İSTANBUL İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ
SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI (STA) KILAVUZU
• STA Nedir ?
• STA’ların Ekonomiye Etkisi
• Türkiye’nin İmzaladığı STA’lar
• STA’lar Kapsamında Türkiye’ye Tanınan Tavizler (Tarım)
• STA’lar ve Telafi Edici Vergi (TEV) Uygulamaları
2010
SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI
Serbest Ticaret Anlaşması (STA), taraf ülkelerin kendi aralarında gümrük vergisi ve kısıtlamalarını kaldırmaları, ancak üçüncü ülkelere karşı ortak bir gümrük tarifeleri oluşturmamaları, anlaşma dışında kalan üçüncü ülkelere her üye ülkenin kendi milli gümrük tarifesini uygulayabildiği bir ekonomik birleşmedir. STA’da gümrük birliğinden farklı olarak üçüncü ülkelere ortak bir gümrük tarifesi uygulanmamaktadır. Ayrıca gümrük birliği’nde serbest dolaşım ilkesi geçerli iken STA’da ise menşe kuralları uygulanır.
Çok tarafl ı ticaret sisteminde özellikle son yıllarda yaşanan yavaşlama, ülkelerin ticaret politikalarında Tercihli Ticaret Anlaşmalarını (TTA) ön plana çıkarmıştır. Sadece gelişmiş ülkeler kapsamında değil, kuzey-güney ve güney-güney ticari ve ekonomik ilişkilerinde de TTA’ların artış gösterdiği istatistiklerden ortaya çıkmaktadır.
Aralık 2008 itibariyle DTÖ/GATT’a 421 Bölgesel Ticaret Anlaşmasının (BTA) bildirimi yapılmış durumdadır. 421 adet BTA’nın yüzde 90’ını Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) ve Kısmi Çerçeve Anlaşmaları oluşturmaktadır.1 Türkiye, 22 Aralık 1995 tarih ve 1/95 sayılı “Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) Arasında Gümrük Birliği Kurulmasına İlişkin Ortaklık Konseyi Karar”ının 16. maddesi uyarınca, AB’nin Ortak Ticaret Politikasını üstlenme yükümlülüğünden hareketle üçüncü ülkelere yönelik olarak AB’nin tercihli ticaret sistemini üstlenmektedir.
Ülkemiz, bu taahhüdün bir gereği olarak AB’nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı üçüncü ülkelerle, bu ülkelerin AB ile imzaladığı STA’lardaki hükümler paralelinde ve karşılıklı çıkar çerçevesinde münferiden STA’lar akdetmektedir.
1 WTO, RTA Gateway, http://www.wto.org/english/tratop_e/region_e/region_e.htm
Bu STA Kılavuzu, İstanbul İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Ar-Ge ve DİİB Şubeleri tarafından hazırlanmıştır.
TÜRKİYE’NİN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI
Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında gümrük birliğini düzenleyen 1/95 sayılı Türkiye-AT Ortaklık Konseyi Kararı’nın 16’ncı Maddesine istinaden, Türkiye’nin, AB’nin Ortak Ticaret Politikası’na uyum yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu kapsamda ülkemiz, AB’nin tercihli ticaret anlaşması akdettiği ülkelerle karşılıklı yarar esasına dayalı benzer anlaşmalar akdetmektedir.
16. madde;
“1. Türkiye, ticaret politikasını Topluluğun Ticaret Politikasına uyumlu hale getirmek amacıyla bu Kararın yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıl içinde Topluluğun tercihli gümrük rejimine aşamalı olarak uyum sağlar.
Bu uyum, hem otonom rejimleri hem de üçüncü ülkelerle tercihli anlaşmaları kapsar.
2. Birinci fıkrada anılan durumların her birinde bu tarife tercihlerinin tanınması, Topluluğun söz konusu tercihlerin tanınmasını düzenleyen menşe hükümleriyle aynı hükümlere uyulması şartına bağlıdır.” hükümlerini amirdir.
Diğer taraftan, ülkemiz, Barselona Süreci olarak da adlandırılan Avrupa-Akdeniz Ortaklığı’na taraf bulunmaktadır.
Söz konusu Ortaklık, 27-28 Kasım 1995 tarihinde Barselona’da düzenlenen Avrupa-Akdeniz Dışişleri Bakanları Konferansında tarafl arın kabul ettikleri ‘Barselona Deklarasyonu’na dayanmakta ve Akdeniz ülkeleri2, AB, Türkiye ve EFTA3 arasında STA’lar akdedilerek Akdeniz Havzasında 2010 yılına kadar bir serbest ticaret alanı yaratılmasını öngörmüştür. Ancak, Akdeniz Havzasında 2010 yılına kadar bir serbest ticaret alanı oluşturulması hedefi tamamlanmış değildir.
Söz konusu serbest ticaret anlaşmaları (STA), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları ve GATT’ın 24’üncü maddesine uygun olarak akdedilmektedir.
Bu çerçevede, ülkemiz, bugüne kadar 26 adet serbest ticaret anlaşması imzalamıştır. Avrupa Birliği’nin 1 Mayıs 2004 ve 1 Ocak 2007 tarihli genişlemeleri neticesinde Litvanya, Macaristan, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Polonya, Slovenya, Letonya, Bulgaristan ve Romanya ile yürürlüğe giren 10 adet STA’mız feshedilmiş olup, anılan tarihten itibaren bu ülkelerle ticari ilişkilerimiz Türkiye-AB ortaklık ilişkisi temelinde yürütülmektedir. Ülkemizin, halen 14 adet serbest ticaret anlaşması yürürlükte olup (EFTA, İsrail, Makedonya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Filistin, Tunus, Fas, Suriye, Mısır, Arnavutluk, Gürcistan, Karadağ, Sırbistan) imzalanan 2 anlaşmanın da (Şili, Ürdün) yürürlüğe girmesine yönelik onay süreci devam etmektedir. Diğer taraftan, ülkemizin hâlihazırda, Lübnan, Körfez İşbirliği Konseyi (KİK)4, Ukrayna, MERCOSUR5, Libya, Morityus, Seyşeller ve Faroe Adaları ile STA müzakereleri devam etmekte olup, bu ülkeler ile müzakerelerin bir an önce sonuçlandırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
2 Akdeniz Havzası ülkeleri İsrail, Filistin, Tunus, Fas, Suriye, Cezayir, Ürdün, Lübnan ve Mısır’dan oluşmaktadır.
3 EFTA ülkeleri Norveç, İsviçre, Lihtenştayn ve İzlanda’dan oluşmaktadır.
4 KİK ülkeleri Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Umman ve Bahreyn’den oluşmaktadır.
5 MERCOSUR ülkeleri Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay’dan oluşmakta olup, Venezuela’nın üyeliği üye ülkeler tarafından henüz onaylanmamıştır.
Ayrıca, Meksika, Cezayir, Güney Kore, Güney Afrika Gümrük Birliği, ASEAN ülkeleri6 ile Afrika-Karayip-Pasifik (AKP) ülkelerinden 36 Afrika ülkesi7, ANDEAN, Hindistan, Orta Amerika Topluluğu ile STA müzakerelerini başlatmak yönünde girişimlerimiz devam etmektedir.
Öte yandan, AB, 4 Ekim 2006 tarihinde açıkladığı “Küresel Avrupa” adlı stratejisi çerçevesinde, önümüzdeki dönemde yeni Serbest Ticaret Anlaşmaları akdetmeyi hedefl emektedir. AB’nin STA akdetmeyi hedefl ediği yeni ülkeler arasında ASEAN ülkeleri, Hindistan, Ukrayna, Orta Amerika Ortak Pazarı ve ANDEAN ülkeleri de yer almaktadır. Bu çerçevede, Avrupa Komisyonu, anılan ülkelerle müzakerelere başlamak yönünde 23 Nisan 2007 tarihinde AB Konseyi’nden gerekli yetkiyi almış bulunmaktadır. Bu çerçevede, ülkemiz de söz konusu ülkelerle karşılıklı yarar temeline dayalı STA’lar yapmak üzere girişimlerde bulunmaktadır.
