Hemflirelikte E itim ve Araflt rma Dergisi

00 kapak-2009-1 7/22/10 10:29 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

Cilt 6 / Say› 1 / 2009 Koç Üniversitesi

Hemflirelik Yüksek Okulu Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi (SANERC)’in yay›n organ›d›r.

Hemflirelikte

E¤itim ve Araflt›rma

Dergisi

ISSN: 1305-0397

01 icindekiler-2009-1 7/22/10 10:30 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

EKG Köflesi ... 41

HEMfi‹REL‹KTE E⁄‹T‹M ve ARAfiTIRMA DERG‹S‹ Journal of Education and Research in Nursing

Editörün Kaleminden ... 1

Emine Türkmen Kay›p ve Yas Süreci Grief and Bereavement Perihan Güner Küçükkaya Do¤um Sonu De¤erlendirme: Bir Kontrol Çizelgesi Örne¤i Postpartum Assessment: The Sample Checklist Hatice Y›ld›z Ery›lmaz Sosyoekonomik Düzeyi Düflük Bölgede Yaflayan Adölesan Evli Kad›n›n Üreme Sa¤l›¤› Sorunlar› The Reproductive Health Issues of Adolescent-Married Women Who Reside in Socio-economically Low Level Areas Eylem Karakaya, Nimet Sevgi Gençalp Kültürlere Duyarl› Yaklafl›m: Transkültürel Hemflirelik Culturally Sensitive Care: Transcultural Nursing Nevin Hotun fiahin, Güliz Onat Bayram, Demet Avc› DANIfiMA KURULU * (EDITORIAL BOARD) Tamay ANIK S.B. Dr. Siyami Ersek Kalp ve Damar Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, E¤itim Hemfliresi-‹STANBUL Fatma Eti ASLAN Ac›badem Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Fakültesi, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Aysel BADIR, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Ayla BAYIK, Prof. Dr. Ege Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹ZM‹R Sevim BUZLU, Prof. Dr. ‹.Ü. Florence Nightingale Hemflirelik Yüksek Okulu, Psikiyatri Hemflireli¤i Anabilim Dalı Baflkanı-‹STANBUL Anahit COfiKUN, Prof. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Yar› Zamanl› Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Yeditepe Üniversitesi Sa¤l›k Bilimleri Fakültesi, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Hatice ÇAKMAKÇI S.B. Kofluyolu Kalp E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Baflhemfliresi-‹STANBUL Saniye Ç‹MEN, Yard. Doç. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Hemflireli¤i Anabilim Dal› Ö¤retim Üyesi Zeynep DÖRTBUDAK, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Nurhan EREN, Dr. ‹.Ü. ‹stanbul T›p Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Klini¤i E¤itim Sorumlusu, Psikoterapist- ‹STANBUL Sevgi GÖKDEM‹REL, Yard. Doç. Dr. Adnan Menderes Üniversitesi Ayd›n Sa¤l›k Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-AYDIN Gülay GÖRAK, Prof. Dr. Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Hastanesi HYO, Yar› Zamanl› Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Perihan GÜNER, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Güssün GÜNEfi, Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Sa¤l›k Bilimleri Kütüphanecisi-‹STANBUL Elizabeth Anne HERDMAN, Prof. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Müdürü-‹STANBUL Saliha KOÇ Ac›badem Sa¤l›k Grubu Hemflirelik Hizmetleri Direktörü-‹STANBUL Gülseren KOCAMAN, Prof. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu‚ Hemflirelikte Yönetim Anabilim Dalı-‹ZM‹R Gülcan KUfiKONMAZ ‹.Ü. Cerrahpafla T›p Fakültesi Hastanesi, Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal› Baflhemflire-‹STANBUL Sakine MEM‹fi, Yard. Doç. Dr. Adnan Menderes Üniversitesi Sa¤l›k Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-AYDIN Sevgi OKTAY, Prof. Dr. ‹.Ü. Florence Nightingale Hemflirelik Yüksek Okulu Mezunlar Derne¤i Baflkanı-‹STANBUL Nalan ÖZHAN ELBAfi, Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Müdürü-ANKARA Ayfle P‹fiK‹N Emekli Hemflire-‹STANBUL Münevver SARSILMAZ Ege Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesi, Acil Servis Yo¤un Bak›m Sorumlu Hemfliresi-‹ZM‹R Selvet SEV‹NÇ, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Günnaz fiAH‹N Çukurova Ünv. Balcal› Hast. ‹lkyard›m ve Acil Anabilim Dal› Baflh.- ADANA Aytolan YILDIRIM, Doç. Dr. ‹.Ü. Florence Nightingale Hemflirelik Yüksek Okulu, Yönetim Anabilim Dal› Baflkan›-‹STANBUL * Soyadlar›na göre alfabetik olarak s›ralanm›flt›r. Yaz›flma Adresi Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi Güzelbahçe Sok. No 20 D Blok, 34365 Niflantafl› / ‹STANBUL Tel: 0212- 311 26 40 Faks: 0212 311 26 30 e-posta: sanerc@ku.edu.tr Yo¤un Bak›m Hastas›nda A¤r› ve A¤r›n›n Kontrolünde Hemflirenin Rolü Pain in Critical Care Patient and Nurse’s Role in Pain Assessment Gülbin Y›lmaz, Asiye Durmaz Akyol Yenido¤an Koli¤ine Yönelik Giriflimlerin Etkinli¤i The Effectiveness of ‹nterventions for ‹nfant Colic Joanna Briggs Institute (Çeviri), Diler Sepit

