel v e ' k r o m a j Üzerine mostra takımları Vestiyer, askı ve saire, işleri Taahhüdü.

EHVEN — SAĞLAM — GÜZEL

ŞEVKET ÇADIRCI

F i n c a n c ı l a r Rıza P a ş a Y o k u ş u No. 17

TÜRKİYE İŞ BANKASI

KUÇUK CARİ HESAPLARI

1946 İKRAMİYE PLÂNI

ÇEKİLİŞLER :

2 Ocak, 2 Mayıs, 27 Ağustos, 30 Aralık t a r i h l e r i n d e y a p ı l ı r .

1946 İKRflMİYELE

2 Adet A R S A

1 Adet 3000 Liralık = 3000

•> 2000 ^{- -} 4000

3 1000 3000

8 500 • ^T. 4000 15 200 » = 3000

35 100 = 350 l

100 40 = 4000

150 20 3000

250 10 ₌ 2500

Türkiye İş Bankasına para yatırmakla yalnız para biriktirmiş' 10 faiz almış olmaz,

ayni zamanda taliinizi de denemiş olur- sunuz.

AHMET YAPICI

B a n y o , L a v a b o ,

S o b a , iVİ u s 1 u k , T u l u m b a Her renkte s e r a mik ve Fayans

Tünel cad esi 53 ve Yenicami c a d d e s i 66 G a l a t a Telefon : 40139 .

Kadıköy ve Üsküdar semtinde

P İ Ş K İ N

Y A P I T U Ğ L A S I

İ s t i y e n l e r ;

MÜRACAAT : Sirkeci Köprülü Han No. S.3

Telefon : 2 2 6 0 7 İ S T A N B U L

MA NUFA C TUR ING CO.

Medaille d'Or B ARC E 10 NE 19 29

Türkiye mümessili:

Y. Mühendis Y U S U F R A Z İ B E L

N u r u o s m a n i y e Şeref sokağı No.- 40 . .

Telefon: 20690

Y a p t ı ğ ı n ı z işi b i l d i r e r e k t a r i f n a m e m i z i isteyiniz

S U G E Ç M E Z A M E R İ K A N M A L Z E M E S İ

N i A G R A D I T çimentoya karıştırılarak su geçirmez sıvalar yapılar.

E V E R S E A L siyahtır, taraçalarda, banyo odalarında, temellerde kullanılır.

E V E R S E A L T A M İ R A T İ Ç İ N E M S A L S İ Z D İ R

Hangi malzeme ile yapılmış olursa olsun, eski damlar, akar taraçalar E A' E R S E A L ile derhal, mükemmel surette tamir edilir, yenisinden daha sağlam olur. Demir ve çinko damlar ve dereler en ucuz

ve en emin surette temin edilir.

E V E R S E A L B O Y A I A R I N I DA T E C R Ü B E E D İ N İ Z

Ö D Ü N Ç P A R A

VAKIF PARALAR İ D A R E S İ

Her türlü kolaylıkla, ehven ve müsait şart.

larla kârgir binalara. Bitmemiş inşaat ve kıymetli arsalara ödünç para verir.

V A K I F P A R A L A R İ D A R E S İ Sıkıntılı zamanınızda en kısa yoldan

yardımınıza koşan müessesedir.

ADRES: Yenipostane karşısında. Valide Han birinci kat — İSTANBUL

TELEFON: 23654

Ç E L İ K

TUĞLA F A B R İ K A S I

DELİKLİ. KERPİÇ İNŞAAT TUĞLASI HER NEVİ SOBA. NORMAL ve ŞEKİLLİ ATEŞ TL'fi LA İHTİYACINIZI TEMİN

EOER

FABRİKA : Silihtarağa 39/1 - 39 EYÜB - Telef. 20492 YAZIHANE- Ada han No. 22 Galata

Telef. 42450

L U K A K E Ç E C Û O Ğ L U

Yapı

ve

Yapılarınız için malzeme almadan bir kere mağazamıza uğramanız

menfaatiniz iktizasındandır.

A D R E S E DİKKAT: MAHMUDİYE CADDESİ No. 15 KÜREKÇILER „ No. 14

T E L E F O N : 49407 TELGRAF : LUKEÇ

AYDINLIK ELEKTRİK EVİ

HALİL İBRAHİM ERK

Elektrik Tesisat Müteahhidi

HER NEVİ ELEKTRİK. ELEKTRİK PROJE ve MALZEMESİ HESABATI TANZİMİ

Beyazıd Üniversite Cad. No. 15.

İstanbul.

Teîfr: Aydınlık - İsttnbnl Tefef: 21125

HAMDİ HELVACIOGLU

TÜRKİYE DEMİR ve ÇELİK FABRİKALARI MÜESSESESİ K. BAYİİ

HER NEVİ DEMİK ve SAÇ ÇEŞİTLERİ

KARABÜK Demirinden YUMUŞAK Çekme 6,8 10 mm. Demirler

S A TIS YERİ ve DEPOSU

G A L A T A : Babkpazar - Şarap iskelesi - Kardeşim sokak 3 5 - 3 7 (Telefon: 42568) (P. Kutusu: Galata 1702) (Tel adresi: HELVACILAR)

T Ü R K İ Y E

İMAR B A N K A S I

T. A. Ş.

''*^r' Sermayesi tamamen ödenmiş

1.000.000. T . L

İ H T İ Y A T L A R : 2 2 2 . 0 2 7 T. L.

Telgraf adresi: İstanbul - İ M A R Telefon : 24627 - 24Ü2İ

Memlekette vapılan şimendefer, yol. yapı inşaatı için şirketler kurmakta ve bu işleri yapan müessese ve müteahhitleri finanse etmekte

ve diğer her türlü banka muamelâtını yapmaktadır

Küçük mevduat faizleri : % 3.5

Ticarî mevduat faizleri : % 3 faiz verir.

İstanbul Yenipostane arkası Açirefendi Cad. 35 - 37 İMAR HAX

r

SİVAS ÇİMENTOSU

SERBEST SATILMAKTA, HERKESE İSTEDİĞİ KADAR VERİLMEKTEDİR.

SİVAS ÇİMENTOSU

Türk çimento normunun istediğinden daha yüksek normda olmakla Ü X A L M I Ş T I R . 28 günlük kombine dayanış: Türk çimento normuna göre çekişte 32. Kg. Sm² basınca 400 Kg. Sm² Sivas çimentosunda çekişte 45 - 50, Kg. Sm² basmca 480 - 520 Kg. Sm².

DONMA KABİLİYETİ

KİREMİT ve TUĞLA

Sıkıntılarınız varsa bunu en ucuz ve sağlam olarak ancak S İ V A S Ç İ M E N T O S U ile yapabilirsiniz. Bütün bu işlerin yapılış ve faydalarını belü-ten broşürleri ve lüzum gördüğünüz her türlü bilgiyi SİVAS ÇİMENTO FABRİKASI ndan isteyiniz.

B İ R T E Ö R U B E Çimentomuzun üstünlüğünü, yurdun en iyi çimentosu olduğunu isbata kâfidir.

Süratle yerine getirilir. Fabrika sevkiyatta her türlü kolaylığı gösterir, vagon

• • bulur ve istenildiği kadar çimentoyu derhal gönderir. Çimentonun tonu fabrikada

S 3 P A R I S L E R

J Eıı az satış bir tondur.

EN TEMİZ K İ R E Ç

İYİ CİNS T U Ğ L A

Kısa tel adresi: Ç İ M E N T O — S İ V A S

S Ü M E R B A N K

ÇİMENTO SANAYİ MÜESSESESİ

G Ü V E N

S İ G O R T A

Bütün emlâk sahiplerinin ve iş adamlarının güven kaynağıdır.

İş Merkezi:

Galata, Sümerbank binası.

Telg: Türkgüven Müdüriyet: 40630

Telf: Santral, 44966 - 44969

" S A R A F „ TUĞLA FABRİKASI

Rakipsiz ve yüz yıllardanberi namlı Hasköy tuğlası

Normal tuğla : 27.5X13X3.5

Yassı klâsik tuğla: 27.5X11X6 ölçüde

A d r e s : Ö m e r A b i t h a n k a t 4

N o . 1 - 2

İSTANBUL

EMNİYET SANBIĞI

Kuruluşu: 1888

MERKEZİ: Cağaloğlu

ŞUBELERİ: Ankara, Beşiktaş, Kadıköy, Eminönü Halı - Kilim I

Mücevher I Karşılığında

T a h v ü I ödünç verir.

Emlâk

Sipariş için: Telefon No. 41691 Para yatıranlara: En elverişli ve eşsiz kolaylıklar.