Aşağıdaki tabloda, STA’larımızın imza ve yürürlük tarihleri gösterilmektedir:
ÜLKELER Anlaşmanın
İmza Tarihi
Anlaşmanın Yürürlüğe Girişi
1 EFTA 10.12.1991 01.04.1992
2 İsrail 14.03.1996 01.05.1997
3 Makedonya 07.09.1999 01.09.2000
4 Hırvatistan 13.03.2002 01.07.2003
5 Bosna Hersek 03.07.2002 01.07.2003
6 Filistin 20.07.2004 01.06.2005
7 Tunus 25.11.2004 01.07.2005
8 Fas 07.04.2004 01.01.2006
9 Suriye 22.12.2004 01.01.2007
10 Mısır 27.12.2005 01.03.2007
11 Arnavutluk 22.12.2006 01.05.2008
12 Gürcistan 21.11.2007 01.11.2008
13 Karadağ 26.11.2008 01.03.2010
14 Sırbistan 01.06.2009 01.09.2010
15 Şili 14.07.2009 İmzalandı. İç Onay süreci devam ediyor
16 Ürdün 01.12.2009 İmzalandı. İç Onay süreci devam ediyor
NOT: Türkiye’nin imzalamış olduğu Serbest Ticaret Anlaşmaları ile ilgili detaylı ve güncel bilgi ile tüm metinlere Dış Ticaret Müsteşarlığı internet sitesinin (www.dtm.gov.tr) Avrupa Birliği bölümünden erişilebilmektedir.
6 ASEAN ülkeleri Singapur, Endonezya, Malezya, Filipinler, Brunei, Laos, Vietnam, Tayland, Kamboçya ve Myanmar’dan oluşmak- tadır.
7 Benin, Burkina Faso, Burundi, Cape Verde, Cibuti, Kongo (Brazzaville), Kongo (Kinşasa), Ekvator Ginesi, Eritre, Etiyopya, Fildişi Sahili, Gabon, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Kamerun, Kenya, Liberya, Madagaskar, Malavi, Mauritius, Mali, Nijer, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ruanda, Sao Tome ve Principe, Senegal, Seyşeller, Sierra Leone, Sudan, Togo, Uganda, Zambiya, Zimbabve
MÜZAKERE AŞAMASINDA OLAN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI Ülkeler
1 Faroe Adaları 2 Lübnan
3 Körfez İşbirliği Konseyi 4 MERCOSUR
5 Ukrayna 6 Libya 7 Morityus
SERBEST TİCARET ANLAŞMASI AKDEDİLMESİ İÇİN GİRİŞİMDE BULUNULAN ÜLKELER Ülkeler
1 Meksika
2 Güney Afrika Cumhuriyeti 3 Cezayir
4 ANDEAN Ülkeleri 5 ASEAN Ülkeleri 6 G. Kore 7 Hindistan
8 Afrika Karayip Pasifik (AKP) ülkeleri 9 Orta Amerika Topluluğu
STA’ların Ekonomiye Etkileri
Türkiye bugüne kadar, AB üyelikleri nedeniyle STA’ları feshedilen Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleri hariç, on altı ülke ile STA imzalanmıştır.8 Bunlardan on dördü yürürlüğe girmiş, iki anlaşmanın ise (Şili ve Ürdün) iç onay süreçleri devam etmektedir. Yedi ülke/ülke grubu ile müzakereler devam etmekte olup9, dokuz ülke/ülke grubu nezdinde de STA müzakerelerine başlanması yönünde girişimde bulunulmuştur10. Anlaşmalar kapsamında, sanayi ürünlerinde tam serbestleşme öngörülürken, tarım ürünlerinde tercihli kotalar çerçevesinde taviz verilmektedir.
STA’sı yürürlükte olan ülkeler ile olan ticaretimiz kümülatif olarak incelendiğinde; 2000-2008 yılları arasındaki ihracat artış oranı, % 375 iken, aynı dönemde STA ülkeleri ile olan ihracat artış oranının % 465 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Öte yandan, genel ithalatımız aynı dönem içinde % 270 oranında artarken, STA ülkelerinden ithalatımız % 298 oranında artış göstermiştir.
Türkiye, 2000 yılında toplam 2,1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiği STA ortaklarına 2008 yılına gelindiğinde yaklaşık 12 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede, 2008 yılında STA imzalanan ülkelerin 132 milyar dolar olarak kaydedilen toplam ihracat içerisindeki payları % 9’a ulaşmıştır. STA ülkelerinin toplam ithalatımız içerisindeki payları ise, 2008 yılında % 5,3 civarında gerçekleşmiştir.
Aktif şekilde devam eden STA müzakereleri de iki ülke arasındaki ikili ticaretin gelişmesine önemli katkıda bulunmaktadır. Şili ile bir sene içinde tamamlanan STA müzakereleri esnasında, Şili’ye olan ihracatımızda % 262 oranında artış gerçekleşmiştir. STA ülkeleri ile olan ticaretimizde mal grupları bazında, en fazla ihracatı yapılan fasıllar; gemiler, motorlu kara taşıtları, mobilyalar, elektriksiz makineler, örme giyim eşyası, demir veya çelikten eşya, plastik ürünleridir. Bu ülkelerden yapılan ithalata bakıldığında ise, inciler, kıymetli taş ve metal mamulleri, elektriksiz makineler, mineral yakıtlar, demir ve çelik, elektrikli makine ve cihazlar fasılları öne çıkmaktadır.
Kriz sonrası, küresel düzeydeki daralmaya paralel olarak ihracatımız 2009 yılının ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre %30,5 oranında düşerken, aynı dönemde STA ülkelerine olan ihracatımızın %10,6 oranında artış kaydetmesi dikkat çekicidir.
Bu çerçevede, 2008-2009 Ocak-Eylül dönemi verileri incelendiğinde, en fazla ihracat artışının EFTA ve içerisinde Mısır, Fas, Tunus gibi STA ülkelerinin de bulunduğu Kuzey Afrika’da olduğu görülmektedir. Eylül ayında ise, Kuzey Afrika’ya yapılan ihracatın geçen yılın aynı ayına göre % 9,4 oranında arttığı, bu bölgede yaşanan artışın özellikle Mısır’a yönelik başarılı ihracat performansından artıştan kaynaklandığı tespit edilmektedir.
İhracatımızdaki ilk otuz ülke içerisinde, 2009 yılı Ocak-Eylül döneminde, ihracatta en büyük yüzde artış (%
104,3) Mısır pazarında olmuştur. 2009 yılı Ocak-Eylül dönemi itibariyle ihracatımızdaki ilk 40 ülke arasında Mısır 9. sırada bulunmaktadır. Ayrıca, ilk 40 ülke sıralamasında STA imzaladığımız 7 ülke de yer almaktadır.
8 EFTA, İsrail, Makedonya, Hırvatistan, Bosna ve Hersek, Filistin, Tunus, Fas, Suriye, Mısır, Arnavutluk, Gürcistan, Karadağ, Sırbistan, Şili.
9 Lübnan, Ürdün, Körfez İşbirliği Konseyi, MERCOSUR, Faroe Adaları, Ukrayna, Libya ve Morityus.
10 Cezayir, Meksika, Güney Afrika Gümrük Birliği, ASEAN Grubu, ANDEAN Grubu, Orta Amerika Topluluğu, Afrika Karayip Pasifik Ülkeleri (76 ülke), Kanada.
Ülkemizin lokomotif hizmet sektörlerinden olan yurtdışı müteahhitlik hizmetleri açısından, 2003-2008 yılları arasında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımına bakıldığında ise Fas, Gürcistan, Mısır, Tunus, Makedonya, Mısır ve Arnavutluk’ta yaklaşık 3,5 milyar dolarlık projenin üstlenildiği görülmektedir. Benzer şekilde, STA’lar bu ülkelerdeki yatırımları da tetiklemektedir. Örneğin; Türkiye-Mısır STA’nın 2007 yılında yürürlüğe girişinden sonra, Mısır’daki Türk yatırımları 2008 yılında 500 milyon dolar düzeyinden 2 milyar dolara çıkmıştır.
