(FZM 109, FZM111) FİZİK -1
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU
İÇERİK
+ Eğik Atış
+ Düzgün dairesel hareket
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II 2
February 5-8, 2013
❑ Konum
❑ Ortalama hız
❑ Anlık hız
❑ aynı yönde olmak zorunda değiller j
y i
x t
r ! ( ) = ˆ + ˆ
j a i
a dt j
i dv dt
dv dt
v d t
t v
a
x y x yt
ˆ ˆ
ˆ lim ˆ
)
(
0= = + = +
Δ
= Δ
→
!
! !
j v
i v
t j i y
t x t
v
avgr ˆ ˆ
avg xˆ
avg yˆ
,
,
+
Δ = + Δ Δ
= Δ Δ
= Δ
! !
j v i
v dt j
i dy dt
dx dt
r d t
t r
v
x yt
ˆ ˆ
ˆ lim ˆ
)
(
0= = + = +
Δ
= Δ
→
!
! !
dt v
x≡ dx
dt v
y≡ dy
2 2
dt x d dt
a
x≡ dv
x=
22
dt y d dt
a
y≡ dv
y=
) ( and
), (
, v t a t
(t)
r ! ! !
İKİ BOYUTTA ÖZET
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
❑ Her boyuttaki hareketler bağımsız bileşenlerdir
❑ Sabit ivme denklemleri
❑ Her boyutta sabit ivme denklemleri
■
t = 0 hareketin başlama zamanı
■
a
xve a
ysabit
■
Başlangıç hızı Başlangıç yerdeğiştirme ;
February 5-8, 2013
t a v
v ! ! ! +
= 0 2 1 2
0 t a t v
r
r ! ! ! !
+
=
−
t a v
v y = 0 y + y
2 1 2
0
0 v t a t
y
y − = y + y
) (
2 0
2 0
2 v a y y
v y = y + y −
t a v
v x = 0 x + x
2 1 2
0
0 v t a t
x
x − = x + x
) (
2
02 0
2
v a x x
v
x=
x+
x−
j a i
a
a ! =
xˆ +
yˆ
j v i
v
v
xˆ
yˆ
0 0
0
= +
! r x i ˆ y ˆ j
0 0
0
= +
!
İKİ BOYUTTA HAREKET
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
5
EĞİK ATIŞ
Bir mermi, yüksek bir yerden
bırakıldığında Dünya'nın yerçekiminin etkisi altında iki boyutlu hareket
eder;
yolu bir paraboldür.
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
Copyright © 2009 Pearson Education, Inc.
EĞİK ATIŞ
Yatay Hareket:
•Ivme yok
•Hareket boyunca hızın v
xbileşeni sabit kalır
•Yatay eksendeki menzil 45°
için maksimumdur.
Dikey hareket:
•Sabit ivme yerçekimi g
•En yüksek noktada v
y=0
❑
Başlangıç noktasında hız v
0x ve y bileşenlerine sahip olabilir.
■
v
0xhareket boyu genelde sabittir
■
v
0ysürekli değişir
0 0
0
v cosθ
v
x=
0 0
0
v sinθ
v
x=
Yatay Dikey
gt v
v y = 0 y −
2 2
0 1
0 v t gt
y
y = + y −
x
x v
v = 0
t v
x
x = 0 + 0 x
g h v
2
sin
2 02
0
θ
=
h
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
Copyright © 2009 Pearson Education, Inc.
Yatay ve dikey hareketleri ayrı ayrı analiz ederek anlaşılabilir.
EĞİK ATIŞ
eğik atış
serbest düşme
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
8
DÜZGÜN DAİRESEL HAREKET
Sabit hız veya
Hızın büyüklüğü sabit
Bir daire boyunca hareket:
Hızın yönü değişiyor
DÜZGÜN DAİRESEL HAREKET
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
9
DÜZGÜN DAİRESEL HAREKET
Yön: Merkezcil ivme vektörü her zaman dairenin ortasına işaret eder ve nesne hareket ettikçe yönü sürekli değiştirir.
Hız:
Büyüklük: sabit v
Hızın yönü daireye teğet İvme:
Büyüklük:
hareket çemberinin merkezine doğru yönlendirildi Periyot:
partikülün bir tam devri için gereken zaman aralığı
r a
cv
2
=
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
10
DAİRESEL HAREKET
Toplam ivme Teğetsel ivme
Radyal ivme
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II
KAYNAKLAR
1.Fen ve Mühendislik için Fizik Cilt-2, R.A.Serway,R.J.Beichner,5.Baskıdan çeviri, (ÇE) K. Çolakoğlu, Palme Yayıncılık.
2. Üniversite Fiziği Cilt-I, H.D. Young ve R.A.Freedman, (Çeviri Editörü: Prof. Dr. Hilmi Ünlü) 12. Baskı, Pearson Education Yayıncılık 2009, Ankara.
3. Gary D., Physics 111: Mechanics Lecture 3, NJIT Physics Department
Dr. Çağın KAMIŞCIOĞLU, Fizik I, İki Boyutta Hareket -II 11