12

Sürekli E¤itim ... 27

Son Geliflmeler ... 14

Kapak Konusu ... 20

Araflt›rma ... 34

Özgün Yaz› ... 2

Klinik Yaz› ... 8

Kütüphane ... 44

Yazarlara Bilgi ... 45

Bask› öncesi yay›na haz›rl›k çal›flmalar›: Kare Yay›nc›l›k ve ‹letiflim Hizmetleri; 0216 550 61 11, e-posta: kareyayincilik@gmail.com

De¤erlendirmeye gönderilecek yaz›lar için e-posta adresi: head@kareyayincilik.com.tr Cilt 6, Say› 1, 2009

02 editor-2009-1 7/22/10 10:31 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

Yolumuzun aç›k olmas› dile¤iyle, Sevgi ve Sayg›lar›mla,

Yard. Doç. Dr. Emine Türkmen

Son y›llarda, hasta güvenli¤i, sa¤l›k sektöründe giderek önem kazanm›fl bir konu olup biz hemflirelerin gündeminde de önemli bir yer oluflturmaktad›r. Bu konuda ülkemizde önemli ad›mlar at›lmakla birlikte, istenen uygulamalar›n hayata geçmesi için daha çok yolumuz var görünüyor…

Hasta güvenli¤i konusunu gündeme tafl›yan ve tüm dünyan›n bu konuda dikkatini çeken, ABD’de Ulusal T›p Enstitüsü’nün 2001 y›l›nda yay›mlad›¤›

t›bbi hatalarla ilgili rapordur. Hasta güvenli¤i ile ilgili çal›flmalar kapsam›n- da, ABD’de ulusal düzeydeki Sa¤l›k Kurulufllar› Birleflik Komisyonu (Joint Commission Health Care Organizations=

JCHCO) ve Uluslararas› Birleflik K o m i s y o n ( J o i n t C o m m i s s i o n International= JCI) taraf›ndan “Hasta Güvenli¤i Hedefleri” oluflturulmufltur. Bu hedefler her y›l gözden geçirilerek yenilenmekte, akredite edilen sa¤l›k k u r u l u fl l a r › n d a n b u h e d e f l e r i gerçeklefltirmeleri talep edilmekte ve mevcut durumlar› di¤er sa¤l›k kurulufllar›

ile k›yaslanarak de¤erlendirilmektedir.

