Dikili Belediye Başkanı Osman Nuri Özgüven ile eski belediye başkanı, belediye meclis üyeleri ve belediye çalışanları ücretsiz ve indirimli su tarifesi uygulamaktan suçlandıkları davadan beraat ettiler.
10 tona kadar suyun ücretsiz sağlanması, belediye çalışanlarına % 50 indirimli su tarifesi uygulanması ve ödenmemiş su faturalarındaki gecikme zamlarının affedilmesine ilişkin belediye meclis kararları nedeniyle, kamuyu zarara
uğratarak görevlerini kötüye kullandıkları gerekçesiyle haklarında kamu davası açılan Dikili Belediye Başkanı Osman Nuri Özgüven ile birlikte eski belediye başkanı, belediye meclis üyeleri ve belediye çalışanlarının yargılandığı dava sonuçlandı.
Dikili Asliye Ceza Mahkemesi'nde bugün yapılan duruşmada, geçen celse dava dosyasına gelen yasanın
muafiyetlerine ilişkin çıkartılan bakanlar kurulu kararnameleri değerlendirildi. Osman Nuri Özgüven'in müdafii olarak dilekçelerimizi sunduk, itirazlar ve savunmaları hem yazılı olarak hem de sözlü olarak yaptık.
Ardından esas hakkındaki mütalaasını açıklayan Cumhuriyet Savcısı "...sanıkların eylemlerinde su borçlarının tahsili amacıyla ve su tasarrufunu sağlamak için kamu yararı düşünülerek gerçekleştirdikleri anlaşıldığından, kasıtları bu şekilde nitelendirildiğinden sanıkların ayrı ayrı beraatlerine karar verilmesi..."ni istedi.
Savcının bu mütalaasına denecek bir söz kalmamıştı, kamu yararı vurgusuyla iki yıldır süren dava sürecinde bizim yaptığımız savunmalar savcılıkça da kabul edilmişti, mütalaa kamu yararına olmuştur.
Bunun üzerine mahkeme son kararını açıkladı: Tüm sanıkların beraatine.
Mahkemenin kararının gerekçesi henüz yazılı değil, gerekçeli karar üzerine ayrıca yazacağım. Ancak, hemen
söyleyelim ki, bu kararla, suya erişim hakkını sağlamanın suç olmadığı, kamu hizmetlerinin ticari işletmecilik mantığı ile değil, kamu yararı gözetilerek yapılması gerektiği yargı kararı ile de kabul edilmiştir.
Bu karar üzerine herkesin su hizmeti veren belediyesinden "en az gereksinimi olan suyu ücretsiz sağlamasını" isteme hakkı doğmuştur. Aynı zamanda "kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereğişletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz" kuralını, içeren 4736 Sayılı Yasanın 1/1. maddesinde, suya erişim hakkı konusunda yargı kararı ile bir muafiyet yaratılmış oldu.
Umarız ki bu karar suyun ticarileştirilmemesi mücadelesine önemli katkısı olur. Av.Arif Ali Cangı
İzmir
DİKİLİ ASLİYE CEZA MAHKEMESİ SAYIN YARGIÇLIĞINA Dosya No : 2008/118 Esas
Açıklama Sunan
Sanık : Osman Nuri Özgüven Müdafi : Av. Arif Ali Cangı
Dilekçe Konusu : 12.03.2010 tarihli duruşma ara kararı gereğince Başbakanlık’tan gelen kayıtlar hakkında açıklamalarımızın sunulmasıdır.
Kararnamelerle; yasanın toplumsal yaşamın gereksinimlerine ters düştüğü ortaya çıkmıştır;
Başbakanlık’tan gelen kayıtlardan anlaşıldığına göre; 4736 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 19 Ocak 2002 tarihinden bu yana, yasanın 1. maddesinin 4.fıkrası gereğince, Bakanlar Kurulu tarafından “kamu kurum ve kuruluşlarınca
üretilen mal ve hizmetler için ücretsiz veya indirimli tarife uygulanamaz” kuralından muafiyet getiren toplam 74 kararname çıkartılmıştır.