Diğer taraftan, STA imzalamak için girişimde bulunduğumuz ve/veya müzakerelerin devam ettiği ülkeler açısından anlaşmaların statik etkileri, diğer bir deyişle anlaşma eğer bugün yürürlüğe girseydi ortaya çıkacak etkiler hakkında çeşitli genel denge modelleri kullanmak suretiyle öngörülerde bulunmak mümkündür.
Anlaşmanın orta ve uzun vadede ortaya çıkan dinamik etkileri hakkında da yine bu modeller vasıtasıyla tahmin yapılabilmektedir.
Bu alanda yapılan çalışmalar ortaya koymaktadır ki; bu tür bölgesel entegrasyonlar, ölçek ekonomilerine yol açarak maliyet düşüşü ve kaynak verimliliği sağlamakta, dışa açık rekabetçi bir ekonomik altyapının tesisi suretiyle ülkenin uluslararası rekabet gücünü artırmakta, milli geliri, toplumsal refahı yükseltmektedir. Ayrıca karşılıklı yatırımların artırılması yönünde daha uygun bir ortamın tesisini sağlamaktadır.
İçinde bulunduğumuz kriz ortamında pazar çeşitliliği sağlanması ise STA’ların en faydalı sonuçları arasında yer almaktadır. Örneğin şu anda sınırları içerisinde ANDEAN, MERCOSUR ve Orta Amerika Topluluğu gibi STA müzakerelerini yürütmekte olduğumuz/girişimde bulunduğumuz ticaret bloklarını ihtiva eden Güney ve Orta Amerika bölgelerinde, 2008 yılında ithalat yüzde 15,5 büyümüştür. Bahse konu bölgede ithalatın dünyada hiçbir bölgede olmadığı kadar güçlü bir büyüme sergilemesi, söz konusu STA’ların nihayetlendirilmesinin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Nitekim Avrupa Birliği de bu pazarlarda etkin olabilmek için bu ülke gruplarıyla yürüttüğü bölgesel anlaşmaları azami süratte tamamlamaya çalışmaktadır.
Sonuç olarak, daha önce imzaladığımız anlaşmalar da somut olarak ortaya koymaktadır ki; tarife indirimleri ile
“derin entegrasyon” olarak tabir edilen menşe kuralları, yatırımlar, fikri mülkiyet hakları gibi alanlarda yakınsama sağlayan bu anlaşmalar sonucu ülkelerin üretim, dış ticaret ve refah düzeyi üzerinde ciddi ölçüde pozitif etkiler oluşmaktadır.
Son olarak, genel siyaset perspektifinden bakıldığında; ülkemizin STA akdettiği ülkeler ile sadece ticari ve ekonomik ilişkilerinin değil, aynı zamanda siyasi ilişkilerinin de daha istikrarlı bir yapıya kavuştuğu dikkat çekicidir. STA akdedilmesi sonrasında, STA’ya taraf ülkeler arasında oluşturulan Ortaklık Konseyi ve Ortaklık Komitesinin, en üst seviyede siyasi ve bürokratik temsilcileri bir araya getirerek karşılıklı olarak yeni işbirliği imkanlarının gözden geçirilmesine fırsat verdiği, STA’lar sayesinde ülkelerin birbirlerinin ekonomik ve ticari potansiyelleri konusundaki farkındalıklarının arttığı ve iş adamları arasındaki karşılıklı anlayışın geliştiği bunun sonucunda da ilgili ülkelerle dostluk bağlarının daha da pekiştiği izlenmektedir.
TÜRKİYE’NİN İMZALAMIŞ OLDUĞU SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI TÜRKİYE-EFTA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI
(Yürürlüğe Giriş: 1 Nisan 1992)
EFTA-İsviçre, Norveç, İzlanda Devletleri ve Türkiye Avrupa’daki ekonomik entegrasyon sürecine aktif şekilde katılmak hususundaki niyetlerini ve bu süreci güçlendirmenin yollarını ve araçlarını araştırmak hususunda işbirliğinde bulunmaya hazır olduklarını ifade ederek, Türkiye- EFTA Serbest Ticaret Anlaşmasını imzalamışlardır.
Anlaşmanın amaçları şunlardır:
(a) Karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla EFTA Devletleri ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin ahenkli şekilde gelişmesini teşvik etmek;
(b) EFTA Devletleri ile Türkiye arasındaki ticaret için dürüst rekabet koşullarını sağlamak;
(c) Bu yolla, ticaretteki engellerin kaldırılması suretiyle, dünya ticaretinin ahenkli gelişmesi ve genişlemesine katkıda bulunmak;
(d) EFTA Devletleri ile Türkiye arasındaki işbirliğini arttırmak.
STA kapsamında İsviçre’nin Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım)
Tavizli Ürün Kodu %100 İndirim’e Tabi Ürünler
0207.50.00 Kümes hayvanlarının karaciğerleri, dondurulmuş
0603.10.11 Karan¿ ller, taze
-1 MayÕs’tan 25 Ekim”e kadar
0603.10.12 Güller, taze
-1 MayÕs”tan 25 Ekim’e kadar
0713.31.90 Fasulye, kurutulmuş, taneleri ikiye ayrılmış, kabukları çıkarılmış 0802.22.00 Fındıklar, taze veya kurutulmuş, kabuğu çıkarılmış
0802.32.00 Cevizler, taze veya kurutulmuş, kabuğu çıkarılmış 0809.10.10 Kayısılar, taze, açık ambalajlarda
0809.10.90 Kayısılar, taze, diğer şekillerde ambalajlanmış 0809.40.10 Erik ve çakal eriği, taze, açık ambalajlarda
0809.40.90 Erik ve çakal eriği, taze, diğer şekillerde ambalajlanmış
0810.10.00 Çilekler, taze
0813.10.00 Kayısılar, kurutulmuş
1106.30.00 ( y ) Hayvan beslenmesine mahsus olanlar hariç, fındık ezmesi ve unu 1202.20.00 Yer fıstığı, kavrulmamış veya diğer şekillerde pişirilmemiş, kabuksuz (*)’’y’’ Yalnız
1212.10.00 Keçi boynuzu, taze veya kurutulmuş, öğütülmüş olsun olmasın
1212.30.00 Kayısı, şeftali veya erik çekirdekleri ve çekirdek içleri, taze veya kurutulmuş, öğütülmüş olsun olmasın
2001.90.29 ( y ) Zeytinler, sirke veya asetik asitle konserve edilmiş veya hazırlanmış
2007.99.19 ( y ) Kestane ve fındık püreleri, ilave şeker ve diğer tatlandırıcı maddeleri içermeyenler 2009.30.11 ( y ) Ham limon suyu, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri içermeyenler,
konsantre edilmiş
Tavizli Ürün Kodu 50 % İndirim’e Tabi Ürünler
0207.31.00 Kaz veya ördeklerin yağlı karaciğerleri
0208.20.00 Kurbağa bacağı
0703.90.00 Pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler, taze veya soğutulmuş 0707.00.00 Hıyarlar ve kornişonlar, taze veya soğutulmuş
0709.30.00 ( y ) Patlıcanlar, taze veya soğutulmuş
-1 Nisan’dan 30 Ekim’e kadar ithal edilenler 0709.90.90 Zeytinler ve kabaklar, taze veya soğutulmuş
0711.20.00 Zeytinler, geçici olarak konserve edilmiş, fakat bu halleriyle derhal yenilmeye elverişli olmayanlar
0711.90.00 ( y ) Mantarlar, capsicum ve pimenta cinsi geçici olarak konserve edilmiş fakat bu halleriyle derhal yenilmeye elverişli olmayanlar
0713.20.90 Nohutlar, kurutulmuş, taneleri ikiye ayrılmış, soyulmuş veya kabukları çıkarılmış 0713.40.90 Mercimekler, kurutulmuş, taneleri ikiye ayrılmış, soyulmuş veya kabukları çıkarılmış
0804.20.20 İncir, kurutulmuş
0805.10.00 Portakallar, taze veya kurutulmuş 0805.20.00 Mandarinler, taze veya kurutulmuş 0805.40.00 Greyfurtlar, taze veya kurutulmuş
0807.10.00 Kavun ve karpuzlar, taze
1509.10.00 ( y ) Saf zeytinyağı, teknik kullanıma mahsus olanlar hariç
1509.90.00 ( y ) Diğer zeytinyağları, (saf olanlar hariç) teknik kullanıma mahsus olanlar hariç 2001.90.29 ( y ) Capsicum ve mantarlar, sirke veya asetik asitle hazırlanmış veya konserve edilmiş Domatesler, sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış veya konserve
edilmiş:
-Domatesler (tüm veya parça halinde):
(*)’’y’’ Yalnız
2002.10.10 --Ağırlık itibariyle 5 kg.’ı aşan kaplarda olanlar.
