Ýktidar Ýçin MÜCADELE BÝRLÝÐÝ Dergisi / Onbeþ Günlük Sosyalist Dergi / Yýl: 1 Sayý: 1 / 15-28 Þubat 2002 / Sahibi : Yeni Evre Yýyýncýlýk Basýn Daðýtým Eðitim Hizmetleri Tanýtým Org. Tic. Ltd. Þti. Adýna : Þafak Gümüþsoy / Adres : Hacýmimi Mah. Serdar-ý Ekrem Cad. Kölemen Çýkmazý No: 9 Karaköy-ÝSTANBUL / Tel-Fax: 0 (212) 249 12 70 / Sor. Yazý Ýþl. Müdürü: Þafak Gümüþsoy / Genel Daðýtým: YAYSAT / Baský Yeri:
Özdemir Matbaacýlýk / Avrupa Temsilciliði: Selahattin KARATAÞ / Post Lager 3000 Bern 1 Ann ÝSVÝÇRE / Tel: 0041 319 917 795 / WEB Adresleri : Mücadele Birliði Platformu www.mucadele.org - www.datacomm.ch / muecadelebirligi - www.leninist.cjb.net - www.comunist.cjb.net - www.komunist.cjb.net - www.labour.cjb.net - E-posta: -dergi@mucadele.org.- Avrupa@gmx.net
A li bey köy, Sa ya Yo ku þu’nda ya pý lan da ðý tým son ra sý Ol - gun So kak’a gi ren da ðý tým cý la ra pla ka sý 34 NCU 46 o lan bir si - vil po lis e ki bi a ra cýn dan “kim li ði be lir siz ki þi ler ce” a çý lan a teþ son ra sý bir ki þi ha fif þe kil de ya ra lan mýþ týr. Ya pý lan sal dý rý son - ra sýn da ö zel sa yý da ðý tým cý la rý nýn da a ra la rýn da bu lun du ðu 15 ki þi gö zal tý na a lýn mýþ týr. Gö zal tý na a lý nan lar dan 14 ki þi bir gün son ra, Gü nay dýn A kar i se er te si gün ser best bý ra kýl mýþ týr.
9 Þu bat 2002 gü nü Ýs tan bul ÝHD’de Ya þam da A tý lým Ga - ze te si da ðý tým cý sý Gü nay dýn A kar ta ra fýn dan bir ba sýn a çýk la - ma sý dü zen len miþ tir. Yap tý ðý a çýk la ma sýn da; po lis le rin ih tar yap ma dan a teþ et me ye baþ la dýk la rý ný söy le yen Gü nay dýn A kar, o gün ya þa dýk la rý ný “...a ra ba dan i ne rek be ni ya ka la dý lar, bir sü re yer de sü rük le ye rek a ra ba ya bin dir di ler. Po li sin iþ ken ce le - ri a ra ba da baþ la dý. A ra ba Top çu lar Ka ra ko lu ö nün de dur du.
A ma be ni bu ra ya al ma dan di rekt Ye þil pý nar Ka ra ko lu’na gö - tür dü ler... Te rör le Mü ca de le Þu be si’nden ge len üç si vil po lis on lar la ça lýþ ma mý tek lif et ti... Sü ley man Ye ter’i ta ný yýp ta ný ma -
mýþ týr. Öz gür Ba sýn Sus tu ru la maz!” þek lin de bi tir miþ tir.
Ay rý ca 12 Þu bat gü nü A lýn te ri Ga ze te si Ýs ken de run Bü ro - su’na ya pý lan bas kýn da gö zal tý na a lý nan E mel Gül te kin, “Po li - se mu ka ve met et ti ði” ge rek çe siy le çý ka rýl dý ðý mah ke me ce ser - best bý ra kýl mýþ, er te si gün sav cý lý ðýn i ti ra zý i le ye ni den gö zal tý - na a lýn mýþ, gö zal tý son ra sý tu tuk lan mýþ týr.
Fa þist dev le tin tüm iþ çi ve e mek çi halk lar i le dev rim ci-sos - ya list ba sý na yö ne lik yap tý ðý bas ký, teh dit, iþ ken ce ve kat li am - lar, ger çek le rin söy len me si ne, ya zýl ma sý na, an la týl ma sý na ve öð re nil me si ne en gel o la ma mýþ týr.
Dev rim ci-sos ya list ba sýn e mek çi le ri ne yö ne lik ya pý lan sal - dý rý la rý ký ný yo ruz.
Bir ger çek var ki; çü rü yen ka pi ta lizm ta ri hin çöp lü ðün de - ki ye ri ni a la cak týr. Bu ger çe ði yaz mak tan hiç bir za man býk ma - ya ca ðýz.
BAS KI LAR BÝZ LE RÝ YIL DI RA MAZ!
OKU... OKUT... DAÐITIMINI YAP...
ABONE OL... ABONE BUL...
Yurtiçi Abonelik Koþullarý:
6 aylýk= 3.000.000 12 aylýk= 6.000.000 Yurtdýþý Abonelik Koþullarý:
6 aylýk= 50 EURO 12 aylýk= 100 EURO
* Ödemelerinizi Þafak Gümüþsoy adýna PTT Ýstanbul Beyoðlu Þubesi’ne posta çeki ile gönderebilirsiniz.
Ç I K I Y O R
Hacýmimi Mahallesi, Serdar-ý
Ekrem Caddesi, Kölemen Çýk-
mazý No: 9 Karaköy - Ýstanbul
Bi li nen bir hi ka ye dir. Bin yýl lýk e ge men li ði, gör kem li ser ve tiy le Bi zans ar týk ta ri he ka rýþ mak ü ze re dir. Ar týk ne son suz gi bi gö rü nen top rak lar var dýr, ne de ser vet. Ýs tan bul sur la rý nýn çev re le di ði bir top rak borç la rý ný ö de ye me yen bir ma li ye. Üs te lik ay lar ca sü ren bir ku þat ma al týn da dýr. Bü yük top gül le le riy le sur lar yý ký lý yor, þe hir de sa bah ak þam yan - gýn lar çýk mak ta dýr. Ýþ te böy le si gün ler de, Bi zan sýn bin yýl lýk e ge men li ði nin te mel le rin den bi ri o lan ki li se, bü tün pat rik le - ri, pa paz la rý, di a log la rýy la gü rül tü lü bir top lan tý da a teþ li bir tar týþ ma yü rüt mek te dir. Bir top lu ið ne nin u cun da kaç ta ne me lek dans e de bi lir? Üst le rin de ki dam ya nar ken, so rum lu so rum suz, cüm le a lim ve u le ma nýn “me lek le rin dan sý”ný tar - týþ ma la rý, ya ni ken di i çin de bu lun duk la rý du rum dan bi ha - ber, in cir çe kir de ði ni dol dur ma yan tar týþ ma lar la va kit ge çi - ren le re sos yal bi lim ler de Bi zan tik de ni li yor.
Biz de ki Bi zan tik le re ba ka lým. Ser ma ye dün ya sý, son on yýl da en þid det li bi çim le ri ni ya þa dý ðý sý nýf mü ca de le si so nu - cun da, e ge men li ði ni ko ru ya maz du ru ma düþ tü. Öy le ki, ký - sa bir sü re ön ce si ne dek, ser ma ye e ge men li ði nin top lum sal ta ba ný o lan kü çük mülk sa hip le ri, öf ke ve þid det do lu ey lem - le riy le top lu mu sars tý lar. Son i ki yýl dýr hü kü met ya da mu ha - le fet, te kel ci par ti le rin mi ting yap tý ðý ný ve ka la ba lýk la rý top - la dý ðý ný hiç gö ren ol du mu? Bur ju va zi, “her sa bah fab ri ka ya gi der ken kor ku yo rum” di ye fer yat e der ken, ser ma ye nin tem sil ci si par ti ler, e mek çi le rin i çe ri si ne çý ka maz du ru ma gel di ler. Dü ze nin a hý rý par la men to da ço ðun lu ða sa hip bir ko a lis yo na, so kak ta gü ve nen le rin o ra ný %1,7’ye düþ müþ du - rum da. Bu top lum da kan ser gi bi ö lüm cül bir has ta lý ða bi le bun dan da ha sýk rast la ný lý yor.
Ser ma ye dün ya sý nýn üs tün de ki dam böy le si ne yan gýn ye ri ne çev ril miþ ken, son haf ta lar da mec lis ko ri dor la rýn dan ga ze te man þet le ri ne ta þý nan bir tar týþ ma nýn gü rül tü sü, týp ký me lek le rin dan sý tar týþ ma sý na ben zi yor du. 312 ve 159. mad - de et ra fýn da ko par tý lan fýr tý na, bu mad de le re “o la sý lýk mý, yok sa a çýk ve ya kýn teh li ke mi ko nu la ca ðý na” i liþ kin di ve öy le si ne a bar týl dý ki, bir ta raf fa þizm öz lem ci si (ne de mek - se) di ðer ta raf da AB’ye uy gun de mok ra si yan lý sý ha le ge ti - ril di ve ser ma ye dün ya sý ný, gü rül tüy le i lan et tik le ri bu þi þir - me ku tup laþ ma ya e mek çi le ri de ta raf o la rak gör mek i çin uð - raþ tý. Bu ku ru gü rül tü nün a ma cý ney di?
Tab lo nun da ha i yi gö rü le bil me si i çin, ay ný gün le re denk
“MeleklerÝn Dansý”
ya da
312 ve 159 TARTIÞMALARI
Tür ki ye’de de mok ra si so ru nu dev ri min en te mel so run la rýn dan bi ri dir.
Te kel le rin po li tik ik ti da rýy la, o nun o luþ tur du ðu bas kýy la,
e mek çi sý nýf la rýn öz gür lük öz lem le ri a ra sýn da de rin ve ar týk gü nü müz de
i yi ce ol gun laþ mýþ bir çe liþ ki var dýr. Öy le ki, Tür ki ye’de va rol du ðu söy le nen
de mok ra si den mem nun ol du ðu nu be lir ten le rin o ra ný
%4. Çe liþ ki nin ne de re ce de rin ve ol gun laþ mýþ ol du ðu nu
ye te rin ce a çýk la yan bir ra kam. Nü fu sun kü çük a zýn lý ðý i çin de mok ra si, e zi ci ço ðun lu ðu
i çin bas ký, þid det o lan
bu po li tik sis tem,
na sýl, han gi a raç lar la ve
han gi he def ler le çö zü le cek tir.
ge len bir baþ ka o la yý da ha ha týr la mak ta fay da var. Bir a yý aþ - kýn sü re dir e zi len u lu sun “a na dil de e ði tim hak ký” i çin baþ - lat mýþ ol du ðu bir di lek çe ver me kam pan ya sý var. Her an sos - yal pat la ma kor ku suy la, ya rýn sýz ol ma nýn ver di ði u mut suz - luk la ser ma ye sý ný fý nýn, her ke le bek ka nat çýr pý þýn da “te ca - vüz!” di ye ba ðýr ma sý ka çý nýl maz dý. Bu kez de Türk ser ma - ye sý ný fý bi zi þa þýrt ma dý ve di lek çe ve ren ler den bin ler ce si gö zal tý na a lýn dý, on lar ca sý tu tuk lan dý. Kor ku nun ver di ði ilk he ye can geç ti ðin de, bur ju va sý ný fýn bir ke si mi, bu tür ted bir - le rin u zun sü reç te hiç bir so nuç ver me di ði ni, zor yön tem le ri - nin ya nýn da baþ ka yön tem le ri de dev re ye sok mak ge rek ti ði - ni di le ge tir di. O gün ler de ya yým la nan “gü ven lik güç le ri”
kay nak lý ra por lar, “e ko no mik kri zin top lu mu çok has sas bir nok ta ya ge tir di ði ni” ve bu or tam dan e zi len u lu sun ken di hak la rý i çin bü yük öl çü de ya rar la na bi le ce ði be lir ti li yor du.
