BÖLGESEL İNOVASYON STRATEJİSİNİN UYGULANMASI: BİR ADIM SONRASI

(1)

“AGORADA 2012+”

18/19 Ekim 2012

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi

BÖLGESEL İNOVASYON STRATEJİSİNİN UYGULANMASI: BİR ADIM SONRASI

07.11.2012

(2)

“GİRİŞİMCİLERİ ve FİRMALARI DESTEKLEME”

OTURUMU

Prof. Dr. Birol ELEVLİ, Endüstri Mühendisliği Bölümü

GİRİŞİMCİLİĞİN GELİŞMESİ İÇİN YENİ DESTEK MEKANİZMALARI

07.11.2012 Ondokuz Mayıs University/SAMSUN Prof.Dr.Birol ELEVLİ

(3)

NİÇİN GİRİŞİMCİLİK ? GELİŞMİŞLİK ÖLÇÜTLERİ

Ekonomik ÖLÇÜTLER

• Milli Gelirdeki Reel Artış

• Kişi Başına Düşen Milli Gelir

• Gelir Dağılımı, vs

Sosyal ÖLÇÜTLER

• Okuma-Yazma oranı

• Bebek ölüm oranı

• Kişi başına doktor

• Protein tüketimi

• Okullaşma oranı,

• Vs. Vs.

(4)

NİÇİN GİRİŞİMCİLİK ?

MİLLİ GELİR

İki şekilde tanımlanır

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla

Bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman içinde, üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değeridir.

Gayri Safi Milli Hasıla

B ir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır

(5)

NİÇİN GİRİŞİMCİLİK ?

Bu bağıntıya göre kişi başına düşen milli geliri artırmak istiyorsak GSYİH’yı artırmak gerekiyor.

Buda ancak Mal ve Hizmet ÜRETİMİNİ artırarak mümkün olur

KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR(KBMG) KBMG = Gayri Safi Yurt İçi Hasıla / Nüfus

(6)

NİÇİN GİRİŞİMCİLİK ? Üretim;

Kıt kaynakları ürüne dönüştürme faaliyetleridir.

Üretim için gerekenler;

•Doğal Kaynaklar

•Sermaye

•Emek

+

•Girişimci

+

(7)

GİRİŞİMCİ KİMDİR ?

Mal ve hizmet üretimi yapabilmek için, üretim faktörlerini en iyi koşullar altında bir araya

getiren kişidir.

Bir ihtiyacı teşhis ederek, iş fikrine dönüştüren ve gerekli riskleri üstlenerek üretim amaçlı

ticari işletme kuran kişidir.

(8)

GİRİŞİMCİ ÖZELLİKLERİ ?

• Kendine güven duymalıdır,

• Güvenilen biri olmalıdır.

• Geri adım atıp yeniden başlayabilmelidir.

• Mesleki riskleri üstlenebilmelidir.

• Yaratıcı ve cesaretli olmalıdır.

• İyimser ve fikir sahibi olmalıdır.

• Başarı için yönlenmiş olmalıdır.

• Fırsatlardan yararlanabilmelidir.

• Yeniliklere açık olmalıdır.

• İşini seven biri olmalıdır.

KOBİ sahipleri de bu özelliklere sahiptir

(9)

Üretimi artırmak amacıyla

GİRİŞİMCİLİK ve KOBİ’ler

için değişik kuruluşlar aracılığı ile destek mekanizmaları geliştirilmiştir;

1.Grup:

Girişimcilik destekleri (Yeni KOBİ oluşumu) 2.Grup:

Mevcut KOBİ’leri desteklemek

(10)

 KOSGEB

(Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Başkanlığı )

 TUBITAK

(Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu)

 Kalkınma Ajansları

 EBRD

(Avrupa Yeniden yapılanma ve Gelişme Bankası)

 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(11)

KOSGEB’in Girişimcileri ve KOBİ’leri desteklemek üzere değişik destek programları vardır

 Girişimcilik Destek Programı

 KOBİ Proje Destek Programı

 Tematik Proje Destek Programı

 İşbirliği Güçbirliği Destek Programı

 AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı

 Genel Destek Programı

 Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı

 Kredi Faiz Desteği

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(12)

Girişimcilik Destek Programı

•Programın Amacı

•Girişimciliğin desteklenmesi

•Girişimciliğin yaygınlaştırılması

•Başarılı işletmelerin kurulması

•Programdan Kimler Yararlanabilir

•Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler,

•Girişimciler

•İşletici Kuruluşlar (İŞGEM’i yönetmek üzere kurulan tüzel kişilik) Programın Kapsamında Verilen Destekler

• Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi,

• Yeni Girişimci Desteği,

• İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği

• İş Planı Ödülünden oluşur.