2002.10.20 --Ağırlık itibariyle 5 kg.’ı aşmayan kaplarda olanlar.
-Diğerleri:
2002.90.10 --Ağırlık itibariyle 5 kg.’ı aşan kaplarda olanlar.
2002.90.29 --Ağırlık itibariyle 5 kg.’ı aşmayan kaplarda olanlar.
2005.90.10 ( y ) Capsicum, kebereler ve enginarlar, sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş, ağırlık itibariyle 5 kg.’ı aşan kaplarda olanlar 2005.90.90 ( y ) Capsicum, kebereler ve enginarlar, sirke veya asetik asitten başka usullerle
hazırlanmış veya konserve edilmiş, ağırlık itibariyle 5 kg.’ı aşmayan kaplarda olanlar 2008.11.90 Yerfıstığı, başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş
2008.19.00 ( y ) Fındık ve şamfıstığı, başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş 2008.92.00 ( y ) Karışımlar, 2008.19 pozisyonundakiler hariç, hububat esaslı olmayanlar
2009.11.10 ( y ) Portakal suyu, dondurulmuş, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içermeyen, konsantre edilmiş
2009.19.10 ( y ) Portakal suyu, dondurulmamış, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içermeyen, konsantre edilmiş
2009.20.10 ( y ) Greyfurt suyu, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içermeyen, konsantre edilmiş
2009.30.19 Herhangi bir turunçgilin suyu, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içermeyenler, konsantre edilmiş
2009.60.20 Üzüm suyu, konsantre edilmiş
2204.29.20 Tatlı şarap, spesiyaller, misteller (muhtevası 2 lt.’den fazla kaplarda olanlar)
2208.90.90 ( y ) Rakı
Tavizli Ürün Kodu 20 % İndirim’e Tabi Ürünler
2204.10.00 Köpüklü şarap (taze üzümlerden)
(*)’’y’’ Yalnız
STA kapsamında İzlanda’nın Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım):
Tavizli Ürün
Kodu %100 İndirim’e Tabi Ürünler
0703 Soğanlar, şalotlar, sarmısaklar, pırasalar ve diğer soğanımsı sebzeler (taze veya soğutulmuş)
0703.10 Soğanlar ve şalotlar
0703.20 Sarmısak
0708 Baklagiller (kabuklu veya kabuksuz) (taze veya soğutulmuş):
0708.10 Bezelyeler (Pisium sativum)
0708.20 Fasulyeler (Vigna spp. Phaseolus spp.)
0708.90 Diğer baklagiller
0709 Diğer sebzeler (taze veya soğutulmuş):
0709.70 - Ispanak
0709.90 - Diğerleri
0709.90.20 Zeytinler
0709.90.70 Kabaklar
0710 Sebzeler (pişirilmemiş, buharda veya suda kaynatılarak pişirilmiş) (dondurulmuş):
0710.21 Bezelyeler
0709.22 Fasulyeler
0709.80.21 Biberler
0709.80.61 Soğanlar
0711
Geçici olarak konserve edilmiş sebzeler (örneğin; kükürt dioksit gazı kullanılarak salamurada, kükürtlü su içinde veya diğer koruyucu eriyikler içinde), fakat bu halleriyle derhal yenilmeye elverişli olmayanlar.
0711.10 Soğanlar
0711.20 Zeytinler
0713 Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış, tane kabukları çıkarılmış olsun olmasın):
0713.20 Nohut
0713.31 Fasulye
0713.40 Mercimek
0713.50 Bakla ve atbaklası
0802 Diğer kabuklu meyveler (taze veya kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış veya soyulmuş olsun olmasın:
0802.12 Bademler (kabuksuz)
0802.22 Fındıklar
0802.32 Cevizler (kabuksuz)
0802.50 Şam fıstıkları
0804 Hurma, incir, ananas, avokado armudu, guava armudu, mango ve mangost, taze veya kurutulmuş:
0804.20 İncirler
0805 Turunçgiller (taze veya kurutulmuş:
0805.10 Portakallar
0805.20 Mandarinler
0805.30 Limonlar
0805.40 Greyfurt
0806 Üzümler (taze veya kurutulmuş):
0806.10 Taze
0806.20 Kurutulmuş
0807 Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze):
0807.10 Kavunlar (karpuzlar dahil)
0808 Elmalar, armutlar ve ayvalar ( taze )
0808.10 Elmalar
0808.20 Armutlar ve ayvalar
0809 Kayısı, kiraz, şeftali (nektarin dahil), erik ve çakal eriği (taze):
0809.10 Kayısı
0809.20 Kiraz
0809.30 Şeftali (nektarin dahil)
0809.40 Erik ve çakal eriği
0810 Diğer meyveler (taze):
0810.10 Çilek
0810.90 Nar
0811
Meyveler ve sert kabuklu meyveler (pişirilmemiş, buharda veya suda kaynatılarak pişirilmiş, dondurulmuş), (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler katılmış olsun olmasın):
0811.10 Çilek (dondurulmuş)
0811.90 Diğerleri
0811.90.31 Kirazlar
0811.90.32 Erikler
0811.90.33 Kayısılar
0811.90.34 Şeftaliler
0811.90.36 Üzümler
0813 Meyveler (kurutulmuş) (0801 ile 0806 pozisyonlarındakiler hariç); bu fasıldaki sert kabuklu meyvelerin veya kurutulmuş meyvelerin birbirleriyle olan karışımları:
0813.10 Kayısılar
0813.20 Erikler
0813.30 Elmalar
0813.40 Diğer meyvalar (şeftaliler ve armutlar)
0813.50 Bu fasıldaki sert kabuklu meyvaların veya kurutulmuş meyvaların birbirleriyle olan karışımları
1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın, fakat kimyasal olarak değiştirilmemiş:
1509.10 Saf zeytinyağı Virgin
1509.90 Diğerleri (ham)
2004 Diğer sebzeler (sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş), dondurulmuş:
2004.90.22 Zeytin (siyah)
2004.90.23 Zeytin (yeşil)
2004.90.32 Yeşil fasulye
2004.90.58 Fasulyeler
2005 Diğer sebzeler (sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş), dondurulmamış:
2005.40 Bezelyeler
2005.51 Fasulyeler
2005.70 Zeytinler
2005.90.30 Enginarlar
2007
Reçeller, jöleler, marmelatlar, meyva veya sert kabuklu meyve püresi, ve meyve veya sert kabuklu meyve pastları (pişirilerek hazırlanmış) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri içersin içermesin):
2007.99 Diğerleri
2007.99.51 Kestane püresi
2007.99.71 Fındık püresi
2008
Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve yenilen diğer bitki parçaları (başka surette hazırlanmış veya konserve edilmiş) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler veya alkol katılmış olsun olmasın):
2008.11 Yer fıstığı
2008.19 Diğerleri (fındık ve Şam fıstığı)
2008.30 Turunçgiller
2008.50 Kayısılar
2008.60 Kirazlar
2008.70 Şeftaliler
2008.80 Çilekler
2008.92 Karışımlar
2008.99 Diğerleri (üzümler ve erikler)
2009 Meyva suları (üzüm şirası dahil) ve sebze suları (fermente edilmemiş ve alkol katılmamış) ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri katılmış olsun olmasın:
2009.11 Portakal suyu
2009.19 Diğerleri (konsantre edilmiş portakal suyu)
2009.20 Greyfurt suyu
2009.30 Diğerleri
2009.30.21 Limon suyu
2009.50 Domates suyu
2009.60 Üzüm suyu
2009.70 Elma suyu
2009.80 Diğerleri (meyva suları)
2009.90 Karışık haldeki sebze ve meyve suları
STA kapsamında Norveç’in Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım) Tavizli Ürün
Kodu %100 İndirim’e Tabi Ürünler
0603
Buket yapmaya elverişli veya süs amacına uygun cinsten kesme çiçekler ve çiçek tomurcukları (taze, kurutulmuş, boyanmış, ağartılmış, emprenye edilmiş veya başka şekillerde hazırlanmış)
0702 Domatesler, taze veya soğutulmuş
0703 Soğanlar, şalotlar, sarımsaklar, pırasalar ve diğer soğanımsı sebzeler (taze veya soğutulmuş)
0706 ( y ) Havuçlar, şalgamlar, kırmızı pancar, teke sakalı (salsifis), kök kerevizi, turplar ve benzeri yenilen kökler (taze veya soğutulmuş):
0706.10 Havuçlar ve şalgamlar
0707 Hıyarlar ve kornişonlar (taze veya soğutulmuş)
0708 Baklagiller (kabuklu veya kabuksuz) (taze veya soğutulmuş) 0709 ( y ) Diğer sebzeler (taze veya soğutulmuş)
0709.30 Patlıcanlar
0709.60 Tatlı biberler
0709.70 Ispanak, Yeni Zelanda ıspanağı ve bahçe ıspanağı 0709.90 ( y ) Diğerleri: Zeytinler ve kabaklar
0710 ( y ) Sebzeler (pişirilmemiş, buharda veya suda kaynatılarak pişirilmiş) (dondurulmuş)