Istanbuldaki emlâkin Ankaradan ve Ankaradaki- lerin buradan ipoteği yapılır.

r ^

ANADOLU

S İ G O R T A Ş İ R K E T İ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ZİRAAT VE TÜRKİYE İŞ BANKALARININ KURUMUDUR

Sermaye ve ihtiyatları: 5 . 8 3 2 . 0 0 0 Liradır

Tesis tarihi o l a n

1925

senesinden beri yaptığı sigortalar:

Y a n g ı n - kiracı, şagil, m a l s a h i b i ve k o m ş u m e s ' u l i y e t i - k i r a za- r a r l a r ı - yıldırım - zelzele - i n f i l â k - h a v a g a z ı iştiali - makiııa ka- zası ve m o t o r iştiali - k a r a n a k l i y a t ı h a r p s i g o r t a l a r ı .

B ü t ü n deniz t e h l i k e l e r i n e k a r ş ı deniz n a k l i y a t ı - gemi ve ınotör t e k n e l e r i - m a y ı n - torpil - a l e l û m u m deniz harı: s i g o r t a l a r ı .

T a y y a r e s i g o r t a l a r ı - t a y y a r e s e f e r l e r i n d e pilot ve y o l c u l a r ı n si- g o r t a l a n .

i n s a n ı n m a r u z k a l a b i l e c e ğ i h e r t ü r l ü k a z a - iş k a z a l a r ı - otomo- bil - k a z a l a r ı - malî m e s ' u l i y e t - m a k i n e k ı r ı l m a s ı s i g o r t a l a n .

T e m e t t ü l ü veya t e m e t t ü s ü z o l a r a k ölüm t e h l i k e s i y l e b e r a b e r : T a s a r r u f için: «M u h t e 1 i t» ve «T a m m u h t e l i t » - aile istik- balini t e m i n için: î r a t l ı a i l e » - k ı z l a r için: «C i h a z» - çocuk- l a r için: « T a h s i l v e t e r b i y e » - i h t i y a r l ı k için: «I r a t» - h a s t a l ı k veya k a z a n e t i c e s i n d e m a l û l k a l m a y a k a r ş ı : « M a l û l » s i g o r t a l a r ı .

İ ş S A H A S I N D A : A t ö l y e l e r , f a b r i k a l a r , maden ocakları gibi if yerlerinde ve tica- r e t h a n e , b a n k a l a r d a ve m e s l e k î t e ş e k k ü l l e r l e b i r l i k l e r d e çalışan- l a r ı n h a y a t , ölüm ve k a z a l a r ı n ı t e m i n e d e n g r u p s i g o r t a l a r ı .

(scanbul, Yenipostohane karşısı, Büyük Kınacıyan Han. Telefon: 24204 .Hayat Kısmı: 20541.

O E ı d ı Z O E ;

H A V A D A :

K A Z A D A :

H A ir ' A T T A:

M e s l e k P o l i t i k a s ı :

Y A B A N C I M İ M A R P R O B L E M İ ! . .

Yazan: Zeki Sayâr

r :

S A Y I : 1 7 7 - 1 7 8 « S E R İ : I V . « Y I L - 1946

V

Son z a m a n l a r d a m i m a r l ı k âlemimizi bir kaç y a b a n c ı m i m a r i n teşebbüsleri ve p r o j e l e r i işgal e t - m e k t e d i r . Profesör, u z m a n , m ü ş a v i r gibi, t ü r l ü Un- v a n l a r l a tanıtılarak, getirilen b u m i m a r l a r ı n y e n i - den m e y d a n a çıkışı, m e v c u t bir hastalığın, n ü k s e t - tiğini g ö s t e r m e k t e d i r . Bir t a r a f t a n bir b a k a n l ı k y e t - kililerin f i k r i n i s o r m a d a n , A m e r i k a d a ü n a l m ı ş b i r f r a n s i z m i m a r ı n a m e m l e k e t i m i z i n yapı b ü n - y e s i n e ve özelliklerine u y m a y a n , m i l y o n l a r d e ğ e - r i n d e p r o j e l e r ısmarlıyor v e t a t b i k a t a geçiyor. Bir b a ş k a bakanlığın evvelce m e m l e k e t i m i z d e yıllar- ca çalışmış, k ü b i k y a p ı l a r k u r m u ş , b u s u r e t l e di- r a y e t v e ehliyetini denediğimiz b i r m i m a r i , y e n i - den görevlendireceğini işitiyoruz. Millî E ğ i t i m B a - kanlığı adına çalışan diğer b:r y a b a n c ı şöhretin, teknik öğretimin m i l y o n l a r ı n ı eritmesi y e t m i y o r - m u ş gibi, bir T ü r k m i m a r i n i n , A n k a r a d a k i güzel eserini başka bir y a p ı y a ç e v i r t m e k için t ü r l ü politika o y u n l a r ı n a şahit oluyoruz. B u s a y - d ı k l a r ı m ı z d a n başka A v r u p a ve A m e r i k a y a k a d a r geziye çıkan bayındırlık bakanlığı, y a p ı işleri r e - isinin İ t a l y a d a n ve diğer m e m l e k e t l e r d e n sırf

Çağrılan yabancı mimarların vasıfları — Kimleri seçiyor, nasıl çağırıyoruz — Yabancı mimar getiren bakan- lıklar, U. Müdürlükler, kurullar, — Başka memleketlerde yabancı mimara verilen çalışma imkânları, konulun mem- nuiyetler ve tahditler — Yabancı mimarın çalışma serbest- liğinden doğan zararlar — Mimarlık eğitiminde yabancı mimardan görülen faydalar — Bugüne kadar geçirdiğimiz deneyler — Mimarlığımızın mukadderatını idareciler ye- rine mimarlık teşkilâtının idaresi zarureti.

m e v k i i n e d a y a n a r a k m i m a r g e t i r t m e k için g ö r ü ş - m e l e r y a p t ı ğ ı m işitiyor ve h a y r e t ediyoruz.

B u g ü n , m e m l e k e t i n m i m a r l ı k d u r u m u kısa- ca b u h a l d e b u l u n u y o r . M i m a r l ı k işlerimizin m u - k a d d e r a t ı n a h e r istiyenin, dilediği gibi m ü e s s i r o l m a k t a n ç e k i n m e d i ğ i açıkça g ö r ü l ü y o r .

Ö n c e d e n söyliyelim ki, biz y a b a n c ı m i m a r getirilmesinden, y a b a n c ı y a iş v e r i l m e s i n d e n çe- k i n m i y o r , h a t t â b u h a r e k e t i , bir usul v e bir p r e n - sip d a h i l i n d e o l d u ğ u t a k d i r d e , tasvip ediyoruz. A n - cak, y u k a r d a söylediğimiz o l a y l a r d a n ve h a r e k e t - l e r d e n şikâyetçiyiz. Yaşadığımız devri, bilimde olduğu gibi s a n a t t a da b e y n e l m i l e l t e m a s l a r ı n f a y d a s ı n ı t a m a m e n m ü d r i k b u l u n u y o r u z . S e n e - lerden beri, A v r u p a d a n Birleşik A m e r i k a y a v e I n - giltereye göçen m i m a r l a r ı n , b u m e m l e k e t l e r i n m i - m a r l ı k seviyelerinin gelişmesinde o y n a d ı k l a r ı m ü s b e t rolü g ö r ü p t a k d i r ediyoruz. F a k a t n e B i r - leşik A m e r i k a , n e de İ n g i l t e r e y e k a b u l edilen m i - m a r l a r ı n çalışma ve çalıştırılma şeklinin, hiç b i r za- m a n b i z d e k i gibi, başı bozuk ve usulsüz o l m a d ı -

ğım, ancak bu sayede kendilerinden faydalandı- ğını da, çok iyi biliyoruz.

Bizde ise, bakanlıklar veya devlet müessese- leri yaptıracakları projeler için, özel tavsiyelerle ve bilhassa sefaretler vasitasiyle m i m a r i meziyet ve .kabiliyeti m e m l e k e t e ne dereceye k a d a r u y g u n ol-

duğu iyice bilinmiyen h e r h a n g i bir şöhreti davet etmektedirler.