Öy ley se, di lek çe ey lem le ri salt zor yo luy la de ðil a ma bir ta - kým boþ va at ler le de en gel len me liy di. Ne de ol sa za man kö - tü. Her ký výl cým yan gý ný bü yü te bi lir. E zi len u lu sa do lay lý, do lay sýz bir çok yol dan þu me saj ve ril di. He le bir AB’ye gi - re lim, o za man bir çok so run dan kur tu la bi lir ve bu so ru nu da da ha sað lýk lý ka fay la dü þü nü rüz. A ma þim di ol maz. Ser ma - ye dün ya sý, top lu mu sar san de rin çe liþ ki le rin AB ü ye li ði i le çö züm le ne ce ði dü þün ce sin de hem fi kir. Bu fi kir þim di e zi - len u lu sa a þý la ný yor.
312 ve 159 tar týþ ma la rý bu o lay la rýn he men er te si ne gel - di. Bir kaç ke li me ü ze rin de es ti ri len sah te ku tup laþ ma lar da, ken di ni ro lü ne ger çek ten kap tý ran lar da ol du. Eh, böy le si i - þi ne bað lý pa paz ta ký mý ol ma sa, e le al dý ðý her so ru nu dün ya - nýn en ö nem li so ru nu gi bi gör me has ta lý ðý, iþ gal et ti ði kol tu - ðu da, dün ya nýn bü tün so run la rý ný çö ze bi le cek bir gü cün sim ge si san ma bu da la lý ðý ol ma sa, bur ju va par la men ta riz mi di ye bir þey za ten ya þa maz dý. Te kel ci ba sýn, ke li me ler ve vir gül ler ü ze ri ne in þa et ti ði sah te ku tup laþ ma da, AB’ye u - yum o la rak i lan et ti ði ta ra fý tut tu. Böy le ce so nuç ta, san ki bü - yük bir ta viz ko pa rýl mýþ ça sý na, san ki ken di tak týk la rý i sim le
“12 Ey lül öz lem ci le ri”ni ye re ser miþ çe si ne, ke li me ler ve vir gül ler ü ze ri ne a yak la rý ný da ya yýp za fer res mi çek tir di ler.
AB’ye u yum, ya ni de mok ra si ka zan mýþ tý. Bir a dým dý. Ve bu ya la na her kes i nan ma lýy dý. En baþ ta boþ va at ler de bu lun - duk la rý e zi len u lus hal ký.
Ký sa ca, ser ma ye dün ya sý nýn, þi þi ril miþ ba lon ol du ðu her e mek çi ta ra fýn dan his se di len bu bi zan tik tar týþ ma sý, o nun, ü - ze rin de ya nan da mý gör me di ði an la mý na gel mi yor. Ter si ne, o bu yan gý nýn yal nýz ca zor yön tem le riy le de ðil, a ma baþ ka yön tem ler le, bir çok dev rim ler ve dev rim ci kit le ha re ket le ri ta ra fýn dan a kýl lan mýþ o lan AB ser ma ye si nin en mü kem mel ha le ge tir di ði; al dat ma, o ya la ma, poh poh la ma, boþ va at ler, ö nem siz ko nu lar da es nek dav ran ma, ö nem li ko nu lar da ka tý - lýk gi bi yön tem ler le de sön dü rü le ce ði ni dü þü nü yor. Þim di lik bu yön tem le ri, e fen di le ri ka dar “mü kem mel” kul lan mý yor.
Ne de ol sa her o ya la ma, poh poh la ma ve boþ va a din bir e ko -
no mik be de li var. A ma yi ne de bu du rum, Türk ser ma ye sý - ný fý nýn on yýl lar sü ren dev rim ci kit le ha re ke tin den ders ler çý - ka rýp a kýl lan dý ðý ný gös te ri yor.
Dev rim le rin a kýl lan dý ra ma dýk la rý da var. Or ta la ma sol - dan bah se di yo ruz. Or ta la ma so lu or ta la ma dü þün ce de or tak - laþ tý ran e sas, dev rim den u mu du kes mek; bu nu bir çok kez vur gu la dýk. Dev rim ci he def le ri bir ke na ra bý ra kýp e ðik bir düz lem ü ze rin de kay ma ya de vam e den or ta la ma sol i çin, ye - ni bir or tak lýk ze mi ni be li ri yor. O da þu: “De mok ra tik a dým - lar a týl sýn, E ðer bu AB i le müm kün se, öy le ol sun.” El bet te bu söz le ri miz ki mi le ri ne ger çek çi gel me ye cek ve on lar, gö - ðüs le ri ni yum ruk la ya rak, “Biz em per ya list ba ðým lý lý ða kar - þý yýz” di ye rek, on la ra hak sýz lýk et ti ði mi zi dü þü ne cek ler. Ha - yýr, hak sýz lýk et mi yo ruz. He nüz dil len di ril me se de or ta la ma sol, “AB i le u yum” sü re ci ne gir di. Bu nu gör mek is te yen her kes, son bir yý lýn, dev ri min en te mel ko þul la rýn da, ör ne - ðin zin dan lar ko nu sun da söy le nen pra ti ðe ba ka bi lir ler. Or ta - la ma so lun 159-312 tar týþ ma sýn da ki tav rý, “TMY, DGM, O - HAL ip tal e dil sin” gi bi “a þý rý mu ha le fet” tav rý nýn ö te si ne geç me di.
Tür ki ye’de de mok ra si so ru nu dev ri min en te mel so run - la rýn dan bi ri dir. Te kel le rin po li tik ik ti da rýy la, o nun o luþ tur - du ðu bas kýy la, e mek çi sý nýf la rýn öz gür lük öz lem le ri a ra sýn - da de rin ve ar týk gü nü müz de i yi ce ol gun laþ mýþ bir çe liþ ki var dýr. Öy le ki, Tür ki ye’de va rol du ðu söy le nen de mok ra si - den mem nun ol du ðu nu be lir ten le rin o ra ný %4. Çe liþ ki nin ne de re ce de rin ve ol gun laþ mýþ ol du ðu nu ye te rin ce a çýk la yan bir ra kam. Nü fu sun kü çük a zýn lý ðý i çin de mok ra si, e zi ci ço - ðun lu ðu i çin bas ký, þid det o lan bu po li tik sis tem, na sýl, han - gi a raç lar la ve han gi he def ler le çö zü le cek tir. Or ta la ma sol ve Le ni nist ler a ra sýn da, bu ko nu da de rin, a þýl maz bir u çu rum bu lu nu yor. Or ta la ma sol, her ko nu da ol du ðu gi bi bu ra da da a dým a dým, mev zi mev zi i ler le me o yu nu oy nu yor. Ön ce O - HAL kalk sýn ya da a na dil de e ði tim hak ký a lýn sýn, son ra kim - lik, i fa de ve ör güt len me öz gür lü ðü ka za nýl sýn vs.vs. Oy sa Le ni nist ler a çý sýn dan þöy le ko nu yor so run or ta ya: Tür ki - ye’de de mok ra si ve öz gür lük ler so ru nu, yal nýz ca bir di zi dev rim yo luy la el de e di le bi lir ve an cak ik ti da rýn fet hiy le bu hak lar gü ven ce al tý na a lý na bi lir. Bu dü þün ce yi, gün cel tar týþ - ma la rý baz a la rak so mut laþ tý ra lým.
E zi len u lu sun a na dil de e ði tim hak ký na sýl el de e di lir ve gü ven ce al tý na a lý na bi lir? Bu na ce vap ve re bil mek i çin, bu hak kýn ö nün de ki en gel le rin ne ler ol du ðu nu ta ným la ma mýz ge re ki yor. E zi len u lu su, di li, kim li ði, kül tü rü ve kim li ðiy le bir lik te yok sa yan, il hak çý po li tik ya pý dýr. Bu ya pý, dü zen li or du su, po li si, ö zel ti mi, mah ke me le ri ve tüm bü rok ra si si i - le il ha kýn de va mý ü ze ri ne ku ru lu dur. Türk ser ma ye si, “zih - ni ye ti” ne de niy le bu il ha ký sür dür mü yor, ha yýr. A ma ser ma - ye nin var lýk ko þul la rý, za yýf lý ðý, bu il ha kýn de va mý ný zo run - lu ký lan e sas et men dir. Öy ley se, a na dil de e ði tim hak ký nýn ö - nün de ki en gel bel li dir: Türk ser ma ye si nin e ge men li ði ve o -
nu po li tik ik ti dar ay gý tý il hak çý dev let. Bu en gel ler a þýl ma - dan, ye ni ser ma ye e ge men li ði nin ye ri ne hal kýn e ge men li ði, il hak çý dev let ay gý tý nýn ye ri ne hal kýn ik ti da rý ku rul ma dan, e - zi len u lu sun a na dil de e ði tim hak ký da ka za ný la maz. Ser ma - ye, e zi len u lu su, bir “u lus” o la rak ta ný ya maz. Bu du rum da il ha kýn bü tün po li tik ve ku rum sal te mel le ri par ça la nýr. Hiç - bir sý nýf ken di ik ti da rý ný ken di el le riy le par ça la maz. Bu nu an cak e mek çi sý nýf la rýn zo ru ba þa ra bi lir. Ö te yan dan Türk ser ma ye si, e ðer çok sý ký þýr sa, e zi len u lu su bir “a zýn lýk” o la - rak ta ný ma ya ha zýr la ný yor. Di lek çe ey lem le ri ne ver dik le ri tep ki ler de, ser ma ye ka lem le ri, “u lus ya rat ma ya ça lý þý yor lar”
vur gu su nu bu yüz den ya pý yor lar dý. Bur ju va zi nin a zýn lýk la ra yak la þý mý ný an la mak i çin Er me ni ve Rum a zýn lý ðýn sta tü sü - ne bak mak ye ter li. Dev le te gö re bun lar Er me ni ve Rum de - ðil, “gay ri-müs lim”dir. Yi ne de ken di ki li se le ri, çý ka ra bil - dik le ri ga ze te ler var. An cak, bu hak lar bi le gü ven ce al týn da de ðil dir ve on la rý e zi len top lu luk lar sta tü sün den çý kar ma ya yet mi yor. Bir sos yo lo ðun söy le di ði gi bi “siz hiç a dý Mý gýr - dýç o lan bir ha kim ta ný dý nýz mý?”. “Gay ri-müs lim”ler as ker - de ko man do bi le ya pýl maz. Po li tik e ge men lik ay gý týn dan böy le si ne dýþ la nan bir “a zýn lý ðýn”, ken di hak la rý ný na sýl gü - ven ce al tý na a la cak la rý bü yük bir mu am ma. A zýn lýk la rýn bi - le du ru mu or ta day ken, e zi len u lu sun, bir u lus o la rak hak la - rý ný ka za na bil me si ve gü ven ce al tý na a la bil me si, bir di zi dev rim ol ma dan müm kün mü dür?