Kararnamelerde, yasadan muaf tutulan kişileri, kurumları ve konuları sınıflandıracak olursak;
• 11 Tane; Dini Bayram tatili nedeniyle bayram süresince otoyollar ve boğaz köprülerinden yararlananlar,
• 11 Tane; Dini Bayram tatili nedeniyle bayram süresince, belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerce yürütülen toplu taşıma hizmetlerinden yararlananlar,
• 6 Tane; Formula 1 Yarışı nedeniyle, otoyol geçişleri,
• 3 Tane; Yeşil Kartlıların yararlanacaklara sunulacak sağlık hizmetleri,
• 3 Tane; SSK, Tarım İşçileri Sigortaları Kanunu kapsamına giren kişilere birinci basamak sağlık kuruluşlarınca verilen; ana sağlığı hizmetleri, çocuk Sağlığı hizmetleri, Aile Planlaması Hizmetleri, Okul Sağlığı Hizmetleri, Adli Tabilik Hizmetleri, Verem ile Savaş Hizmetleri, Verem aşısı, Sıtma ile savaş hizmetleri, Kamu sağlığının
korunmasına ilişkin hizmetler,
• 3 Tane; ticari niteliği haiz olmaksızın, ülke tanıtımı amacıyla yapılacak çalışmalar yapan kişiler ve kurumlar, • 2 Tane; Belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerce yürütülen toplu ulaşım hizmetlerinden yararlanan eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı, emniyet hizmetleri sınıfı personeli, PTT bünyesinde görev yapan postacılar, dağıtıcılar ile basın kimlik kartı sahipleri ve belediye zabıtası kadrosunda görev yapan personel • 2 Tane; Elektrik abonesi bazı kişi ve kuruluşlar,
• 2 Tane; Envanterinde bulunan araçların egzoz emisyon ölçümlerinin yaptırılmasında Türk Silahlı Kuvvetleri, • 2 Tane; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde kalan İzmit Doğu-Kandıra-Körfez ücret toplama istasyonlarının birbiri içerisinde araçlarıyla giriş ve çıkış yapanlar
• 1 tane; gaziler, şehit ve gazi dul ve yetimleri, özürlüler, öğrenciler ve 2022 Sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkındaki kanun kapsamındaki kişiler,
• 1 Tane; Orman Kanununun bazı maddeleri kapsamındaki, Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Yasa, Gecekondu Kanunu ve İlköğretim ve Eğitim Kanunun 71.Maddesi kapsamına giren hak sahipleri,
• 1 Tane; Harcırah Kanunu’nun 48 inci maddesi hükmü uyarınca verilmekte olan seyahat kartları sahipleri, • 1 Tane; Mersin ve Taşucu limanlarından giriş ve çıkışlarda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde görevli Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ve bunların eş ve çocukları ile erbaş ve erler
• 1 Tane; Tasfiye İşletme Müdürlükleri Terminal ve Tesis Hizmetleri Tarifesi’nde yer alan hükümlere göre muafiyetlerden yararlananlar
• 1 Tane; Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün bazı hizmetlerinden yararlanacak kişiler, • 1 Tane; TCDD personeli ve diğer bazı kişilerin demiryollarında seyahatlerinde,
• 1 Tane; Temel amacı tıp eğitimi olan üniversite hastaneleri ile diğer sağlık kuruluşlarında tıp eğitimine katkı sağlamak amacıyla “eğitim vakası” olarak tedavi gören hastalar
• 1 Tane; Atatürk Kültür Dil Tarih Yüksek Kurumu ile Bağlı Kuruluşlar Telif Hakkı, Yayın ve Satış
Yönetmeliği’nde belirlenecek esaslar çerçevesinde ücretsiz yayın dağıtımından ve indirimli satışından faydalanacak olanlar,
• 1 Tane; Mera Kanunu kapsamında yapılan tespit, tahdit ve tahsis çalışmalarında kullanılmak üzere Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatından temin edilen bilgi, belge ve haritalardan yararlananlar
• 1 Tane; Türk Telekom A.Ş. ve TRT Kurumu verici istasyonlarında kurulu bulunan alt yapı imkanlarından yararlanmada TSK, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü,
