ani arın

(1)

B i b I i o g r a f i

P E R S P E K T İ F

Yüksek mühendis mektebi profesörlerinden ve Üniversite matematik enstitüsü doçentlerinden Ferruh Şemin'in Raoul Bricaıd'dan tercüme ettiği bu eser Yüksek Mühendis mektebi talebeleri için hazırlanmış olup (Perspektif) in esaslarını açık, sarih bir lisanla İzah etmektedir. Kitap yeni matematik terimlerile yazılmıştır. Türkçe mukabili bulunmıy ani arın ise bey-nelmilel kabul edilmiş matematik terimleri konulmu-tur.

Basit usullerle perspektifin ana hatlarını izah eden bu kitabı mimarlara tavsiye ederiz.

A Y A S O F Y A ( A Ğ Y A S O F i A )

Yazan : ALİ SAMİ BOYAR Ayasofya Müzesi Müdürü

1943

Ayasofya müzesi müdürü Ressam Ali Sami Bo-yar bu. isimle bir eser neşretmiştir. Bir formadan ibaret ve içinde müellifin yaptığı müteaddit renkli

aqu-arel'leıi havidir. Ayasofya hakkında bir Türk müellifi tarafından yazılmış ilk eser olması dolayısile şayanı dikkat ve tetkikdir. Birkaç yıldanbari Ayasofya mü-zesi müdürlüğünü yapmakta olan ressam Ali Sami dünyaca meşhur bu âbideyi kısa telhislerle muhtelif yönlerden tetkike muvaffak' olmuştur.

Bu itibarla Ayasofya hakkında doğru ve müc mel bilgi edinmek istiyenlere bu kitabı tavsiye ede-riz.

Ş E H İ R L E R İ M İ Z İ N G E L İ Ş M E P R O B L E M L E R İ

(Die Entvvicklungsprobleme unserer Stiidte) Prof. Ernest Reuter

1943

Ankara dil ve tarih - Coğrafya fakültesi dergi-sinde çıkan ve ayrıca bir broşür halinde neşredilen bu küçük risalecik, dünyada şehirlerin son asırda ge-çirdiği inkişaf ve tekâmülü kısaca anlatmakta, şehir-lerin hayatına tesir eden içtimaî, iktisadî malî mües-sirlerden bahsetmektedir. Dünya şehirlerinin bugün-kü durumundan psikolojik ve sosyolojik neticeler beklemek icap ettiğinden bahsetmekte, bugüne kadar alınan tecrübelerden, kasabalarımız ve şehirlerimizin en rasyonel şekilde istifade etmeleri imkânlarını a-raştırmaktadır. Bu kıymetli yazıyı şehir mevzuları ile uğraşanlara tavsiye ederiz.

E N T E R E S A N Y A Z İ L A R Son zamanlarda muhtelif mecmua ve günde-lik gazetelerde yapı ekonomisi üzerine değerli ya-zılar çıkmaktadır. Bu cereyan bizi sevindirmektedir. Bu kıymetli yazılardan bir kısmı şunlardır. (Dr. Muh-lis Ete) nir, Ulus gazetesinin 1 8 / 6 / 9 4 3 tarihli nüsha-sında! (Türkiyede çimîiıto sanayiine bir bakış), ye-ni çıkmağa başlıyan (Türk ekonomisi) dergisinde

(Şefik Bilkur) un (Türkiyede ve dünyada mesken siyaseti) adlı kıymetli birer etüdleri vardır. Bu gibi neşriyatın devamını candan beklemekteyiz.

H a b e r I e r :

Son zamanlarda Millî Müdafaa Vekâleti inşaat dairesi yaptıracağı bazı binaların projelerini yüksek mimar ve mühendisler arasında açtığı münakaşa ile tanzim ettirmeğe karar vermiş ve bazı işleri bu ,şekil-de münakaşaya koymuştur. Kendi bürolarının ihzara vakit bulamadıkları projeleri hariçteki mimar ve mü-hendislere yaptırmak fikri ne kadar yerinde bir karar isft bu iş için kabul edilen (münakaşa şekli yanlıştır. Nitekim son zamanlarda münakasası yapılmış olan bir

kaç proje işinin rçuhammen bedelinden ,% 60 derece-sinde bir tenzlâita uğradığı görülmüştür.

(2)

e-<

kette mimarları tatmin edecek derecede iş mevcut ol-mamasıdır.

