az› kad›nlar için durum de¤ifl- mez iken, ilk kez çal›flan kad›nlar için durum zor.
Çukurova’n›n bereketli topraklar›na döktükleri terlerinin karfl›l›¤›nda kazand›klar› para yaflamlar›n› sürdür- mek için yeterli olmasa da, flu an için savafl›n gölgesinden kurtulmufl olmak her fleyden önemli. Savafltan kaçma
nedenlerinin ilk s›ras›nda çocuklar›n›n can güvenli¤i var. Tüm yokluk ve olumsuzlu¤a karfl›n yaflam› sürdürüle- bilir k›lmak da onlar›n görevi. Savafl en çok kimleri etkiliyor? Kad›nlar›
ve çocuklar›…
Adana’da tarlalarda çal›flan, çad›rlarda kalan ve çeflitli mahallelerde evlerde kirac› olarak oturan yirmiden fazla kad›nla savafl›n etkisini konufl- tuk. Kad›n olman›n zorlu¤una bir de savafl korkusu eklenmifl Suriyeli kad›nlarda. Neden ç›kt›¤›na bir türlü anlam veremedikleri bu iç savaflta
Vuruyor
Savafl
En Çok
Kad›nlar›
Yaflamdan Kesitler
Sema Erdo¤an
Çukurova’daki Suriyeli Kad›nlar Ülkelerindeki iç
savafltan kaçan Suriyeli kad›nlar Türkiye’ de yaflama tutunmaya çal›fl›yor.
B
da cabas›.
Baz›lar› pasaportla girifl yapm›fl olsalar da kaçak olarak girifl yapanlar ço¤unlukta. 300-500 kiflilik gruplar halinde Türkiye’ye girifl yapan Suri- yelilerin Adana’ y› tercih etmelerinin ilk nedeni tarlalarda çal›flabilmek ve k›fl› s›cak bir ortamda geçirebilmek.
Günlük 20-30 TL yevmiye ile tarlalarda aileleriyle birlikte çal›flan kad›nlar kald›klar› çad›rlardan da sorumlular, afl bekleyen çocuklardan
da. Yani yaflam› sürdürülebilir k›lmak da onlar›n görevi. Su yok, elektrik yok, deterjan yok… Ayaklar› yal›n, üstleri y›rt›k her türlü pisli¤e maruz kalan çocuklar da yar› aç yar›
tok çocukluk günlerini geçiri- yorlar.
lk u¤rak yerimiz bir marul tarlas› idi. Konuflmak istemeseler de iflverenleri- nin iste¤ini k›ramad›lar, soru- lar›m›za yan›t verdiler. Onlara bu ifli bulan elçi ise tercüman›m›z oldu.
çocuklar› için mülteciler.
‹ç savafl›n bafllad›¤› günden bugü- ne bombalamalar s›ras›nda yaflad›klar›
çaresizlikleri, nas›l korunmas›z olduklar›n›, çocuklar›n› al›p kendileri- ni soka¤a att›klar›n› anlatt›lar. Sanki sokaklar korunakl›ym›fl gibi… O an için tehlike geçince eve dönüp korku içinde bir sonraki tehlikeyi beklemek, her gün ayn› korkuyla yaflamak…
Durum dayan›lmaz bir hal al›nca kaçmak da kaç›n›lmaz olmufl. Açl›k
BD OCAK 2015
19 yafl›ndaki Suriyeli Azize, yazar›m›z Sema Erdo¤an ile
‹
Suriyeli göçmenlerin yaflad›¤› kamptan bir görünüm
Savafl nedeniyle iflsiz kalan ö¤retmen efli ve eflinin ailesi ile dört ay önce Rakka’
dan gelen 19 yafl›nda- ki Azize’nin bir yafl›n- da bir o¤lu var. Yafll›
babas›na bakmak zorunda oldu¤u için hiç okula gitmeyen Azize, ülkesinde hiç çal›flmad›¤› için tarla- da çal›flmakta zorlan›- yor.
“Çocu¤um hayat- ta kals›n, onun karn›n›
doyurabilelim diye geldik. Çad›rda yaflamak çok zor ama her gün bomba düflecek korkusu yok en az›ndan.”
elabyad’dan 500 kifli ile birlikte gelen 5’i erkek 6’s› k›z 11 çocuk annesi 40 yafl›ndaki Nicah da savafl korkusu ve açl›k nedeni ile kaçanlardan.
“Bombard›man uçaklar› geldi¤i zaman çocuklar›m a¤l›yordu. Her an tepemize bir bomba düflmesini bekli- yorduk. Gecemiz gündüzümüz yoktu.
‹fl yoktu, afl yoktu. Kaçmaktan baflka çaremiz de…”
Ülkesinde de pamuk ve karpuz tarlalar›nda çal›flt›¤› için zorlanmayan Nicah iç savafl›n nedenini bilemiyor.
Türkiye’ ye al›flamad›¤›n› ve iç savafl biter bitmez dönmek istedi¤ini belirtiyor.