Bu a n g a j e m a n l a r hakkında, öyle teasdüfî se- çim ve davetler yapılmıştır ki, hikâyeleşen bu o- laylardan burada bahsetmiyeceğiz. Bu suretle e k - seriya memleket için faydalı olacak kıymetlerin seçilemediği aşikârdır. Bize gelen uzmanların dai- ma memleketlerinin üçüncü, dördüncü, derecede sanatkârları olduğu görülmüştür. Diğer t a - r a f t a n bu mütehassıslar, yetişiş ve ekol b a k ı m ı n - dan birbirlerine o k a d a r yabancı ve sanat telâk- kileri o k a d a r ayrı istikametler gösterir ki, gerek mimarlık eğitim işlerimizde, gerek tatbikat saha- sında b u n u n zararlarını şehirlerimiz ve bilhassa A n k a r a çekmektedir. Gelenler içinde, o r t a A v r u - panın k ü b i k ve enternasyonalci mimarî mezhebi- n e m e n s u p olanlarından, tradisyonel m i m a r î t a r a f - tarlarına kadar hepsi vardı. Bu yabancılar baş şehrimizde m i m a r î deneylerini pervasızca tatbik e t m e k fırsatını buldular ve elânda bulmaktalar.

Eğitim sahasında u z m a n m i m a r l a r ı n faaliyeti di- ğerlerinden pek farklı olmamıştır.

İyi bir intihap y a p ı l a m a m a k t a n doğan zaru- retlerle, sık, sık değiştirilen profesörlerin yerine, sanat telakkileri daima aksi istikamette olanlar ge- tirildi. H a t t â bu iki k u t b u n bazı müesseselerimiz- de, ayni zamanda b u l u n d u ğ u n a şahit oluyoruz.

Bizim b u g ü n b u l u n d u ğ u m u z merhaleleri aş- mış, sanat ve m i m a r i l e r i n e istikamet v e r m i ş olan memleketlerde; yabancı m i m a r problemi iyi bir şekilde hal edilmiştir. Mimarlık eğitimi için değil, f a k a t tatbikat sahası için bir çok m e m l e k e t - ler yabancı m i m a r k a b u l ve çalıştırmakta ba- zı tahditler koymuşlardır. Bu prensiplerin kabul edilmesinde m e m l e k e t mimarlığının s a n a t bakı- m ı n d a n k o r u n m a s ı f i k r i başta gelmektedir. Bu su- retle yabancı m i m a r l a r ı n memleketlerini bir tec- r ü b e sahası y a p m a m a l a r ı d ü ş ü n ü l m ü ş t ü r . İ n - giltere ve Almanyada, yabancı m i m a r l a r ı n ça- lıştırılmaları özel kanunlarla m e n edilmiş, F r a n - sada bir yabancının çalışabilmesi için m u t l a k a b i r Fransız m i m a r ı ile iş birliği etmesi m e c b u r i -

yeti konulmuştur. Fakat, b u n u n ekonomik cep- hesini inkâr e t m e m e k icap eder. Y u k a r ı d a v e r - diğimiz misallerden anlaşılacağı gibi yabancının serbestçe faaliyeti h e m sanat, h e m de memleket m i m a r ı n ı n yetiştirilmesi bakımından hoş gö- rülmemiştir. Mimar kadrosu kâfi olan m e m l e k e t - ieıde, bu m e m n u i y e t bir zaruret olmakla beraber sanat ve k ü l t ü r mübadelesi için hakikî k ı y m e t - lerden de m a h r u m kalınmamıştır. B u n u n serbest, iş sahasından ziyade eğitim sahasına inhisar et- mesi daha yerinde bir hareket olacaktır. Ç ü n k ü mimarlık eğitiminde yabancı otoriteden faydalan- mak, memleketimize en elverişli ve yararlı sanat- kârı seçmek için, yetkili müesseselerimiz ve uz- manlarımız vardır. F a k a t u m u m î yapılarımız için bakanlıklar vesair kurullarımız t a r a f ı n d a n yapı- lacak yabancı m i m a r a n g a j e m a n l a r m i n ise b ü y ü k bir faydası yoktur. İş sahasına yabancı m i m a r i n davet edilmesinin men^:ini T ü r k mimarları, belki yakın bir zamanda b ü y ü k bir hassasiyetle istiye- ceklerdir. Biz, şimdiden yabancıların davetinde bir usul kabul edilmesini; hiç olmazsa, F r a n s a d a tatbik edilmekte olan usulü, yani, yabancının T ü r k meslekdaşiyle teşriki mesai mecburiyetini kabul etmemizi istiyeceğiz. Bu sayede T ü r k mimarinin, büyük devlet projelerinde, yabancı ile m ü ş t e r e k e n çalışmak imkânlarını sağlamış olacağız.

Yazımızda, izaha çalıştığımız bu problemi, artık usulleştirmek zorundayız. Bakanlıkların, resmî ve özel teşekküllerin, m e m l e k e t adına ve hesabına yabancı mimarla, doğrudan, doğruya, a n g a j e m a n l a r a girişmelerini doğru bulmuyoruz.

Bu işte onları,, meslekî bakımdan yetkili g ö r m ü - yoruz. Bayındırlık Bakanlığı, yapı işleri erkânı- n ı n bile, m e m l e k e t e çağrılacak yabancı m i m a r l a anlaşma yapmasını tasvip etmiyoruz.

Bizce, b u işte yetkisi olanlar, m i m a r l ı k öğ- retimi yapan müesseselerimiz ve m i m a r î meslek teşekküllerimizdir. Memlekete yararlı olacak uz- manları, ancak mimar-ik dünyasını t a n ı y a n l a r ve o z ü m r e d e n olanlar seçebilirler.

Başka memleketlerde olduğu gibi, m i m a r l a - rın meslekî teşkilâtının memleket işlerindeki h a k - larını ve rolünü t a n ı m a k zamanının geldiğini ve devletin bu teşriki mesaiden geniş f a y d a l a r sağ- layabileceğini surası gelmişken h a t r ı l a t m a k iste- riz.

Z. SAYAR

Ön görünüş

İ S T A N B U L D A M A L Î Y E B İ N A L A R I

Y. Mimar Faruk Çeçen

folo HİKMET

Maliye Bakanlığı, u z u n z a m a n d a n b e r i sis- t e m l i bir şekilde î s t a n b u l d a m a l i y e b i n a l a r ı y a p - t ı r m a k t a d ı r . Ş e h r i n vergi tahsilâtı b a k ı m ı n d a n a y - rılmış olan bölgelerinde, y a p ı l a n b u binalar, m a l i - yecilik b a k ı m ı n d a n v e r g i t a h a k k u k v e bilhassa tahsil işlerine elverişli o l a r a k p l â n l a ş t i r i l m a k t a - dır. B i n a l a r ayni z a m a n d a b ü y ü k arşivleri, m u a - mele hollerini, i h t i v a e t m e k t e d i r .

B u sayımızda son b u h r a n y ı l l a r ı n d a i k m a l edilmiş olan üç m a l i y e şubesi binasını y a y ı n l ı y o - r u z . B u n l a r d a n , K u l e d i b i ve M e r c a n b i n a l a r ı n ı n p r o j e l j e r i Y. M i m a r F a r u k Çeçen, Şişli şubesinin p r o j e l e r i Y. M i m a r M ü n e v v e r Belen t a r a f ı n d a n yapılmıştır.

F a r u k Çeçen K u l e d i b i binası p r o j e s i n d e t r a d i s y o n e l m i m a r i y e t e m a y ü l göstermiş, M ü n e v - v e r B e l e n Şişli şubesini m o d e r n bir t e s i r d e h a z ı r - lamıştır.

İ s t a n b u l D e f t e r d a r l ı ğ ı b u b i n a l a r a ilâveten, G a l a t a , Ü s k ü d a r ve B e ş i k t a ş t a y e n i b i n a l a r inşa- s ı n a başlamıştır. Bu y e n i b i n a l a r d a n Ü s k ü d a r şu- besi için seçilen yer, y a p ı l a n h a l d i i t i r a z l a r d a n sonra değiştirilmiş, ve K u z g u n c u k cihetine alın- mıştır. Bizce, y e n i seçilen y e r de Maliye şubesi için m u v a f ı k değildir.

B u binanın, Ü s k ü d a r m iş v e t i c a r e t h a y a t ı - n ı n toplu b u l u n d u ğ u çarşısında y a p ı l m a s ı daha' m u v a f ı k t ı r . D e f t e r d a r l ı k b u v e r d e ğ i ş t i r m e l e r d e n

İç ve dıştan görünüşler

şikâyetçidir. Belediye, bina burada yapıldığı t a k d i r d e meydanı bozacağı ve bilhassa iki camiin arasında bir çirkinlik yaratılmış olacağına k a n a a t getirmiş olduğundan, inşaata önceden m ü s a a d e e t - tiği halde, sonradan bu müsaadeyi geri almıştır.

Halbuki Defterdarlık inşaatı bir m ü t e a h h i d e ihale etmiş b u l u n d u ğ u n d a n b u t e b e d d ü l d e n m ü t e a h h i t zarar ve ziyan istemşitir.