Burada kurumlardan beklenen, idari ve klinik olarak tüm süreçleri kapsayan, h a s t a o d a k l › , k a n › t a d a y a l › , karfl›laflt›r›labilir ve tüm dünyan›n benimsedi¤i göstergeler do¤rultusunda, sistem yaklafl›m›n› kullanarak mevcut

durum analizini yapmalar›; tüm çal›flanlar›n› dahil ederek kalite politika ve prosedürlerini belirlemeleri; beklenme- dik olay raporlar›n› veya hatalar›

izlemeleri; bu raporlar› çal›flanlar› tehdit amaçl› de¤il sistemi iyilefltirmek amac›yla kullanmalar› (ö¤renen organizasyon);

çal›flanlar›n› e¤itmeleri ve böylece kurum içinde tüm çal›flanlar taraf›ndan benimsenmifl hasta güvenli¤i kültürünü oluflturmalar›d›r. Hasta güvenli¤i kültürünün oluflturulmas›nda en önemli sorumluluk üst yönetime düflmektedir.

Ülkemizde 2000’li y›llarda özel hastaneler taraf›ndan bafllat›lan akreditasyon çal›flmalar› giderek yayg›nlaflmaya bafllad›. Son 5-6 y›ld›r devlet sektöründe de bu konuda önemli ad›mlar at›ld›. Bu kapsamda, hastanelerde çal›flan iflgücünün büyük k›sm›n› oluflturan hemflireler önemli sorumluluklar üstlendi ve üstleniyor. Sa¤l›k Bakanl›¤› taraf›ndan, ülkemizde öncelikli görülen kalite göstergeleri belirlendi; hasta güvenli¤ine yönelik tebli¤ yay›mland›. Bu geliflmeler bizleri sevindiriyor ve umutland›r›yor;

ancak hasta güvenli¤ini sa¤lamada en önemli unsurlardan biri de yeterli say›da ve nitelikte iflgücünün bulundurulmas›

ve sürekli e¤itiminin sa¤lanmas›d›r.

Bütün dünyan›n gündeminde olan hemflire yetersizli¤i ülkemizde de

yaflanmakta ve bu yetersizlik alanda çal›flan hemflirelerde tükenmiflli¤e neden olmaktad›r. Ayr›ca, emeklilik süresi dolan h e m fl i r e l e r h e m e n i fl l e r i n d e n ayr›lmaktad›r. Ancak, hemflirelik ile ilgili istatistiksel verilere bakt›¤›m›zda mesle¤imizle ilgili sorunlar› analiz edecek ve çözüm getirecek tarzda verilere ulafla- m›yoruz… Örne¤in, ülkemizde “Hangi alanlarda kaç hemflire çal›fl›yor?”, “Bu hemflirelerin temel e¤itimi nedir?”,

“Çal›flt›klar› alana özgü e¤itim alm›fl hemflire say›s› nedir?”, “Sürekli e¤itim al›yorlar m›?”, “Hemflirelik e¤itimi alm›fl, ancak meslek d›fl›nda çal›flan hemflire say›s› nedir?”, “‹flsiz hemflire say›s›

nedir?”, “Hemflire-hasta oranlar› nedir?”

gibi sorulara yan›t bulmak oldukça zor…

Oysa “bir fleyi ölçemiyorsan›z, onu yönetemezsiniz”. Bu ba¤lamda, hemflirelik resmini ortaya koyacak ve sürekli yenilenebilecek ulusal veri tabanlar›n›n oluflturulmas› çok önemli görünüyor.