• 1 Tane; 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde yer alan kurum ve kuruluşlarca işletilen telsiz, televizyon, radyo veya uydu haberleşme istasyonlarını istasyon sahibi kuruluşlarla yapılacak protokoller çerçevesinde kullanılan ve haber alma, istihbarat, güvenlik, savunma, sivil savunma, sağlık ve eğitim hizmetlerini yürüten kamu kurum ve kuruluşları ile Kanunun 1 inci maddesindeki kuruluşlarca hizmetlerine ihtiyaç duyulduğu belirlenen ve 2908 sayılı Dernekler Kanununa göre kamu yararına çalışan dernek statüsü kazanmış gönüllü teşekküller,
• 1 Tane; 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesi kapsamındaki kurum ve kuruluşların bina, arsa ve arazilerinde sivil savunma ve güvenlik amaçlı kurulan ikaz ve alarm sistemlerinden yararlananlar,”
• 1 Tane; 4697 sayılı Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesi kapsamında çiftçilere yapılan doğrudan gelir desteği ödemeleri için kayıt sistemi oluşturulması amacıyla gayrimenkullere ilişkin olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce verilecek kayıt ve belge örneklerinden yararlananlar,
• 1 Tane; Okul, cami, hastane, spor tesisleri, sağlık ocağı, karakol, Hükümet binası gibi kamu hizmetlerine ayrılan veya TSK’ne ait tesislerle Türkiye Kızılay Derneği ve SHÇEK’e ait taşınmaz mallara yönelik olarak Tapu ve
Kadastro Genel Md.nce yapılacak aplikasyon, kadastro sonrası değişiklik işlemleri ve bunların hizmetleri ile verilecek bilgi, belge ve harita örneklerinden yararlananlar, Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle yapılacak Yardımlara Dair Kanunun bazı maddeleri gereğince Tapu ve Kadastro Genel Md.nce yapılacak afet kadastrosu ve tescil işlemlerinden yararlananlar,
• 1 Tane; Suçtan dolayı soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasında sağlık durumlarının belirlenmesi amacıyla sağlık muayenesi yaptırılacak kişiler ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerince muayene, tetkik ve tedavi için resmi sağlık kurumlarıa sevk edilen tutuklu ve hükümlüler,
• 1 Tane; Sağlık Bakanlığına ait resmi ambulansların otoyol ve Boğaz Köprülerinden geçişlerinde,
• 1 Tane; Türk Ceza Kanunu’nun 201/b maddesine göre insan ticareti mağduru olduğu tespit edilen ve sağlık hizmetleri giderlerini karşılayacak durumda olmayan yabancı uyruklu hastalar, resmi sağlık kurum ve kuruluşlarınca sunulan sağlık hizmetlerinden yararlanmada,
• 1 Tane; Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca üretilen veri, bilgi ve yayınlardan yararlananlar,
• 1 Tane; İş Kanunun 30. maddesine göre istihdam edilmek üzere yetkili sağlık kuruluşlarına Türkiye İş Kurumu aracılığı ile özründen kaynaklanan çalışma gücü kaybı oranlarının tespiti için başvuran ve herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşunun güvencesi altında bulunmayan özürlü vatandaşlar
• 1 Tane; 28–29 Haziran 2004 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenecek NATO zirvesi kapsamında Türk
Telekomünikasyon A.Ş.’nin İstanbul’daki telekomünikasyon alt yapısı imkan ve hizmetlerinden yararlanmada, Dışişleri Bakanlığı,
• 1 Tane; Hiçbir sosyal güvencesi olmayan vatandaşlarımız, acil hastalık ve/veya yararlanma hallerinde Sağlık Bakanlığına bağlı 112 Acil Sağlık Hizmetleri kapsamında verilen hastane öncesi acil tıbbi yardım ve ambulans hizmetlerinden yararlanmada,
• 1 Tane; Milli güvenliği ilgilendiren konularda ve güvenlik kuruluşları tarafından şüpheli görülen ve ticari olmayan her türlü maddenin analiz edilmesine yönelik Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığının hizmetlerinden
yararlananlar,
