İmalat Sanayi PMI Verileri

(1)

BMD Araştırma 1 / 5 2 Kasım 2020

İmalat Sanayi PMI

İmalat Sanayi PMI, Tekrar Yükselişte…

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (Purchasing Manager Index - PMI), imalat sanayinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. 50 değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde genel anlamda iyileşmeye işaret etmektedir.

ISO PMI, Ekim’de bir önceki aya göre 1,1 puanlık (%2,1) artışla 53,9’a yükseldi. Covid-19 salgının etkilerinin derin şekilde yaşandığı Nisan ayında 15 puan düşüşle 33,4’e gerileyerek sert bir şekilde daralma yaşayan PMI Mayıs ayında bir miktar toparlanarak 40,9’a yükselmişti. Haziran ayında eşik değer olan 50’nin üzerine çıkarak 53,9 seviyesine yükselen PMI verisi, Temmuz ayında ise 56,9 ile son 9,5 yılın zirvesinde yer almıştı. Ağustos ve Eylül ayları verisi ile endeks geri adım atarken Ekim ayı birlikte tekrar yükseliş trendine girmiş oldu. Yılın son çeyreğine nasıl bir başlangıç yaptığımız açısından önemli olan Ekim ayı verisi ekonomik aktivitenin toparlanmaya devam ettiğine öncülük ediyor.

TCMB tarafından yayımlanan reel sektör güven endeksi ise, imalat sanayinde faaliyet gösteren işyerlerinin, ülke ekonomisine yön veren üst düzey yöneticilerinin, yakın geçmişe ilişkin değerlendirmelerinin, mevcut duruma ilişkin görüşlerinin ve geleceğe yönelik beklentilerinin izlenerek, imalat sanayinin kısa dönemdeki eğilimlerini yansıtacak bir gösterge olmaktadır. En son yayımlanan verilere göre reel sektör güven endeksi Ekim’de bir önceki aya göre 2,8 puanlık artışla 108,1 seviyesine yükseldi. Bununla birlikte, Nisan ayındaki, Şubat 2009’dan bu yana görülen en düşük veri olan 66,8 seviyesinden Mayıs ayı itibariyle toparlanma devam etmiş oldu.

İmalat Sanayi PMI Verileri

Periyodik Rap or Ekim 2020

ISO PMI Verileri

Aylar 2018 2019 2020 Yıllık Aylık

Ocak 55,7 44,2 51,3 %16,1 %3,6

Şubat 55,6 46,4 52,4 %12,9 %2,1

Mart 51,8 47,2 48,1 %1,9 -%8,2 Nisan 48,9 46,8 33,4 -%28,6 -%30,6 Mayıs 46,4 45,3 40,9 -%9,7 %22,5 Haziran 46,8 47,9 53,9 %12,5 %31,8 Temmuz 49,0 46,7 56,9 %21,8 %5,6 Ağustos 46,4 48,0 54,3 %13,1 -%4,6

Eylül 42,7 50,0 52,8 %5,6 -%2,8

Ekim 44,3 49,0 53,9 %10,0 %2,1

Kasım 44,7 49,5 Aralık 44,2 49,5

Ortalama 48,0 47,5 49,8 %4,7 %5,6 Değişim

-35-30 -25-20 -15-10 -50 510 1520

30 35 40 45 50 55 60

Ağu.17 Eki.17 Ara.17 Şub.18 Nis.18 Haz.18 Ağu.18 Eki.18 Ara.18 Şub.19 Nis.19 Haz.19 Ağu.19 Eki.19 Ara.19 Şub.20 Nis.20 Haz.20 Ağu.20

PMI

Sanayi Üretimi Aylık Değ.&İmalat PMI

PMI Sanayi Üretimi, Aylık Değişim %

60 70 80 90 100 110 120

30 35 40 45 50 55 60

Eki.17 Ara.17 Şub.18 Nis.18 Haz.18 Ağu.18 Eki.18 Ara.18 Şub.19 Nis.19 Haz.19 Ağu.19 Eki.19 Ara.19 Şub.20 Nis.20 Haz.20 Ağu.20 Eki.20

RSGE&İmalat Sanayi PMI

Reel Sektör Güven Endeksi PMI

51,3 52,4 48,1 33,4 40,9 53,9 56,9 54,3 52,8 53,9

%16 %13

%2

-%29

-%10

%13

%22

%13

%6 %10

%4 %2

-%8

-%31

%22

%32

%6

-%5 -%3

%2

-%40 -%30 -%20 -%10

%0

%10

%20

%30

%40

30 35 40 45 50 55 60

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2018-2020 İmalat PMI

2018 2019 2020 Değişim Yıllık Değişim Aylık

(2)

Kurdaki değişim ekonomiye duyulan güveni çok ciddi biçimde etkilemektedir. Dolar/TL kurunda TL aleyhine yaşanan değişimden güven endeksi de negatif etkilenmektedir. 2017 yılından başlayarak hızlanan enflasyonla birlikte mevduat olarak bankalarda tutulan paralarda da yabancı para mevduatın ağırlığı artış göstermiş ve 2014 yılında %33 olan döviz mevduatının toplam mevduat içindeki payı %50 seviyesine yükselmiştir.