0710.21 Baklagiller (kabuklu veya kabuksuz)
0710.22 Bezelyeler (Pisum sativum)
0710.29 Fasulyeler (Vigna spp.; Phaseolus spp.)
0710.80 Diğer sebzeler
0711
Geçici olarak konserve edilmiş sebzeler (örneğin; kükürtdioksit gazı kullanılarak salamurada, kükürtlü su içinde veya diğer koruyucu eriyikler içinde), fakat bu halleriyle derhal yenilmeye elverişli olmayanlar
0802 Diğer kabuklu meyvalar (taze veya kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış veya soyulmuş olsun olmasın)
0804 Hurma, incir, ananas, Avokado armudu, Guava armudu, mango ve mangost (taze veya kurutulmuş)
0805 Turunçgiller (taze veya kurutulmuş)
0806 Üzümler (taze veya kurutulmuş)
0807 Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze)
(*)’’y’’ Yalnız
0808 Elma, armut ve ayva (taze)
0809 Kayısı, kiraz, şeftali (nektarin dahil), erik ve çakal eriği (taze) 0810 ( y ) Diğer meyvalar (taze)
0810.10 Çilekler
0810.90 Diğerleri
0811 ( y )
Meyvalar ve sert çekirdekli meyvalar (pişirilmemiş veya buharda veya suda kaynatılarak pişirilmiş, dondurulmuş), (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler katılmış olsun olmasın)
0811.10 Çilekler
0811.90 Diğerleri
0813 Meyvalar (kurutulmuş) (08.01 ile 08.06 pozisyonlarındakiler hariç); bu fasıldaki sert kabuklu meyvaların veya kurutulmuş meyvaların birbirleriyle olan karışımları 0909 Anason, çin anasonu, rezene, kişniş, kimyon veya Karaman kimyonu tohumları; ardıç
meyvaları
1006 ( y ) Pirinç
1006.30 Yarı veya tam olarak değirmenden geçirilmiş pirinç (parlatılmış veya perdahlanmış olsun olmasın)
1006.40 Kırık pirinç
1106 ( y )
07.13 Pozisyonuna giren kuru baklagillerin, 07.14 pozisyonuna giren sagu”nun ve köklerinin veya yumruların un ve ezmeleri; 8. Fasıla giren ürünlerin unu, ezmesi ve tozu:
1106.30 8. Fasıla giren ürünlerin unu, ezmesi ve tozu
1302 ( y )
Bitkisel özsu ve hülasalar; pektik maddeler, pektinatlar ve pektatlar; agar-agar, bitkisel ürünlerden elde edilen yapışkan sıvılar ve kıvam verici maddeler (tadil edilmiş olsun olmasın)
1302.11 Afyon
1302.12 Meyan kökünden elde edilenler
1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın, fakat kimyasal olarak değiştirilmemiş)
2002 Domatesler (sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş)
2003 ( y ) Mantarlar ve domalan (sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş)
2003.10 Mantarlar
2005 ( y ) Diğer sebzeler (sirke veya asetik asitten baika usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş) (dondurulmamış)
2005 .40 Bezelyeler (Pisum sativum)
(*)’’y’’ Yalnız
2005 .51 Fasulyeler (Vigna spp., Phaseolus spp.): Fasulyeler (kabuksuz)
2005.60 Kuşkonmaz
2005.70 Zeytinler
2005.90 Diğer sebzeler ve sebze karışımları
2006 Meyvalar, sert kabuklu meyvalar, meyva kabukları ve diğer bitki parçaları (şekerde konserve edilmiş) (suyu alınmış, üstü şekerle kaplanmış veya kristalleşmiş) 2007 ( y )
Reçeller, jöleler, marmelatlar, meyva veya sert kabuklu meyva püresi ve meyva veya sert kabuklu meyva pastları (pişirilerek hazırlanmış) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri içersin içermesin)
2007.99 Diğerleri
2008
Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve yenilen diğer bitki parçaları (başka surette hazırlanmış veya konserve edilmiş) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler veya alkol katılmış olsun olmasın)
2009 Meyva suları (üzüm şırası dahil) ve sebze suları (fermente edilmemiş ve alkol katılmamış), ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri katılmış olsun olmasın 2102 ( y ) Mayalar (canlı veya cansız); cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar (30.02
posizyonunda yer alan aşılar hariç); hazırlanmış kabartma tozları
2102.30 Hazırlanmış kabartma tozları
2103 Soslar ve müstahzarları; çeşni ve lezzet verici karışımlar; hardal unu ve irmiği ve hazır hardal:
2103.30 Hardal unu ve irmiği ve hazır hardal
2204 Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil); üzüm şırası (2009 pozisyonunda yer alanlar hariç)
2208 ( y )
Alkol derecesi hacim itibariyle %80’den az olan tağyir edilmemiş etil alkol; alkollü içkiler, likörler ve diğer alkollü içkiler; içki imalinde kullanılan alkollü bileşik müstahzarlar
2208.90 ( y ) Diğerleri (yumurta veya yumurta sarısı ve/veya şeker (sakaroz veya invent şeker) içeren likörler hariç)
TÜRKİYE’NİN İSRAİL İLE İMZALAMIŞ OLDUĞU SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (Yürürlüğe Giriş: 1 Mayıs 1997)
Türkiye ve İsrail, GATT 1994 ve Dünya Ticaret Örgütü’nü (WTO) kuran Anlaşmaya ekli diğer çok tarafl ı mal ticareti anlaşmalarına uygun olarak 1 Mayıs 1997 yılında yürürlüğe giren bir Serbest Ticaret Anlaşması imzalamışlardır.