Geç de olsa, Belediye binayı eski yerinde y a p t ı r m a m a k l a doğru hareket etmiş olmaktadır.

Bu olay, bize belediyenin ehemmiyetli bir n o k t a y a nazarı dikkatini çekmemize amil olmak- tadır. Belediyemizde, şehir plânlarının pek sathî incelemelerle hazırlandığı aşikârdrı. Bilhassa şeh- rin meydanlarının tanziminde belediyenin yalnız kendi elemanlariyle iktifa etmemesi, bilhassa ta- rihî anıtlarımızın bulunduğu meydanların gele- cekte alacakları tanzim şekilleri için mimarların fikirlerine m ü r a c a a t etmek üzere mevzii m ü s a b a - kalar tertiplenmesi yerinde bir k a r a r olacaktır.

mam

M E R C A N M A L İ Y E Ş U B E S İ B İ N A S I

Y. Mimar: Faruk Çeçen Bu b i n a n ı n arsası çok meyilli bir köşe başına

tesadüf ettiğinden, p l â n ı n h a l l i n d e m i m a r i n çok m ü ş k i l â t a 'uğradığı v e bilhassa girişte zorluk çek- tiği g ö r ü l m e k t e d i r . B i n a d a h e r iki c a d d e n i n m e y - l i n d e n dolayı iki k a t f a r k ı gibi b i r t e f a z u l h a -

sıl o l m u ş t u r . B u m ü h i m f a r k a r a ğ m e n , m i m a r a n - t r e y i t a m k ö ş e b a ş m a g e t i r m e k istemiştir. H a k i - k a t t e b u zor s u r e t i hallin m u v a f f a k olamadığı gö- r ü l m e k t e d i r .

Ş Î Ş L İ M A L İ Y E Ş U B E S İ B İ N A S I '

Y. Mimar Münevver Belen İstanbul Bayındırlık Md. Mimarlarından

ıımiıi

7

TT¹

İL

1

•

i

•

• : : •

i : :

•

• i 'ıtri

Bu bina Şişlide apartmanların kesif bir halde bu- lunduğu bir köşe başında yapılmıştır. Katlar, mükellef- lere ait holler ve memur bürolarından ibarettir ve her kat birbirinin aynıdır. Cepheler çok basit bir mimarîde olup resmî bir bina tesiri taşımamaktadır.

Tip kat plânı

Sokak görünüşü

B Ü Y Ü K A D A D A B İ R E V

Y. Mimar Muallim Emin Necip Uzman

Foto ismail Sender

N i z a m caddesinin H e y b e l i a d a y a b a k a n kıs- mında, cadde seviyesinden bir istinat d u v a r ı ile 2,0-3,0 rn. k a d a r aşağıda k a l m ı ş , çeşitli ç a m v e mazı ağaçlarîyle süslü b ü y ü k bir b a h ç e v a r d ı r . Bu bahçeden m ü f r e z bir arsa ü z e r i n e inşa edilen b u ev, h u s u s î bir p r o g r a m a göre yapılmıştır. Aslında b ü y ü k b i r aileye ait olan evde. k e n d i l e r i n e m e n s u p 2 aileye m ü s t a k i l b i r p r o g r a m v e r e b i l m e - si haliyle 3 ü n i t e t e ş e k k ü l etmiştir. H e r ü n i t e e - sas itibariyle b i r o t u r m a - y e m e k odası, m u t f a k , ofis, banyo, hizmetçi, iki y a t a k odası ve t e r a s l a r - dan ibarettir.

P r o g r a m ı n h a l l i n d e b u p a r ç a l a r h a t l a r a şöy- le t a k s i m edilmiştir. Z e m i n k a t t a m ü ş t e r e k v e temsilî bir hol b u l u n m a k t a d ı r . Bu hol ü z e r i n d e bir

g a r d r o p ve W C v a r d ı r ; üç a y r ı kapı ile, üç o t u r - r n a - y e m e k kısımlarına geçilir; ayni z a m a n d a g ü -

Villanın maketi

Büyük hol ve kat merdivsni

zel bir ahşap m e r d i v e n y u k a r ı yatak katinin ga- lerisine sevkeder. H e r o t u r m a - y e m e k kısmında, O t u r m a köşelerinde birer şömine b u l u n u r . Y e m e k kısımlarının yanibaşinda ufak birer ofis vardır. Bu

ofislerde b u l u n a n elektrikle işliyen y e m e k dolap- ları, b o d r u m katta ayrı, ayrı çalışmakta olan üç mutfağın servisini yaparlar. Böylece, m u t f a k l a r ı n b o d r u m k a t m a koyulması arsa, e b ' a d m m m a h d u d i -

Bodrum kat plânı ve bahçeden bir görünüş (Bu görünüş geçen sayımızda sehven di- ğer bir villânın fo toğraflariyle yayınlanmıştır.)

yetinden dolayı zarurî olmuştur. Bodrumda üç m u t f a k t a n başka, hususî bir koridor üzerinde ye- rinde m o n t a j ı yapılmış buz dolapları, bir çama- şırlık, depolar ve hizmetçilerin oturmasına ve yat- masına m a h s u s odalar ve bir banyo vardır. Servis hariçten doğrudan doğruya bu kata yapılır.

Zemin kattaki b ü y ü k antre holünden, yatak k a t m a çıkılır. Bu k a t t a yine, kapıları galeri üze- r i n d e olmak üzere 3 daire vardır. H e r dairede, 2 şer oda, bir banyo ve dolaplar b u l u n u r . Yine ga- leri üzerinde kapısı bulunan bir misafir odası

vardır.

Arsanın seviyesinin, Nizam caddesi seviye- sinden aşağı olması hususiyeti dolayisiyle; yatak katinin nivosu, cadde kaldırım nıvosu ile, ayni se- viyede b u l u n m a k t a d ı r . Bu itibarla, hususî bir du- r u m peyda oimaktadir. P r o g r a m verenlerce, ya- t a k katinin, galeriden, bir k ö p r ü ile sokağa bağ- ianması talep edümiştir. Böylece teşekkül eden, köprü duvarı, ön bahçeye bir kapalılık ve hususi- yet sağlamıştır. Bahçe, bir bahçe mütehassisi eliy- le m o d e r n anlamda tertip edilmiştir.

Zemin kat plâm

VEMEK KİŞE.

OTUBWûO.

0^T.^vCMEtr0

ÇJUOVtA o

Ş e h i r c i l i k :

OOÇ x W M A f l t . K.ÖM1JRCOOÎI_U Hiikûmet Meydanı

« N E V Ş E H İ R » İ M A R P L A N I

Tanzim eden: Y. Mimar, Doçent Eyiib Kömürcüoğlu

N e v ş e h i r kasabasının i m a r plânı genç m i m a r - larımızdan E y ü p K ö m ü r c ü o ğ l u t a r a f ı n d a n t a n z i m edilmiştir. N e v ş e h i r e ait 1/2000 1/5000 m i k y a s l ı n a z i m v e u m u m i plânlarla, ö r n e k m a h a l l e p l â n ı - nı ve H ü k ü m e t alanına ait p r o j e l e r i y a y ı n l a m a k - tayız.

Bir çok k o n k u r l a r d a m ü t e a d d i t dereceler k a - z a n m ı ş e l a n E. K ö m ü r c ü o ğ l u n u n b u ş e h i r c ü i k ese- r i n d e de m u v a f f a k o l d u ğ u n u u m u t e t m e k t e y i z .

1250 r a k ı m ı n d a olan N e v ş e h i r , o r t a y a y l a d a Kızılım''ağın diş k a v s i ile Toroslar a r a s ı n d a k â i n b i r dağşehridir. Göre b o ğ a z ı n d a n d o ğ a n ve ş i m a l d e Kizilirmağa k a r ı ş a n N e v ş e h i r çayı, şehrin ş a r k m -

daki bahçeleri sular, atağı derin olan b u çay n a d i - r e n (20 - 30 s e n e d e bir) t a ş m a k t a v e ilk s e t l e r d e k i b a h ç e l e r i b a s m a k t a d ı r . B u s e b e p t e n çay ile şehir aı asındaki bir m i k t a r arazi yeşil s a h a o l a r a k boş bırakılmıştır.

Eski şehir 1550 m e t r e y ü k s e k l i ğ i n d e o l a n K a h - vecidağı ü z e r i n d e k u r u l m u ş , z a m a n l a şimal e t e k l e - r i n e . N a r k ö y e t e k l e r i n e d o ğ r u inkişaf etmiştir.