Üretimi önemli ölçüde ithal girdilere bağlı olan ve o nedenle kur artışlarının enflasyona yansıdığı Türkiye’de kur değişimi imalat sanayiinin de seyri üzerinde etki etmektedir. Üretim maliyetleri artınca sanayi sektöründe de daralmalar yaşanmaktadır. Tahvil faizlerinin yükselişe geçtiği dönemlerde İmalat sanayi PMI verileri zayıflamaktadır.

…..

….

5%

10%

15%

20%

25%

30%

30 35 40 45 50 55 60

Eyl.17 Kas.17 Oca.18 Mar.18 May.18 Tem.18 Eyl.18 Kas.18 Oca.19 Mar.19 May.19 Tem.19 Eyl.19 Kas.19 Oca.20 Mar.20 May.20 Tem.20 Eyl.20

PMI

Enflasyon & İmalat Sanayi PMI

PMI Yıllık Enflasyon, %

-%10 -%5

%0

%5

%10

%15

%20

%25

30 35 40 45 50 55 60

PMI

Dolar/TL Aylık Değişim& İmalat Sanayi PMI

PMI Dolar Aylık Değişim,%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

30 35 40 45 50 55 60

PMI

Tahvil Faizi & İmalat Sanayi PMI

PMI Tahvil

-%70 -%40 -%10

%20

%50

%80

%110

%140

30 35 40 45 50 55 60

PMI

Tahvil Faizi Yıllık Değişim & İmalat Sanayi PMI

PMI Tahvil Yıllık Değişim

(3)

Ekonomik büyümenin -%2,3 olduğu 2019’un ilk çeyreğinde, PMI ortalamada 45,9 değerini almıştı. Yılın ikinci çeyreğine 46,8 ile başladıktan sonra Mayıs verisi ile yükselişe geçen PMI verisi ikinci çeyrek ortalaması 46,6 seviyesinde yer aldı.

PMI verisi Mart 2018’den bu yana ilk kez 2019 Eylül ayında 50 eşik değerine ulaşırken, 3. çeyrekte ortalama 48,23 oldu ve GSYH büyümesi %1 ile pozitife geçmiş oldu. Dördüncü çeyrekte %6’lık büyüme yaşanırken PMI ortalaması 49,33’e yükseldi. Büyüme 2020 yılı ilk çeyreğinde ise 4,5 olarak gerçekleşirken PMI ortalaması ise Ocak ve Şubat ayı verileri öncülüğünde 50,6’ya yükseldi. Covid-19 salgınının ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri Mart ayının ikinci yarısından sonra başlarken, yansımaları 2020 yılı ikinci çeyreğine %9,9’luk daralma ile yansıdı. Adı geçen dönemde birçok iş yerinin faaliyetlerini yavaşlatması ya da durdurması, istihdamda görülen gerileme ve gelirin düşmesi birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de ekonominin yavaşlamasına neden oldu. İkinci çeyrekteki bu daralmanın ardından, Temmuz ve Ağustos aylarına yönelik öncü veriler ekonominin yeniden büyümeye başladığına işaret ediyor. Dolayısıyla ikinci çeyrekteki kayıpların kısmen telafi edildiği görülüyor.

2018 yılının Nisan ayına kadarki süreçte işsizlik oranlarındaki düşüş ile imalat sanayi PMI verileri birbirlerini olumlu anlamda desteklerken yılın sonuna doğru ve yeni yıl ile birlikte gerek işsizlik oranı gerekse de PMI verilerinde olumsuz bir seyir izlendiği görülmektedir.

İmalat sanayi kapasite kullanım oranı, Merkez Bankası’nın imalat sanayi sektöründe çalışan işyerlerine her ay uyguladığı İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen cevaplara göre hazırlanıp yayımlanmaktadır. Ekim’de imalat sanayi kapasite kullanım oranı, bir önceki aya göre 0,8 puanlık artışla %75,4 olarak açıklanmıştır. Böylece nisan ayında koronavirüs nedeniyle %61 ile tarihi seviyelere gerileyen kapasite kullanım oranı üst üste 6. ayında da yükselmiş oldu.