• 1 Tane; 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca sağlık sigortası kapsamına girenler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları eş, çocuk, ana ve babaları bakımından; koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında olan ve sağlık ocakları, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri, dispanserler, acil sağlık
istasyonları, halk sağlığı laboratuvarları gibi birinci basamak sağlık kuruluşlarınca verilen; Ana Sağlığı Hizmetleri Gebe ve lohusa takipleri,Gebe aşıları ve bu takipler sırasında yapılması gereken laboratuvar tetkikleri. Çocuk Sağlığı Hizmetleri 0 ila 6 yaş arası bebek ve çocuk takipleri ve bu takipler sırasında yapılması gereken laboratuvar
tetkikleri,Fenilketonüri için kan alımı ve tetkiki.,Aile Planlaması Hizmetleri; Gebelikten korunma amacına yönelik her türlü aile planlaması yöntemi uygulaması ve kontrol muayeneleri., Okul Sağlığı Hizmetleri; Aşılar, Sağlık taramaları, Sağlık eğitimleri.Adlî Tabiplik Hizmetleri, Verem ile Sava ş Hizmetleri; Verem aşısı,m Sıtma ile Savaş Hizmetleri,,
Kamu Sağlığının Korunması ile İlgili Hizmetler; Kamu sağlığını ilgilendiren doğal afet ve salgın hastalıklar gibi olağanüstü hallerde Sağlık Bakanlığı tarafından alınan numuneler,
• 1 Tane; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün kullanımında bulunan gençlik spor saha ve tesislerinin kamu kurum ve kuruluşlarına, üniversitelere, doğal afetler nedeniyle zarar görenler ile engelliler yararına düzenlenen faaliyetlere ve gençlik ve spor kulüplerinin bilet satışı yapılmayan ve herhangi bir şekilde gelir elde edilmeyen faaliyetlerine tahsisi sonucunda, söz konusu gençlik spor saha ve tesislerinden yararlananlar,
• 1 Tane; Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığının bu Kararın yayımı tarihinde mevcut Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı Yurtiçi Ücretsiz ve İndirimli Seyahat Usulleri ve Uygulama Yönetmeliği ile Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı Ü;cretsiz ve İndirimli Uluslararası Seyahat ve Taşımalar Yönetmeliği hükümlerine göre pas bilet
uygulamalarından yararlananlar,
• 1 Tane; 11-21 Ağustos 2005 tarihleri arasında İzmir,Manisa ve Aydın illerinde yapılacak olan 23 üncü Dünya Ü;niversitelerarası Yaz Oyunları (Universiade)’nı düzenlemekten sorumlu olan İzmir Universiade Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kurulu tarafından verilen akreditasyon kartlarını taşıyan kişiler, 1-31 Ağustos 2005 tarihleri arasında mezkur illerdeki toplu taşıma araçlarından yararlanmada,,
• 1 Tane; Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar, kanser tarama ve eğitim merkezlerinde kanser tarama programı çerçevesinde mamografi filmi çekimi ile pap smear testi hizmetlerinden yararlanmada,
• 1 Tane; Ülkemizde ve dünyada meydana gelen doğal afetler nedeniyle insani yardımda bulunmak isteyen herhangi bir kişi veya kurum, Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı hizmetlerinden yararlanmada,
• 1 Tane; Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün ürettiği meteorolojik gözlem verilerinden faydalanan kamu kurum ve kuruluşları,
• 1 Tane; Herhangi bir sosyal güvencesi olmayan verem hastaları ile temaslıları; birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurum ve kuruluşları tarafından verilecek veremle ilgili tanı, tedavi, takip ve koruma hizmetlerinden
yararlanmada,