N e v ş e h i r h a l e n 15000 n ü f u s l u , m ü h i m b i r ti- caret m e r k e z i d i r . M e r s i n ve İ s t a n b u l l i m a n l a r ı - n ı n v e A n k a r a ' n ı n h i n t e r l a n d ı sayılabilir. A k s a - r a y - K a y s e r i ( Ü r g ü p ) v e N i ğ d e - A n k a r a ( A r a p - s u n ) g.'.bi iki m ü h i m t r a n s i t yolu b u r a d a n geçer.

Nevşehiriıı 1/5000 mikyasa imar plânı

95 h e k t a r d a n ibaret olan kasaba hali hazır m e s k û n sahası n ü f u s u 15000 olduğuna göre n ü f u s başına 63.3 m2 saha isabet etmektedir. Ziraatle meşgul kasaba halkının istatistiklere göre n ü f u s d u r u m u :

1927 de 13445 1933 » 14135

1940 » 14112 dir.

Belediye komisyonu r a p o r u n a göre hastalık- lardan Malarya ve v e r e m fazla n ü f u s kaybına se- bep olmaktadır. 50 sene sonraki takribi n ü f u s ar- tişi24000 dir.

İ m a r plânı projesine göre bölgeler şu şekilde tanzim edilmiştir:

95 h e k t a r Eski şehir m e s k û n sahası

12 » İ m a r plânında imar h u d u d u dışın- da kalan saha

83 » M u h a f a z a edilen iskân sahası 41 » Yeni ilâve edilen iskân sahası

(Bahçeli evler)

20 » Yeşil sahalar, Kale etrafı, çay ke- narı, parklar, çocuk bahçeleri ve

iskâna elverişli olmiyan arazi:

3.7 » Spor sahası ve y ü z m e h a v u z u NEVŞEHİR :

1/SOOO

İŞARETLE*?

•»OLL-Aa.

MUMAFA2Z.E0 VOL

- — - CNiC'.Ati^

• • YEN1AC. VOLLAC.

BÖUİEL-R..

MUMA* ££>. mevcut eötoc i— \ <'NKt$AF SArfASı

. . 3 Ve*İLSAMALA*.<PA«».,<; A.tAA-^

^ I OKUU.AB.

t I HASTANE

— AkLü.0.40 l N£VŞ . Ç.AVı )

•i Mtvcur ÛINALAO. ( Dİtli. QE£MÎ.UMttMl'J 1 . .1 PAZAA YECLEgi

NEVŞEHİR

N U M U N E MAHALLESİ l / I O O O

Nevşehir imar plânından iki planş

Nevşehir'in 1/2000 mikyaslı plânı

NEVŞEHİR

1 3 3 3.8 2.5

Hastahane Okullar Fidanlık

Pazar yerleri

Ticarethaneler (Ana üstleri ev

caddelerle)

2 » K ü ç ü k ve el sanatları, demirciler, bakırcılar vesair t a m i r ve imalât- haneler.

156.— » İ m a r sahası yekûnu.

B u n a nazaran müstakbel imar plânında n ü - fus basma 65 m2 lık bir saha isabet edecektir.

Yeni inkişaf sahası olarak kasabanın kuzey, Kuzey-batı ve kuzey-doğu düzlükleri intihap olun- muştur. Esasen kasabanın yegâne inkişaf sahası da budur. Buna karşılık şehrin cenup kısmında dar bir şerit halinde uzanan ve bugün % 90 ı boşalarak harabe haline girmiş mahalleler, pl'ânda gösterilen yerden itibaren imar hududu dışında bırakılmıştır.

Esasen şehrin belediye işlerini güçleştirmesi, uzak- lığı vesair sebepler dolayisiyie dik bir yamaçtan ibaret olan bu şehir kısmı son 20-25 seneden beri kendi kendine boşalmış gibidir.

Bölgelerin tayininde gözetilen noktai nazar- lar: Eski şehrin ortasındaki kalenin etrafı yeşil- lenerek muhafazası gerek kalenin tarihî kıymeti gerekse şehre ve vadiye hakim fevkalâde bir man- zaraya malik olması dolayisiyie lâzımdır. Bu kısma kadar kurulmuş bulunan eski-şehrin manzarasının güzelliği kadar transit yollarından bakıldığı za- man da mimarisi ve mavi sema ile olan silüeti gü- zel ve karakteristiktir.

Şehrin hususiyeti dolayisiyie kale yakınlarına kadar dik meyilli sahada teşekkül eden eski ika- met mahallelerinin muhafazası gerektir. İleride burası zengin villâlar muhiti olabilir. İmarında ta- kip edilecek yol şudur: Bu kısımda yollar sık ve dardır. Meylin fazlalığı dolayisiyie dar yolların genişlemesi çok pahalı, binaenaleyh Belediyece imkânsız olduğundan buralarda 5.5 metreden faz-

la genişliğe gidilmiyecek, seyrüsefer tek istikamet- te tanzim edilecektir. Dik çıkan yollar vesaiti nak- liyeye kapatılacak, onlar yalnız yayalar için ağaç- lanarak gölgeli - ve geregtiği yerde - merdivenli bağlantı yolları olacaktır. Sık açılmış, dolayisiyie gayri sıhhî ikametgâhlar doğuran paralel yollar- dan, aradakiler zamanla kalkacak, bu suretle ev- ler arasına biraz yeşillik, hava, ve hayat girecektir.

Böylece projede görüldüğü gibi, Kale etrafında y e - şil vadiye karşı teraslar teşkil eden birbiriyle ir- tibatlı paralel halkavî yollar ve onların idare ve ticaret merkeziyle olan bağlantıları berrak bir şe- kil alacak, üst üste binmiş sokaklar düzenlenecek- tir.

Ticaret bölgesi olduğu yerde bırakılmıştır.

Şehir büyüdüğü zaman dahi burası merkezî ola- rak kalacaktır. Bu bölgeden yalnız dağınık bulu- nan demirciler, nalbantlar, bakir ve kalaycılarla imalâthaneler gibi gürültülü ve sağlığa muzır gaz- lar yayan dükkânlar kaldırılarak kuzey-batı kıs- mına, en fazla köylerin kesif bulunduğu Aksaray yolu cihetine alınarak guruplandirilmiştir. Hay- van hububat ve buğday, saman, odun, kömür ve- sair pazarlar da burada, şehrin Kuzey-batı cihe- tinde toplanmıştır.

Kasaba merkezindeki Halkevi doğusundaki pazar yeri sebze ve meyva pazarları için muhafaza edilmiştir. Hükümet, binası önünden geçen bulvar

kenarındaki dükkânlar daha ziyade tuhafiye, fo- toğrafhane, terzihane, berber ve moda gibi ma- ğazalara ayrılmış, bu tertip, ta belediye yanma kadar devam ettirilmiştir. Çarşının belediye hiza- sındaki bloklar için (Nümune mahallesi ve ev tip- leri plânlarında görüleceği gibi) altları kemerler gerisinde dükkânlar, üstleri apartıman olan bir tip verilmiştir.

Nevşehirin büyük sanayii yoktur. Ondan do- layı plânda sanayi bölgesi ayrılmamıştır. Demir- ciler, bakırcılar, nalbantlar gibi küçük el sanatla- rı için Aksaray - Kayseri transit yolu üzerinde bir saha ayrılmıştır. Burası pazar yerleriyle birlikte biı ticaret merkezi haline getirilmiştir. Tekel ida- resinin veni kurduğu şarap fabrikası şehrin dışın- da (Narköy yolu üzerinde) dir. Nevşehirde bağcı- lık ve şarapçılık süratle inkişaf etmek istidadmda- dir.

İbrahim Paşa heyeti kuzeyindeki harap çarşı ve eski hanlar için îmar plânında 1/500 detay pl'â- nmda tafsilen, kül halinde inşası mümkün olan, altları dükkân üstleri apartıman ve içinde bir de sineması bulunan modern bir çarşı gösterilmiştir.

Buradaki yıkık hanlar kalkmalı, yeni hanların inşa- sına transit yollarının şehre girdiği noktalarda müsaade edilmelidir.

Belediye karşısındaki açılmış bulunan meydan İbrahim Paşa alanı olarak muhafaza edil- miştir. Karşısına, vadiye bakan bir belediye oteli, lokanta ve gazinosu yerleştirilmekle ayrıca bir kıymet almıştır. İbrahim Paşa anıtı için yer bura- sıdır .

Şehirdeki esas yolların umumiyetle muhafa- zası cihetine gidilerek plân tanzim olunmuş, lü- zumsuzları kaldırılmıştır. Muhafaza edilen eski yolların tanzim ve genişlemeleri zamanla olacak- tır. Şehir dışında bir çevre yolu tanzim olunmuş, iki mühim transit yolu (Niğde-Ankara ve Kayse- ri-Aksaray transitleri) en uygun şekilde eski yol- ların düzenlenmesiyle geçirilmiştir. Yalnız bir noktada (Niğde-Ankara transitinin şehrin en mu- tena kısmından ve çarşı içinden geçmemesi için) Belediye arkasından Aksaray yolu ile birleştiği

noktaya kadaı bir doğru yol tesis edilmekle iktifa olunmuştur.