Tarafl ar, tarım politikalarının izin verdiği ölçüde, tarım ürünleri ticaretinin ahenkli bir şekilde gelişmesini teşvik etmeye ve bu meseleyi Ortaklık Komitesinde periyodik olarak tartışmaya hazır olduklarını beyan ederek tarım ürünlerindeki ticaretlerinde gittikçe daha büyük bir serbestlik tesis etmeye yönelik Türkiye ve İsrail Ortak Komite çerçevesinde birbirlerine daha ileri tavizler verme imkanlarını araştırmayı kabul etmişlerdir.
Anlaşmanın amaçları şunlardır;
(a) Karşılıklı mal ve hizmet ticaretinin genişletilmesi yo luyla Türkiye ile İsrail arasındaki ekonomik ilişkilerin
(*)’’y’’ Yalnız
ahenkli şekilde gelişmesini teşvik etmek;
(b) Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret için dürüst rekabet koşullarını sağlamak;
(c) Bu yolla ticaretteki engellerin kaldırılması suretiyle, dünya ticaretinin ahenkli gelişmesi ve genişlemesine katkıda bulunmak;
(d) Türkiye ile İsrail arasındaki işbirliğini arttırmak.
STA kapsamında İsrail’in Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım)
ÜRÜN KODU ÜRÜN TANIMI KOTA (ton) VERGİ ORANI
(%)
0802.21,22 ** Fındık 100+1.000 ton %0
0802.50.00 Antep fıstığı 100 ton %0
0802.40.00** Kestane 1.000 ton %0
0802.90** Diğer kabuklu meyveler (çam fıstığı) 50 ton %0
0804.20.90 **
(İsrail yeni GTİP 0804.2021;0804.20.29)
İncir (Kuru) 1.500 ton %0
0804.20.90 İncir (Kuru) sınırsız
(kota üzeri) %9,6
0812.10.90*** Konserve Kirazlar 50 ton %0
0813.10.00 Kayısı (Kuru) 50+1.500 ton %0
1512.11,19* Ayçiçeği Yağı 500 ton %9
1515.21,29* Mısır Yağı 500 ton %9
1516.20* Ayçiçeği ve Mısır Yağı Karışımları 200 ton %9
1604.14 Ton Balığı konservesi 15 ton %0
1605 Hazırlanmış veya konserve edilmiş kabuklu
hayvan, yumuşakça ve diğer su omurgasızları sınırsız %15 indirim 1806 ** Çikolata ve diğer kako içeren gıda müstehzarları
(1806.32 ve 1806.90.90 hariç) 150 ton %0
1806.32 Doldurulmamış kalıp dilim veya çubuk halinde
çikolata müstahzarları sınırsız %0
1806.90.90 (İsrail yeni GTİP 1806.90.91 ve 1806.90.99)
Diğer çikolatalı mamüller sınırsız %0
1905.30.10,90 (İsrail
yeni GTİP 1905.32) Gofretler 50 ton
%10+0.82 NIS/
Kg
%10+0.32 NIS/
Kg
2005.70 Konserve Zeytinler
500 % 20 indirim
2005.90 Diğer sebzeler ve sebze karışımları (2005.90.30-havuçlar hariç)
2007.99 ** Reçel ve jöleler (kayısı, şeftali, vişne, böğürtlen,
kestane püresi) 100 %50 indirim
2007.99 İşlenmiş fındıklar snırsız %10
2008.40 Armutlar (konserve)
sınırsız 10 veya 12 1
2008.50 Kayısılar (konserve)
2008.60 Kirazlar (konserve)
2008.70 Şeftaliler (konserve)
2008.19 Hazırlanmış ve işlenmiş fındıklar sınırsız 12 veya 14 2
2009.80 ** Diğer meyve suları (kayısı, şeftali,vişne) 200 0
2102.10.31 (İsrail yeni
GTİP 2102.10) Ekmekçi Mayası (kuru) sınırsız % 50 indirim
2201 Su (mineral) sınırsız %50 indirim
2203** Bira 1000 hl %0
2203 Bira sınırsız %50 indirim
2208.90** Rakı 1250 hl %0
2402.20 Tütün içeren sigaralar sınırsız %0
2403 Diğer işlenmiş tütün sınırsız %20 indirim
2905.43 Mannitol sınırsız %0
2905.44 D-glusitol (sorbitol) sınırsız %0
3302.10.29 (İsrail yeni
GTİP 3302.90) Diğer (koku veren maddelerin karışımları) sınırsız %0
3809.10 Esası nişastalı madde olanlar sınırsız %0
3809.91.00 Mensucat sanayiinde veya diğer sanayilerde
kullanılan türde olanlar sınırsız %0
3809.93.00 Deri sanayiinde veya benzeri sanayilerde kullanılan
türde olanlar sınırsız %0
3824.60 Sorbitol sınırsız %0
4501.10.00 Tabi mantar sınırsız %0
4501.90.00 Diğerleri sınırsız %0
5301 Keten sınırsız %0
5302 Kendir sınırsız %0
* Hâlihazırda uygulanan İsrail MFN oranı daha düşük olduğundan kullandırılmamaktadır.
**1/2006 sayılı Türkiye-İsrail OKK’sı kapsamında bir takım yeni ürünlerde ve bazı mevcut tavizli ürünlerde ilave tavizler ihdas edilmiş olup,
01.03.2007 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
**1/2007 sayılı Türkiye-İsrail OKK’sı kapsamında yeni taviz ihdas edilmiş olup, 01.03.2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
TÜRKİYE’NİN ARNAVUTLUK İLE İMZALAMIŞ OLDUĞU SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (Yürürlüğe giriş: 01.05.2008)
22 Aralık 2006 tarihinde Tiran’da imzalanan, 11 Aralık 2007 tarihli ve 5723 sayılı Kanun ile onaylanması TBMM tarafından uygun bulunan “Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA)” Bakanlar Kurulunca onaylanarak 12 Mart 2008 tarihli ve 26814 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Böylece Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için gerekli iç onay prosedürleri tamamlanmış olup, anılan Anlaşma, ilgili hükmü uyarınca, 1 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Anlaşma kapsamında tarafl ar arasındaki ekonomik işbirliğinin artırılması ve güçlendirilmesi, mal ticaretindeki kısıtlamaların kaldırılması, uygun rekabet koşullarının yaratılması, karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi ve tarafl arın üçüncü ülke piyasalarındaki ticaret ve işbirliğinin geliştirilmesi hedefl enmektedir.
Anlaşma, sanayi ürünlerindeki gümrük vergileri, miktar kısıtlamaları ve eş etkili vergi ve önlemlerin kaldırılması başta olmak üzere, ticarette teknik engeller, tarım ürünlerindeki taviz değişimi, hayvan ve bitki sağlığı önlemleri, iç vergilendirme, yapısal uyum, damping, acil durumlar, devlet tekelleri, korunma önlemleri, ödemeler, menşe kuralları, devlet yardımları, fikri, sınai ve ticari mülkiyet hakları, kamu ihaleleri ve kurumsal hükümler konularında düzenlemeler içermektedir.
Bu Anlaşma ile ihracatçılarımıza, Arnavutluk pazarında Avrupa Birliği üyesi ülkeler ihracatçıları ile eşit rekabet imkanı getirilmektedir. Bu çerçevede, sanayi mallarında, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte; Arnavutluk menşeli sanayi mallarının Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri sıfırlanacak, buna mukabil, Arnavutluk’a ithal edilen ülkemiz menşeli sanayi ürünlerinin %80’den fazlasının gümrük vergileri kaldırılacaktır.
Bu kapsamda, anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile gümrük vergisi sıfırlanacak sektörlerin arasında deri, ormancılık, tekstil, çimento ve cam eşya, değerli taşlar ve mücevherat, metaller, makineler ve motorlu taşıtlar bulunmaktadır. Mineral maddeler, kimya sanayi, plastik, ayakkabılar, seramik ürünler, adi metaller, elektrikli makineler ile mobilyalar içinden seçme ürünlerin yer aldığı bakiye sanayi ürünlerinde ülkemize karşı uygulanan gümrük vergileri ise STA’nın yürürlük tarihi olan 1 Mayıs 2008 tarihinden başlayarak, indirimlerin ilk dördü %20
’lik eşit dilimlerle olmak üzere, beşinci yılın başı olan 1 Ocak 2013 tarihinde tamamen sıfırlanacaktır. Anlaşmada ayrıca, sanayi malları itibariyle AB’ne tanınan tavizlerde gelecekte yapılabilecek daha avantajlı bir değişikliğin, Arnavutluk tarafından aynen Türkiye’ye de yansıtılması öngörülmektedir.