Ailelerinden genç insanlar› yiti- renler de var. Ölüm korkusu katlan›n- ca efli ve 4 k›z›yla ‹dlip’ ten gelen 40 yafl›ndaki Hatice bypass ameliyat›
oldu¤u için tarlada çal›flam›yor.
“Çad›rda yemek ve çamafl›r gibi iflleri yapmaya çal›fl›yorum ama su yok. En çok da ilaç bulmakta s›k›nt›
çekiyorum.”
ahçelievler Mahallesi’nde kurulu derme çatma elliden fazla çad›rda yaflayan Suriyeli kad›nlar için yaflam çok daha zor.
Onlar›n da kaç›fl nedeni ayn›. Üzerle- Türkiye’ye al›flamad›¤›n› söyleyen Nicah ve çocuklar›
T
45 yafl›ndaki Zeliha’n›n anlatt›klar›,
savafl›n kad›nlar üzerindeki
etkisinin bir baflka yüzünü daha
ortaya ç›kar›yor.
B
rindeki k›yafetlerin d›fl›nda getirdikleri tek fley Ifi‹D taraf›ndan da¤›t›lan kara örtüler. Son befl-alt› ayd›r Ifi‹D’in bask›s› öyle çok art›yor ki. Geçen y›lki bombard›manda inflaat iflçisi olarak çal›flan eflini kaybeden 45 yafl›ndaki Zeliha’n›n anlatt›klar›, savafl›n kad›nlar üzerindeki etkisinin bir baflka yüzünü daha ortaya ç›kar›- yor. Kad›nlar çocuklar›, eflleri ve yak›nlar› öldürülmekle tehdit ediliyor.
Türkçeyi çok iyi konuflan Zeliha’n›n
anlatt›klar› ürkütücü.
“Ifi‹D kap› kap›
dolafl›p kara örtüler da¤›tt› ve bunlar›
takacaks›n›z diye s›k›
s›k› tembih etti. Yüzü- nüz aç›k pencereden dahi görünürseniz çocuklar›n›z›n, koca- n›z›n bo¤az›n› keseriz gözünüzün önünde.
Hiç bir fley almadan kaç›p geldik ama tüm kad›nlar›n yan›na ald›¤› tek fley kara örtüler. Olur ya dö- nersek ve onlarla yine karfl›lafl›rsak bu örtüler bize laz›m.”
u çad›rlarda yaflayanlar›n en büyük sorunu iflsizlik. Bere- ketli topraklar diye geldikleri Çukurova’ da toplam 20 gün çal›fla- bilmifller. Hiç bir yard›m alamad›kla- r›ndan yak›n›yor ve ya¤murun ya¤mamas› için dua ediyorlar. Çünkü çad›rlar fliddetli bir ya¤murda onlar›
koruyamayacak. Çad›rlar›n içine gelince… Yerde ince- cik bir yayg› var sadece. Yatak, yorgan ve yast›k say›s› befli geçmez. Bir çad›rda en az 15-20 kifli kal›- yor. Çocuklar›n üstü bafl› y›rt›k, ayaklar›n- da çorap yok ayakka-
BD OCAK 2015
Kampta yaflayan Suriyeli çocuklar
Yazar›m›z, Türkçeyi çok iyi konuflan Zeliha ile
B
b› yok. Yaflam tüm olumsuzluklar›na karfl›n devam ediyor. Sürmeli kara gözleriyle hüzünlü bak›fllar›yla konu- flan, sesini duymad›¤›m 19 yafl›ndaki Ayfle, amca o¤lu Cesim ile evleneli 24 saat dahi olmam›flt›. Nas›l bir dü¤ünle evlenmek isterdin sorusuna hüzünlü bak›fllar› bir yan›t iken çiçe¤i burnundaki damad›n yan›t› “Suriye’ye döner dönmez güzel bir dü¤ün yapa-
ca¤›m “oldu.
Adana’n›n çeflitli mahallelerinde 350-750 TL aras›nda de¤iflen ayl›k kiralarla evlerde kalan Suriyeliler de var. Onlar›n en büyük sorunu ise çocuk say›lar›n›n çok olmas›ndan dolay› istenmemeleri. Bu kad›nlar görüntü vermekten kaç›n›yorlar.
Çocuklar›n›n gürültü yapmamalar›
için sürekli olarak a¤›zlar›n› kapad›k- lar›n› belirtirken bir kad›n, bir di¤er kad›n da çocuklar›yla ‘suri suri’ diye alay edildi¤inden, mahalleli kad›nlar›n kendileri ile konuflmad›klar›ndan yak›n›yor.
Ülkelerindeki iç savafl›n nedenini bilemediklerini belirten kad›nlar bir zarar görürüz düflüncesi ile konuflmak- tan da kaç›n›yorlar. Onlar için çocuk- lar›n›n can güvenli¤i okula gideme- mekten ya da e¤itimlerini yar›da b›rak- maktan daha önemli. Geride b›rakt›k- lar›na duyduklar› özlemle belirsiz bir bekleyifl içinde Suriyeli kad›nlar…•
semaerdogan@butundunya.com.tr Kampta hamur açma iflini çocuklar da üstlenebiliyor
Ayfle ile Cesim kampta evlili¤e ilk ad›m› atanlardan