Tarihî ve dinî binalar, bu arada İbrahim Paşa camii ve müştemilâtı sonradan inşa edilen bina ve dükkânlardan temizlenmek, tamir edilmek ve et- rafı yeşillendirilmek suretiyle muhafaza edilmesi uygun görülmüştür.

Bu kısımda üç teras halinde yeni bir park tanzim edilecektir. Bu parkta yazlık bir kahve te- sisiyle İbrahim Paşa camii avlusu altında, Niğde yolu üzerindeki sette mutad olan yazlık kahveye lüzum kalmiyacaktir. Böylece bugün bir toprak setten ibaret olan bu yer, bir meyille yola doğru İnecek ve yeşil saha haline getirilecektir.

Dinî ve resmî binalar umumiyetle yerlerinde bırakılmış, halkevi binasının yanma yeni bir blok ilâvesiyle o kısımda resmî daireler gruplandirlı- mıştir. Hükümet binasmin önündeki meydan Cum- huriyet alanı olacak., anıt buraya konacaktır.

Bu kısımda meydan, yol seviyesine indirilmiş, halkevi önü yüksek bir bahçe halinde ve mukabi- lindeki parkta geriye doğru yükselen teraslar şek- linde tanzim olunmuştur.

Gerek hükümet alanı ve gerekse İbrahim Pa- şa alanı büyük taş plâklarla kaplanacaktir.

Hükümet önünden geçen yol, bugün 20.5 met- re genişliğinde ve iki taraflı seyrüsefer yolu olan bulvar şeklindedir. Bu yol, profilleri levhasında gösterildiği şekilde fakat ilerde bir taraflı seyrise- fer yolu haline inküâp edecek, yaya yolu ağaç- lanarak geniş bir gezinti yolu olacaktır. Esasen bu yol., iki tarafından da transit yollarına bağlanma-

sına rağmen seyrüsefer bakımından hafifletilmiş- tir.

Nevşehir mimarî karakteri olan bir yerdir. Be- lediyenin yegâne teknik elemanı olan kalfası maalesef müstakbel inkişaf senelerinin inşaatım yapacak veya kontrol edecek durumda değildir.

Halen çok yaşlanmış bulunan eski Nevşehirli kal- faların yanma mektepli gençler verilerek yeniden adam yetiştirilmeli, güzel mahallî mimarî karak- teri bozulmamalıdir.

B a ş k a m e m l e k e t l e r d e M i m a r î :

B A R O K B İ R A Y A K K A B I C I M A Ğ A Z A S I Mimar: Morris Lapidus

New-Yorkta bir kadın a - yakkabıeısı mağazasının iç dekorasyonu, modern Barok bir üslûpta yapıl- mıştır. Çok neşeli bir

tesir yapan bu mağazanın dekorasyonunu ve plânı- nı enteresan bulmaktayız.

(Architectural Record)

dan '«tV.

-

İç görünüş

PORCH

3 No. lu evin plân ve görünüşü

U C U Z M A L İ Y E T L t E V L E R Amerikan (Forum) dergisinden

Alden B. Dow firmasının iki ve üç yatak odalı ucuz ev projeleri:

2 No. lu evin plân ve görünüşü

SCREENED PORCH

1 N u m a r a ı Ev: Texas sahillerinin rutubetli iklimi için yapılan bu iki yatak odalı evin ısıtma santralı olma- dığı gibi bacası da yoktur. Bur.a mukabil yatak odası ko- ridoru üzerinden geçen gaz ocağı boruları vasıtasiîe ısıt- ma temin edilmiştir. Arka tarafta sıcak havalarda kulla- nılan gayet geniş, üstü kapalı bir teras vardır.

Buradaki tassarruf inşa tarzı ve yahut malzeme d-e değildir. Bu gün betonarme işleri asgariye indiril- miştir. Garaj ve antreyi kaplayacak şekilde uzayan ba- sık bünyeli pignon ile bu ev pek uygun bir şekilde çer- çevelenmiştir. Oturma sahasındaki tavan hattı çatıyı takip çimekte, çatı kenarına kadar uzanan merkezi bir partisyon tavan kirişlerine ihtiyaç bırakmamaktadır.

2 Numaralı Ev: Daha iddialı bir plân olan bu Michi- gaıı evinde üç yatak odası bulunmaktadır. Banyo ve mut- bak ile beraber bu odalar oturma odası etrafında bir L harfi teşkiî etmekte ve doğrudan doğruya uturma odasına açılmaktadırlar. Bu suretle dahili koridorun bir diyarın- dan tasarruf o.maktadır. Bu plânda bir taraftan ça- maşır odası; diğer taraftan oturma odasının kenarına bina

CARPORT

STORAGE

^ I9'KI6' LIVING

ROOM •

1 No. lu evin görünüşü

ile birlikte yapılan ve yemek masası vasıtasiyle bir mahremiyet temininde çalışmıştır. Bu plânda ayni zamanda oturma odasının tavanını dama kadar yükseltmek, ve cephede döşemeden tavana kadar uzanan cam divar kullnmak suretile alâka ve bol ışık temin edilmiştir. Dış dıvarlar uygun bir şekilde çerçevelenmiş isede bütün iç bölmeler bağdadidir. Diğer evlerde olduğu gibi burada da ekonomiye riayet edilerek banyo ve mutbah arka arkaya yapılmıştır. Isıtma gaz ile ısıtılan sıcak hava vasıtasiyle temin edilmiştir.

3 Numaralı Ev: Bu üç yatak odalı Michigan evinin bodrumunda sıcak hava ocağı, baca; ve oturma odasın- da da şöminesi vardır. Murabba şeklindeki plân, merkezi bacanın etrafında dört taraflı basit bir dam teşkiline yar- dım etmiştir. Bu evin yalnız bir dane dış kapısı vardır. Bu bakımdan ve bacanın merkezde bulunmasından ötürü mut- bah ile dış kapıyı birbirine ulaştıran bir koridorada ihti- yaç vardır. Bu koridor; oturma odasını ayak altından kur- tarır isede bu kadar küçük bir plânda bir yer tutmaktadır.

Masrafı kısmak için bir takım tedbirlere baş vurulmuş;

banyo ve mutbah arka arkaya verimiş bir şekilde tertip- lenmiş; camlar geçme olduğundan pencere kasa ve çerçe- veleri bartaraf edilmiştir. Mümkün olan yerlerde tam bö-1 melerden kaçınılmış, bina ile birlikte kurulan . mobilya bölme hizmeti görecek şekilde yapılmıştır. Bu surede kapı ve pencere çerçevelerinden ve marangozluk ve doğ- ramacılıktan istifade edilmiştir.

4 Numaralı Ev: Keza Michiganda yapılan bu ev 3 numaralı evin bir variyasyonudur. Yalnız üç yerine iki yatak odası vardır.

P L Â N V E P R O J E

Bir ev nekadar küçük olursa plânı ve projenin hazır- lanmasında sarf edilecek gayrette o nisbette artar; ve eğer evin bitmiş şeklinin bir takım bölümlere ayrılmış bir ku- tudan farklı bir şey olması isteniyorsa projenin bir mü- tahassıs tarafından yapılması gerekir. Bu sahifelerde mü- tehassıs Mimarlar tarafından küçük evlerde rastlanan çe- şitli problemlerin iyi etüd edilmiş zemin kat çözümlerini veriyoruz. Bu projeler arsa, iklim, ve malzeme pazarlarına göre ayarlanıp meydana getirebilecek ev'.er için birer ör- nek teşkil etmektedir.

Bu plânlar Birleşik Amerika Federal ev yapı kuru- mu tarafından mütevazi gelirli küçük ailelerin rahatça yerleşebilecekleri basit, kullanışlı evlerin yapılmasını teş- vik maksadile adı geçen kurumun geniş teşkilâtı içinde yayınlanmıştır. Aylarca süren bir etüdden sonra, kurum bu plânları hükümetin mübrem ev ihtiyacı programını kar- şılayacak pratik bir vasıta olarak tavsiye etmektedir. Bir tanesi müstesna bu plânların hepsi bir katlı ve iki yatak odası bulunan ev tiplerinin varıyasyonlarıdır.

Umumî vaziyet plânı

« K O P E N H A G » R A D Y O B İ N A S I Mimar V. Laurilzerı

Bu binaya harpten önce başlanmış 1945 de ikoıal edilmiştir.

