şılaması AI Aşı Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü İçerik Genel hatırlatmalar Strateji Çalışma şekli İzleme Güvenli Gıda için Daha iyi Eğitim

(1)

Sa ğğğğlıııık ve Tüketiciyi Koruma Genel

Müdürlü ğğğğü

Güvenli G ıda için Daha iyi Eğitim 2007

AI A şı şılama şı şı s ıııı

İİİİ çerik

Genel hat ı rlatmalar Strateji

Çal ış ma ş ekli İ zleme

Etkili aşılama Virüs (DIVA)

A şı lama programlar ı:

Rutin Koruyucu Acil

Son hat ı rlatmalar/sonuç

AVIAN INFLUENZA KONTROLÜ AI virüslerinin bazı karasal bölgelerde sık olarak saldırısı, canlı kalması ve yeniden ortaya çıkması kanatlı hayvancılığın bu bölgelerde uzun vadede sürdürülemez hale gelmesine sebep olabilir ve aşağıdaki sonuçları doğurur:

küçük işletmecilerin geçim kaynaklarına olumsuz etkiler

sanayi ve bir bütün olarak toplumda büyük ekonomik kayıplar

1. AI kontrolü için sadece ‘tek bir seçenek’

yoktur.

2. Sıralama 1. Biyogüvenlik 2. Survey 3. İtlaf 4. Aşılama

EVCİİİİL KANATLILARDA AI KONTROLÜ

(2)

− Etkili olanvirüs suşu (HP/LPAI)

− Kanatlı hayvan üretimi sektörünün özellikleri

− Belli bir bölge/ülkedeki eco-epidemiyolojik durum (AI virüsünün bulaşma riski, vs.)

− Veterinerlik altyapısının kapasitesi

− Yeterli kaynağın bulunması AŞŞŞILAMAŞ Bilinmesi gerekenler

Virüs su şları

Ülke Hayvan Tür Yıl

Meksika tavuk H5N2 1994

Pakistan tavuk H7N3 1994

NSW tavuk H7N4 1997

Hong Kong tavuk H5N1 1997

Italya tavuk H5N2 1997

Italya hindi H7N1 1999

Şili tavuk H7N3 2002

Hollanda tavuk H7N7 2003

Doğu Asya/ tavuk H5N1 2003-2005²

Kanada-BC tavuk H7N3 2004

ABD-TX tavuk H5N2 2004³

G. Afrika Deve kuşu H5N2 2004

- Aşılar (karışım, mevcut bulunma, dağıtım ve idare), aşılama programları (farklı kanatlı türleri ve üretim tipleri için)

-İzleme (DIVA yaklaşımı, koruma seviyesi) - Ek kontrol önlemleri (biyo güvenlik, kısıtlamalar) - Bilgi sistemi

- ek kontrol önlemleri (biyogüvenlik, kısıtlamalar)

AŞŞŞŞILAMA Strateji: rutin, acil durum, koruyucu, hedefli

Plan: bölge (bölüm), süre, kanatlı üreticilerinin iş birliği, saha faaliyetlerinin detaylı organizasyonu:

Çııııkışışışış stratejisi

Yasal aç ılar

OIE kara kodu a şılanmış kanatlıların ticaretini yasaklamamaktadır.

OIE k ılavuz ilkelerine uygun olarak uygulanmalıdır

AŞŞŞILAMA STRATEJİİİİLERİİİİŞ

-

Rutin aşılama endemik bölgelerde uygulanır

- Acil durum aşılaması bir salgın başlangıcında uygulanır

- Koruyucu(yani hastalıktan koruyucu) aşılama, virüs istilasının yüksek riskte olduğu belirlendiğinde uygulanır

- Hedefli türler, sektör

Düzgün olarak uygulandığında rutin aşılama aşağıdakileri sağlayabilir:

ölüm oranını ve üretim zararlarını düşürür duyarlı hayvanların miktarını ve hastalık prevalansını azaltır

RUTİİİİN AŞŞŞŞILAMA

Toplu aşılama çok miktarda köy kanatlı nüfusunun olduğu ve hastalığın geniş olarak yayıldığı ülkelerde uygulanır.

(3)

Salgıııın esnasıııında ACİİİİL DURUM AŞŞŞŞILAMASI Acil durum aşılama programı:

Ulusal acil eylem planının parçası olmalıdır Bir salgın karşısında aşılamanın yapılıp yapılmayacağına dair hızlı bir karar sağlanması için çeşitli senaryolarda karar alma usullerini de içermelidir.

Erişilebilirlik

Nerede, hangi türler, ne tür işletmeler Toplu veya çevre aşılama

Koruyucu aşılama (H5 ve H7 virüs alt türleri), bir ülke/bölge/bölmede AI ile temasın yüksek ihtimalli olduğunun belirlenmesi durumunda (risk

değerlendirmesi) uygulanmalıdır.

KORUYUCU AŞŞŞŞILAMA

Hedefler

Sektör Türler

ASYA- KANATLI ÜRETİM SİSTEMLERİ

2. Sektör: Ticari sistem

Ortadan yüksek seviyeye biyogüvenlik 1. Sektör: entegre sanayi sistemi

Yüksek biyogüvenlik

3. Sektör: Ticari sistem

Düşük biyogüvenlik 4. Sistem: Köy veya bahçe kümes hayvancılığı En düşük seviyede biyogüvenlik

