TÜRKİYE’DE
SÜRDÜRÜLEBİLİR
KALKINMA ELEMANLARI
Dr. Nuran Talu
30 Temmuz 2007, 6 Ağustos 2007
Sürdürülebilir kalkınma tek tek kurumların bireysel çabalarıyla başarılabilecek bir amaç değildir
İşbirliği ve ve eşgüdüm şarttır (multi - stakeholder approach)
Kurumların ve bireylerin yaptıkları çalışmalarla SK ilişkisini görme
bilincini artırmak gerekir
Aktörler
Sivil Toplum Kuruluşları
Özel Sektör (giderek sosyal oyuncu
oluyorlar - çevre konularını tehdit olarak algılamak yerine günlük faaliyetlerinin bir parçası olarak görmek)
Kamu (merkez, bölge, yerel)
Akademi Dünyası
Sivil Toplum Kuruluşları
STK (dernek, vakıf, fed. platform, hareket)
Demokratik Kitle Örgütü
Kamu Kuruluşu niteliğinde Meslek Odaları
Devlette Kurulan STK’lar
Sivil Toplum Kuruluşlarının Katılımcılık Yapıları ve Yolları
Kampanya, protesto faaliyetleri, projeler
STK platformlarında ihtisaslanmaya gidiş (büyükşehirlerde konu spesifik) ; Tehlikeli Gemi Sökümünü Önleme Girişimi – Otopan, Allianoi Girişim Grubu, Efemçukuru Madeni ELELE Hareketi , Bornova Çimento Fabrikaları ve Taşocaklarına Karşı Girişim Hareketi
Meslek Odaları en çok yargı yolunu kullanıyor.
Genel politikalar düzeyinde ve uluslararası destekli yapılanmalar (YG21, STGM, GEF-SGP))
Karar mekanizmalarında yasal açıdan güçlü olanlar (YG21 ve Kent Konseyi İlişkisi)
Ulusal düzeyde yapılanmalar (Türkiye Sosyal Forumu, Türkiye Çevre Platformu -TURÇEP)
Kurumsal yapılardaki yerleri (Merkezi ve Yerel )
Mahalli Çevre Kurulları
İl Genel Meclisi Çevre ve Sağlık Komisyonu
Belediye/Büyükşehir Belediyesi Meclisi Çevre ve Sağlık Komisyonu
ÇED Halkın Katılım Toplantısı İl Hayvanları Koruma Kurulu İl Av Komisyonu
Yerel Sulak Alan Komisyonu Toprak Koruma Kurulu
Koruma Amaçlı İmar Planları Hazırlık Komitesi
Kent Konseyi (Çevre Komisyonları).
Merkez Av Komisyonu
Ulusal Sulak Alan Komisyonu Geri Kazanım Komisyonu
Ambalaj Komisyonu
Kimyasal Güvenlik Komisyonu Çeşit Tavsiye Komitesi
Organik Tarım Komitesi
Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, Proje Değerlendirme ve Seçim Komisyonu
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, İzleme ve Yönlendirme
Komitesi
Gürültü İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu
Biyoçeşitlilik Komitesi (ÇOB, ÖÇKK, Tarım, Kültür ve Turizm Bakan. DHKD, TTKD-1996)
YERELDE MERKEZDE
Sürdürülebilir Kalkınma ve Yerel Yönetim Düzeyi
Kamu yönetim reformu ile gelen yetkiler ve SK ilişkileri
Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartından bu yana gelişmeler
Yönetim araçlarını etkin kılacak yetki ve sorumluluklarının olması
Kendi kaynaklarını oluşturma yetkileri
Uluslararası ilişkilerinin özerkleşmesi
Yerel Katılımcı mekanizmaların hukuki temellerinin güçlendirilmiş olması
Yerel karar organları daha demokratik bir yapıya
Sürdürülebilir Kalkınma ve Yerel Yönetim Düzeyi
Yerel dinamiklere ve içsel potansiyelleri dayalı kalkınma – EGEV (Ege Ekonomisini Geliştirme Vakfı), SABEKAK (Samsun Bölgesel Ekonomik Kalkınma Konseyi),BAGEV (Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı) Kelkit Platformu gibi bölgesel ve yerel girişimler ile organik bağlar
Yerel kentsel politikalar çerçevesinde yerel kalkınma stratejileri (Küreselleşme ve Yerelleşme dinamikleri, kentsel dönüşüm, kamu ekonomisinin yeniden yapılanması, kamu yönetiminin yeniden
yapılanması ve yerele yansıma
Stratejik Planlama süreci
Avrupa’da sürdürülebilir topluluklar üzerine Bristol Mutabakatı (Aralık 2005)
Geleceğin kenti üzerine vatandaşların deklerasyonu (Aralık 2005)
Aalborg Şartı ve Taahhütleri
Özel Sektör
“Ekonomik Büyüme ve istihdam artışı özel sektör eliyle
yapılacaktır”
(9. Kalkınma Planı)
Özel Sektör
TOBB SD Kongresi 2004
Şirketlerin uluslararası arenada önemli oyuncu olabilmeleri sadece ekonomik kriterlerle değil aynı zamanda sosyal ve çevresel
başarılarıyla değerlendirilecektir. (KOBİ’lerin rolü)
TÜSİAD SK Komisyonu
YASED Uluslararası Yatırımcılar Derneği
DEİK - “non-profit private sector organization”, amaçları SK kavramından yoksun(ASKON Anadolu Arslanları İş Adamaları Derneği DEİK kurucu üyesi)
İş Dünyası ve SK Derneği (kurumsal ağ oluşumu)
İş Geliştirme Merkezleri (İŞGEM, GİDEM, ABİGEM, Sürdürülebilir İş Merkezi)
Özel Sektör
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Çevre yatırımlarında en fazla paya sahip sektör
Sürdürülebilir endüstriyel üretim
“Kirlilik azaltma” teşvik süreçlerinden “temiz üretim1e kayma ihtiyacı
Daha güçlü düzenleyici mevzuat ve ekonomik teşvikler ihtiyacı
Vergi ödemektense “kirlilik kontrolü yatırımlarına ve önleyici
uygulamalara” teşvik (çevre yatırımlarının kademeli olarak vergi muafiyeti)
Ekonomik araçlar uygulama maliyetlerini azaltır
Üretici işletmelerin çevre maliyetlerini işletmenini iç rapor sistemine yansıtma – çevrenin muhasebeleştirilmesi –”üretim line”.
Etki analizlerine dayalı yatırım programları ve özel sektörün rolü
Çevre yatırımlarının kar getirmesi; ekonomik büyüme ve rekabet gücü (Çevre kısıttır rekabet şansı zorlanmamalı!!)
Akademi Camiası
ÜSAMP
Üniversite-Sanayi Ortak Araştırma Merkezleri(yaygınlaştırılmalı) (Ör: TÇMB- ODTÜ Çimento Mühendisliği Master Programı)
TEKMER
Üniversite Teknoloji Geliştirme Merkezleri(yaygınlaştırılmalı)