Fakat her ne sebeple olursa olsun bu şekilde ha-reket edildiği takdirde projelerin mükemmeliyetine halel geleceği gibi kırık fiyatlarla iş kabul eden arka-daşlar da büyük maddî fedakârlıklara katlanacaklar-dır.

Bu meseleyi hal için işler münakaşa yolu ile de-ğil büro sahibi mimarları davet ederek mimarî ijcret-ler tarifesi mucibince hususî şekilde tevdi •edilmelidir. Eğer kanunlarımız bu şekle imkân vermiyorsa kolay-lıkları araştırmak, hem devlet dairelerinin hem de mi-marı teşekküllerin vazifesidir.

Proje tanzimi işlerinin münakaşa yolile yapıldığı tek bir memleket yoktur.

Güzel San'atler birliği resim sergisi.

Her sene açılması mutad olan Güzel San'atler Birliği resim şulbesi sergisi Galatasaray lisesi binasın-da açılmıştır.

Ö Elişleıi sergisi

Galatasaray lisesi binası içinde İstanbul halkevi tarafından bir elişleri sergisi açılmıştır. Bu sergide, kü-çük sanatlara ait el ile yapılan muhtelif branşlarda nanat işleri vardır.

Bu meyanda derneklerin, hususî teşekküllerin işleri olduğu gibi ceza evlerindeki mahkûmlar tarafın-dan da yapılan küçük san'at işleri vardır. Sergi alâka uyandırmıştır.

Türk Ressamlar ve Heykeltraşları Birliği ser-gisi.'

Geçen sene teşekkül eden Türk Ressamlar ve Heykeltraşları Birliği güzel san'atler akademisinde ilk sergilerini açmışlardır. Birlik muhtelif nesillere ait bir çok ressam ve heykeltraşı bir araya top-lamıştır. Hâlem Reis İbrahim Çallıdır. Birlik kalabalık azası ile diğer zümreleden daha kuvveti bir teşekkül meydana koyacağını vadediyor.

Minyatür sergisi: Kadıköy Halkevi tarafın-da Bayan Mihriban Sözerin eserlerinden mürekkep

bir minyatür sergisi açılmıştır. Bu münasebetle güzel

san'aitler akademisi profesörlerinden Süheyl Ünver

bir konferans vermiştir. Sergide san'atkâr Mihriban

Sözçr'in eserleri büyük bir alâka uyandırmıştın.

Alâka görmeyen iki müsabaka.

JVlaarif Vekilliği ilk öğretim umum müdürlüğü tarafından 5 haziranda açılıp 14 temmuzda müddeti biten Ereğli civarında İvriz, Yıldızeli kazasında Pa-mukpınarda yapılacak iki köy enstitüsü proje müsa-bakası müddetin çok kısa olmasından dolayı

mimar-lar sırasında kâfi alâka görmemiş bu sebepten bu

mü-sabakalardan birine yalnız üç değerine de yalnız beş mimar iştirak etmiştir. Halbuki geçen yıllarda açılan müsabakalara pek çok mimar iştirak etmişti.

x Bu müsabakaların her ikisinin de birinciliğini yük sek mimar Emin Necip Uzman ile Yüksek Mühendis Mukabil Gökdoğan ve, yüksek mimar Eyüp Asım Kö-miircüoğlunun müştereken yaptıkları projeler ile her iki müsabakanın ikinciliğini de yüksek mimar Orhan Safa ve Kemal Ahmet Arunun müştereken yaptıkları projeler kazanmıştır. Genç mimarları bu muvaffaki-yetlerinden dolayı tebrik ederiz.

- Çanakkale Şehitler âibidesi müsabakası üç ay uzatılmıştır. Müsabaka müddeti 1 / 1 2 / 1 9 4 3 tarihin-de bitecekti^

fâ Ressam Kemal Zeıen tarafından Beyoğlunda Basın Birliği binasında bir resim sergisi açılmış ve bü-yük alâka görmüştür.

