BUyük ailenin gece görünüşü.
İzmir fuarı hakkında görüşler
Panayırı umumî görünüşü itibarile tetkik ederken mu- vaffak olunmuş ve olunmamış parçaları ayırmadan evvel umumi plâna göre paviyonların kuruluş ve bölümlerin- deki taksimatında duralım.
Panayırın plânı sergicilik bakımından değil, fakat bu gibi işlerde bulunması lâzım olan anlayış bakımından da böyle bir işi kavrıyacak kadar geniş düşünebilen bir mimar tara- fından yapılmadığını ilk bakışta gösterir.
Serginin bütün sıkleti sola verilmiş olan bu plânda ne paviyonların sergiye vereceği şeklin güzelliği aranmış ve ne de sergiyi zenginleştirecek bir manazır düşünülmüştür.
Sonra da sergiye büyük ve geniş bir manazır temin etmek için yerleri değiştirilen ecnebi paviyonları sergi merkezinden uzakta, umumî gelip gidişin dışında kalmıştır.
Büyük plânda görülen bu kompozisyon hatası kendisini derhal panayır gazinosunda da gösterir.
Bu gazino panayırı kavrıyan iki kolun merkezdeki bü- yük salonile monumantal bir yapı olması düşünülerek yapıl- mış, fakat beklenilen monumantal karakter olmadığı gibi ga- zino ihtiyacını tam karşılıyamıyacak kadar teknik hataları
Büyük kapı nisbetleri yanlış, çok açık ve geniş bir kavi- sin altında ezik köprü ayakları gibi durmaktadır. Panayıra gi- rer girmez ortaya dikilmiş olan ve Kültür parkının kuruluş târihi göstermek gayesile yapılmış olan nur kulesi ışığının az- lığı ile sönük bir mum gibi kalmaktadır.
Paviyonlar: Genç mimar Emin Necibin İnhisarlar pa- viyonu, Mimar Seyfinin Sümer Bank paviyonu, Mühendis Azizin her sene olduğu gibi bu seneki (Turyağ) paviyonu ve dekoratör Vedadın İstanbul ve deri işleri paviyonu, Arif Bur- hanın Mısır paviyonları panayırın en güzel parçalarıdır.
Küçük paviyonlar arasında genç dekoratör Ertuğrul Ari- fin Zingal paviyonu cephesi, detayları, yazı ve iç kompozis-
yonu itibarile en güzellerden biridir. İzmir Şark sanayi şir- ketinin paviyonu da bir zevk eseridir.
Eti Bank paviyonu orijinal iç ve güzel buluşları olan bir paviyon, bilhassa ziyaretçileri Türk madenleri hakkında ten- vir edecek grafik, harita, ve nümuneler bir bilgi ile teşhir edil- miş.
9 Eylül panayırı Kültür parkın içinde kurulmuş ve mun- tazam bir kontralle ile kondona bağlanmıştır.
Antrenin ağır ve ezici heybetine rağmen geçitler dar ve sıkıntılıdır. İçeride geniş iki yol büyük bir meydanla nihayet bulmaktadır. Yolun sağ tarafında; takriben' elli metre geniş- liğinde bir Peluz bırakılmış ve gerisine ecnebilere mahsus pa- viyonlar yerleştirilmiştir. Bu paviyonlar Peluzun arasından geçen tâli yollarla ana yola bağlanmıştır.
Ana yolun sol tarafında ise; yekdiğerine tamamen biti- şik ve arasında hiç bir tecanüs olmıyan paviyonlar mevki al- mıştır.
Geniş yolun nihayetlendiği büyük meydanı, ziyaretçilere mahsus gazino ile, Sümerbank, İnhisarlar ve şeker fabrikala- rına ait, nisbeten büyük ve muntazam paviyonlar çerçeve'e- miştir. Esasen 1936 Fuarının milli ve artistik bakımdan dik- kate değer eserlerini de bu üç paviyon teşkil eder.
Ana yoluri sol tarafındaki paviyonların arkası ikinci de- recedeki ticarethanelere ve küçük esnafa tahsis edilmiştir ki bu kısım tamamen sıkışık bir çarşı manzarası arzetmektedir.
Sıkışık ve iltisaklı paviyonlardan mümkün olduğu kadar sarfı nazar edilmesi ve bu mecburiyetin hissedildiği yerlerde meselâ: (küçük esnafa tahsis edilen kısımlarda, küçük pavi- yonlarda) intizam ve tecanüse, yeknasak ve müşterek pavi- yonlar tesisine fazla ehemmiyet verilmesi önümüzdeki Fuarlar için en büyük temennimizi teşkil eder.
M. ÇİZ-ER