Di¤er yandan 2007 y›l›nda yenilenen Hemflirelik Kanunu’nun uygulamaya yans›mas›n› sa¤layacak di¤er yasal düzenlemelerin (Hemflirelik Hizmetleri Yönetmeli¤i, Hemflirelikte Sertifika Yönetmeli¤i) h›zla yap›lmas›na ihtiyaç var… Ancak bunun için hemflire liderlerin birlikte düflünüp birlikte hareket etmeleri de bir o kadar önemli görünüyor…

De¤erli Meslektafllar›m,

10 Kutuphane-2009-1 7/22/10 10:51 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

44

Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi 2009; 6 (1): 44

* G Güneş, Dr.

Sağlık Bilimleri Kütüphanesi, Sorumlu Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu

Güzelbahçe Sok. No:20 D Blok, 34365 Nişantaşı/İstanbul Tel:0 212 311 26 20 Faks: 0 212 311 26 24

e-posta: ggunes@ku.edu.tr

K Ü T Ü P H A N E

Klinik Cep Kitab›

Yard. Doç. Dr. Aysel Bad›r

Hiperlink Yay›nlar›, 2. bask›,© 2008, 178 sayfa ISBN 9789944157001

Hemflirelik alan›nda yaz›lm›fl ilk klinik cep kitab› olma niteli¤i tafl›yan Klinik Cep Kitab›’n›n yenilenen 2. bask›s›

Hiperlink Yay›nlar› taraf›ndan yay›mlanm›flt›r. Kullan›m bak›m›ndan özellikle ö¤rencilerin, hemflirelerin ve di¤er sa¤l›k çal›flanlar›n›n klinik bak›mda ihtiyaç duydu¤u bilgilere hemen ulaflabilece¤i bir baflvuru kayna¤› niteli¤indedir. Spiral bask› ve karton kapakl› olarak haz›rlanan kitap; k›sa, öz, tamam› renkli, konu anlat›ml›

gerçekçi olarak sunulmufl foto¤raflarla bas›lan kitab›n içeri¤i, flekiller, çizelgeler, flemalar ve formüllerle zenginlefltirilmifltir. Toplam sekiz bölümden oluflan cep kitab›n›n temel bafll›klar› flöyledir: Tan›lama, Elektrokardiyografi, Laboratuvar Çal›flmalar›, Temel ve ‹leri Yaflam Deste¤i, Hemodinamik ‹zlem, S›v› Elektrolit-Asit Baz Dengesi ve Dengesizlikleri, ‹laç Hesaplamalar› ve Doz Çizelgeleri ile S›k Kullan›lan Formüller. Her uygulamaya iliflkin tan›mlamalar, de¤erlendirmeler, uygulama basamaklar›, izlemler, kullan›lan araç ve malzemeler, formüller, ifl ak›fl flemalar› içeri¤i zenginlefltirmifltir.

ABONE OLDU⁄UMUZ BASILI & ELEKTRON‹K OBSTETR‹ ve J‹NEKOLOJ‹ DERG‹LER‹

• Archives of gynecology and obstetrics (0932-0067)

• Australian & New Zealand journal of obstetrics & gynaecology (0004-8666)

• Baillière’s best practice & research. Clinical obstetrics &

gynaecology (1521-6934)

• Baillière’s clinical obstetrics and gynaecology (0950-3552)

• BJOG: an international journal of obstetrics and gynaecology (1470-0328)

• Clinical obstetrics and gynecology (0009-9201)

• Current medical literature. Gynaecology & obstetrics

• Current obstetrics & gynaecology (0957-5847)

• Current opinion in obstetrics & gynecology (1040-872X)

• European clinics in obstetrics and gynaecology (1613-3412)

• European journal of obstetrics & gynecology and reproductive biology (0301-2115)

• Evidence-based obstetrics and gynecology (1361-259X)

• Expert review of obstetrics & gynecology (1747-4108)

• Infectious diseases in obstetrics and gynecology (1064-7449)

• International journal of gynaecology and obstetrics (0020-7292)

• Internet journal of gynecology and obstetrics (1528-8439)

