KIBLE TAYİNİ

(1)

SAİT TANRIÖĞEN - MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ

KIBLE TAYİNİ

C: Kutup Noktası G: Greenwich

A: Bulunduğumuz yer (Kıble tayini yapılacak nokta B: Kâbe

t = B-A = 

VERİLENLER:

A noktasının ve Kâbe’nin Coğrafi koordinatları

A: A noktasının ENLEMİ

A: A noktasının BOYLAMI

B: Kâbe’nin ENLEMİ =23.8056^g = 21 25’ 30”

B: Kâbe’nin BOYLAMI =44.2500^g = 39 49’ 30”

İSTENEN:

A noktasından B noktasına (Kâbe’ye) semt açısı

ÇÖZÜM (FORMÜLLER) :

Kıble tayini ABC küresel üçgeninin çözümünden ibarettir.

Önce Boylam farkları veya C açısı bulunur.

∆𝝀 = 𝝀_𝑩− 𝝀_𝑨 a kenarı bulunur 𝒂 = 𝟏𝟎𝟎^𝒈− 𝝑_𝑩 b kenarı bulunur 𝒃 = 𝟏𝟎𝟎^𝒈− 𝝑_𝑨

Kenar kosinüs teoreminden c kenarı bulunur 𝒄𝒐𝒔 𝒄 = 𝒔𝒊𝒏 𝒂. 𝒔𝒊𝒏 𝒃. 𝐜𝐨𝐬 ∆𝝀 + 𝒄𝒐𝒔 𝒂. 𝒄𝒐𝒔 𝒃

Sinüs teoreminden A açısı bulunur

𝐬𝐢𝐧 𝑨 =𝐬𝐢𝐧 𝑪. 𝐬𝐢𝐧 𝒂 𝐬𝐢𝐧 𝒄 Kıble Açısı = 200^g – A

Önemli Hatırlatma:

Kıble tayini çözüm formülleri GRAD biriminde hazırlanmıştır.

Bulunduğumuz yerin Coğrafi

Koordinatlarını GRAD birimine

çevirerek çözümler yapılmalıdır.

(2)

SAİT TANRIÖĞEN - MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ

KONUYLA İLGİLİ ÖRNEKLER

ÖRNEK 1:

Enlemi 43,1180^g kuzey, boylamı 29,9950^g doğu olan Aliağa (– İzmir) Mezarlık Cami’nin Kıble tayinini yapınız.

ÇÖZÜM 1:

A: 43,1180^g kuzey Aliağa Mezarlık Cami

A: 29,9950^g doğu

B: 23.8056^g kuzey Mekke

B: 44.2500^g doğu

∆𝝀 = 𝝀_𝑩− 𝝀_𝑨 = 𝟒𝟒. 𝟐𝟓𝟎𝟎^𝒈 − 𝟐𝟗, 𝟗𝟗𝟓𝟎^𝒈= 𝟏𝟒, 𝟐𝟓𝟓𝟎^𝒈 𝒂 = 𝟏𝟎𝟎^𝒈− 𝝑_𝑩 = 𝟏𝟎𝟎 − 𝟐𝟑. 𝟖𝟎𝟓𝟔 = 𝟕𝟔, 𝟏𝟗𝟒𝟒^𝒈

𝒃 = 𝟏𝟎𝟎^𝒈− 𝝑_𝑨 = 𝟏𝟎𝟎 − 𝟒𝟑, 𝟏𝟏𝟖𝟎 = 𝟓𝟔, 𝟖𝟖𝟐𝟎^𝒈 𝒄𝒐𝒔 𝒄 = 𝒔𝒊𝒏 𝒂. 𝒔𝒊𝒏 𝒃. 𝐜𝐨𝐬 ∆𝝀 + 𝒄𝒐𝒔 𝒂. 𝒄𝒐𝒔 𝒃

𝐜𝐨𝐬 𝒄 = 𝐬𝐢𝐧 𝟕𝟔, 𝟏𝟗𝟒𝟒 × 𝐬𝐢𝐧 𝟓𝟔, 𝟖𝟖𝟐𝟎 × 𝐜𝐨𝐬 𝟏𝟒, 𝟐𝟓𝟓𝟎 + 𝐜𝐨𝐬 𝟕𝟔, 𝟏𝟗𝟒𝟒 × 𝐜𝐨𝐬 𝟓𝟔, 𝟖𝟖𝟐𝟎 𝐜𝐨𝐬 𝒄 = 𝟎, 𝟗𝟑𝟔𝟐𝟐𝟖𝟔𝟏𝟖 → 𝒄 = 𝟐𝟐, 𝟖𝟓𝟖𝟑^𝒈

𝐬𝐢𝐧 𝑨 =𝐬𝐢𝐧 𝑪. 𝐬𝐢𝐧 𝒂

𝐬𝐢𝐧 𝒄 = 𝐬𝐢𝐧 𝟏𝟒, 𝟐𝟓𝟓𝟎 × 𝐬𝐢𝐧 𝟕𝟔, 𝟏𝟗𝟒𝟒

𝐬𝐢𝐧 𝟐𝟐, 𝟖𝟓𝟖𝟑 = 𝟎, 𝟓𝟖𝟖𝟐𝟒𝟗𝟑𝟓𝟑 → 𝑨 = 𝟒𝟎, 𝟎𝟑𝟔𝟓^𝒈 Kıble Açısı = 200^g – A = 200 – 40,0365 =159,9635^gbulunur.

ÖRNEK 2:

Köprübaşı (Manisa) Temrek Camii’nin Kıble tayinini yapınız.

ÇÖZÜM 2:

A: 43,1180^g kuzey Köprübaşı Temrek Cami