AİLE HUKUKU-12
EVLAT EDİNME
Evlat Edinme
• Çocukla soybağının mahkeme kararıyla kurulması yollarından birisidir.
• İlk kez 1926 yılında TMK ile kabul edilmiştir.
Evlat edinilen açısından
Küçüklerin evlat edinilmesi
Ergin ve kısıtlıların evlat
edinilmesi
Evlat Edinenler Açısından
Birlikte evlat edinme
Tek Başına Evlat Edinme
KÜÇÜKLERİN EVLAT EDİNİLMESİ
Genel Şartlar :
1. Küçüğün bakılmış ve eğitilmiş olması ( 1 yıl) 2. Evlat edinmenin küçüğün yararına olması 3. Diğer çocukların yararlarının zedelenmemesi
Özel Şartlar
• Birlikte veya tek başına evlat edinmede farklı saptanmıştır.
1. Asgari Yaş
2. Birlikte evlenmede evlilik süresi
3. Evlat edinilenin en az 18 yaş küçük olması 4. Küçüğün rızası
5. Ana babasının rızası
Birlikte evlat edinme
1. Ya 5 yıldır evli olma
2. Ya da 30 yaşını doldurmuş olma
İstisnası : Diğer eşin çocuğunu en az iki yıldır evli olma veya 30 yaşını doldurmuş olma koşuluyla evlat edinebilir.
Eş ayırtme gücünden yoksun ise, 2 yıldır haber alınamıyorsa, 30 yaşından büyük ise tek başına evlat edinebilir.
Tek başına evlat edinme
1. Otuz yaşını doldurmuş olma
2. Eşin birlikte evlat edinmesinin imkansız olması
Rızanın Aranmaması
1. Ana babadan birisinin kim olduğunun bilinmemesi/ uzun süredir haber alınamıyorsa/ ayırtetme gücünden yoksun ise 2. Ana baba çocuğa karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine
getirmiyorsa
Mahkeme rızanın aranmaması kararı verebilir. Bu karar küçüğün yerleştirilmesinden önce alınmalıdır. Diğer durumlarda evlat edinme işlemleri sırasında da alınabilir. Özen yükümlülüğünün ihlalinden kaynaklı alınıyorsa karar ana babaya bildirilebilir.
Ana Babanın Rızası
Küçüğün ana babasının rızası; küçüğün / ana- babasının
bulunduğu yer mahkemesinde sözlü ya da yazılı olarak tutanağa geçirilerek tespit edilir.
Anne baba ayrı / boşanmış olsa da her ikisinin de rızası gereklidir.
Rıza küçüğün doğumun üzerinden altı hafta geçmeden
verilemez. Ana baba 6 hafta içinde aynı usulle rızalarını geri alabilir. İkinci kez verilen rıza geri alınamaz.
Çocuk vesayet altında ise vesayet makamı ve denetim makamının izniyle evlat edinilebilir.
ERGİN VE KISITLILARIN EVLAT EDİNİLMESİ
Ergin ve kısıtlıların evlat edinilmesi
1: Evlat edinenin alt soyunun açık muvafakatinin bulunması 2. Evlat edinilenin ;
a) Bedensel ve zihinsel olarak özrü nedeniyle yardıma
muhtaç olması ve evlat edinen tarafından en az 5 yıldır bakılıyor olması
b) Evlat edinen tarafından küçükken en az 5 yıl süreyle bakılmış ve gözetilmiş olması
c) Diğer haklı sebepler mevcut ise evlat edinen ile en az 5 yıldan beri aile halinde yaşamakta ise
3.. Evlat edinen evli ise eşinin rızasının bulunması
Evlat Edinmenin Şekli ve Usulü
1. Araştırma yapılması
• Evlat edinen ve edinilenin kişiliği , sağlığı
• Evlat edinen ve edinilenin karşılıklı ilişkileri
• Evlat edinen ve edinilenin ekonomik durumları
• Evlat edinenin eğitme yeteneği
• Evlat edineni evlat edinmeye yönelten nedenler
• Aile ilişkilerindeki gelişmeler
• Bakım ilişkisindeki gelişmeler
2. Çocuğun ana babasının , çocuğun , evlat edinenin altsoyun ve eşin dinlenmesi ( ergin ve kısıtlı ise açık muvafakatleri)
3. Mahkeme kararı
Evlat edinmenin sonuçları
1. Kişisel sonuçları a) soyadı
b) Vatandaşlık c) Hısımlık
d) Evlenme yasağı
2. Velayet ve bakım yükümlülüğü 3. Mirasçılık
4. Nafaka yükümlülüğü
5. Kayıt ve bilgilerin gizliliği
Evlatlık ilişkisinin kaldırılması
1. Rızanın bulunmaması
2. Şekil eksiklikleri ( Eksiklik ortadan kalkmışsa ya da evlatlık ilişkisinin kaldırılması çocuğa ağır biçimde zarar verecek ise) 3. Hak düşürücü süre ( 1 ve 5 yıl)
Koruma altına alınan
çocuklara vasi atanması
• Tüzük gereğince çocuğun bulunduğu kurumun müdürü vasi olarak atanır. Çocuğun bakımı ve eğitimi için gerekli önlemelri almakla yükümlüdür.
Kaynaklar
Turgut Akıntürk Aile Hukuku, Seçkin Yay.
Çocuk Hakları Sözleşmesi 14. Genel Yorum Ian McEwan, Çocuk Yasası
Örnek Sosyal İnceleme Raporları