Ay ný du rum, son haf ta lar da çok ça tar tý þý lan “i fa de öz - gür lü ðü” i çin de ge çer li dir. Her þey bir ya na, bü tün ka ðýt stok la rý, mat ba a mal ze me le ri ve a de ta bir “ka mu o yu fab ri - ka sý” gi bi ça lý þan TV is tas yon la rý, uy du ve ri ci le riy le te kel le - þen ser ma ye nin e lin den bu o la nak lar a lýn ma dan ve hal ka dev re dil me den hal kýn i fa de öz gür lü ðü gü ven ce al tý na a lý na - bi lir mi? Kol luk kuv ve ti, mah ke me le ri ve in faz ku rum la rýy - la te kel ci po li tik ik ti da rýn bü rok ra tik ay gý tý par ça lan ma dan,
“i fa de ve ba sýn öz gür lü ðü” gü ven ce al tý na a lý na bi lir mi?
Kal dý ki bu öz gür lük le rin ö nün de ki tek en gel; te kel leþ me ya da ku rum sal ya pý lar de ðil dir. Ay ný za man da, top lu mu de rin - den et ki le yen po li tik ko þul lar da, va ro lan ku rum la rýn ser ma - ye ta ra fýn dan es ne til me si ni de ðil, ak si ne, da ha da ka tý laþ tý - rýl ma sý ný ge rek li ký lý yor. 312 ve 159. mad de tar týþ ma la rýn da bir bir le ri ni en sert þe kil de suç la yan, “o la sý lýk” ve “a çýk ve ya kýn teh li ke” ü ze ri ne bir sü rü fýr tý na lar ko pa ran lar, ay ný di - li kul la ný yor lar: “Tür ki ye bü yük bir teh dit al týn da dýr”. Ya ni, her tür e leþ ti ri, o la sý lýk ol mak tan çýk mýþ, a çýk ve ya kýn teh - li ke ha li ni al mýþ týr. Ay ný þe kil de, e zi len u lu sun di lek çe ey - lem le ri kar þý sýn da, Ok tay Ek þi, yaz dýk la rýy la ser ma ye dün - ya sý nýn po li tik yak la þý mý ný ö zet li yor: “He nüz bu ya ra so ðu - yup ka pan ma mýþ ken, ya ni Tür ki ye’nin iç gü ven li ði ve hu - zu ru, tam o la rak sað la na ma mýþ ken ve Tür ki ye’nin iç bü - tün leþ me he de fi ne he nüz u la þý la ma mýþ ken bu ko nu la rý gün de me ge ti ren de i yi ni yet o la bi lir mi?”. Ser ma ye, kar þý - sýn da ki ger çek, ya kýn ve te mel teh li ke yi ta ným lý yor: Dev rim.
Bu teh li ke ber ta raf e dil me den, en kü çük de mok ra tik öz le mi - ni di le ge ti ren ler bi le, ser ma ye nin ga za bý na uð ra ya cak.
Tür ki ye’de de mok ra tik leþ me, an cak bir di zi dev rim le müm kün dür der ken, re form la rý tü müy le red de den, yok sa - yan bir an la yý þý di le ge tir mi yo ruz. Bu ba kýþ a çý sýy la re form - lar, dev rim ci sý nýf mü ca de le si nin “yan ü rü nü” o la rak ka za - ný la bi lir. Söy le dik le ri miz, te o rik bir ger çek lik de ðil, son on yý lýn iç sa vaþ de ne yi miy le ka nýt lan mýþ bir pra tik ger çek lik - tir. U nut tur ma ya ça lý þan la ra i nat, ha týr la ta lým. Ser hýl dan la - rýn, dev rim ci kit le mü ca de le si nin, dað da ve so kak ta ki ça týþ - ma la rýn en þid det li, en yo ðun ya þan dý ðý dö nem de, or du ve po li sin so ka ða a dý mý ný a ta ma dý ðý o yýl lar da, ser ma ye nin bü - tün po li tik ay gýt la rý felç ol muþ tu. Mah ke me ler iþ le mi yor du ve halk ken di so run la rý ný ken di hal le di yor du. Bur ju va par ti - le ri bi rer “ta be la par ti si” ha li ni al mýþ tý ve bu or tam da e zi len halk, ken di ni i fa de e de bi le ce ði bir ya sal par ti plat for mu ge - liþ ti re bil di. Bur ju va ga ze te ler sa tý la mý yor du ve bu sa ye de halk, ken di ga ze te ve ba sý ný na ka vuþ tu. Bü tün bun lar, dev - rim ci mü ca de le nin yan ü rün le ri o la rak mey da na çýk tý. A ma halk, yal nýz ca bu re form cu he def ler i çin tüm e ner ji si ni sar - fet sey di, hiç bi ri ni el de e de me ye cek ti. Þu an, mü ca de le nin he de fi dev rim ci ik ti dar sa va þý mýn dan sap tý ðý i çin, ya ni halk, sa va þým i çin de el de et ti ði bu ka za ným la rý gü ven ce al tý na a - la bi le ce ði bir po li tik ik ti dar dan yok sun ol du ðu i çin, tüm ka - za ným la rýn yok ol ma sý teh li ke si var.
To par lar sak: ser ma ye sý ný fý, her a dý mý ný dev rim kor ku - su al týn da a tý yor. Te mel ko nu lar da ka tý lýk, en ký rýn tý ve ö - nem siz ko nu lar da ta viz kar gö rü ne rek, bu a maç la gü rül tü lü tar týþ ma lar ya ra ta rak, e mek çi sý nýf la rýn bü tün dev rim ci e ner - ji si ni bu a lan lar da tü ket mek is ti yor. Kü çük bur ju va si ya se tin tem sil ci si or ta la ma sol i se, bu o yun da “a þý rý mu ha le fet” ro - lü nü oy na mak tan ö te ye ge çe me di. Ney se ki, dev le tin “mi ni mi ni de mok ra si pa ket le ri”, e mek çi sý nýf lar da mi ni mi ni he - ye can ve il gi bi le u yan dýr ma dý. A ma, ver gi le rin kat kat art - ma sý, iþ siz li ðin çýð gi bi ço ðal ma sý, aç lýk ve se fa le tin bü yük bir teh li ke o la rak yay gýn laþ ma sý kar þý sýn da e mek çi sý nýf lar, hiç de il gi siz de ðil ler. On lar, en a cil çý kar la rý ný, bi çim sel-de - mok ra tik çý kar la ra üs tün tu tu yor lar. E mek çi ler, bü yük bir gü rül tüy le yü rü tü len bi çim sel-de mok ra tik so run la rý bir ke - na ra bý ra kýp, on la rý aç lý ða mah kum e den, ör ne ðin o to büs in - di rim le ri nin kal dý rýl ma sý na kar þý ey lem ya pý yor lar. On lar bu nu, de mok ra tik so run la ra ö nem ver me dik le ri i çin de ðil, çok da ha a cil-ya þam sal so run la ra, yi ne ay ný a cil-ya þam sal çö züm ler bek le dik le ri i çin ya pý yor lar. Bü tün e ner ji le ri ni ve bi ri kim le ri ni bu yön de har ca ma ya ha zýr lar. Bu e ner ji, me - lek le rin dan sý tar týþ ma la rý na mý har ca na cak, yok sa, ser ma - ye nin ü ze rin de ya nan da mý, o nun ü ze ri ne gö çür mek i çin mi?
Dev rim ci pro le tar ya i çin ol du ðu ka dar, ge niþ e mek çi yý ðýn - lar i çin de bu so ru nun ce va bý a çýk týr. Bü tün gü rül tü ye, “a þý - rý mu ha le fet” çað rý la rý na rað men, bu böy le.
Tür ki ye bir ga rip lik ler ül ke si. Çe liþ ki ler ül ke si. Dü þü nün...
Üç par ti li bir ko a lis yon hü kü me ti var. Bun lar dan bi ri, A NAP, 17 i li kap sa yan bir an ket dü zen li yor. A maç, hal kýn hü kü me te o - lan gü ve ni ni öð ren mek. So nuç ev le re þen lik! Sa de ce % 1,7. Üç par ti ka fa ka fa ya ver miþ, “Ta ri hi nin en a ðýr kri zi ni ya þa yan” bir ül ke ye hü kü met e di yor. Ken di le ri ne gü ve nen le rin o ra ný % 2’yi bi le bul mu yor! Üs te lik bu za val lý hü kü me tin, bur ju va si ya si a - re na da bir al ter na ti fi bi le yok. Al ter na tif siz lik, sa de ce mec lis te - ki a rit me tik du rum la a la ka lý de ðil. E ðer her han gi bir bur ju va par ti, e mek çi ler a çý sýn dan az da ol sa bir u mut ý þý ðý, bir gü ven kay na ðý o la bil sey di... Ser ma ye, der hal mev cut hü kü me te sýr tý ný dö ner, ye ni hü kü met i çin kol la rý sý var dý. Fa kat hiç bir bur ju va par ti böy le bir ni te li ðe sa hip de ðil. Ser ma ye e ge men li ði ne kar - þýt e me ðin e ge men li ði te mel a lýn ma dýk ça, bu al ter na tif siz lik de - vam e de cek tir. Hü kü met ve bur ju va ca mi a, se fil ha li ne bak ma - dan, kalk mýþ i yim ser lik tas lý yor. Kriz den çý kýl mak ta ol du ðu nu, her þe yin dü ze le ce ði ni söy lü yor. Bur ju va ik ti sat çý lar ba ký mýn - dan du rum an la þý lýr dýr. On lar i çin her þey ra kam lar dan i ba ret.