• 1 Tane; Orman Genel Müdürlüğü; 6831 sayılı Orman Kanunu ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu kapsamında yürütülen orman kadastrosu ve kadastro çalışmaları ile 2859 sayılı Tapulama ve Kadastro Paftalarının Yenilenmesi Hakkında Kanun uyarınca yürütülmekte olan kadastro ve yenileme çalışmalarında kullanmak üzere, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce sunulan her türlü harita, harita bilgi ve belgeleri ile bu çalışmalara ilişkin kontrollük
hizmetlerinden yararlanmada,
• 1 Tane; Askerlik Kanununa tabi yükümlüler, son yoklama ve askere sevkleri sırasında, resmi sağlık kuruluşlarınca verilen sağlık ve verem savaş muayene hizmetlerinden yararlanmada,
• 1 Tane; Nitelik ve miktarı çevre ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenecek olan ağaç fidanlarından
yararlanmada; 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu kapsamında ağaçlandırma ve erozyon kontrolü yapanlar, 6831 sayılı Orman Kanununun 57 nci maddesi ve 59 uncu maddesinin ikinci fıkrası ile 66 ncı maddesi kapsamında ağaçlandırma çalışması yapanlar, Orman ve ağaç sevgisi ile çevre bilincini artırmak
amacıyla çevre ve Orman Bakanlığınca veya bu Bakanlığın desteğiyle düzenlenen tören ve özel günlere fidan dikmek için katılanlar,
• 1 Tane; Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin, imalatçı-ihracatçı firmaların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacağı şeker satışlarından yararlanan C şekeri tahsisat belgesi sahipleri,
• 1 Tane; Sahil Güvenlik Komutanlığı; T.C. Devlet Demir Yolları Genel Müdürlüğü, Türkiye Taşkömürü Kurumu ve Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi tarafından sunulan liman işletmeciliğine münhasır hizmetlerden
yararlanmada,
• 1 Tane; Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 57 nci ve 64 üncü maddeleri çerçevesinde, Sağlık Bakanlığınca yayımlanan bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar listesinden aynı Bakanlıkça belirlenecek hastalıklar ve silikozis hastalığı ile ilgili olarak verilen sağlık hizmetlerinden yararlanmada hiçbir sosyal güvencesi olmayan kişiler, Kararnamelerin içeriğine ilişkin yukarıdaki dökümden de 4736 Sayılı Yasanın 1. maddesinin amacının, sağlıktan, eğitime tüm kamusal hizmetlerin ücretli hale getirilmesi olduğu görülmektedir. Ancak toplumsal yaşamın, yasanın uygulanmasını olanaksız kıldığı noktalarda Bakanlar Kurulu tarafından kararnameler çıkartılarak, sorun çözülmeye çalışılmıştır.
Kararnameler, 4736 Sayılı yasanın 1. maddesinin anayasaya aykırı olduğu itirazlarımızın ne kadar haklı ve yerinde olduğunu göstermektedir.
Kararnamelerle tanınan muafiyetler, hükümetlerin siyasi tercihlerine göre kararlaştırılmıştır. Şayet Hükümetlerin politikaları da Dikili Belediyesi’nde uygulanan sosyal politikalarla örtüşseydi, “ayda 10 tona kadar su tüketimi”, “belediye çalışanlarına % 50 indirimli tarife uygulanması” konularında da kararname çıkartılırdı.
Yasa Önünde Eşitlik ilkesi ve Ceza Adaleti İhlal Ediliyor;
Kararnameler ile dini bayram günlerinde belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerce yürütülen toplu taşıma hizmetlerinin ücretsiz verilmesi, yine bayramlarda otoyollar ve boğaz köprüsünden ücretsiz yararlandırma (11 tane) suç olmuyor, kararnamesi olmadığı için Dikili Belediyesi’nin “ayda 10 tona kadar su tüketiminden ücret almaması” suç kabul ediliyor.
Kararnamesi çıkartıldığı için, emniyet hizmetleri sınıfı personelinin belediyeler ile bunların kurdukları birlik,
müessese ve işletmelerce yürütülen toplu ulaşım hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaları, Formula 1 yarışı nedeniyle, otoyollardan ücretsiz geçişler (6 tane kararname),suç olmuyor, kararnamesi olmadığı için Dikili Belediyesi’nin “belediye çalışanlarına % 50 indirimli tarife uygulanması” suç oluyor.