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(13)

Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi,

• Kendi işini kurmak isteyenlere KOSGEB tarafından organize edilen 70 saatlik ücretsiz eğitimler verilir

Yeni Girişimci Desteği,

• İşini kurmak isteyenler verilen mali destektir

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

DESTEK UNSURU

ÜST

LİMİTİ (TL)

DESTEK ORANI (%) (1. ve 2 . Bölge)

DESTEK ORANI (%)

(3., 4., 5. ve 6.

Bölge) İşletme Kuruluş Desteği

Geri Ödemesiz

3.000

60

Kadın Girişimci ve

Özürlü Girişimciye

%70 uygulanır.

70

Kadın Girişimci ve

Özürlü Girişimciye

%80 uygulanır.

Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat, Ofis Donanım ve Yazılım Desteği

15.000 İşletme Giderleri Desteği 12.000 Sabit Yatırım Desteği Geri

Ödemeli 70.000

(14)

İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği

KOBİ’lere işletme geliştirme koçluğu, destek ağlarına ulaşım, finans kaynaklarına erişim imkânı, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis ekipmanı ve ofis hizmetleri sunmak amacıyla kurulacak bir İŞGEM’in, kuruluş ve işletme giderlerine destek sağlanmaktadır.

Desteğe Alabilecekler

Belediyeler, Üniversiteler, Özel İdareler, Kalkınma Birlikleri, Meslek Kuruluşları ve Kâr amacı gütmeyen kooperatifler.

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(15)

İş Planı Ödülü

Üniversiteler tarafından örgün eğitim kapsamında verilen “Girişimcilik” dersini alan öğrenciler arasında İş Planı Ödülü Yarışması düzenlenir.

İş Planı Ödülünden yararlanmak isteyen üniversite KOSGEB’e başvurur.

İş planları ilk üç dereceye girmiş olan öğrencilerden, en fazla 24 ay içinde işini kurmuş olmaları kaydı ile;

Birinciye 15.000 TL, İkinciye 10.000 TL,

Üçüncüye 5.000 TL ödül verilir.

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(16)

KOBİ Proje Destek Programı

• İşletmelere özgü sorunların işletmeler tarafından projelendirildiği

• KOBİ’lerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması,

• İşletmelerin proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi,

• Esnek destekleme sistemine ihtiyaç duyulması.

•Programın süresi üç yıldır,

•Proje süresi 6-24 aydır

•Destek üst limiti 150000 TL’dir.

•Proje bütçesinin %60 veya %70’i desteklenir.

•Projeler bir kurul tarafından değerlendirilir

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(17)

TEMATİK Proje Destek Programı

• KOBİ’lerin kendi işletmelerini geliştirmeleri ve Meslek Kuruluşları tarafından KOBİ’lerin geliştirilmesi amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi,

• Makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel

ihtiyaçların karşılanması,

• KOBİ’lerin uluslararası mevzuat ve önceliklere uyumunun sağlanması,

• Çağrı Esaslı destek sistemidir

• Detayı Proje Teklif Çağrısında belirlenir

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(18)

İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı

• KOBİ’lerin “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” üretebilmesi,

• KOBİ’lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına

çözümünde zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması,

• KOBİ’lerin bir araya gelerek daha güçlü işletmelere dönüşmesi,

• Ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanması,

• KOBİ’ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesi.

• Proje süresi 6-24 aydır

• Destek üst limiti 750000 TL’dir. (250000 TL Geri ödemesiz, kalanı Geri ödemeli)

• Proje bütçesinin %50 (1. ve 2. Bölge) veya %60’i desteklenir.