• Journal of minimally invasive gynecology (1553-4650)

• Journal of obstetrics and gynaecology research (1341-8076)

• Journal of obstetrics and gynaecology (0144-3615)

• Journal of pediatric & adolescent gynecology (1083-3188)

• Journal of psychosomatic obstetrics and gynaecology (0167- 482X)

• Monitoring in obstetrics and gynaecology

• Obstetrics and gynaecology (New York. 1953) (0029-7844)

• Obstetrics, gynaecology and reproductive medicine (1751-7214)

• Postgraduate obstetrics & gynecology (0194-3898)

• Reviews in obstetrics and gynecology (1941-2797)

• Ultrasound in obstetrics & gynecology (0960-7692)

• Ultrasound review of obstetrics and gynecology (1472-2240)

• Women’s health in primary care (Gynecology ed.) (1534-9438)

Johns Hopkins Jinekoloji ve Obstetri El Kitab›

Editörler: Kimberly B. Fortner, et al.;

Çeviri editörü: Engin Oral

Günefl T›p Kitapevleri, 3. bask›,©2008, XXV, sayfa, ISBN 9789752771963

Johns Hopkins Jinekoloji ve Obstetrik El Kitab›n›n 3.

bask›s› obstetrik ve jinekolojik problemler üzerine yo¤unlaflan klinisyenler, ö¤renciler ve paramedikal çal›flanlar için kullan›c›

dostu niteli¤inde bir referans kayna¤›d›r. Johns Hopkins Üniversitesi’nde jinekoloji ve obstetrik alan›nda çal›flan uzmanlar taraf›ndan haz›rlanan bu kitap, obstetrik ve jinekolojik alanlar›ndaki tüm klinik konu bafll›klar›n›

kapsamaktad›r. Kolay, k›sa ve net aç›klamalar› içeren kitap befl ana bölümden oluflmaktad›r. Kitab›n temel bafll›klar› flöyledir: Kad›n Sa¤l›¤›, Obstetrik, Jinekoloji, Reprodüktif Endokrinoloji - ‹nfertilite ve Jinekolojik Onkoloji. Üçüncü bask›s›nda tümü güncellenmifl olan kitab›n haz›rl›¤›nda, Washington T›bbi Terapi Kitab› ®’nda” kullan›lan model örnek al›nm›fl, bu model sayesinde ifl yo¤unlu¤u fazla olan klinisyenlerin istedikleri bilgiye h›zla ulaflmalar›n› sa¤layan, kullan›m› kolay bir kitap format› oluflturulmufltur.

McGraw-Hill’s ACCESS Medicine www. accessmedicine.com T›pta en yetkin uzmanlarca güncellefltirilmifl kaynak

• Dünyaca tan›nm›fl hekimlerden güncellefltirilmifl t›bbi geliflmeler, s›cak konular ve daha fazlas›

• Afla¤›dakilerle birlikte 50’nin üzerinde önemli klinik ve e¤itim kayna¤›:

- Harrison’s online—özellikle Harrison’s principles of internal medicine’n›n tüm içere¤i (‹ç hastal›klar› ilkeleri)

- CURRENT medical diagnosis & treatment (Güncel t›bbi tan› ve tedavi) - HURST’S the heart (Kalp hastal›klar›)

- LANGE e¤itim dizisi

• Tam entegre ilaç veritaban›

• Current practice guidelines in primary care’dan uygulama k›lavuzu (Birincil Sa¤l›k Hizmetlerinde Uygulama K›lavuzu)

• PDA yüklemeleri ve uzaktan eriflim, ek ücretsiz

• iPod ve di¤er portatif MP3 cihazlar için güncellefltirilmifl pod yay›m›

• Kapsaml› bilgi içeren 1000’in üzerinde birbiriyle ilintilendirilmifl ay›r›c›

tan›lar

• USML easy lite format›nda haz›rlanm›fl 3000’in üzerinde soru ve yan›t

• PubMed arac›l›¤›yla birincil kaynaklara eriflim sa¤layan External OpenURL format›na elveriflli ba¤lant›lar