Kararnamesi çıkartılan idari uygulamalarla, kararnamesi çıkartılmayan ancak yetkili meclisinden kararlar alınan uygulamalar arasında “birbirinin aynı durumda olanlara ayrı kuralların uygulanmasını” söz konusudur ki; yasa önünde eşitlik ilkesinin açıkça ihlali sonucunu doğurmaktadır.
Ceza hukukunda ceza adaletinin sağlanması esastır. Ceza Adaleti, toplumun adalete olan güveninin vazgeçilmez unsurudur ve ancak yasa önünde eşitliğin hayata geçirilmesi ile mümkündür. Bu tablo karşısında; müvekkil Osman Özgüven ve diğer sanıkların cezalandırılması halinde; suç siyaseti ve ceza politikası amacının ceza adaleti ve eşitliğin yerine geldiği içrahatlığı ile söylenebilir mi?
Kararnamelerin konuları göz önüne alındığında, davaya konu eylemlerin suç olmadığı ortadadır;
Kararnamelerin tamamı, belli bir kamu hizmetinden belli kişi ve kurumların ücretsiz ve indirimli tarife ile
yararlanmalarını kapsamaktadır. Yani genel uygulamadan muaf tutulacakları belirlemiştir. Zaten davanın açılmasının yasal dayanağı olarak gösterilen 4736 Sayılı Yasanın 1. maddesinde “…kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz…” denmektedir. Yani yasanın amacı belli kişi ve kurumlara ayrıcalıklı uygulamayı engellemektir.
Dava dosyamızda suç olarak tanımlanan uygulama ve eylemlerde ise belli kişi ve kuruma ayrıcalık söz konusu değildir.
• “10 tona kadar suyun ücretsiz sağlanması” eylemi, belli kişi ve kurumlara sağlanan bir ayrıcalık olmayıp, Dikili’de yaşayan herkesin yararlandığı bir uygulamadır. Yani, yasadaki gibi herhangi bir kişi ve kuruma değil herkese 10 tona kadar suyun ücretsiz sağlanması söz konusudur.
• “Su borçlarının gecikme zammının affı” kararı ve uygulamasında da yine belli kişi ve kurumlara ayrıcalık
tanınmamakta, su borcu olan herkesi kapsayan bir uygulama söz konusudur. Diğer yandan bu eylemde affedilen ya da tahsil edilmeyen su hizmeti bedeli değil, geç ödemeden doğan faiz alacağıdır. 4736 Sayılı Yasa “üretilen mal ve hizmet bedellerinin nasıl tarifelendirileceğini” düzenlemiştir. Mal ve hizmet bedelinin dışında kalan gecikme zammının yasanın kapsamında değerlendirilmesi, kanunda suç sayılmayan bir eylemin cezalandırılması sonucunu doğuracaktır ki, bu da “suç ve cezada kanunilik” ilkesinin açıkça ihlalidir.
• “Belediye çalışanlarından % 50 indirimli su ücreti alınması” da beli kişi ve kurumlara ayrıcalık tanınması olarak değerlendirilemez. Kaldı ki; bu uygulama dosyada örneği bulunan toplu sözleşmelerin gereği olan bir uygulamadır. Toplu Sözleşmelerin uygulanması, Uluslararası çalışma Teşkilatı (İLO)nın ülkemizce onaylanan 87,98,151 sayılı Sözleşmeleri, Avrupa Sosyal Şartı ve Anayasa’nın 53. ve 90. maddeleri düzenlemelerinin gereğidir, suç sayılması düşünülemez. Diğer yandan, işçiler dışında memur statüsündeki belediye çalışanlarına da indirimli tarife uygulanması, Anayasa’nın 10. maddesindeki “yasa önünde eşitlik” ilkesinin gereğidir.