Os man lý’nýn ver gi zul mü nü mum la a ra ta cak ver gi ler sa lýn mýþ;
e mek çi ler i þin den ol muþ, se fa le te i til miþ, ö lü me ter ke dil miþ; if - las lar al mýþ yü rü müþ... Ne gam! Mü him o lan ra kam la rýn bir bi - ri ni tut ma sý, “mak ro e ko no mik gös ter ge le rin” he def le nen ler le u yuþ ma sý. Hü kü met e mek çi ler den yük se len tep ki ler ne de niy le kü çük bir ge ri a dým at sa, ba sar lar çýð lý ðý; “Po pü lizm yap ma - yýn!” Bir “bi lim”, in san lar a le min den an cak bu ka dar ko puk o - la bi lir. Za ten bu ko puk luk ne de niy le dir ki, kriz le rin çö zü mü bir ta kým ha zýr re çe te le rin, for mül le rin ha ya ta ge çi ril me sin den i ba - ret tir. Zi ra bur ju va ik ti sat i çin e ko no mi, nes ne ler a ra sýn da ki bir i liþ ki dir; yok sa in san la ra ra sý bir i liþ ki de ðil. Ýn san lar, bu nes ne - ler dün ya sýn da ba sit bi rer a raç týr lar. Ýh mal e di le bi le cek bir un - sur dur lar. Kut sal pi ya sa nýn ku ral la rý na kö le ce bo yun eð me li, can sýz bir var lýk mýþ ça sý na tep ki siz kal ma lý dýr. De mok ra si de di - ði niz, pi ya sa nýn mu kad des ku ral la rýn dan baþ ka ne dir ki!.. Bur - ju va ik ti sat a çý sýn dan e mek çi, sýk sýk bir iþ hay va ný o lan ö küz le ay ný ka te go ri ye so kul mak ta dýr. Dav ra ný þý nýn da bir iþ hay va ný de re ce sin de ol ma -
sý ný bek le mek, ö - küz ka fa lý bir bur - ju va ik ti sat çý nýn en
t a b i -
i hak ký dýr! Bur ju va po li ti ka cý la ra ge - lin ce... Her ne ka -
dar ik ti sat çý la rýn ah mak ça yaz gý la rý ný pay la þý yor lar sa da, her se - çim de oy la rý ný is te dik le ri e mek çi le rin, se vinç le riy le, öf ke le riy - le, is tek ve ar zu la rýy la ha re ket ha lin de can lý bir top lu luk ol du -
ðu nun çok i yi far kýn da dýr lar. Ha zýr e ko no mi re çe te le ri ni uy gu - la ma nýn hiç de öy le ko lay ol ma dý ðý ný bi lir ler. Bil mek zo run da - dýr lar. Bur ju va po li ti ka cý sýy la ik ti sat çý sý a ra sýn da ki çe liþ ki ve fark da bu dur. Si ya set çi ler, ka ðýt ü ze rin de ki for mül le re, ra kam - la ra ba ka rak “bu iþ ta mam” di ye dü þün mez ler. Ah mak ik ti sat çý, ra kam lar ve for mül ler a ra sýn da pem be hül ya la ra dal mýþ ken, si - ya set çi, du ru mun çok zor lu ve ka ran lýk ol du ðu nun pe ka la far - kýn da dýr. Üst len di ði gö re vin a teþ ten göm lek ol du ðu nu bi lir. Bu - na rað men i yim ser lik ko ro su na ka tý lý yor sa, çok fark lý se bep ler - den kay nak la ný yor. Ki bun la rýn en ba þýn da yý ðýn la rý o ya la mak, gü nü kur tar mak ve o la sý a yak lan ma la ra kar þý ha zýr lýk la rý ný ta - mam la mak ge li yor.
Hü kü met bu gün böy le si ne yal pa lý yor sa, bir i le ri bir ge ri dö ne nip du ru yor sa, ik ti sat çý la rýn de yi miy le “sýk sýk po pü liz me dü þü yor”sa... Top lu mun can lý tep ki si, sý nýf lar a ra sýn da ki güç i - liþ ki le ri, sý nýf lar sa va þý nýn ge nel sey ri, bur ju va kamp ta ki iç çe - liþ ki ve ça týþ ma la rýn bas ký sý, dün ya ge ne lin de ki güç ler di zi li þi ve bir di zi baþ ka et me nin i þe ka rýþ ma sý ne de niy le böy le ha re ket e di yor. E mek çi le rin ka ra ka þý ka ra gö zü i çin “po pü liz me düþ”mü yor.
Ön ce “in di rim li sa týþ lar kam pan ya sý”nýn tan ta na sý kap la dý or ta lý ðý. Ne ka dar in di rim li ol du ðu tar tý þý lan bu kam pan ya nýn öy le bü yük pro pa gan da sý ya pýl dý ki, in sa nýn ne re dey se e mek çi - le rin du ru mu nun dü ze le ce ði ne i na na sý gel di! Bil mem han gi gi - yim eþ ya sý nýn 250 mil yon ye ri ne 200 mil yo na, bir a yak ka bý nýn 150 mil yon ye ri ne 100 mil yo na... sa tý lý yor o lu þu e ko no mi yi dü - ze çý ka ra cak tý!.. Bu dol du ruþ tut ma dý. Dö vi zin a lýp ba þý ný git - me si ih ra ca tý ko lay laþ tý ra cak, e ko no mi can la na cak tý. (Ý þin il gin - ci, tüm bun lar o lur ken, di ðer ta raf tan büt çe ka lem le ri nin na sýl denk le þe ce ði ni tar tý þý yor du bur ju va ik ti sat çý lar. Ýh ra cat ar tý yor, it ha lat a za lý yor... Ca ri iþ lem ler den ge si... vs. vs. Oy sa ba ðým lý ül ke e ko no mi le rin de ü re tim, it ha la ta ba ðým lý dýr. Ü re ti mi ger - çek leþ ti re bil mek i çin, dý þar dan ma mul ve ya rý-ma mul gir di ler it hal e di lir. Dö viz dü þü þe geç me sey di bi le, ih ra cat ta i þi ni zi ko - lay laþ tý ran þey, ya ni pa ra ný zýn pu la dö nüþ me si, it ha lat ta ba þý ný - zý að rý týr. Ýh ra cat ta ka za na ca ðý nýz dö - vi zin kat be kat faz - la sý it ha lat ta gi der.
Ma li yet le rin, ya ni çe kir dek enf las yon de ni len þe yin art - ma sý, enf las yo nun a lýp ba þý ný git me si de ça ba sý!) Bu da tut ma dý. Þim di el bir li ðiy - le að la ma ya baþ la dý lar. Do la rýn dü þü þü ne ça re a ra mak la meþ - gul ler.
Ü re tim yok. Ha bi re iþ ye ri ka pa ný yor. Ýþ siz ler or du su her gün bü yü yor. Ül ke di len ci ler ku lü bü ne dön dü. Hü kü met yurt dý - þýn da di le ni yor; aç bil aç in san lar so kak or ta la rýn da. Yar dým san dýk la rý, der nek ler, ö zel yar dým kam pan ya la rý... “Dü ze çýk - mak ta o lan ül ke miz”in gün lük gö rü nü mü böy le. Top lum da suç pat la ma sý ya þa ný yor. Gasp ve yað ma o lay la rýn da % 52’lik bir ar týþ göz len miþ. Ke za hýr sýz lýk ta bu o ran % 39. 2001 yý lýn da pro tes to e di len se net le rin meb la ðý 1 kat ril yo nu aþ mýþ. 1 mil yon çek kar þý lýk sýz çýk mýþ. Kre di kar tý bor cu nu ve ban ka kre di le ri ni ö de ye me yen le rin o ra nýn da ki ar týþ i se % 170-198. Baþ ba kan, A - me ri ka “Bü yük”
De v le t le r i ’ n in ka pý sý na va rý yor.
“Son de re ce ba - þa rý lý” o lan bu ge - zi nin ni ha ye tin - de, sa dýk kö le le - ri nin ze ka ö zür lü e fen di si Bush, boþ bir va ad ol -
sun di le ge tir mi yor. Teks til ko ta la rý nýn kal dý rýl ma sý ný ta lep e den TC, o lum suz ya nýt a lý yor. Ne re ye el le ri ni u zat sa lar, ha va da ka - lý yor. Ve biz “kri zi at la tý yo ruz!”.
A ma hak sýz lýk et me ye lim. IMF ve DB mil yar lar ca do lar gön der me ye cek mi? Ül ke nin em per ya list e ko no mik il ha ký i çin peþ pe þe on ca ya sa bo þu na çý ka rýl ma dý ya!.. Ge le cek pa ra nýn bu ce se di di rilt me ye ce ði, tam ter si ne, em per ya list le rin da yat tý ðý ya sa lar la e ko no mi nin (baþ ta ta rým ol mak ü ze re tüm ü ret ken e - ko no mi nin) tüm den yý ký ma uð ra ya ca ðý ve uð ra mak ta ol du ðu bir ya na... E ko no mi prog ra mý nýn tüm ö zü, da ha ge niþ yý ðýn la - rýn se fa le te i til me si, zen gin li ðin da ha az el ler de top lan ma sýn dan i ba ret tir. Ge le cek pa ra, e mek çi le rin du rum la rýn da en u fak bir i - yi leþ me ya rat ma ya cak týr.
Peþ pe þe ya sa lar, ka rar na me ler ya yýn la ný yor. Da ha ya kýn za - man da, þir ket le rin ser ma ye ar tý rým la rý na da ir bir hü kü met ka - rar na me si ya yým lan dý. Söz de “zor du rum da ki kü çük ve or ta öl - çek li iþ let me le re yar dým” e de cek o lan hü kü met, bu ka rar na - mey le, söz ko nu su iþ let me le rin if las la rý ný hýz lan dý ra cak týr. A lýn si ze ye ni iþ siz lik ka pý la rý! Ban ka lar ya sa sý çý ka rýl dý. IMF kre di - si nin a lýn ma sý i çin þart ko þu lan ya sa lar dan bi riy di bu. Den di ki,
“bu ya say la re el sek tö re kay nak ak ta rý la bi le cek”. Ya ni ban ka la - ra pa ra ve ri le cek, öz kay nak ye ter li lik le ri gü ven ce ye a lý na cak ve ban ka lar da ü ret ken sek tö re (“re el sek tör”e) kre di ve re cek!
Oy sa çý kan ya sa da ki ye ter li lik o ran la rý nýn ko ru na bil me si nin tek ko þu lu, ban ka la ra ak ta rý la cak bir a vuç pa ra nýn yi ne ban ka lar da kal ma sý dýr. Kim se kre di fa lan bek le me sin. Ö nü müz de ki dö - nem, if las la rýn sü re ce ði bir dö nem o la cak týr.
U fuk ta hiç bir dü zel me e ma re si yok. Bu iþ ler “her kes i þi ne”
kam pan ya la rýy la ol maz. Ço cuk la rýn “her kes e vi ne” te ker le me - si gi bi te ker le me ler tü re te rek kriz den çý ký la ca ðý ný u man lar, ya ger çek ten saf ya da þar la tan kim se ler dir. Kök lü, ya pý sal bir kriz bu. Ve dün ya ge ne lin de de rin le þen ka pi ta liz min kri zi i le ay ný dö ne me denk gel di. Ka pi ta liz min ar týk yo lun so nu na gel di ði bir dö ne min kri zi ni ya þý yo ruz. Ýþ le rin dü ze le ce ði ni bek le yen ler, her ge çen gün kö tü leþ ti ði ne ta nýk o la cak lar. Muh te mel dir ki, pek
ya kýn da ye ni bir “a na ya sa fýr lat ma kri zi” pat lak ver sin! Ý yim - ser lik ha va sý, da ha þim di den, ye ri ni kö tüm ser li ðin ka za bu lut la - rý na bý rak ma ya baþ la dý bi le.