VER‹ TABANI TANIMI 101 Soruda Gebelik ve Do¤um

Dr. Akif Poroy

Truva Yay›nlar›, 1. bask›,©2009, 167 sayfa, 9789944212694

Gebelik, anneli¤e geçifl, do¤um ve do¤um sonras› kad›n için sa¤l›k ve ruhsal de¤iflimlerin yafland›¤› bir zamand›r.

Do¤al bir de¤iflim süreci olan gebelik ve do¤um hakk›nda anne aday›n›n bilgili olmas›, bu süreci atlatmas›na yard›mc› olmaktad›r.

Bu amaçla, yazar›n anne adaylar›n› yeni t›bbi bilgilerle haz›rlayarak, klinik deneyimlerini anlatt›¤› ve aç›klay›c› resimlerin bulundu¤u bu kitap gebelik sürecinde ve do¤um sonras›nda kullanabilecekleri bir rehber niteli¤indedir. Yal›n bir Türkçe ile kaleme al›nm›fl bu eser anne adaylar›n›n gebelik ve do¤um konusunda ak›llar›na gelebilecek ve karfl›laflabilecekleri tüm soru ve sorunlar› 101 soru ve konu bafll›¤›nda kapsamaktad›r. Kitapta, özellikle genetikte son tan› yöntemleri, kan grubu uyuflmazl›¤›, do¤uma haz›rl›k, do¤um sonras› egzersizler, gebelikte cinsel yaflam, gebelikte yap›lan testler, yüksek riskli gebelikler, do¤umda anestezi yöntemleri, kordon kan› bankas›, amniosentez, tüp bebek ve do¤um sonras› acil bak›m gibi konular ayr›nt›l› olarak incelenmifltir.

11-yazarlara bilgi-2009-1 7/22/10 10:51 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

Y A Z A R L A R A B ‹ L G ‹

45

Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi 2009; 6 (1): 45 Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi (HEAD), Koç Üniversitesi

Hemflirelik Yüksek Okulu, Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi’nin (SANERC) süreli yay›n organ›d›r. Hemflirelik ve sa¤l›k alan›nda yeni bilgi ve geliflmeleri yans›tan araflt›rma, derleme makaleleri, olgu sunumlar›, çeviri yaz›lar› (izinli), güncel bilimsel toplant› ve yay›n tan›t›mlar›n›

yay›nlayarak hemflirelerin mezuniyet sonras› sürekli geliflimini desteklemeyi ve hemflirelerin bilimsel çal›flmalara yöneltilmesine katk› sa¤lamay› hedefler.

Dergi her alt› (6) ayda bir yay›nlan›r. Yaz› dili Türkçe ve ‹ngilizce’dir.

Yay›nlanmak üzere gönderilen makaleler, yay›n kurulu ve en az iki dan›flman taraf›ndan incelendikten ve yazarlarca gerekli düzeltmeler yap›l›p tüm yazarlar›n yaz›l› onay› al›nd›ktan sonra yay›nlanabilir. Yaz›lar›n daha önce baflka bir yerde yay›nlanmam›fl olmas› veya yay›nlanmak üzere kabul edilmemifl olmas› gerekir. Gönderilen yaz› daha önce herhangi bir kongre ya da sempozyumda sunulmufl ise bu durum ilk sayfada dipnot olarak belirtilmelidir. Dergide yay›nlanan yaz›lar için yazarlara ücret ödenmez veya yazarlardan ücret al›nmaz. Yaz›lar›n bilimsel sorumlulu¤u yazar(lar)a aittir. Dergi yay›n kurulu sorumlu tutulamaz.