En son radyo tekniğine ve akustik kaidelerine uygun ola- rak inşa edilen bu büyük bina güzel bir eser olarak telâkki

edilmektedir. «Bouwkundie Weekblad» dan

Ş E H Z A D E M E H M E T T Ü R B E S İ Yazan: Tahsin Öz

Tophapı Müzesi Müdürü

Hayatın en tâbii bir neticesi olan ölümün de, san'at- Mütemadiyen keşfolunan dolmenler, höyükler, eh- ların doğum ve ilerilemesindeki amiller arasında bulun- ramlar, mezar odaları bu vadide yapılan eserlerin çok duğu şüphesizdir. eskiden beri mevcut olduğunu göstermektedir. Yine bun-

t-

Şehzade Mehmed'in türbesindeki eşyadan altın sırma bezemeli kaftan (Topkapı Sarayı Müzesi) ların içinden çıkan ve bir çok sanatları alâkadar eden

mumyalar, lâhitler. ve diğer bir çok eşya değeri ölçüle»nez birer varlıktır.

Arkeoloji aleminin en verimli bir kaynağını teşkil eden bu eserler, dünya müzelerinin en müstesna mevkiinde yer almaktadır, işte insan hayatile başlayan san'at bu ha-

yatın sönmesi ile de devrine göre bir çok eserler vermek- tedir.

Bu bakımdan, yurdumuzun muhtelif yerlerinde selçuk devrinden başlayarak zamanımıza kadar Türk elile yapı- lan mezarlar, türbeler, yedi asırlık Türk san'atmın pek de- ğerli ve karakteristik bir zümresidir.

Türbenin alçı pencerelerinden biri

Her ne kadar ifrata varan ve hurafe halini alan bazı itikatlar ve haraketler yüzünden türbelerin -kapanması hakkında bir kanun çıkmış isede vazn kanun tarihî ve mi- marî değeri olan türbelerin muhafazalarını ve hattâ hak- kiyle restore edilmelerini temin için bu gibi türbeleri Millî Eğitim Bakanlığı emrine vermiş, Bakanlık da. İstan- bul da bu değeri taşıyan türbe erin bakımını Topkapı Sa- rayı Müzesine havale etmitir.

İstanbul türbelerinin en eskisi 1464 tarihinde yapıl- mış olan ve Fatih Mehmet II sadrazamı Mahmut paşanın, en sonuncusu da 1913 yılında yapılan Mehmet V türbesı-

dir. Şu halde istanbul türbeleri, beş yüz yıla yakın bir za - manı kaplıyan pek mütenevvi san'at eserlerinden mürek- kep bir silsiledir.

Bilindiği veçhile türbeler, tarihi şahsiyetlerin doğum ve ölüm tarihlerini tesbitte mühim birer menba olduğu gibi taşıdıkları kitabelerde, lisan, tarih ve yazı yöniindea ayrı birer kıymettir.

Türbeler, mimarî bir tipin meydana gelmesine sebep olmakla beraber her türbe devrine ve yapılış tarihine göre ayrı bir hususiyet taşır .Binaenaleyh bir türbe mimari us- lubu itibariyle ne kadar incelemeğe değerse. kapısından parmaklıklarına kadar süsleme san'atları yönünden o de- rece önemli bir çok parçaları ihtiva eder.

Bu gibi binaya ait san'at aksamından sonra, türbe- lerde en mühim unsur, sandukalarla, bunların etrafına çer- çeveleyen şebekeler teşkil eder.

Türbe; kimin namına yapılmış ise binanın tam orta- sında onun sandukası bulunur. Ekseri türbelerde görül- düğü veçhile sonraları bir çok kimseler daha gömüldükçe, ilk sandukanın sağı solu, arkası irili ufaklı bir çok san- duklarla dolar ki, türbenin dahilî zevki ve nisbeti kaybo- lur.

Selçukilerle muasırı türbelerde ve Osmanlıların ilk devirlerinde sandukaların ekseriyeti çiniden ve bazıları a- ğaçtan oyma süslemeli yapılmıştır. Şunu da söyliyelim ki bu zamanlarda, mumya yapıldığı gibi ölüler türbenin ?.!- tında yapılan mezar odasına tabutlarla bırakılırdı.

İstanbul türbelerinde çini sanduka bulunmamaktadır.

Bu türbelerin sanduka üzerlerine kıymetliörtüier konmak üzere tahtadan yapılımştır. Bazıları mermerden olup ara- sında pek nefis işlenmiş ve cidden incelemeğe değeri olan- larda vardır.

Sandukalarda kavuklar, bunların üzerinde yakut ve zümrütlü sorguçlar, fevkalâde nefis işlemeler, şallar, ölü- ye ait kaftanlar bulunur. Bunlardan başka medfıın jlan zatın silâhları, kullandığı leğen ve ibriği ve hattâ mendi- line kadar eşyasının saklandığı görülmektedir. Diğer ta- raftan türbeye teberru edilen yazma kelâmı-kadimler, levha'a. şamdanlar, halılar, cüz mahfazaları, rahlelerde ilâve edilince, türbenin o zatın şahsi eşyasiyle zamanının kıymetli san'at eserlerini bir araya toplayan sessiz fakat manii bir müzecik halinde olduğu anlaşılır. Şu suretle en eski devirlerde oTduğu gibi mütevaffaya ait eşyanın türbelerde saklandığı görülür.

Binaenaleyh türbeleri, devrinin nefis ve çeşitli mima- ri eserleri ile süsleme san'atinden birer varlık olarak göz- den geçirirken bunlarla beraber kitabelerini, eşyalarını da düşününce, ehemmiyeti bir kat daha artar. Sözümüze şu- nu da ilâve edelim ki geçen yüz yıllar zarfında, türbe eş- yasının çoğu mahvulmuş. çalınmış, hattâ satılmış, kalan- lardan. nadir ve kıymetli olanlarda son senelerde müzele- re kaldırılmıştır.

Esas konumuz olan Şehzade Mehmet türbesine gele- lim; Bilindiği veçhile kanunî Sultan Süleymanın oğlu Şehzade Mehmet 1521 yılında doğmuş ve Sarulıan valisi iken 1543 senesinde 22 yaşında ölmüştür.

Bu ölümden pek müteesir olan babası Kanunî (Seh- zadeVr güzidesi şehzade Mehmed'im) tarihini söylemiştir.

Şehzadenin naşi Manisadan Üsküdarda.îbrahim ağa çift- lisine kadar araba ile getirilmiş ve oradan tabuta konarak îstanbula naklonulmuştur.

Babasının intihap eylediği, eski odalar civarındaki (şimdi Şehzadebaşı namıyle maruf) camii şerif, imaret, tabhane. medrese ve mektepten ibaret bir külliye ile bera-

Türbenin içinde çini üzerine yazı ve bezemeler

ber türbenin yapılması mimar Sinana havale edilmiş, bu külliyenin inşasına 1543 yılında başlanmış ve 1548 de tamam olmuştur.

Koca Sinan'ın çıraklık eseri saydığı, bu manzume cidden bir varlıktır. Konumuz olan türbe de bunun bir incisidir. Genç Sinan binaya iç ve dış süsleme itibariyle genç şehzade namına dikilmiş bir anıt ifadesi vermiştir.

Türbe sekiz köşelidir. Her cephede altta ve üstte ikişer penceresi vardır. Pencere süvleri mermer olup süvelerin dışındaki köfekileri altı köşeli ufak ve büyük kırmızı Us- lar gömülerek pek nefis bir bordür yapılmıştır. Pencere- lerin alın taşları yarım daire şeklinde pembe Porfirdir Pencere aralarındaki kitabelerde besmeleden sonra fatiha-

dan başlayarak diğer sureler celi-sülüs ile kabartma ala- rak hâk edilmiş ve her kitabenin etrafı da yeşil porfir ile çevrilmiştir. Her cephe, binanın alt kısmından kubbe eteğine kadar devam eden yarım sütunlarla bir birinden ayrılmıştır. Bu yarım sütunlar kubbe etrafını süsleyen is- telâktitlere ulaşmakta ve ayrıca dilimli bir tezyinat d i kubbenin muhitini çevrelemektedir.

Kubbe bileziği (kasnağı) da kubbe gibi dilimli ve üzeri kurşun örtülü olup binaya altın yaldızlı bir bakır âlem ile tamamlanmaktadır.

Türbenin ön cephesi kapıya hasredilmiştir. Kapının önünde üç kemerli bir revak bulunmaktadır. Bu kemerler ikisi penbe ikisi yeşil porfir sütuna istelaktitli başlıklar

, >>

Türbenin plânı

ile oturtulmuştur. Revaktan girince, gapının iki yanında tatlı sarı, yeşil, lâcivert, türkuvaz, soluk kırmızı, ve beyaz renkli çiçekleri havi iki çini pano bulunmaktadır.