Du ru mun en i yi far kýn da o lan lar, te kel ci ser ma ye dir. Ge ne - ral Mo tors’a a it O PEL’in Tür ki ye Ge nel Mü dü rü Spran gez, Tor ba lý’da ki ye ni fab ri ka yý de po ya dö nüþ tür me ka ra rý ný a çýk la - dý ðý ba sýn top lan tý sýn da ba kýn ne ler söy lü yor: “2001’i Tür ki - ye’de a tý lým yý lý i lan et miþ tik. Sýç ra ma ya pa cak týk. Sýç ra ma ol - du, a ma a þa ðý doð ru. An cak yi ne de o to mo tiv sek tö rü nün gör - dü ðü en kö tü yýl lar dan bi ri ni en i yi þe kil de at lat týk... Top lam da Tür ki ye pa za rý i - çin 300 bin a det lik sa týþ tan bah se di - yor duk. 175 bin ol du. Ben i yim ser - dim. An cak i ki yýl Tür ki ye’de ya þa - mak, Tür ki ye’yi an la mak i çin ye - ter li de ðil miþ”. O - to mo tiv de vi Ge ne ral Mo tors a çý sýn dan bu za rar, ya ni he def le - nen sa tý þýn % 60’ný bi le ya pa ma mak, bu kö tü yý lý “en i yi þe kil - de at lat mak” o la bi lir. Ya kü çük ser ma ye ler i çin? Ve bu o to mo - tiv de vi, “a þa ðý doð ru sýç ra ma”yý gör dük ten son ra, Ýz mir-Tor ba - lý’da ye ni kur du ðu fab ri ka yý de po ya çe vir me ka ra rý a lý yor. Ýþ te si ze e ko no mi de ki can lan ma nýn bir gös ter ge si!
E ko no mi nin dü ze çýk mak ta ol du ðu ma sa lý na, ken di ka pa lý dün ya la rýn da ki ik ti sat çý lar dan baþ ka kim se i nan mý yor. Bu yüz - den dir ki, hü kü met, “de mok ra tik leþ me” a dý na kop ko yu te rör ya sa la rý çý kar mak ta. Zin dan la rýn da te rör ya sa la rý, iþ çi le re kar þý te rör ya sa la rý... En so nu, ev cil bur ju va ay dýn la ra kar þý te rör ya - sa la rý!.. Di ðer ta raf tan so ka ða i nen i ma ret ha ne ler, a þev le ri, yar - dým ça dýr la rý... Bas ký, te rör ve teh dit; bol kep çe va ad, o ya la ma, de ma go ji... Tüm bun lar ne i çin? Ar týk çü rü me ye, par ça par ça dö kül me ye baþ la yan bu a þa ðý lýk sö mü rü dü ze ni nin bi raz da ha a yak ta (ve ya ya ta lak) ka la bil me si i çin! Boþ u mut ka rýn do yur - maz. U mut ta cir le ri nin e mek çi le ri da ha faz la o ya la ma sý na i zin ve ril me me li dir. A kýp gi den her gün, sis tem le bir lik te top lu mu da çü rü tü yor. Yoz laþ tý rý yor. Bir di len ci ler top lu mu ya ra týl mak - ta. Tüm öm rü bir kaç ký rýn tý di len mek le ge çen sos yal re for miz - min boþ ve o ya la yý cý çað rý la rý na kar þý, pro le tar ya nýn va rol ma sý - nýn bi ri cik yo lu, dev rim yo lu, tüm a çýk lý ðýy la an la týl ma lý. Bu nu u zun sü re dir di le ge ti ri yo ruz. Pro le tar ya ve e mek çi le rin ken di ik ti da rýn dan baþ ka hiç bir þey, mev cut so run la rý çö ze mez. “Pro - le tar ya ya dev rim ci dir, ya da kos ko ca bir hiç!” Ýþ, aþ, öz gür lük, in san ca ya þa ma o nu ru... Ak la ge le bi le cek her tür lü is te mi sað - la ya bi le cek ye ga ne a raç var: bur ju va ik ti da rý yý kýp ye ri ne e me - ðin ik ti da rý ný kur mak! Ka pi ta liz min e mek çi le re ve re bi le ce ði þey ler, iþ te bu gün ver mek te ol duk la rý dýr. Bu o nur suz ya þam ko - þul la rý na, bu soy suz lu ða, bu çü rü me ye, bu se fa le te... son ver - mek is ti yor sak; þu nu bi le lim... Güç lü yüz! Bu na sýr lý iþ çi el le ri a lan la ra çý kýp a ya ða kalk tý ðýn da, çü rü yen ka pi ta liz min yý kýn tý - la rý a ra sýn dan yep ye ni bir dün ya nýn te mel le ri yük se le cek.
o mut, gün cel so run lar dan dev rim ci ey le me na sýl ge - çi le ce ði, ka pi ta liz min a ðýr çark la rý a ra sýn da öl dü re - si ye e zi len in san la rýn bu gi di þi na sýl ter si ne çe vi re - cek le ri, gü nü mü zün en ö nem li so ru nu dur. Mil yon lar ca in san i çin çe kil mez ha le gel miþ ya þa mýn de ðiþ ti ril me si i çin ne ya - pýl ma sý nýn ge rek ti ði mut la ka ce vap lan ma sý ge re ken bir so ru - dur. Ar jan tin’de iþ çi ler ve e mek çi ler, “son tan go”yu çal ma ya ha zýr la nýr ken ül ke le ri miz de e me ðin dev rim ci halk ik ti da rý nýn na sýl ku ru la ca ðý nýn in san la rýn ka fa sýn da hiç bir so ru i þa re ti ne yer bý ra kýl mak sý zýn ce vap lan ma sý bir zo run lu luk ha li ni al - mýþ týr. Bu gün bu so ru la ra ce vap a ra ma yan hiç bir si ya si ya pý - nýn ge le ce ðe da ir bir dü þün ce si, u mu du o la maz.
Ka pi ta lizm, her gün, her an e mek çi in san la rýn kar þý sý na yý ðýn la so run çý ka rý yor. Bir çok in san ta ra fýn dan “ya þa mýn güç lük le ri” o la rak al gý la nan bu so run lar, ka pi ta liz min doð ru - dan so nuç la rý dýr. Te kel ci ka pi ta list sis tem ça mur la do lu bir yo la ben zi yor. Bu yol da yü rü mek in san lar i çin her ge çen gün da ha zor ha le ge li yor. Öy le ki, bin ler ce, mil yon lar ca in san i - çin a dým a ta - cak yer da hi kal ma mýþ týr.
Ya þam bir çok in san i çin ar - týk bý çak sýr - týn da yü rü - mek ten fark - sýz. Her an ka pý nýn ar ka - sýn da, so kak - ta, ders te, sý - ra da, fab ri ka - da, tar la da in - san la rý bek le - yen fe la ket - ler, yý kým lar, ö lüm ler gün - den gü ne ar tý - yor. Bu ne - den le ar týk
“ya þam mü - ca de le si”, in - san la ra ya - þam þan sý da -
hi ta ný ma yan ka pi ta liz me kar þý ve ri len mü ca de le ol mak zo - run da dýr. Tek tek ka pi ta liz min ya rat tý ðý so nuç lar la il gi len mek ve on la rý dü zelt mek i çin ve ri len mü ca de le i le ka pi ta liz min ken di si ni or ta dan kal dýr mak i çin ve ri len mü ca de le a ra sýn da ki fark, bu gün sos yal re for mizm le dev rim ci lik a ra sýn da ki ay rý - mý da o luþ tu ru yor. An cak bu ay rý mý or ta ya koy mak tan da ha ö nem li o lan bir þey var. O da ka pi ta liz min ken di ni or ta dan kal dý ra cak o lan bir mü ca de le nin na sýl ve ri le ce ði dir. Ýþ çi ve e - mek çi le rin gö zün de “dü zen par ti si” öm rü nü tü ket miþ tir. E - mek çi halk la rý mýz sis te min tüm par ti le rin den kop muþ du - rum da dýr. Hiç bir bur ju va par ti nin on la rýn “der di ne der man”
ol ma ya ca ðý ný on yýl lar dýr e din dik le ri de ne yim so nu cu öð ren - di ler. Hü kü me te ge le nin gi de ni a rat tý ðý ko þul lar da e mek çi hal kýn göz le ri ni baþ ka yö ne çe vir me si ka çý nýl maz dý. Þim di bü tün me se le on la rýn bak týk la rý yer de o la bil mek ve “ne yap - ma lý?”, “na sýl yap ma lý?” so ru la rý na ce vap ve re bil mek tir.
Bu gün ar týk “ya þa nan bun ca so ru nun, fe la ke tin, yý ký mýn far kýn da ol ma yan yok tur” þek lin de bir ge nel le me yap mak yan lýþ de ðil dir. Bu ne den le dev rim ci ça lýþ ma yap mak i çin yan la rý na git ti ði miz in san la ra on la rýn kar þý kar þý ya ol du ðu so - run la rý an lat mak, ger çek te on la ra hiç bir þey söy le me mek de - mek tir. E ðer böy le yap ma ya kal kar sak bi ze boþ göz ler le ba - ka cak ve “i yi a ma” di ye cek ler dir, “bun la rý za ten biz bi li yo - ruz, bil mek ten de ö te her gün, her sa at ya þý yo ruz. Siz bi ze bil - me di ði mi zi öð re tin: bu du ru mun na sýl de ði þe ce ði ni...” Ger - çek ten de bu gün bir çok in san La i la gi bi eð len ce yer le rin de sü - rüp gi den se fa hat a lem le riy le ken di ya þa mý a ra sýn da mu ka ye - se ya pa bi le cek du rum da dýr. On la ra a ra da ki u çu ru mun ne de - re ce bü yük ol du ðu nu gös ter me ye ça lýþ mak, Ek va tor ku þa ðýn - da ya þa yan in san la ra gü ne þi mer cek le gös ter me ye ça lýþ mak gi bi bir þey dir. Aç lý ðýn ne de mek ol du ðu nu, o nun na sýl bir fe - la ket ol du ðu nu hiç kim se aç lý ðý biz zat ya þa yan dan da ha i yi an la ta maz. Ev siz li ðin, ba þý ný so ka cak bir ye ri ol ma ma nýn na - sýl bir fe la ket ol du ðu nu hiç kim se so kak ta kal mýþ, aç ta a çýk - ta kal mýþ, so ðuk kýþ gün le rin de ü ze ri ne ör te cek bir bat ta ni ye - si da hi ol ma yan bir in san dan da ha i yi an la ta maz. Ýþ siz li ðin, iþ ten a týl ma nýn ne an la ma gel di ði ni, hiç kim se, ken di si ne hiç - bir þey söy len me den, beþ pa ra sýz ka pý dý þa rý e di len bir iþ siz - den da ha i yi an la ta maz. Hiç kim se dep re min a cý sý ný, en ya - kýn la rý ný ton lar ca a ðýr lýk ta top ra ðýn, ta þýn al týn da bý rak mak zo run da kal mýþ, o na u laþ mak, bir ses duy mak i çin el le riy le top ra ðý ka zý mýþ in san lar dan da ha i yi an la ta maz. Hiç kim se se lin na sýl bir fe la ket ol du ðu nu, o na ço cuk la rý ný kur ban ver -
“NE YAPMALI”
...bin ler ce, mil yon lar ca in san i çin a dým a ta cak yer da hi kal ma mýþ týr.