Dergide yay›nlanm›fl veya yay›nlanacak olan tüm yaz›lar›n yay›n hakk›

SANERC’e aittir; Yay›n Kurulunun izni olmadan yaz›lar›n tümü veya herhangi bir bölümü, tablolar›, resim/flekilleri yay›nlanamaz.

Araflt›rma makaleleri: Bilimsel yöntem ve kurallara uygun flekilde yap›lm›fl araflt›rma makaleleri bu bölümde yer alacakt›r.

Derleme makaleler: Hemflirelik uygulamas›, e¤itimi ve yönetimi ile ilgili en yeni bilgileri gözden geçiren yaz›lar bu bölümde yer alacakt›r.

Özgün yaz›lar: Hemflirelik ile ilgili önemli sorunlara ve uygulamalara iliflkin görüfller içeren yaz›lar bu bölümde yay›nlanacakt›r.

Olgu sunumu: Klinik olgu sunumlar› bu bölümde yer alacakt›r.

Kiflisel klinik deneyimler: Hemflirelerin ya da hasta yak›nlar›n›n yaflad›¤›

kiflisel deneyimlere yer verilecektir.

Yay›n tan›t›m›: Yeni yay›nlanm›fl ya da yay›nlanmak üzere olan kitaplar›n tan›t›m› yer alacakt›r.

Haberler: Kurs, kongre, sempozyum duyurular› ve yorumlar› yer alacakt›r.

Yaz›lar›n gönderilmesi:

HEAD yaln›zca e-posta ile gönderilen yaz›lar› kabul etmekte, posta yoluyla yollanan yaz›lar› de¤erlendirmeye almamaktad›r. Yaz›lar›n de¤erlendirilmesi ve kabul edilmesi sürecinde, yazarlarla her türlü iletiflim e-posta ile yap›l›r.

De¤erlendirmeye gönderilecek yaz›lar için e-posta adresi:

head@kareyayincilik.com.tr

Yaz›lar›n yay›na haz›rlanmas› s›ras›nda dikkat edilecek noktalar:

Dergiye gönderilen yaz›lar, ilk olarak dergi yaz›m kurallar› aç›s›ndan incelenir. Derginin istedi¤i kurallara uymayan yaz›lar, daha ileri bir incelemeye gerek görülmeksizin yazara iade edilir. Bu nedenle, zaman ve emek israf›na yol açmamak için, dergi kurallar›na özenle uyulmal›d›r.

Metin dosyas› için herhangi bir yaz› editörü kullan›labilir (örn. Word,..).

Tüm yaz›l› metinler 12 punto büyüklükte “Times New Roman” yaz›

karakterinde iki sat›r aral›kl› olarak yaz›lmal›d›r. Sayfada her iki tarafta uygun miktarda boflluk b›rak›lmal› ve ana metindeki sayfalar numaraland›r›lmal›d›r.

Yazar adlar› sadece bafll›k sayfas›nda olmal›, akademik ünvanlar›, çal›flt›klar›

kurumlar ve bölümler, iletiflim adresleri (telefon, faks, e-posta) belirtilmelidir.

Yaz›lar her biri ayr› sayfadan bafllamak üzere, bafll›k, özet, metin, kaynaklar, tablolar ve flekiller bölümünden oluflur.

• Bafll›k sayfas›: yaz›n›n bafll›¤›, yazar(lar)›n aç›k ad ve soyadlar›, ünvanlar›, çal›flt›klar› kurum ve bölümler, adresleri yer almal›d›r.

• Özet: ikisi de ayr› sayfalarda olmak üzere en fazla 250 kelimelik Türkçe ve ingilizce özet bölümü olmal›d›r. Özetin sonunda Index Medicus’a göre seçilmifl 3-6 tane anahtar sözcük seçilmelidir.

• Metin: Araflt›rma makalelerinde girifl, gereç ve yöntem, bulgular ve tart›flma bölümlerinden oluflur.