Suya Erişim Hakkının sağlanması suç olamaz;
Temiz ve içilebilir su, insanın sağlıklı ve insanca yaşamının en temel koşuludur. Bu nedenle suya erişim hakkı ya da kısaca su hakkı yaşam hakkının zorunlu bir unsurudur. Bu kapsamda, su hakkı İnsan Hakları Bildirgelerinde ve diğer uluslar arası sözleşmelerde ve iç hukuk metinlerindeki yaşam hakkını düzenleyen tüm hukuk metinlerinin aynı
zamanda su hakkını da güvence altına aldığının kabulü gerekmektedir.
Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin bir sözleşme olan B.M. EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR ULUSLARARASI SÖZLEŞMESİ’NİN “Yaşama Standardı Hakkı” başlıklı 11. ile Sağlık Standardı Hakkı başlıklı 12. maddelerine göre; herkesin yeterli, güvenli, kabul edilebilir, fiziksel olarak erişilebilir ve karşılanabilir suya hakkı vardır. Sözleşmeye taraf olan T.C.Devleti’nin ücretsiz veya düşük maliyetli su temini gibi uygun ücret politikalarını uygulama, görece daha yoksul hane halkları üzerine su giderlerinin oransız bir yük olarak binmemesi için gereken önlemleri alma yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülük BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi tarafından 2002 yılında yayınlanan 15 nolu Genel Yorum’da açıkça ifade edilmiştir. Anayasa madde 90 / son göre bir iç hukuk normu halini almış olan B.M. Ekonomik,Sosyal ve Kültürel Haklar
Sözleşmesi hükümleri öncelikle uygulanmalıdır. Bu sözleşmenin karşısında 4736 Sayılı yasanın uygulanma olanağı yoktur.
Anayasa’nın başlangıç bölümünün 6.paragrafına göre; “…her vatandaşın Anayasadaki temel hak ve hürriyetlerden eşitlik ve sosyal adalet gereklerince yararlanarak, onurlu bir hayat sürdürme ve maddi ve manevi varlığını geliştirme hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu…” kabul edilmiştir.
Anayasanın 17. maddesi “herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını”, 56. maddesi de “herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkını” güvence altına almıştır.
Diğer yandan Anayasa’nın 2. maddesi devletin biçimini “sosyal hukuk devleti” olarak tanımlamıştır.
Yeterli ve temiz su olmadan insanın maddi varlığını sürdürmesi mümkün değildir. Suya erişim hakkının olmadığı bir yerde “yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma” hakkı güvence altında olamayacaktır. Yurttaşın yaşamı için zorunlu olan suyu sağlamayan devlet de “sosyal devlet” olarak nitelendirilemez. Dolayısıyla suçlamaya konu uygulamalar, “yaşama, maddi ve manevi varlığını geliştirme” hakkını düzenleyen, devleti “sosyal hukuk devleti” olarak nitelendiren anayasanın yukarıda sıralanan maddelerinin gereğidir.
İdare işlem ve eylemlerinde hukuka uygun davranmak, anayasada güvence altına alınan hakları koruyacak işlem ve eylemde bulunmak zorundadır. Anayasanın bu düzenlemeleri karşısında, suçlanan uygulamaların suç olması bir yana, bütün belediyelerin görevidir. Anayasal hakları yaşama geçirmeyi amaçlayan idari uygulamaların suç sayılması, anayasanın ilgili hükümlerinin yok sayılması anlamına gelecektir.
Kamu zararı değil kamu yararı söz konusudur;
Atılı suçun maddi unsurlarından birisi de bir zararın ortaya çıkmasıdır. Olayımızda bu unsur gerçekleşmemiş, hiçbir zarar doğmamıştır. Çünkü;
Anayasa’nın 127. maddesine göre; belediyeler, belediye halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuşlardır. Anayasanın bu düzenlemesine göre, belediyelerin temel ve öncelikli amacı kamunun ihtiyaçlarını karşılamak ve kamuya hizmet sunmaktır.