Covid-19 tedbirleri kapsamında, üretimin aksaması imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranını etkilemişti. Özellikle Nisan ayıyla birlikte gerileme gösteren kapasite kullanım oranıyla beraber sanayi üretim endeksinde de %30,2’lik ciddi bir düşüş görülmüştü. Ancak mayıs ayı itibariyle normalleşme adımları kapsamında çarkların yeniden dönmeye başlaması ve özellikle de mayıs ayında sanayi üretiminde yaşanan %18,3’lük artış ekonomik faaliyette toparlanmanın işaretini verdi.

Mayıs ve Haziran aylarında yükseliş trendinin ardından, %8,4 lük Temmuz verisi ve %3,6’lık Ağustos verisi üretimde yavaşlamanın belirginleştiğini ortaya koyuyor.

-%12 -%8 -%4

%0

%4

%8

%12

40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60

2016 Ç1 2016 Ç3 2017 Ç1 2017 Ç3 2018 Ç1 2018 Ç3 2019 Ç1 2019 Ç3 2020 Ç1

PMI

GSYH Büyümesi & İmalat Sanayi PMI

% Büyüme, Sağ Eksen PMI

9 10 11 12 13 14 15 16

30 35 40 45 50 55 60

Tem.17 Eyl.17 Kas.17 Oca.18 Mar.18 May.18 Tem.18 Eyl.18 Kas.18 Oca.19 Mar.19 May.19 Tem.19 Eyl.19 Kas.19 Oca.20 Mar.20 May.20 Tem.20

PMI

İşsizlik Oranı & İmalat Sanayi PMI

PMI % İşsizlik Oranı, Sağ Eksen

-40 -30 -20 -10 0 10 20

30 35 40 45 50 55 60

Ağu.17 Eki.17 Ara.17 Şub.18 Nis.18 Haz.18 Ağu.18 Eki.18 Ara.18 Şub.19 Nis.19 Haz.19 Ağu.19 Eki.19 Ara.19 Şub.20 Nis.20 Haz.20 Ağu.20

PMI

Sanayi Üretim & İmalat Sanayi PMI

PMI İmalat San. Üretim. Ay. %Değ.

60 65 70 75 80 85

30 35 40 45 50 55 60

PMI

KKO & İmalat Sanayi PMI

PMI İmalat KKO, % Sağ Eksen

(4)

Çeşitli değişkenler ile imalat sanayi PMI endeksi verisinin ilişkisi korelasyon katsayısı ile tespit edilmeye çalışılmıştır.

İmalat sanayi PMI ile işsizlik oranı arasındaki korelasyon katsayısı negatif yönlü 0,35 olarak hesaplanmış olup negatif ve zayıf düzey bir doğrusal bir ilişki vardır.

İmalat sanayi PMI ile enflasyon oranı arasındaki korelasyon katsayısı negatif yönlü 0,52 olarak hesaplanmış olup negatif ve orta düzey bir doğrusal ilişki vardır. Bu tablodan çıkarılan sonuç ise enflasyon oranı azaldıkça imalat sanayi PMI verisi artış göstermektedir.

İmalat sanayi PMI ile dolar kuru arasındaki korelasyon katsayısı negatif yönlü 0,23 olarak hesaplanmış olup negatif ve zayıf düzey bir doğrusal ilişki vardır.

9 14 19 24

30 35 40 45 50 55 60

Tem.17 Eyl.17 Kas.17 Oca.18 Mar.18 May.18 Tem.18 Eyl.18 Kas.18 Oca.19 Mar.19 May.19 Tem.19 Eyl.19 Kas.19 Oca.20 Mar.20 May.20 Tem.20

Korelasyon: -0,35

İmalat Sanayi PMI&İşsizlik Oranı

İmalat Sanayi PMI İşsizlik Oranı

30 35 40 45 50 55 60

9,0 10,0 11,0 12,0 13,0 14,0 15,0

PMI

İşsizlik Oranı, %

İmalat Sanayi PMI & İşsizlik Oranı

Korel asyon: -0,35

7%

12%

17%

22%

27%

30 35 40 45 50 55 60

Korelasyon: -0,52

İmalat Sanayi PMI&Enflasyon

İmalat Sanayi PMI Enflayon Yıllık Değ.