Tarım ürünleri bakımından ise Türkiye ve Arnavutluk, ticari potansiyeli olan seçilmiş bazı tarım ürünlerinde birbirlerine sınırsız mahiyette veya tarife kontenjanları dahilinde, sıfır gümrük vergileri ile tavizler tanımışlardır.
Ülkemizin bu kapsamda Arnavutluk’tan taviz aldığı ürünler arasında ihracatımız bakımından önem arz eden işlenmiş tarım ürünleri (çikolata, şekerleme, ekmekçilik mamulleri), kuru meyveler (fındık, Antep fıstığı, üzüm, incir), narenciye, bakliyat ve diğer taze sebze ve meyveler yer almaktadır. Ülkemizin Arnavutluk’a taviz tanıdığı başlıca ürünler arasında bazı taze ve işlenmiş sebze ve meyveler ile ülkemizin anılan ülkeden taviz aldığı işlenmiş tarım ürünleri sıralanmaktadır.
(*)’’hl’’ Hektolitre
STA kapsamında Arnavutluk’un Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım) :
ÜRÜN KODU ÜRÜN TANIMI KOTA (ton) MFN Vergi
İndirimi (%) 0406.30 Eritme peynirleri, rendelenmemiş veya toz haline
getirilmemiş 200 ton %100
0406.90 Diğer peynirler 100 ton %100
0407.00.11,19 Kuluçkalık yumurtalar 5.000.000 adet %100
0409 Bal 100 ton %100
0702.00 Domates, taze veya soğutulmuş 200 ton %100
0709.60 Capsicum veya Pimenta cinsi meyvalar 200 ton %100
0710.80 Diğer sebzeler, dondurulmuş 200 ton %100
0712.90 Diğer sebzeler; sebze karışımları, kurutulmuş 200 ton %100
0713.20 Nohut 150 ton %100
0713.33 Adi fasulye, beyaz fasulye dahil 100 ton %100
0713.40 Mercimekler 150 ton %100
0802.21 Fındıklar, kabuklu sınırsız %100
0802.22 Fındıklar, kabuksuz sınırsız %100
0802.32 Cevizler 100 ton %100
0802.40 Kestane 100 ton %100
0802.50 Antep fıstığı sınırsız %100
0804.20 İncir 200 ton %100
0805 Turunçgiller, taze veya kurutulmuş sınırsız %100
0806.10 Üzümler 200 ton %100
0806.20 Üzümler, kurutulmuş sınırsız %100
0807 Kavunlar (karpuzlar dahil) 200 ton %100
0808.10 Elma 400 ton %100
0809.20 Kiraz (vişne dahil) 200 ton %100
0809.30 Şeftali 100 ton %100
0811.10 Çilek, dondurulmuş 200 ton %100
0811.90 Diğer meyvalar, dondurulmuş 50 ton %100
0813.10 Kurutulmuş kayısı 100 ton %100
0904 Piper cinsi biber; Capsicum ve Pimenta cinsi biberler, kurutulmuş, ezilmiş veya öğütülmüş
50 100
0909 Anason, Çin anasonu, rezene, kişniş, kimyon veya Karaman kimyonu tohumları; ardıç meyvaları 0910 Zencefil, safran, zerdeçal (curcuma), kekik, defne
yaprakları, köri ve diğer baharat
1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri 1.000 100
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 3.500 100
1905 Ekmekçi mamulleri sınırsız %100
2102.10 Canlı mayalar sınırsız %100
2105 Dondurma 50 ton %100
2201
Sular, tabii ve suni mineral sular ve gazlı sular dahil, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler katılmamış veya lezzetlendirilmemiş; buz ve kar
sınırsız %100
2202 Sular, mineral sular ve gazlı sular dahil sınırsız %100
2309 Hayvan yemi sınırsız %100
2001.10 Hıyarlar ve kornişonlar, hazırlanmış veya konserve edilmiş
1.100 100
2001.90 Diğer hazırlanmış veya konserve edilmiş sebzeler ve meyvalar
2002 Domatesler, sirke veya asetik asitten başka usullerle hazırlanmış konserve edilmiş
2005.90 Diğer sebzeler ve sebze karışımları, hazırlanmış veya konserve edilmiş
2007 Reçeller ve jöleler
2008 Meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve yenilen diğer bitki parçaları, hazırlanmış veya konserve edilmiş
2009 Meyva suları
TÜRKİYE’NİN MAKEDONYA İLE İMZALAMIŞ OLDUĞU SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (Yürürlüğe Giriş: 1 Eylül 2000)
Aralarındaki ekonomik işbirliğinin gelişimine katkıda bulunmak ve karşılıklı ticari mübadelelerin kapsamını arttırmak amacıyla, dostluk ilişkilerinin özellikle ekonomik işbirliği ve ticaret alanlarında geliştirilmesi ve güçlendirilmesi arzusuyla Türkiye ve Makedonya, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’nden kaynaklanan yükümlülükleri ve Makedonya ile AB arasında İşbirliği Anlaşması’nın gelişimini göz önünde bulundurarak, GATT 1994 ve DTÖ’nü kuran Anlaşmanın ekindeki mal ticaretine ilişkin diğer çok tarafl ı anlaşmaların hükümlerine uygun olarak, Anlaşmanın yürürlüğe girmesini izleyen en geç 10 yılda sona erecek bir geçiş döneminde ticareti kademeli olarak serbestleştirecekleri serbest ticaret anlaşmasını imzalamışlardır.
AnlaúmanÕn amaçlarÕ úunlardÕr:
(a) TaraÀ ar arasÕndaki ekonomik iúbirli÷ini arttÕrmak ve iki ülke halklarÕnÕn yaúam standartlarÕnÕ yükseltmek;
(b) TarÕm ürünleri de dahil olmak üzere, mal ticaretinde karúÕlaúÕlan güçlükleri ve kÕsÕtlamalarÕ ortadan kaldÕrmak;
(c) KarúÕlÕklÕ ticaretin geniúletilmesi yoluyla, TaraÀ ar arasÕndaki ekonomik iliúkilerin ahenkli úekilde geliúmesini teúvik etmek;
(d) TaraÀ ar arasÕndaki ticaret için adil rekabet koúullarÕnÕ yaratmak;
(e) Ticaretteki engellerin kaldÕrÕlmasÕ suretiyle, dünya ticaretinin ahenkli geliúmesi ve geniúlemesine katkÕda bulunmak;
(f) TaraÀ ar arasÕndaki iúbirli÷ini arttÕrmak;
(g) YatÕrÕmlarÕn, özellikle de iki ülkedeki ortak yatÕrÕmlarÕn daha fazla desteklenmesi için koúullarÕ oluúturmak;
(h) TaraÀ arÕn üçüncü ülke pazarlarÕndaki ticaret ve iúbirli÷ini arttÕrmak.