AI AŞŞŞŞILAMASI Asya’daki muhtemel senaryolar

H5 VİİİİRÜS INDEKS ENDÜSTRİİİİYEL DOLAŞŞŞŞIMININ BÖLGEDEKİİİİ Patojenite VAKA YAYILMA BULGUSU NÜFUS POLİİİİTİİİİKA

SÜRÜ YOĞĞĞUNLUĞĞ ĞĞĞU

HPAI/LPAI KÖY HAYIR YÜKSEK/DÜŞŞŞŞÜK İİİİMHA

HPAI/LPAI KÖY EVET DÜŞŞŞŞÜK İİİİMHA

YÜKSEK AŞŞŞŞILAMA HPAI/LPAI ENDÜSTRİİİİYEL HAYIR YÜKSEK/DÜŞŞŞŞÜK

İİİİMHA- HPAI/LPAI ENDÜSTRİİİİYEL EVET DÜŞŞŞŞÜK İİİİMHA-

YÜKSEK AŞŞŞŞILAMA Western KanatlıHastalığıKonferans Tutanakları 8-11 Mart, 2003 Sacramento

Ilaria Capua OIE ve Ulu. Baş. Lab

(4)

AI a şılamasının etkisi nedir?

Vacca = sığır aşılaması

Jenner s ığır su çiçeği-küçük su çiçeği

A şılama

A şılama, klinik semptomlar ve ölümüm azalmas ı/engellenmesinde etkilidir Direnci arttırır: korur

A şılama enfeksiyonu önleyemez (virüs dola şabilir)

A şılama virüs saçılmasını azalt ır/durdurur

A şılama hastalığın yayılmasını azaltır (R<1)

A

şı şı şı şılamadan sonra virüs saçıııılmasıııınıııın

miktar

ıııınıııın düşşşşmesi şşşşunlara bağğğğlııııdıııır:

1. Kanatl ıların Yaşı:yaşlı kanatlılarda daha çok dü şüş

2. A şının antijen miktarı: saçılma oranlar ında en üst seviyede düşüş

sa ğlanması için daha yüksek miktarlarda antijen gereklidir.

3. Zaman durumu a şılaması: aşı sonrası 2- 12 haftada saç ılmada en üst seviyede dü şüş sağlanır.

Dr. David Swayne Director South East Poultry Research lab. USDA.

Virüs saç ılmasının azaltılması 3 sonraki durum

3/20 20/20

Cloaca

9/20 20/20

Oropharynx

A ŞILAMA KONTROL

Dr David Swayne South East Poultry Research Lab USA

Virüs saç ılmasının miktarı 3 sonraki durum

10^1.2ELD₅₀/ml 10^3.2ELD₅₀/ml

Cloaca

10^1.4ELD₅₀/ml 10⁴ELD₅₀/ml

Oropharynx

AŞILAMA KONTROL

Dr David Swayne South East Poultry Research Lab USA

Aşılama yoluyla AI’nın önlenmesi ve kontrolü Aşılanmamış popülasyon

Etkilenmemiş sürü

(5)

Aşılanmayan popülasyonda hastalığın yayılması

Etkilenmeyen sürü Etkilenen sürü

Aşılama yoluyla AI’nın önlenmesi ve kontrolü

Aşılanmış etkilenmeyen sürü

Aşılanmış etkilenen sürü

Aşılanmış etkilenen sürü Aşılanmış etkilenmeyen sürü

Kısıtlama Aşılanmış

etkilenmeyen sürü Aşılanmış etkilenen sürü

Aşılanmış etkilenmeyen

sürü Kısıtlama

Aşılanmış etkilenmeyen sürü

A şılar

Mevcut a şılar

Intervet: Nobilis Influenza H5N2 Fort Dodge:

Poulvac i AI H5N9-H3N1 Poulvac i AI H5N9 Poulvac i AI H7N1 Poulvac i RG H5N3

Merial H7N3, H5? bivalan Çe şitli yerel ürünler

Şartlar

Veri toplama İzleme

Etkili a şılama (aşılama sonrası izleme)

Virüsün bulunmas ı

(6)

Veri toplama

Aşılama öncesi değerlendirme A şı türü

Hayvan sayısı ve kullanılan aşı ml.si İşletme sayısı

Aşılama sonrası değerlendirme, Numune sonuçları (Ab)

A şılamanın etkisi

Saha Seroloji Gözcüler R<1

VERİİİİ YÖNETİİİİM SİİİİSTEMİİİİ

Laboratuvar verileri Kanatlı

populasyonlarına ait veriler

Raporlar, karar vericilerin bilgilendirilmesi

Merkezi veri toplama ve analizi Kanatlıların

aşılama verileri

İzleme faaliyeti

İzleme

A şılama

Aşılanan sürüde gözcü hayvanlar Veya: PCR yoluyla a şılanan kantlılarda antijenler için test yap ılması

Gelecek: DIVA stratejisi: Etkilenen Hayvanları Aşılananlardan Ayırmak

A şılama/enfeksiyon?

Aşılanan sürüde gözcü hayvanlar Veya: PCR yoluyla aşılanan kantl ılarda antijenler için test yapılması

Gelecek: DIVA stratejisi: Etkilenen Hayvanları Aşılananlardan Ayırmak

Sonuç

Aşılama elimine etme programının parçası olarak yüksek yoğunluktaki kanatlı bölgelerinde değerli bir yöntem olabilir

AI kontrolünü sa ğlamada aşılama

TEK BAŞINA yeterli değildir!

(7)

İyileştirilmiş biyogüvenlik

Karantina & hareket kontrolleri İyileştirilmiş sağlık koşulları ve çiftçilik Geli ştirilmiş üretici ve tüccar bilgisi

İtlaf

İ mhan ı n h ı z ı çok önemli

Aşılama programın bir parçası olarak iyi bir araç fakat böyle bir çözüm olarak değil.

Aşılanmamışpopülasyonlar Aşılanmışpopülasyonlar DIVA

Gözcü Gözcü Gözcü

Virolojik ve Epidemiyolojik

Araştırma

Teşekkürler!