30 35 40 45 50 55 60

6,0% 9,0% 12,0% 15,0% 18,0% 21,0% 24,0% 27,0%

PMI

Enflasyon

İmalat Sanayi PMI & Enflasyon

Korelasyon: -0,52

30 35 40 45 50 55 60

-5,00 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00

PMI

Dolar Aylık Değ., %

Dolar Aylık Değ. İmalat Sanayi PMI

Korelasyon: -0,23

-10%-5%

0%5%

10%15%

20%25%

3035 4045 5055 60

Korelasyon:-0,23

İmalat Sanayi PMI&Dolar Aylık Değ.

İmalat Sanayi PMI Dolar Aylık Değ.

(5)

Bizim Menkul Değerler A.Ş Araştırma Bölümü

Email : arastirma@bizimmenkul.com.tr Telefon : 0-216-547-1300 Önemli Uyarı

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Burada yer alan bilgiler Bizim Menkul Değerler A.Ş. (BMD) tarafından okuyucuyu bilgilendirme amacı ile BMD’nin güvenilir olduğunu düşündüğü yayımlanmış bilgilerden ve veri kaynaklarından derlenerek hazırlanmıştır. Kullanılan bilgilerin hatasızlığı ve/veya eksiksizliği konusunda BMD hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. BMD Araştırma raporları şirket içi ve dışı dağıtım kanalları aracılığıyla tüm BMD müşterilerine eşzamanlı olarak dağıtılmaktadır. Ayrıca, Burada yer alan tahmin, yorum ve tavsiyeler dökümanın yayınlandığı tarih itibariyle geçerlidir. BMD Araştırma Bölümü daha önce hazırladığı ya da daha sonra hazırlayacağı raporlarda bu raporda sunulan görüş ve tavsiyelerden farklı ya da bu raporda sunulan görüş ve tavsiyelerle çelişen başka raporlar yayınlayabilir. Çelişen fikir ve tavsiyeler bu raporu hazırlayan kişilerden farklı zaman dilimlerine işaret ediyor, farklı analiz yöntemlerini içeriyor ya da farklı varsayımlarda bulunuyor olabilir. Böyle durumlarda, BMD’nin bu raporlardaki tavsiye ve görüşlerle çelişen diğer BMD Araştırma Bölümü raporlarını okuyucunun dikkatine sunma zorunluluğu yoktur. BMD ve ilişkili olduğu firmalar bu raporda adı geçen pay senetlerinde pozisyon sahibi olabilir ve/veya raporun yayınlanma tarihinden sonra işlem yapabilir. Ayrıca yatırımcılar bu raporda adı geçen şirketlerle BMD ve/veya diğer ilişkili firmalarının iş ilişkisi içerisinde olabileceğini kabul ederler.

Bu çalışma kesinlikle tekrar çıkarılmak, çoğaltılmak, kopyalanmak ve/veya okuyucudan başkasına dağıtılmak üzere hazırlanmamıştır ve BMD Araştırma Bölümü’nün izni olmadan kopyalanamaz ve çoğaltılıp dağıtılamaz. Okuyucuların bu raporun içeriğini oluşturan yatırım tavsiyeleri, tahmin ve hedef fiyat değerlemeleri de dahil olmak üzere tüm yorum ve çıkarımların, BMD Araştırma Bölümü‘nün izni olmadan başkalarıyla paylaşmamaları gerekmektedir. BMD bu araştırma raporunu yayınlamaya, müşterilerine ve gerekli yatırım profesyonellerine dağıtmaya yetkilidir. BMD Araştırma Bölümü gerekli olduğunu düşündüğünde düzenli olarak yatırım tavsiyelerini güncellemekte ve temel analize dayalı araştırma raporları hazırlamaktadır. Bununla birlikte, bu çalışma herhangi bir hisse senedinin veya finansal yatırım enstrümanlarının alımı ya da satımı için BMD ve/veya BMD tarafından direk veya dolaylı olarak kontrol edilen herhangi bir şirket tarafından gönderilmiş bir teklif ya da öneri oluşturmamaktadır. Herhangi bir alım-satım ya da herhangi bir enstrümanın halka arzına talepte bulunma kararı bu çalışmaya değil, arz edilen yatırım aracı ile ilgili kamuya duyurulmuş ve yayınlanmış izahname ve sirkülere dayanmalıdır. BMD ya da herhangi bir BMD çalışanı bu raporun içeriğindeki görüş ve tavsiyelere uyulması sebebiyle doğabilecek doğrudan ya da dolaylı herhangi bir zarar ya da kayıpla ilgili olarak sorumlu tutulamaz.