Erzincan âbidesi müsabakası neticelendi. Mü-teaddit temditlere uğrayan bu müsabaka sona ermiş ve birinciliği Ratip Acıdoğu ikinciliği Kâmil Sonat üçüncülüğü Hakkı Atamulu ve yüksek mimar Eyüp Asımın müşterek projeleri kazanmıştır,

# Müsabaka: Maarif Vekilliği tarafından ilk o-kul öğretmenleri yapı kooperatifi için öğretmen evleri projeleri yüksek mimarlar arasında müsabakaya ko-nulmuş ve neticelenmiştir. Birinciliği Y Mimar Eyüp Kömürcüoğlunun projesi kazanmıştır

0 Mimar Vietto Violi tarafından Güzel San'at-ler Akademisinde spor mimarisi mevzulu bir kon-ferans verilmiştir. Bu konkon-feransta Mimar İtalyada yapmış olduğu muhtelif ipodrom vesair spor saha-larının projeksiyonlarını göstermiştir.

Bakırköy çimento fabrikasına hükümetçe el kondu.

Devletçe görülen lüzum üzerine Bakırköy çi-mento fabrikasına el konmuştur. Bu münasebetle Sü-mer Bank tarafından bu işletmeye 1,000,000 lira ser-maye tahsis edilmiştir.

İstanbul Türk Yüksek Mimarlar birliği tara-fından, İstanbul radyosile mimarî konferanslar veril-mesi hakkında bir anlaşma yapılmıştır. Konferanslar

(3)

# İstanbul belediye reisliği şehir meclisinin geçen içtima devresine, şehrin plânının ikinci ve üçüncü 5 yıllık imar sahaları içinde bulunan istimlâke tâbi ar-saların sahiplerinin mağduriyete uğramamaları ve bu gibi yerlerde basit ve muvakkat inşaata müsaade e-dilmesi, için bir teklifte bulunmuş, ve buı teklif şehir inşaat talimatnamesine ek olarak tadilen meclisten a-şağıda'ki şekilde kabul edilerek çıkmıştır.

Madde 1 — Müstakbel şehir haritası imar plânı içinde olup da imar plânına göre yol genişletilmesi, yeniden yol açılması, meydan ve yahut yeşil saha ya-pılması takarrür etmiş sahalarda bina inşasına ruhsat verimesi, bina yapılmak istenen mahallin vaziyet plâ-nının yapı yollar kanununun 3 üncü maddesinde yazılı şehir plânına uygun olduğunun bittetkik tahak-kukuna bağlıdır. Şehir plânına uyğun olmayan yer-lerde mezkûr kanunun 1 1 inci maddesinin sarahati veçhie bina inşasına ruhsat verilemez. Bu yerler is-timlâke tâbidir.

Madde 2 Birinci madde şümulüne giren ve ötedenberi bağ, bahçe, bostan veya tarla olarak kul-lanılan gelenlerin istimlâk muamelesi, bu gayri men-kullerin bulundıukarı mıntakalarda imar plânının tat-biki sırasında yapılacak ve o zamana kadar istimal ve intifa tarzının değiştirilmesine müsaade edilmiyecek-tir. Bu gayri menkullerin içindeki binalar da bu hük-me tâbidir. 'Ancak tadilât yapılmaksızın tamir edile-bilirler.

Madde 3 — Birinci beş senelik imar programı haricinde kalan bu gibi mahaller münferit bina saha-larında ise ahşap veya âdi kâgir ve bitişik bina rnın-takalarında iseler âdi kâgir olmak üzere ve Daimi

en-cümen kararile ancak® bir bodrum ve bir kattan iba-ret bina inşasına ruhsat verilemez ve keza beton ar-me bina inşa olunamaz.

Binaların arsaları irtifa aldıkları cadde ve sokak seviyesinden münhat olduğu takdirde arka cepheleri dahi bir bodrum ve bir kattan fazla olamaz.

H A L K E V İ M Ü S A B A K A S İ

0 Çanakkale Halkevinin projelerinin tanzimi Türk mimar ve mühendisler arasında müsabakaya

ko-nulmuştur. I Birinciye. 1 500 ikinciye 1 000 üçüncüye 750

dör-müddeti 15/1 1 / 9 4 3 de bitecektir: Şartname ve plân-de 300 lira verilerek satın alınacaktır: Müsabakanın düncüye 500 lira mükâfat verilecek ayrıca iki proje. C : H. P. genel sekreterliği tarafından verilmektedir. Bu güzel ve iyi tanzim edilmiş müsabaka mimarları-mız arasında büyük bir alâka uyandırmaktadır

$ Otomatik telefon santrali binası proje müsa-bakası. ; ' ,