Ya þam bir çok in san i çin ar týk bý çak sýr týn da yü rü mek ten fark sýz. Her an
ka pý nýn ar ka sýn da, so kak ta, ders te, sý ra da, fab ri ka da, tar la da in san la rý
bek le yen fe la ket ler, yý kým lar, ö lüm ler gün den gü ne ar tý yor. Bu ne den le ar týk
“ya þam mü ca de le si”, in san la ra ya þam þan sý da hi
ta ný ma yan ka pi ta liz me
kar þý ve ri len
mü ca de le ol mak zo run da dýr.
miþ bir a na-ba ba dan da ha i yi an la ta maz.
Hiç kim se ka rýn, ti - pi nin na sýl bir be yaz ö lüm ha li ne gel di ði - ni, en ya kýn has ta ne ki lo met re ler ce u - zak ta ol du ðu i çin ha mi le e þi ni has ta - ne ye ye tiþ ti re me yen ve ço cu ðuy la bir lik - te kay be den bir ba - ba dan da ha i yi an la - ta maz. Hiç kim se yok sul lu ðun ne de - mek ol du ðu nu, do - ður du ðu ço cu ðu nu has ta ne mas raf la rý ný ö de ye me di ði i çin o - ra da re hin o la rak bý - rak mak zo run da ka lan an ne den da ha i yi an la ta maz... Bü yük þa ir Ho me ros’un Ýl ya da ad lý e se rin de de di ði gi bi; on ta ne að - zý mýz ol sa, on ta ne de di li miz, hiç ký sýl ma ya cak bir se si miz ol sa, göð sü müz de tunç tan bir yü re ði miz, yi ne de bu ya þa ný - lan la rý biz zat ya þa yan lar dan da ha can lý, da ha güç lü an la ta bil - me miz müm kün de ðil dir. Bu nun an la tý mý ný on la ra bý rak mak ge re kir.
On lar çe kil mez ha le gel miþ o lan ya þam la rý nýn na sýl de - ðiþ ti ri le bi le ce ði ni, baþ la rý na be la ol muþ þu an ki hü kü met ten, o da yet mez tüm bur ju va par ti ler den, on lar da yet mez bu bo - zuk dü ze nin ken di sin den na sýl kur tu la cak la rý ný, ü zer le rin de ki
“de mir ök çe”yi na sýl or ta dan kal dý ra cak la rý ný bil mek is te ye - cek ler dir. Dev rim sa va þýn da pra tik ön der lik an cak bu so ru la - ra a çýk, net, i ki an la ma bir den gel me ye cek ce vap lar ve ri le rek el de e di le bi lir.
Ýn san la rýn bi linç dü zey le ri nin çok dü þük ol du ðu nu, ül ke - le ri miz de dev rim ci bir halk ol ma dý ðý ný, bir ön ka bul o la rak be nim se miþ o lan or ta la ma sol ha re ket, e zi len in san la ra, on la - rýn ce va bý ný a ra dýk la rý bu so ru la rýn ce vap la rý ný ver mek ye ri - ne, on la rýn ce va bý ný bil dik le ri so ru la rý sor mak la meþ gul ler.
Ye ni so ru lar bu lup sor mak ta or ta la ma sol ha re ke tin üs tü ne yok tur. Böy le ce ka fa la rý a ça yým der ken da ha bü yük ka fa ka - rý þýk lýk la rý na yol aç týk la rý ný dü þün mez ler bi le. Dev ri mi salt pro pa gan da dü ze yin de e le al mak ve pro pa gan da yý da in san - la rýn ka fa sý na so ru i þa ret le ri nin çen gel le ri ni ta ka rak yap mak, or ta la ma sol ha re ke tin ka rak te ris tik ö zel li ði dir. Bu ne den le mil yon lar ca in sa nýn kar þý kar þý ya ol du ðu so mut so run la rýn dev rim le so mut bað la rý ný ku rar ken ön ce lik li o la rak ya pýl ma - sý ge re ken or ta la ma sol an la yý þýn on la rýn ka fa sýn da bý rak tý ðý so ru i þa ret le ri nin sö kü lüp a týl ma sý dýr. Bu nu söy le mek san ki or ta la ma so lun yý ðýn lar ü ze rin de bir et ki si nin ol du ðu nu ka bul et mek o la rak an la þý la bi lir; or ta la ma so lun yý ðýn lar i çin de böy le ge niþ bir et ki ye sa hip ol ma dý ðý ný bi li yo ruz; a ma var ol -
duk la rý ka da rýy la o luþ tur duk la rý bu bo zu cu et ki yi sil me den tam bir ge liþ me sað la mak zor o la cak týr.
Her þey den ön ce a ra la rýn da ça lýþ ma ya pý lan e zi len ve sö - mü rü len yý ðýn la rýn ya þa dýk la rý bü tün so run la rýn, sý kýn tý la rýn te me lin de ya tan þe yin ka pi ta list sö mü rü sis te mi nin ken di si ol du ðu nu on la ra an lat mak ay rý ay rý gi bi gö rü nen ya da ay rý ay rý in san larý et ki li yor muþ gi bi gö rü nen so run la rýn as lýn da bir bü tün o la rak ka pi ta list sis te min doð ru dan so nuç la rý ol du ðu nu tüm çýp lak lý ðýy la or ta ya koy mak ge re ki yor. Ve bu ra dan da ha i le ri gi de rek, so mut o la rak ya þa nan her o la yýn en ni ha - i ve kök lü çö zü mü nün bu ü ze rin de e mek çi le rin kan la rý nýn le - ke le ri ni ta þý yan ka pi ta list sis te min yý ký mý i le müm kün o la ca - ðý nýn ve bu nun i çin bu gün den bü tün ik ti da rýn e me ðin o la ca - ðý a na ka dar dev rim ci kit le ey lem le ri nin e sas ö nem de ol du - ðu nun be nim se til me si ge re ki yor. Bu ra da dev rim ci kit le ey - lem le ri ni baþ la ta cak i ni si ya ti fi gös te re bil mek ö nem li dir. Ýn - san la rýn ka pi ta list sis tem i çin de ya þa dýk la rý ve bu sis tem va - rol ma yý sür dür dük çe hiç bir za man çö zül me ye cek o lan, da ha - sý gi de rek da ha kro nik le þen her so mut so run da on la ra bu gü - nün en so mut ger çe ði o lan dev rim ci ey lem yo lu nu gös ter mek ve biz zat bu yo lu on lar la bir lik te aç mak so nuç a lý cý o la cak týr.
Ar jan tin’de ge li þen “sos yal pat la ma” son ra sý bur ju va zi he - men ön lem ler al ma ya gi riþ ti. O ra da en so mut so run aç lýk tý ve biz de de öy le. Bu ne den le bir çok in san, bu gün gi di þa týn Ar - jan tin’de ol du ðu gi bi “sos yal pat la ma”ya doð ru ol du ðu nu ra - hat lýk la söy le ye bi li yor. A lý na bi le cek tüm ön lem ler a lýn sa bi - le “hal kýn coþ kun a kan se li”nin ö nün de dur ma ya ye te cek bir güç le ri ol ma ya cak týr. Bir kez in san lar dev rim ci ey le min so - nuç a lý cý gü cü nü gö rür ler se, bu nun ar ka sý nýn gel me si zor ol - ma ya cak týr. A çý lan yol dan bin ler ce, mil yon lar ca iþ çi ve e - mek çi Ar jan tin’de de ka çý nýl maz bir þe kil de o la ca ðý gi bi “son tan go”ya baþ la ya cak týr. Ýn san lar sý ra dan baþ la yan bir ey le min na sýl bü yük bir po tan si ye li ha re ke te ge çi re bil di ði ni bir kez gör dük ten son ra sýç ra ma lý ge li þi mi en can lý ha liy le ya þa ya - cak lar dýr.
So mut bir tek so ru nun bü yük bir ey le me dö nüþ me si her an müm kün dür. Bir sem te bir o to bü sün git me me si bi le bir a - yak lan ma yý a teþ le ye bi lir. Bu boz ký rý tu tuþ tu ra cak bir ký výl cým o la bi lir. An cak ey le min dev rim ci bir ey lem ha lin de ge liþ me - si bü yük o ran da i ni si ya ti fe bað lý dýr. Ý ni si ya tif li ol ma yý, kit le i çin de ör güt lü ol ma ya, ör güt lü ol ma yý da i ni si ya tif li ol ma ya bað la ma mak, bi ri ol ma dan di ðe ri nin o la ma ya ca ðý ný dü þün - me mek ge re kir. Ý ki si bi ra ra da bi ri di ðe ri ni pe kiþ ti re rek ge li - þe bi lir. Ye ter ki bun lar bir ev ö de vin den çok e mek çi hal kýn ya þam sal so run la rý ný ger çek ten çö ze bi le cek dev rim ci sýç ra - ma la rý ge ti re cek bir ça lýþ ma o la rak gö rül sün. Ye ter ki bu tür ya ký cý so run la rýn ya þan dý ðý her an ve her yer de a ký þýn yö nü - nü dev rim ci ik ti da ra çe vi re bi le cek a yak lan ma yý ha zýr la ya bi - le cek keþ fe dil me miþ ye te nek te ki in san lar, bü yük bir öz gü - ven le ö ne çý ka bil sin ve on la ra “hay di” di ye bil sin. “Bun la rý is te yen ik ti da rý da is te me li dir. Ýk ti da rý is te yen o nun i çin dö - vüþ me li dir”.
So mut bir tek so ru nun bü yük bir ey le me dö nüþ me si her an müm kün dür. Bir sem te bir o to bü sün git me me si bi le bir a yak lan ma yý a teþ le ye bi lir. Bu, boz ký rý tu tuþ tu ra cak bir
ký výl cým o la bi lir.
Bu gün ler de i ki ö nem li bu luþ ma gün de me dam ga sý ný vur - muþ du rum da: bi ri, da ha ön ce Ýs viç re’nin Da vos ken tin de ya - pý lan ser ma ye tem sil ci le ri ni ve dev let yö ne ti ci le ri ni bi ra ra ya ge ti ren Dün ya E ko no mik Fo ru mu, di ðe ri i se, ilk kez ge çen yýl top la nan “Baþ ka Bir Dün ya Müm kün dür” slo ga nýy la Por to A - leg re’de bi ra ra ya ge len Dün ya Sos yal Fo ru mu. Ge çen yýl lar - dan fark lý o la rak bu yýl Da vos “ru hu nu” New York’a ta þý dý lar.
Ne de ni ni de 11 Ey lül son ra sý bir “jest” o la rak a çýk la dý lar. Sa týr a ra la rýn da i ti raf e di len ger çek i se, an ti-ka pi ta list ha re ket ten du - yu lan kor ku ve Ýs viç re’nin bu ko nu da gü ven ce ve re me me si dir.
Ce no va kor ku su, top lan tý la rý New York’a ta þý mýþ týr. Ar dýn dan da, an ti-ka pi ta list gü ce yö ne lik teh dit ler yük sel miþ, mas ke ta - kýp i ki ki þi nin yan ya na yü rü me si ya sak lan mýþ, bin ler ce po lis top lan tý la rýn ya pý la ca ðý böl ge yi ab lu ka al tý na al mýþ týr.