STA kapsamında Makedonya’nın Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım) :
ÜRÜN KODU ÜRÜN TANIMI KOTA (ton) VERGİ ORANI (%)
0207
01.05 Pozisyonuna giren kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)
3000 ton %0
0713.40 Mercimek 500 ton %0
0802.22.00.00 Fındıklar (kabuksuz) 250 ton %0
0805.10,20,30,40,90, 0805.40, 0508.90
Portakal,mandarin, limon, greyfurt ve pomelo, diğer
turunçgiller 8000 ton %0
0806.20 Kurutulmuş üzümler 250 ton %0
1509.10.90 Zeytinyağı 100 ton %0
1604.14 1604.20.70
Ton balıkları, orkinoslar ve torikler (hazırlanmış veya
konserve edilmiş) 350 ton %0
2005.70 Zeytinler 700 ton %0
2008
Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan meyveler, sert kabuklu meyveler ve yenilen diğer bitki parçaları (başka suretle hazırlanmış veya konserve edilmiş) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler veya alkol katılmış olsun olmasın)
200 ton %0
2203 Biralar 300 ton %50 indirim
2905.43 Mannitol sınırsız %0
2905.44 D-Glucitol (sorbitol) sınırsız %0
3505
Dekstrinler ve tadil edilmiş diğer nişastalar (önceden jelatinlenmiş veya esterifiye edilmiş nişastalar gibi);
esası nişasta, dekstrinler veya tadil edilmiş diğer nişastalar olan tutkallar
sınırsız %0
3809
Tarifenin başka yerinde yer almayan veya belirtilmeyen mensucat, kağıt, deri ve benzeri sanayilerde kullanılan türde “apre veya finisaj” müstahzarları, boyayıcı maddelerin sabitleştirilmesini veya boyama işlemini hızlandırmayı sağlayıcılar ve diğer ürünler ve müstahzarlar (örneğin; müstahzar haşıl ve apreler, müstahzar mordanlar gibi)
sınırsız %0
5201.00 Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) sınırsız %0
5301
Keten (ham veya işlenmiş fakat iplik haline getirilmemiş); keten kıtık döküntüleri (iplik döküntüleri ve ditme suretiyle elde edilen döküntü dahil)
sınırsız %0
5302
Kendir (Cannabis sativa L.), (ham veya işlenmiş fakat iplik haline getirilmemiş) kendir kıtık ve döküntüleri (iplik döküntüleri ve ditme suretiyle elde edilen döküntüler dahil)
sınırsız %0
TÜRKİYE’NİN HIRVATİSTAN İLE İMZALAMIŞ OLDUĞU SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (Yürürlüğe Giriş: 1 Temmuz 2003)
İki ülke arasındaki karşılıklı ticari mübadelelerin kapsamını artırmak amacıyla, Türkiye’nin AB ile Gümrük Birliği’nden kaynaklanan yükümlülüklerini ve Hırvatistan ile AB arasındaki İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nı dikkate alarak ve GATT 1994’ün XXIV’ üncü Maddesi ile DTÖ’yü kuran Anlaşmanın eki mal ticaretine ilişkin diğer çok tarafl ı anlaşmalara uygun olarak, bir serbest ticaret anlaşması imzalamışlardır.
Aralarındaki işbirliğinin tedricen geliştirilmesi ve genişletilmesi yönündeki çabalarında, özellikle Avrupa bütünleşmesi bağlamında, Ticaret ve Hizmetler Genel Anlaşması’nın (GATS) ilgili hükümlerini de dikkate alarak, pazarlarının yatırımlar ve hizmetler ticaretine karşılıklı olarak açılması ve tedricen serbestleştirilmesi amacıyla işbirliği yapmaya mutabık kalınmıştır.
Anlaşmanın amaçları şunlardır:
(a) Tarafl ar arasındaki iktisadi işbirliğini artırmak ve geliştirmek ve iki ülke halklarının yaşam standartlarını yükseltmek;
(b) Tarım ürünleri de dahil olmak üzere, mal ticaretindeki güçlükleri ve kısıtlamaları ortadan kaldırmak;
(c) Karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla, Tarafl ar arasındaki iktisadi ilişkilerin ahenkli şekilde gelişmesini teşvik etmek;
(d) Tarafl ar arasındaki ticarette adil rekabet koşullarını sağlamak;
(e) Ticaretteki engellerin kaldırılması suretiyle dünya ticaretinin ahenkli gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak;
(f ) Her iki ülkedeki ortak yatırımların geliştirilmesi başta olmak üzere, yatırımların daha fazla desteklenmesi için koşulları yaratmak;
(g) Tarafl arın üçüncü ülke pazarlarındaki ticaretini ve işbirliğini artırmak.
STA kapsamında Hırvatistan’ın Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım) :
ÜRÜN KODU ÜRÜN TANIMI KOTA (ton) TERCİHLİ VERGİ
(%) 0204 Koyun ve keçi etleri (taze, soğutulmuş, veya
dondurulmuş) 100 ton MFN’nin
% 50’si
0207.14 Parça halindeki etler ve sakatat (dondurulmuş) 50 ton %0
0702.00.00.10
0702.00.00.20 Taze domates 200 ton %0
0703.10 Soğanlar, şalotlar 150 ton %0
0710 Dondurulmuş sebzeler 200 ton MFN’nin
%50’si
0802.22 Fındıklar 1.000 ton %0
0804.20 Taze veya kuru incir 200 ton %0
0805
(0805.20 hariç) Turunçgiller 2.050 ton %0
0807.11.00.10
0807.11.00.20 Karpuzlar 300 ton %0
0809.20 Taze kirazlar 150 ton %0
0810.10 Çilek 50 ton %0
0813.10 Kuru kayısılar 200 ton %0
1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (Beyaz çikolata
dahil) 150 ton %0
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 100 ton %10
1902 (1902.20.10, 1902.20.30 hariç)
Makarnalar (Pişirilmiş veya et ile veya diğer maddelerle doldurulmuş veya başka şekilde hazırlanmış olsun olmasın)
100 ton %10
1904 Hububat veya hububat ürünlerinin kabartılması
veya kavrulması suretiyle elde edilen gıda mamulleri 100 ton %0 1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi
mamulleri 400 ton %0
2002.90 Domates salçası 150 ton %0
2005 Hazırlanmış veya konserve edilmiş sebzeler 100 ton %0
2008.19 Hazırlanmış veya konserve edilmiş meyveler 350 ton %0
2103.20 Domates ketçapı ve diğer domates sosları 100 ton %0
2203 Biralar 10 000 hl %0
(*)’’hl’’ Hektolitre
TÜRKİYE’NİN FAS İLE İMZALAMIŞ OLDUĞU SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (Yürürlüğe giriş: 01.01.2006)
Avrupa’daki ve Akdeniz Havzasındaki iktisadi bütünleşme sürecine etkin olarak katılmak ve bu süreci kuvvetlendirmenin yollarını ve araçlarını araştırma hususunda işbirliğinde bulunmak ve aynı zamanda Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında Ortaklık Kuran Anlaşmayı ve Avrupa Toplulukları ile Fas arasında Ortaklık Kuran Avrupa-Akdeniz Anlaşmasını dikkate alarak Türkiye ve Fas arasında bir Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmıştır.
Türkiye-Fas Serbest Ticaret Anlaşması’nın yürürlüğe girmesi için gerekli iç onay prosedürleri her iki ülke tarafınca Kasım 2005 içerisinde tamamlanmıştır. Bu bağlamda, Anlaşma, 40. madde hükmü gereğince, 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Anlaşmanın amaçları şunlardır:
(a) Karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla, Tarafl ar arasındaki iktisadi ilişkilerin ahenkli bir şekilde gelişmesini teşvik etmek;
(b) Tarafl ar arasındaki ticarette adil rekabet şartlarını sağlamak;
(c) Ticaretteki engellerin kaldırılması yoluyla, dünya ticaretinin ahenkli gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak;
(d) Tarafl ar arasında işbirliğini artırmak.
STA kapsamında Fas’ın Türkiye’ye tanıdığı tavizler (tarım) :
ÜRÜN KODU ÜRÜN TANIMI KOTA (ton) UYGULANACAK VERGİ
(%)
0406.90 (y) Diğer peynirler (feta, Kaşkaval, Tulum) 100 ton %50
0601.10 Çiçek soğanları, yumrular, yumrulu kökler,
küçük soğanlar, sürgün başları ve rizomlar 20 ton %10
0713.20 (y) Ekim amacıyla kullanılan türden nohut
tohumları 100
%10
0713.20 (y) Diğer nohutlar %40
0713.40 (y) Ekim amacıyla kullanılan türden mercimek
tohumları 50 ton %10
0713.40 (y) Diğer mercimekler 100 ton %40
(*)’’y’’ Yalnız