• Projeler bir kurul tarafından değerlendirilir

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(19)

AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı

• Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi,

• Teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin desteklenmesi,

• KOBİ’lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması

• Mevcut Ar-Ge desteklerinin geliştirilmesi,

• İnovatif faaliyetlerin desteklenmesi,

• Proje süresi

• Ar-Ge ve İnovasyon için 12-24 aydır

• Endüstriyel Uygulama için en çok 18 ay

• Kurul kararı ile 12 ay ek süre verilebilinir

•Projeler bir kurul tarafından değerlendirilir

KOSGEB GİRİŞİMCİ DESTEKLERİ

(20)

AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK PROGRAMI Destek Üst Limiti(TL)

DESTEK ORANI (%)

Ar-Ge ve İnovasyon Programı

İşlik Desteği İşliklerden bedel alınmaz

Kira Desteği 12.000 75

Makine-Teçhizat, Donanım, Hammadde, Yazılım ve Hizmet Alımı Desteği 100.000 75 Makine-Teçhizat, Donanım, Yazılım ve Hizmet Alımı Desteği (Geri Ödemeli) 200.000 75

Personel Gideri Desteği 100.000 75

Başlangıç Sermayesi Desteği 20.000 100

Proje Geliştirme Desteği

Proje Danışmanlık Desteği 25.000

75

Eğitim Desteği 5.000

Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları Desteği 25.000

Proje Tanıtım Desteği 5.000

Yurtdışı Kongre/Konferans/Fuar

Ziyareti/Teknolojik İşbirliği Ziyareti Desteği 15.000 Test, Analiz, Belgelendirme Desteği 25.000

Endüstriyel Uygulama Programı

Kira Desteği 18.000 75

Personel Gideri Desteği 100.000 75

Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Gid. Desteği 150.000 75 Makine-Teçhizat, Donanım, Sarf Malzemesi, Yazılım ve Tasarım Giderleri

Desteği (Geri Ödemeli) 200.000 75

AR-GE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK PROGRAMI

(21)

TUBİTAK’ın girişimci desteği olarak 2 Programı vardır.

 1512 Bireysel Girişimcilik Aşamalı Destek Programı

 1507 - KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı.

TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(22)

1512- Bireysel Girişimcilik Aşamalı Destek Programı

 Bireysel girişimcilerin

• Teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini firma kurarak yenilikçi ürünlere

dönüştürebilmeleri için iş fikrinden pazara kadar olan faaliyetleri desteklenir.

 Program kapsamında girişimcilere

• Girişimcilik eğitimi verilir,

• Sanayi deneyimi olan rehberler ile teknik, ticari ve idari konularda destek verilir.

 Destekten;

• Örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencileri,

• Diplomasını başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış kişiler yararlanabilir

 Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu’nun (BTYK) 27 Aralık 2011 tarihinde yapılan

toplantısında alınan “Ar-Ge Yoğun Başlangıç Firmalarını Etkinleştirmek ve Sayılarını Artırmak Amacıyla Politika Araçlarının Geliştirilmesi” kararı ile oluşmuştur

TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(23)

 Dört aşamalı bir destek mekanizmasıdır

• Aşama 1’de girişimci iş fikrini sunacak, uygun bulunan fikir için TÜBİTAK’tan eğitim ve rehber desteği alarak girişim planı hazırlanır.

• Aşama 2’de uygun bulunan girişim planları için 100.000 TL’ye kadar geri ödemesiz teknogirişim sermaye desteği sağlanır. Bu destekle ön prototip, demo, benzetim, yazılım algoritması vb. çıktılar geliştirilir.

• Aşama 3’te ikinci aşamada geliştirilen çıktı üzerinde daha fazla Ar-Ge çalışmasına ihtiyaç duyulduğu durumlarda, firma 550.000 TL’ye kadar TÜBİTAK 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı’nda avantajlı olarak desteklenir

• Aşama 4’te TÜBİTAK, proje çıktılarının ticarileştirilmesine yönelik proje pazarlarının düzenlenmesi, girişim sermayesi firmalarıyla bağlantıya geçilmesi gibi çeşitli faaliyetler gerçekleştirir.

TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(24)

 1507 - KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI

 Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere (KOBİ) yönelik strateji ve eylem planlarında geliştirilen temel strateji; KOBİ’lerin verimliliklerini, katma değer içindeki paylarının ve uluslararası rekabet güçlerinin artırılması esasına dayanmaktadır.

 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı ile, KOBİ’lerin yeni bir ürün

üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni

tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularında 500.000 TL bütçe ve 18 ay süre ile sınırlı ilk 3 projesi TÜBİTAK tarafından

desteklenir. Ayrıca bu üç projeye ilaveten, ortaklı proje başvurusu

yapılması koşuluyla 2 proje daha bu programda desteklenebilmektedir.