Kamu hizmetinin yürütülmesinde kamu yararı esas alınmalı, belediyeler sundukları kamu hizmetlerinde kamu yararını sağlamak zorundadır. Belediyeler hizmet sunarken, kar, zarar hesabı ile işlem yapamaz, eylemde bulunamaz. İnsanın en temel gereksinim olan suya erişimi engellemenin de kamu yararı ile hiçbir alakası yoktur.
Bilimsel verilere göre kişi başına günlük su gereksinimi ortalama 180 litredir (Kaynak Environmental Health -Yazar: Dade W. Moeller). Su bulmanın zor olduğu afet koşullarında kişi başına günlük en az su gereksinimi ise 15-20 litredir (Kaynak: Environmental Health in Emergencies and Disasters) Afet koşullarında yaşamadığımıza göre, bir kişinin gereksimi olan günlük su miktarı 180 litredir. Bu miktar üzerinden aylık su tüketimi 5.400 litredir. İki kişilik ailenin sağlıklı yaşamı için aylık su tüketimi 10 tonun üzerindedir. Bu durumda 10 tonluk su tüketimi iki kişilik bir ailenin tasarruflu su tüketimine denk düşmektedir.
"
"ir yandan gitgide azalan su kaynaklarının korunması, diğer yandan ise su hizmeti için harcanan kamu harcamalarının en aza indirgenmesi açısından suyun tasarruflu tüketilmesinde kamunun büyük yararı vardır. 10 tona kadar ücretsiz su sağlanmasının yarattığı en önemli sonuç su tasarrufudur. Gerçekten kar- zarar hesabı yapılacaksa, bu uygulama sayesinde sağlanan su tasarrufunun ve dolayısıyla oluşan kamu yararının da hesaplanması gerekir.
Diğer yandan gecikme zamm ının uygulandığı 2003 yılında Dikili Belediyesi 458,40 TL. tahsilat yapmışken, gecikme zammının affedilmesi sayesinde 2004 yılında bu tahsilat 754.000 TL.ye yükselmiştir. Bu da gecikme zammı affının kamu zararı değil kamu yararı sağladığını göstermektedir.
Yerel Yönetimlerin Özerkliği ilkesi gereği suç yoktur
faaliyet yürüten kamu tüzelkişileri..” olarak tanımlamıştır. Diğer yandan 8 Mayıs 1991 gün ve 3723 Sayılı Yasa ile onaylanması uygun bulunan Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı da, yerel yönetimlerin, “…demokratik bir şekilde oluşan karar organlarına sahip, sorumlulukların kullanılmasındaki olanak ve yöntemler bakımından ve bu
sorumlulukların karşılanması için gerekli kaynaklar bakımından geniş bir özerkliğe sahip olması gerektiğini…” kabul etmiştir.
Seçimle gelmiş Dikili Belediye Meclisi’nin Dikili halkının yararına olan ve hiçbir ayrımcılık yapmayan karar ve uygulamalarını suç olarak nitelendirmek ve yargılamak, onun özerk yapısını ortadan kaldırmaktır, merkezi yönetime bağlı bir müdürlük haline getirmektir. O zaman Anayasa’nın 127. maddesi ile Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nın ne anlamı vardır?
Bu nedenle de suçlama dayanaksızdır. Sonuç ve İstem :
• Başbakanlık’tan gelen kararnameler de göz önüne alındığında suçlamaya konu uygulamaların suç olarak nitelendirilmesi olanağının olmadığı ortaya çıkmıştır.
• Uygulamalar kamu yararı için yapılmıştır, yarattığı kamusal yararlar göz önüne alındığında, kamu zararından söz edilemez.
• Suç olarak nitelendirilen karar ve uygulamalar kamu kurumu olan Belediyenin, kamu hizmeti üretme yaklaşımı içinde yapması gereken uygulamalardır.
• Suya erişimi hakkının kamu kurumlarına yüklediği görevlerdendir, suç olarak nitelendirilemez.
• Sayın Savcılığın esas hakkındaki mütalaasını hazırlamadan önce bu itiraz ve istemlerimizi göz önüne almasını diliyoruz.
Saygılarımızla.
Sanık Osman Özgüven Müdafi Av. Arif Ali Cangı