Da vos zir ve sin de bi ra ra ya ge len em per ya list ser ma ye nin ön ce lik li gün de mi, her za man em per ya list-ka pi ta list sis te min e ko no mik so run la rý o luþ tu rur ken, bu yýl “has sas dö nem ler de li der lik” baþ lý ðý al týn da, dün ya nýn na sýl yö ne ti le ce ði, ya ni a - y a k l a n m a l a r
yüz yý lý o lan 21.
yüz yý lýn han gi yol ve yön tem - ler le ka za ný la ca - ðý ü ze ri ne ya pý - lan tar týþ ma gün - de mi be lir le miþ - tir. Tar týþ ma nýn yö nü i se, 11 Ey - lül son ra sý be lir - len mek is te nen ABD he ge mon - ya sý ný ye ni den güç len dir me a - ra yý þý doð rul tu - sun da ol muþ tur.
K a p i ta l i z - min dün ya e ko - no mik kri zi, ser - ma ye nin bü yük bir bö lü mü ne sa hip o lan ABD
e ko no mi si ni te mel le rin den sars tý. Ta ri hi nin en bü yük e ko no - mik dur gun lu ðu nu ya þa yan ABD e ko no mi si, bir dö nem ba -
ðým lý ka pi ta list ül ke le rin il ha ký ný so nu na ka dar var dýr ma po li - ti ka sýy la, bi ri kim le ri ken di e ko no mi si ne ak ta ra rak ra hat la ma ya ça lýþ sa da, e ko no mik çö küþ sü re ci dur du ru la ma dý. E ko no mik gü cü nü kay be den ABD em per ya liz mi çö küþ i çin de dir. Hiç bir em per ya list ül ke de ABD’nin ye ri ni dol du ra cak e ko no mik ve as ke ri gü ce sa hip de ðil dir. Yi ne de he ge mon ya a ra yý þýn dan as - la vaz geç me yen ABD em per ya liz mi ye ni bir si lah lan ma ya rý - þýy la de ne tim den çý kan dün ya yý, ye ni den de ne ti mi al tý na al ma - yý he def li yor. 11 Ey lül iþ te tam da böy le “has sas” bir dö nem de gün de me ge li yor. Tam da bu nok ta da bir pa ran tez a çýp, bu i ki top lan tý nýn göl ge sin de ka lan ö nem li bir top lan tý dan söz et mek ge re ki yor. Mü nih’te top la nan NA TO’nun 38. gü ven lik top lan - tý sý... Ay rý bir ya zý ko nu su o lan bu so run ü ze ri ne, bir kaç söz söy le mek ge re kir se; ABD’nin tek yan lý he ge mon ya sý nýn ne de - ni nin NA TO ü ye si ül ke le rin as ke ri ka pa si te le ri ni ge liþ tir mek i - çin faz la kay nak a yýr ma ma la rý ol du ðu, Av ru pa ül ke le ri nin as - ke ri ka pa si te le ri ni ar týr ma la rý nýn þart ol du ðu, bu ko nu da da ABD’nin müt te fik le ri ne yar dým et me si ge rek ti ði þek lin de NA - TO ge nel sek re - te ri Ro bert son ta ra fýn dan or ta - ya ko nu lan yak - la þým, tam da
ABD’nin 11
Ey lül son ra sý baþ lat mak is te - di ði si lah lan ma ya rý þý nýn bir baþ ka þe kil de i - fa de si dir.
11 Ey lül ABD’ye, sar sý - lan e ko no mi si ni ve bu na bað lý o - la rak kay bet - me ye baþ la dý ðý he ge mon ya sý ný güç len dir mek i - çin uy gun ze - min le ri ha zýr la - mýþ týr. ABD 11 Ey lül’ün ya rat tý ðý et kiy le tüm dün ya yý si lah lan ma ya rý þý na çe - ke rek, ça týþ ma, ger gin lik ve sa va þý dün ya nýn her ya ný na ya ya -
rak, dün ya nýn e ko no mik kay nak la rý ný de ne ti mi ve sö mü rü sü al tý na al mak i çin a ta ða geç miþ du rum da dýr. Em per ya list-ka pi - ta list sis te min dün ya iþ çi ve e mek çi le ri ne yö ne lik “te rör le mü - ca de le” a dý al týn da i lan et ti ði sa vaþ tan çok ön ce baþ la yan e zi - len halk la rýn a yak lan ma la rý ilk he def tir. Em per ya list-ka pi ta list dün ya yal nýz ca bu nok ta da bir leþ miþ tir, a ma ken di a ra la rýn da - ki e ko no mik çý kar kar þýt lýk la rý ar týk ça týþ ma nok ta sý na gel miþ - tir. ABD, tüm em per ya list dün ya yý ken di e ko no mik çý kar la rý doð rul tu sun da hi za ya ge tir mek is ti yor. Da ha ön ce çer çe ve si çi - zil miþ o lan e ko no mik ve si ya sal an laþ ma lar dan tek yan lý o la - rak çe ki li yor. Bu tek yan lý tu tum em per ya list dün ya dan bü yük tep ki le rin gel me si ne ne den o lu yor. ABD he ge mon ya sý na i zin ver me ye cek le ri ni yük sek ses le i fa de et mek ten çe kin mi yor lar.
Söy le di ði miz gi bi tek “kut sal it ti fak” ne den le ri dün ya iþ çi ve e - mek çi le ri nin yük se len ha -
re ke ti ni en gel le mek, yok et mek.
ABD’nin kay bet ti ði dün ya he ge mon ya sý ný ye - ni den in þa a et mek is te di ði ta rih sel bir sü reç te, Da vos top lan tý la rý nýn ABD’ye ta þýn ma sý ve “has sas dö - nem ler de li der lik”, ya ni a yak lan ma lar yüz yý lýn da em per ya list-ka pi ta list sis - te min var lý ðý ný de vam et - ti re bil me si nin ko þul la rý ný tar týþ ma sý ve bu tar týþ ma - nýn 11 Ey lül son ra sý ya ra - tý lan ha va nýn be lir le yi ci li - ðin de ya pýl ma sý, “has sas dö nem ler de li der lik” so - ru nu na na sýl bak týk la rý nýn gös ter ge si dir. Hem ABD em per ya liz mi, hem de dün ya em per ya liz mi, ta - rih sel o la rak yi tir di ði e ge - men li ði, sa vaþ yo luy la ye - ni den ka zan ma yý he def le - mek te dir. Bu e ge men li ði ye ni den ka za na bil mek i - çin her tür yý ký mý gö ze al - mýþ du rum da dýr.
Ne var ki, ta rih sel ge - liþ me nin ya sa la rý on la rýn
is tek ve ta lep le ri nin ter si yön de i ler li yor. Ta ri hin bur ju va bi çi - mi çö küþ a þa ma sýn da dýr; ve bu ne den le ken di kar þý tý o lan ye - ni nin her a lan da ö nü nü zor yön tem le riy le kes mek is te mek te dir.
A ma ta rih sel ge liþ me nin ya sa la rý es ki nin çö kü þü nü hýz lan dýr - mak ta, ye ni nin ö nü nü i se aç mak ta dýr. Se att le’dan Ce no va’ya yük se len baþ ka bir dün ya a ra yý þý, ser ma ye nin her an lam da e - ge men ko nu mu nu sars mýþ týr. Marx’ýn Ko mü nist Ma ni fes to’da
or ta ya koy du ðu gi bi; “top lu mu dev rim ci leþ ti ren dü þün ce ler den söz e dil di ðin de, es ki top lu mun i çe ri sin den ye ni top lum ö ðe le - ri nin ya ra týl mýþ ol du ðun dan ve es ki dü þün ce ler de ki çö zül me - nin, es ki ya þam ko þul la rýn da ki çö zül mey le at ba þý git ti ðin den baþ ka bir þey i fa de e dil miþ ol maz”. Bu an lam da, in san lý ðýn ya - þam ko þul la rý ný ka pi ta liz min ba kýþ a çý sýn dan fark lý bir bi çim de e le a lý þý, her an lam da dev rim ci dü þün ce nin ö ne çý ký þý, ka pi ta - list sis te min çö küþ di na mi ði nin bir so nu cu dur.
Da ha ön ce Da vos zir ve si ni pro tes to et mek i çin so kak la rý dol du ran ka pi ta lizm kar þýt la rý, ha re ke tin ve so ka ðýn ay rýþ tý rý cý et ki siy le par ça lan mýþ ve kit le sel gü cün bir bö lü mü Bre zil - ya’nýn Por to A leg re ken tin de dü zen le nen Dün ya Sos yal Fo ru - mu’nu ör güt le miþ tir. Biz ler de so nuç bil dir ge sin de “Baþ ka bir dün ya müm kün dür” di yen, ken di ni an ti-ka pi ta list ni te lik te or - ta ya ko yan top lan tý la rý iz - le miþ ve þu de ðer len dir - me yi yap mýþ týk:
“ ‘Baþ ka bir dün ya müm kün dür, bu da sos ya - lizm dir’ an la yý þýy la Por to A leg re’de bi ra ra ya ge len güç ler, so ka ðýn, kit le sel ey le min ö nem li bir ke si - mi ni zir ve nin ya pýl dý ðý yer den çok u zak ta sa lon - la ra ta þý mak la ilk bü yük ha ta sý ný ger çek leþ tir miþ - tir. El bet te tar týþ mak, ge - le ce ðin prog ra mý ný çý kar - mak ö nem li dir. A ma fo ru - mun a ma cý nýn bu ol ma dý - ðý, so nuç bil dir ge sin de or tak bir prog ra mýn da hi çý ka rý la ma mýþ ol ma sýn - dan an la þýl mak ta dýr. Da - vos’ta bi ra ra ya ge len te - kel ci ser ma ye grup la rý, ye ni sal dý rý ve yý kým prog ram la rýn da an la þa - rak, il hak sü re ci ni de vam et tir me ka rar lý lý ðýy la top - lan tý la rý ný son lan dýr mýþ - lar dýr. ‘Baþ ka bir dün ya müm kün dür’ öz le mi, ken - di ni ka pi ta liz min yý kýl ma zo run lu lu ðun da i fa de et - me di ði tak dir de gü zel a ma boþ bir slo gan ol mak tan ö te ye git - me ye cek tir”.
Bu yýl i kin ci si dü zen le nen Por to A leg re top lan tý la rý nýn ba - þýn da ka pi ta lizm kar þýt lý ðý nýn yal nýz ca o nu “in sa ni leþ tir me” te - me lin de e le a lýn dý ðý ný söy le ye rek top lan tý la rý boy kot ka ra rý a - lan bir gru bun var lý ðý, “baþ ka bir dün ya müm kün dür” a ra yý þý - nýn ol ma sý ge re ken do ðal bir so nu cu dur. Ay ný za man da da sý -
nýf mü ca de le si nin ge li þi mi a çý sýn dan se vin di ri ci bir o lay dýr.
Zir ve so nu cun da da a lý nan ka rar la ra ba kýl dý ðýn da boy kot çu la - rýn hak lý ol du ðu or ta da dýr. E ko no mik kü re sel leþ me nin diz gin - len me sin den, ka pi ta liz min kont rol e dil me sin den söz e den o lu - þum, 11 Ey lül son ra sý ya þa nan ge liþ me ler le il gi li or tak bir so - nu ca da hi va ra ma mýþ týr.