Kullan›lan bütün birimler “Systeme Internationale” (SI) birimleri olmal›d›r.

‹laçlar›n jenerik adlar› kullan›lmal›d›r. Ticari isim ancak, yaz›yla do¤rudan ilgili oldu¤u takdirde kullan›labilir.

Bafll›kta veya özette k›saltma kullan›lmamal›d›r; metinde kullan›lan k›saltma say›s› ise mümkün oldu¤unca az olmal›d›r.

• Tablolar: Her biri ayr› sayfada, çift aral›k kullanarak haz›rlanmal›d›r.

Bütün tablolar›n, metinde kullan›fl s›ralar›na göre numaralanmas› ve bafll›klar›n yaz›lmas› gerekir.

• fiekiller: Dijital formatl› flekiller, jpeg kay›tl› ve 300 dpi çözünürlü¤ünde olmal›, metinde kullan›l›fl s›ras›na göre numaraland›r›lmal›d›r.

• Kaynaklar: Kaynaklar›n do¤rulu¤undan yazarlar sorumludur. Metin sonunda kaynaklar ayr› bir sayfada çift aral›kl› olarak yaz›lmal› ve metinde yer ald›¤› s›raya göre numaraland›r›lmal›d›r. Dergi adlar› Index Medicus'a göre k›salt›lmal›d›r. Bir kaynakta yazarlar›n say›s› üçten fazla oldu¤u durumlarda üçüncü yazardan sonra “et al.” ya da “ve ark.” ibaresi eklenmelidir. Kaynak yaz›m› afla¤›da belirtildi¤i flekilde yap›lmal›d›r:

Kitap: Yazar›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, kitab›n ad›, birden fazla bas›m› var ise kaç›nc› bas›m oldu¤u, bas›ld›¤› flehir, bas›mevi, bas›ld›¤›

y›l ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Jarvis C. Physical examination and health assessment. 3rd. ed. Philadelphia:

W.B. Saunders Company; 2000. p. 687-750.

Kitaptan bölüm: Bölüm yazar›n›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, bölümün ad›, editörün soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, kitab›n ad›, birden fazla bas›m›

var ise kaç›nc› bas›m oldu¤u, bas›ld›¤› flehir, bas›mevi, bas›ld›¤› y›l ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Melanie SM, Hickey JV. Neuroscience critical care. In: Hickey JV. editor.

The clinical practice of neurological and neurosurgical nursing. 5th. ed.

Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2003. p. 359-67.

Çeviri kitap: Yazar›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, kitab›n ad›, birden fazla bas›m› var ise kaç›nc› bas›m oldu¤u, çeviren kiflinin baflharf(ler)i ve soyad›, bas›ld›¤› flehir, bas›mevi, bas›ld›¤› y›l ve sayfa numaralar›

belirtilmelidir.

Ferry DR. On günde temel elektrokardiyografi. Çeviri, M. Kahraman. ‹stanbul:

Ekbil A.fi.; 2001. s. 10-29.

Dergi: Makale yazar›n›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, makalenin ad›, yay›nland›¤› derginin ad› (Index Medicus’taki k›saltma ad›), y›l, cilt no ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Pokorny ME, Koldjeski D, Swanson M. Skin care intervention for patients having cardiac surgery. Am J Crit Care 2003;12:535-44.

Dergi eki (Supplement): Makale yazar›n›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, makalenin ad›, yay›nland›¤› derginin ad› (Index Medicus’taki k›saltma ad›), y›l, cilt no, parantez içinde Supplement no ve sayfa numaralar›

belirtilmelidir.

Ahrens T. Severe sepsis management: Are we doing enough?. Crit Care Nurse 2003;23(Suppl. 5):2-15.

‹nternet: http://www. ile bafllayan adres sat›r› eksiksiz bildirilmelidir.

Eriflim tarihi (gün, ay, y›l) bilgisi de yaz›lmal›d›r.