 Destek oranı her dönem için sabit olup %75’tir.

TÜBİTAK GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(25)

Kalkınma Ajansları 25.01.2006 yılında kabul edilen 5449 sayılı ‘ Kalkınma Ajanslarının Kur uluşu, Koor dinasyonu ve

Gör evleri Hakkında Kanun ’ kanunla kurulmuştur.

Amacı

 Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek,

 kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak

 yerel potansiyeli harekete geçirmek

Bunları yaparak Ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak

 bölgesel gelişmeyi hızlandırmak,

 sürdürülebilirliğini sağlamak,

 bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak

KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ

(26)

5449 sayılı kanunun Ajansın görev ve yetkilerini tanımlayan 5.maddesinin j fıkrası;

Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji,

finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, ilgili kuruluşlarla işbirliği sağlayarak küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri desteklemek

şeklinde olup, Kalkınma ajansları proje çağrıları yaparak destek vermektedir.

KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ

(27)

Eklenme Tarihi : 05.10.12

Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi

Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı ve KOSGEB işbirliği ile Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri düzenlenecektir. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın aşağıda

belirtilen tarihlerde Amasya, Çorum ve Tokat illerinde düzenleyeceği ücretsiz girişimcilik eğitimleri sonrasında sertifika alanlar KOSGEB’e girişimcilik

desteği için başvuru hakkı kazanacaktır. Başvuruları başarılı bulunan

girişimciler 30 Bin TL’ye kadar hibe, 70 Bin TL’ye kadar faizsiz kredi almaya hak kazanabilecekler.

Eğitime katılım için ön şart: En az lise veya dengi okul mezunu olmak

KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ

(28)

AR-GE MERKEZLERİ

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 12 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5746 Sayılı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” 01 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş, Kanunun Uygulama ve Denetim Yönetmeliği ise 31 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazetede

yayımlanmıştır. Buna göre teşvik ve muafiyetlerden

 Ar-Ge Merkezleri,

 Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri ve

 Teknogirişim Sermaye Desteği

yararlanır

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(29)

TEKNOPARK’LARA SAĞLANAN DESTEK VE MUAFİYETLER

4691 Sayılı Kanun ve 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda Değişiklik Yapan 6170 Sayılı Kanun gereğince

 Yönetici şirketlere

 Girişimcilere

 Öğretim Üyelerine

Değişik destekler sağlanmaktadır

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(30)

AB REKABET EDEBILIRLIK VE YENILIK ÇERÇEVE PROGRAMI (CIP)

Avrupa’daki işletmeleri rekabete teşvik etmeyi amaçlayıp, KOBİ’leri hedef alan bu program, inovasyon faaliyetlerini desteklemekte,

finansman kaynaklarına erişim olanaklarını iyileştirmekte ve bölgesel bazda iş destek hizmetleri sunmaktadır.

Bu programın 3 alt bileşeni olup girişimcilikle ilgili olanı bir tanedir.

1) Girişimcilik ve Yenilik Programı (EIP-Entrepreneurship and Innovation Programme). Programın hedefleri :

 Risk sermayesi ve kredi garanti enstrümanları kanalıyla KOBİ‘lerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması

 Bölgesel merkezlerden oluşan bir ağ olan Avrupa İşletmeler Ağı aracılığıyla iş ve yenilikçiliğin desteklenmesi

 Girişimcilik ve yenilikçiliğin teşvik edilmesi

 Eko inovasyonun desteklenmesi

 Girişimciliği ve yenilikçiliği teşvik eden politikaların desteklenmesi

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(31)

EBRD

(European Bank for Reconstruction and Development) ( Yeniden yapılanma ve Gelişme için Avrupa Bankası) KOBİ’leri desteklemek için oluşturulmuş iki programları vardır

 EGP(Enterprise Growth Programme ve BAS(Business Advisory Services )

 EGP Kapsamında KOBİ’lerin kendilerini dönüştürmeleri desteklenmektedir. Bu kapsamdaki firmalara maddi destek yok, yönetim ve teknik konularda know- how aktarılmaktadır.

 BAS kapsamında KOBİ’lerin danışmanlardan değişik konularda danışmanlık almaları desteklenmektedir. Bu destek kapsamında oluşturulan projeler;

 4 ay süreli

 Proje bütçesinin %25 ile %75’i desteklenip destek üst sınırı 10000 EURO’dur.

EBRD GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ

(32)