Oy sa ki, hem Por to A leg re so kak la rý ný dol du ran, hem de New York’ta, 11 Ey lül son ra sý ya ra tý lan te rö re rað men bi ra ra - ya ge len an ti-ka pi ta list güç, öz lem ve ta lep le ri nin i fa de si o lan slo gan la rýn da ye ni bir dün ya nýn na sýl müm kün o la ca ðý ný net bir þe kil de i fa de et miþ tir. Por to A leg re bu bi linç dü ze yi nin ge - ri sin de kal mýþ týr.
Por to A leg re’de dü zen le nen Dün ya Sos yal Fo ru mu, ka pi - ta liz min yý ký ma uð rat tý ðý iþ çi ve e mek çi le rin ya þam sal ö nem - de ki öz lem ve ta lep le ri nin ya rat tý ðý bi lin cin çok ge ri sin de bir
dü ze yi yan sýt mak ta dýr. Dün ya e ko no mik kri zi nin ya rat tý ðý nes - nel ger çek lik ve ka pi ta liz min çü rü me ve yok o luþ di na mi ði, yý - ký mý, aç lý ðý, se fa le ti de rin leþ ti rip da ha da yay gýn laþ týr mak zo - run day ken, ser ma ye nin bu ger çek lik dý þýn da bir po li ti ka ü ret - me, ken di ni ye ni le me ko þul la rý or ta dan kalk mýþ ken, baþ ka bir dün ya a ra yý þýn da ol du ðu nu söy le yen
Dün ya Sos yal Fo ru mu’nun so nuç bil - dir ge sin de ka pi ta liz min kont rol al týn - da tu tul ma sýn dan söz e dil me si, bu nun ya nýn da ka pi ta liz min ya rat tý ðý yý kým - la rý ya þa mýn da de rin den his se den, bu yý ký mýn so nuç la rý nýn ken di si ni, her gün da ha bü yük a cý la rýn i çi ne sü rük le - di ði ni gö ren, so nun da da ya þa mý nýn ta ma men e lin den a lý na ca ðý ný bi len, bu ne den le de so kak la rý dol du ran bin le - rin “Ka pi ta liz me Son” hay ký rý þý bi linç dü ze yin de ki bu ko pu þun gös ter ge si - dir.
E ko no mik kü re sel leþ me nin diz - gin le ne bi le ce ði ni söy le mek, ser ma ye - nin ta rih sel e ði li mi o lan yo ðun laþ ma ve mer ke zi leþ me yö nün de ki ha re ke ti - nin zo run lu ya sa la rý ný yok say mak de - mek tir. So run, ü re ti min bu gün u laþ - mýþ ol du ðu top lum sal ni te li ðiy le, ü re - ti min so nuç la rý nýn çok kü çük bir a zýn -
lýk ta ra fýn dan ö zel mülk e di nil me si a ra sýn da ki çe liþ ki yi or ta dan
kal dýr mak ta dýr. Her za man kin den da ha da uy gun dur ko þul lar.
Ka pi ta lizm al týn da in san lýk ge liþ me si nin so nu na gel miþ tir.
Ar týk yý kým ü re ten, ken di ta rih sel zo run lu lu ðu nu ta mam la mýþ bir top lum sal dü ze nin son sa a tin de ol du ðu muz an la þýl mak zo - run da. Za ten bu ger çek li ðin ya rat tý ðý bi lin cin so nu cu de ðil mi baþ ka bir dün ya a ra yý þý ve bu nun müm kün ol du ðu... Öy ley se, so run ka pi ta liz min diz gin len me si, in sa ni leþ ti ril me si de ðil, so - kak ta ki in sa nýn or ta ya koy du ðu gi bi ka pi ta liz me son ve ril me - si dir. Ay rý ca bu yýl ge çen yýl lar dan da ha i ler de bir bi linç söz ko nu su dur so kak ta ki iþ çi ve e mek çi ler de... Ge çen yýl, “baþ ka bir dün ya müm kün dür” di ye ken di ni i fa de e den bi linç, bu yýl ken di ni “bu dün ya yý ya ra ta ca ðýz” ka rar lý lý ðýn da or ta ya koy - mak ta dýr. Bu dün ya yý ya rat mak tan bah se den bi linç le, ka pi ta - liz mi diz gin le mek ten söz e den bi linç ken di ni fark lý pra tik ler i - çin de bul mak zo run da ka la cak týr. Þim di den du rum bu dur.
Por to A leg re’de ki Dün ya Sos yal Fo ru mu, 11 Ey lül’den son ra, dün ya pro le tar ya sý na, e zi len halk la ra ve an ti-ka pi ta list ha re ke te kar þý a çýk tan i lan e di len sa va þa ve Af ga nis tan sal dý rý - sý na kar þý net ta výr ko nu sun da an la þa ma mýþ týr. Yal nýz ca “te rör - le mü ca de le nin yo lu sa vaþ de ðil dir” a çýk la ma sý ný ya pa bil miþ - tir. Oy sa so kak ta ki bin ler “A me ri kan ko man do la rý, Ko lom bi ya’dan, I - rak’tan, Fi li pin ler’den, Ja pon ya’dan, Ko re’den çýk sýn” di ye rek, “Sa va þa Son” di ye hay kýr mýþ týr.
En ö nem li si de I I. Ýn ti fa da son ra - sýn da da ha da ar tan Fi lis tin hal ký na yö ne lik ABD des tek li ve Ýs ra il e liy le yü rü tü len yok et me sa va þý na kar þý,
“he pi miz Fi lis tin li yiz” hay ký rý þý dýr.
Por to A leg re, ne Fi lis tin in ti fa da sý ný, ne de Ar jan tin in ti fa da sý ný gün de mi ne al mýþ týr. Oy sa ki, hem Por to A leg re’yi dol du ran bin ler ce in sa ný, hem de New York so kak la rýn da ki in san la rý bi ra ra ya ge ti ren güç, kar þý la rýn da du ran bi rik - miþ so run la rý a þa bil mek i çin bir bir le - ri ne duy duk la rý ih ti yaç týr. Ya ni En ter - nas yo na lizm dir.
Her za man ol du ðu gi bi, bu gün de en ter nas yo na lizm pro le tar ya nýn ve dün ya halk la rý nýn en et kin si la hý dýr.
Bu si lah ya kýn da mad di gü ce dö nü þe cek tir.
3 Þu bat 2002 Pa zar gü nü, Af yon-Bol va din mer kez li, 6 þid de tin de bir dep rem ol du.
42 ki þi öl dü, yüz ler ce ki þi ya ra lan dý. Ev ve iþ yer le ri yý kýl dý. Bir çok il çe ye yar - dým u laþ ma dý. Sey yar has ta ne nin ken di si gel - me si ne rað men An ka - ra’dan o nay gel me di ði i -
çin, ön ce ka pý sý ki lit li tu tul du, da ha son ra je na ra tö rü ça lýþ ma dý.
Ýn san la rýn ba rýn ma, yi ye cek, gi ye cek, ya ta cak so ru nu çö zü le - me di. A cý lar, çýð lýk lar, kin ve öf ke düþ tü in san la rýn yü re ði ne.
17 A ðus tos dep re min de ol du ðu gi bi, Zon gul dak ma den iþ - çi le ri yar dý ma git me ye ha zýr ol duk la rý ný bil dir di ler. Kar þý lýk sýz e mek çi yü re ði nin saf lý ðý, pay laþ ma bi lin ciy le.
Bir de en kü çü ðün den en bü yü ðü ne ö lü so yu cu la rý var dý, a - cý la rýn ü ze ri ne çö rek le nen.
Ça dýr sa tý cý la rý mey da na bir ma sa ku rup, pa ra la rý ol ma ya - na se net im za la ta rak ça dýr sa tý yor lar dý, ka pi ta lizm ze de le re.
Tür ki ye Ha zýr Be ton Bir li ði (THBB) 9 Þu bat’ta ba sý na yap tý ðý a çýk la ma da: “Ya pý De ne tim Ya sa sý nýn Af yon, U þak, Er - zin can gi bi 1. de -
re ce den dep rem böl ge si o lan il le - ri kap sa ma dý ðý - ný, kap sa mýn ge - niþ le til me si i çin ya pý lan u ya rý la - rýn da dik ka te a - lýn ma dý ðý ný, ka - mu bi na la rý ný Ba yýn dýr lýk ve Ýs - kan Ba kan lý - ðý’nýn de net le di - ði ni, bun lar da el - le ka rýþ tý rý la rak ha zýr la nan be - ton la rýn kul la ný - mý nýn ya sak ol - du ðu nu, an cak
Af yon dep re mi nin bu nun ak si ni gös ter di ði ni” söy le miþ tir. E vet bi ri ket ten ya pý lan ö zen siz köy ev le ri ne ve el le ka rýþ tý rý lan be to -
na gö re, ha zýr be ton mal ze me den ça lýn ma dý ðýn da! da ha da ya nýk lý - dýr. A ma 17 A ðus tos dep re min - de ha zýr be ton kul la ný lan bi na - lar ne du rum day dý(!) Pa zar la - rý nýn ge niþ le me si i çin baþ vu - rul muþ a ma he nüz ya sa çýk - ma mýþ. Fýr sat bu fýr sat bi - raz da ha uð ra þýn ya kýn da o da çý kar. Ev le ri ni zar zor se fa let i çin de ken di le ri nin yýð dý ðý in san lar da dý þar da ka lan lar ker va ný na ka tý lýr. Ka pi ta lizm ko þul la rýn da ha zýr be ton vs. pa ra - sý bu lun ma dý ðýn dan, ev ya pa ma ya ca ðý i çin. A ma bel ki de üc ret - siz di ye cek ler dir ha zýr be to na Bol va din ve çev re sin de, hak la rý - ný ye me ye lim.
Þim di ö lü so yu cu la rý nýn en bü yü ðü ne ge le bi li riz. 17 A ðus - tos dep re min den son ra ya þa nan lar, hal ka dev le tin kan e mi ci yü - zü nü çok net bir þe kil de gös ter di. A la ca ðý i çin þa hin gi bi yýr tý cý o lan dev let, sý ra gö rev le ri ni ye ri ne ge tir me ye ge lin ce kü çük bir ser çe o lu ver di. Dep re min ya rat tý ðý yý ký mýn tüm öf ke si dev le te yö nel di. Ken di si ni Ve li Gö çer gi bi bir kaç mü te ah hi ti tu tuk lat tý - rýp ce za e vi ne gön de re rek ve bu nun gi bi ma nev ra lar la kur tar ma - ya ça lýþ tý. Fa kat na fi ley di hep si.
Ha zýr lýk sýz ya ka - lan mýþ tý. Tüm bu ya þa n an lar dan müt hiþ bir kor - ku ya ka pýl dý lar.
MÝT’i, Kriz Ma - sa la rý, po li si, si - vil fa þist le ri, as - ker le ri dep rem böl ge si ne yý ða - rak ön lem al mak zo run da kal dý lar.
17 A ðus tos dep - re mi hal kýn bi lin - cin de kök lü bir sýç ra ma ya rat tý.
Bu nu en gel le ye - me di ler. Fa kat ya þa nan lar dan ders çý kar dý lar. Dep rem den he - men son ra ZO RUN LU DEP REM SÝ GOR TA SI’ný gün de me