Sağdakinin üst kısmında« JÜ-I ji-l lil'-l «4)1 4 V » solundakinin üstünde « J\-VUcj jy„» jJ- » yazı- lıdır. Bu panoların üzerine konulan mermer kitabeye i ^C^Jıc ,-MJ¹ » ayeti hakkedilmiştir.

Kapının üstünde mermer kitabede girift bir yazı ile aşağıdaki tarihi bulunmaktadır.

• r

^ y-3

-r^ ^ ^

. iltfil i)L S i l ^ jjJ ı>l z f

. jl f (j fV^{! |}; . J^I <1! _,<=. j s i JO'U ^c ^ . f

JAü J Ailj Ojl jJ- j j j

• ' u - J V jllal— A?^

Dışı süsîeme itibariyle İstanbul da en ziyade özenil- miş olan bu türbenin içine girilince; bu san'at varlığı ve ahengi karşısında gayri ihtiyari bir hayranlık ve heyecan hasıl olur. Bunu da, binanın içini, yerden kubbeye örten, çinilerin renk ve ahenginde, alçı pencerelerinde aramak lâzımgelir.

XVI inci yüz yılın birinci nısfına ait bu çinilerdeki tatlı sarı ile onu tamamlayan yeşil, mor, türkuvaz öy'.e imtizaç etmiştir ki bu güzellik tarif edilemez. Ancak gö- rülerek hissedilir. Bu çiniler pencere aralarından başlaya- rak her yerde ayrı ayrı bir pano teşkil edecek şekilde çi- zilimiş, münasip yerlerine kufiden başlayarak çeşitli yazı- lar istif edilerek yaptırılmış birer tablo halinde dir. Bu

sayede bina kitabede yazıldığı veçhile san'at yönünden de bir cenneti firdevs halini almıştır.

Kubbe merkezden ayrılan geniş uzun motiflerle na- kışlı alçı pencereler de Süleymaniye camiinde görülenler derecesinde ince ve başarılıdır.

Türbede, dört sanduka bulunmaktadır. Bunlardan üçü- nün etrafı ceviz bir şebeke ile çevrilmiştir. Tam ortadaki sanduka Şehzade Mehmede aittir. Bu sandukanın üzerinde hiç bir türbede tesdüf edilemiyen büyük bir kürsiye ben- zer çerçeve bulunmaktadır. Fildişi kakma süslemeli dört ayağa istinat eden bu çerçevenin üstü geometrik parmak- lıklarla kapalıdır. Bu kısmın sonradan yapıldığına kaniiz.

Dört ayklı bu çerçevenin şehzadenin nail olamadığı talıtı gösterir bir sembol olduğu rivayeti vardır.

Şehzade Mehmed'in sağ tarafında, kardeşi Cihangir, sol tarafında kızı Hümaşah Sultan metfundur. Şebeke ha- ricine gömülmüş olan kadın sandukasının kime ait olduğu tesbit edilememiştir. Hümaşah Sultanın kızlarından biri olsa gerek.

Türbede şimdi kandil, şamdan gibi eşya bulumakta- dır. Türbedeki pek kıymetli eşyadan Şehzade Mehmed'^;ıı altun tel işlemeli iki hil'ati ile mendilleri, pabucu, sorguç- ları, kavuk örtüleri Topkapı sarayı Müzesinde teşhirdedir.

Bunların her biri Türk İşleme san'atının örııeksiz birer parçası olmakla kalmıyor, dünya işleme san'atında da en önde gelen birer varlıktır.

İşte dört asır evvel genç Şehzade Mehmed'in ölümii, İstanbul'un tam göbeğinde mimari varlık olan bu külliye ile türbenin yapılmasına ve sözü geçen san'at eserlerinin elimize intikaline vesile olmuştur.

Allah rahmet, eylesin Tahsin Öz

Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü

A L E V

Yüksek fırınlar, maden eritme ve tasfiye fırınları, cam, havagazi, elektrik ve gazojen vesair endüstriye lâzım, yüksek hararete, asit ve bozlara dayanıklı çeşitli malzeme ve ateş tuğlaları sipariş üzerine arzu edilen eb'at ve terkipte imal edilir. Mamulâtımızın üzerindeki ALEV markası en büyük garantiyi teşkil eder.

T E L E F O N : Yazıhane : 41993 Fabrika : 22512

Ş e h i r c i l i k

Ş E H İ R L E R D E S Ü R E K L İ B A H Ç E L E R

Yazan: Prof. Öelsner Tercüme eden: Adnan Kolatan

Bahsetmek istediğimiz bu bahçeler başkalarına ait arsalar üzerinde kurulmuş .bahçelerdir. Buniar daimî ola- rak yahut da 10, 20, 30, sene gibi uzun müddetle kiralanır, işçilere ve küçük memurlara mahsus bahçelerdir. Kiracılar arasjnda yüksek Mektep mezunlarıda bulunabilir.

Ben. bu bahçelere şehircilik bakımından pek büyük bir ehemmiyet vermekteyim. Bu sebeple, bunların insan- lara verdiği zevk ve neşeleri, üzüntüleri ve nihayet tam de- ğerlerini tanıyıp anlamak için bir zamanlar bir kaç yıl müddetle 350 m² genişliğinde bir saha üzerinde işleyip tatbikat yaptım.

Her biri 200 - 400 metre karelik olan bu bahçeler, bir müddet sonra üzerlerinde inşaat yapılacak olan arsalarda kurulur. Bunları kira ile tutanların çok yüksek kira iste- nilmek veya önceden haber verilmeksizin kontratı fesh et- mek gibi mahzurlara karşı korunması lâzımdır. Bazı müs- tesna vak'alarda, eğer bu gibi haller zaruri olur ise. hiç olmazsa mahsulün tazmin edilmesi icap etmelidir. İleride üzerinde inşaat yapılacak olmakla beraber şimdilik boş duran arsaların sahipleri bunları sevinerek kiraya verirler.

Çünkü böylelikle, inşaat zabıtasının koyduğu dıvar veya çit çevirmek mecburiyetinden kaçınmış olurlar. Arsalar senelerce ekilip bakılacağı için düzgün ve münbit bir hale gelirler. Kontratın fesh edileceği haber verildiği zaman ise.

iyi bir belediye idaresinin bu gibi kiracıların yeni arsalar edinmelerine yardımda bulunması -tabiîdir. Bu bahçelerin şehrin plânı içine «katiyetle elde bulunan sahalar» diye geçirilmesi elbette daha iyi olur. Bunlar şehrin sahalarını imtizaçlı bir surette sınırlandırmak için mükemmel bîr çare teşkil ederler. Şehre faydaları dokunur ve az gelirli aileler için hakiki bir bereket mahîyetîndedir.

Harbden evvel Almanyada bir milyon altı yüz bin ta- ne küçük bahçe vardı. 70 sene evvel Layipziğ şehrinde ya- şamış ve uğraşmış bir hekim ve insan dostu olan Schreber isminde zata izafetle bu bahçelere [ Schreber bahçeleri ] ismi verilmektedir. Buhranlı zamanlarda bunların şehrin gıdasını temîn etmek hususunda ehemmiyetli hisseleri olur.

Şu sırada Almanyada büyük şehirler halkının beslenmesin- de kesin bir rol oynamaktadırlar.

Ben Türkiyede pek çok planlarda ve bilhassa en iyi- lerinde (Meselâ yansen plânlarında) sürekli bahçeler der- piş edilmiş olduğunu gördüm. Fakat hiç bir yerde geniş çapta bir deneme yapılıp tatbikat sahasına konduğuna raslamadım. Bunun çok defa esaslı sebepleri vardır, se- beplerden birisi susuzluk. İkincisi; hiç inkâra tahammülü olmayan sıtma tehlikesinin genişlemesi. Akar suların ağız- larında su birikir veya bataklaşırsa bu tehlike mevcutdur.

Fakat, arazi iyi seçildise her iki kusurdan da sakın- mak mümkündür. Memleketimizde zaten Schreber bahçe- lerinin ağabisi diyebileceğimiz bir şey vardır: Yazlıklar.

Bu yazlıklar şehir inşacılığın adeta parlak birer şekillen- dirilişidir. Bunların seneden seneye genişlemekte ve yeni- lerinin kurulmakta oluşu bana Tiirkiyede şehir inşacılığı yolunda en güzel ümitlerden birisini veriyor. Böyle yaz- lıklar yaratmış olan Niğde, Konya, Malatya ve İskenderun