DİPNOT VE DİPNOT VE
BİBLİYOGRAFYA BİBLİYOGRAFYA
OLUŞTURMA
OLUŞTURMA
DİPNOT DİPNOT
• Metinde Dipnotları (sayfa altı notları) Yerlerinin Tayini Metinde Dipnotları (sayfa altı notları) Yerlerinin Tayini
• İlmî bir eserde aranan en mühim özelliklerden biri de İlmî bir eserde aranan en mühim özelliklerden biri de hangi bilginin nereden alındığının gösterilmesidir. Bu iki hangi bilginin nereden alındığının gösterilmesidir. Bu iki bakımdan mühimdir. Eserin,
bakımdan mühimdir. Eserin,
• * Sağlam kaynaklara dayandırıldığının gösterilmesi, * Sağlam kaynaklara dayandırıldığının gösterilmesi,
• * Bilginin doğruluğunu araştırmak veya aynı konuda fazla * Bilginin doğruluğunu araştırmak veya aynı konuda fazla bilgi almak iste yenlere istikamet verilmesi.
bilgi almak iste yenlere istikamet verilmesi.
• Dipnotu kullanılmaya ihtiyaç duyulacak hususlar Dipnotu kullanılmaya ihtiyaç duyulacak hususlar şunlardır:
şunlardır:
• a. a. Açıklanması Gereken İsim ve Tabirler Açıklanması Gereken İsim ve Tabirler
• b. Değişik Yerlerden Alınan Bilgiler b. Değişik Yerlerden Alınan Bilgiler
• c. Kaynaklar Arası Farklılıklar c. Kaynaklar Arası Farklılıklar
• d. d. Fikrin Bittiği Cümle Sonları Fikrin Bittiği Cümle Sonları
• 8. Dipnotu Tipleri 8. Dipnotu Tipleri
• a. Sadece Kitab veya Makalenin Gösterilmesia. Sadece Kitab veya Makalenin Gösterilmesi
• aa. İkinci Notta Aynı Sayfanın Tekrarı aa. İkinci Notta Aynı Sayfanın Tekrarı
• ab. İkinci Notta Ayrı Sayfa Gösterilmesi ab. İkinci Notta Ayrı Sayfa Gösterilmesi
• ac. Araya Başka Bir Eser Girdikten Sonra Tekrarı ac. Araya Başka Bir Eser Girdikten Sonra Tekrarı
• ad. Bir Yazarın İkinci, Üçüncü Eserlerinin Gösterilmesi ad. Bir Yazarın İkinci, Üçüncü Eserlerinin Gösterilmesi
• ae. İkinci Eserin Müteâkib Notta Tekrarı ae. İkinci Eserin Müteâkib Notta Tekrarı
• af. İkinci Eserin Araya Başka Eserler Girdikten Sonra Tekrarı af. İkinci Eserin Araya Başka Eserler Girdikten Sonra Tekrarı
• ag. Aynı Soyadını Taşıyan İki Yazarın Notta Gösteriliş Şekli ag. Aynı Soyadını Taşıyan İki Yazarın Notta Gösteriliş Şekli
• ah. Aynı Yazarın İki Eser veya Makalesinin Peşpeşe Gösterilişi ah. Aynı Yazarın İki Eser veya Makalesinin Peşpeşe Gösterilişi
• ai. Arşiv Belgelerinin Gösterilişi ai. Arşiv Belgelerinin Gösterilişi
BİBLİYOGRAFYA BİBLİYOGRAFYA
• 1. Sadece Kitap-Makale Kullanılan Eserin Bibliyografyası 1. Sadece Kitap-Makale Kullanılan Eserin Bibliyografyası Bu grupta iki ayrı şekilde düzenleme yapılabilir.
Bu grupta iki ayrı şekilde düzenleme yapılabilir.
• a. Kaynak eser ve araştırma-inceleme ayırımı a. Kaynak eser ve araştırma-inceleme ayırımı
yapılmaksızın düzenlenen tip en basitidir. Burada eser ve yapılmaksızın düzenlenen tip en basitidir. Burada eser ve makaleler, yazar soyadına göre alfabetiğe dizilir. Bib
makaleler, yazar soyadına göre alfabetiğe dizilir. Bib
liyografya bakımından zengin olan eserlerde bu usûl pek liyografya bakımından zengin olan eserlerde bu usûl pek takib edilmez.
takib edilmez.
• b. Kaynak eserlerle araştırma-incelemelerin ayrıldığı b. Kaynak eserlerle araştırma-incelemelerin ayrıldığı bibliyografyalar da iki türlü düzenlenebilir.
bibliyografyalar da iki türlü düzenlenebilir.
• ba. «Kaynaklar» ve «Araştırma-incelemeler» ayrı ba. «Kaynaklar» ve «Araştırma-incelemeler» ayrı
başlıklar altında verilir ve her biri kendi içinde alfabetiğe başlıklar altında verilir ve her biri kendi içinde alfabetiğe konur.
konur.
• bb. Eser tipleri ayrı ayrı gruplandırılır. Surnâme, bb. Eser tipleri ayrı ayrı gruplandırılır. Surnâme,
fütüvvetnâme, seyahatname, kannunnâme/nizamnâme, fütüvvetnâme, seyahatname, kannunnâme/nizamnâme, münşeat ve muâhedat mecmuaları vs. ad lar altında
münşeat ve muâhedat mecmuaları vs. ad lar altında toplanır.
toplanır.
• ORTAYLI, İlber, Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler (1840-1878), ORTAYLI, İlber, Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler (1840-1878), Türkiye ve Orta Doğu Amme Enstitüsü Yayınları, nr. 142, Ankara Türkiye ve Orta Doğu Amme Enstitüsü Yayınları, nr. 142, Ankara 1974.
1974.
• Kronikler, husûsî tarihler, vs. devrinde yazılmış eserlerde, yazar Kronikler, husûsî tarihler, vs. devrinde yazılmış eserlerde, yazar soyadı bu-lunmadığı için alfabetik sıralamada, varsa, meşhur soyadı bu-lunmadığı için alfabetik sıralamada, varsa, meşhur olduğu lâkabı esas alınır. «KEMÂL PAŞA-ZÂDE», «CELÂL-ZÂDE», olduğu lâkabı esas alınır. «KEMÂL PAŞA-ZÂDE», «CELÂL-ZÂDE»,
«SELÂNİKλ, «TOPÇULAR KÂTİBİ», «HEZARFEN» gibi. Bunlar da
«SELÂNİKλ, «TOPÇULAR KÂTİBİ», «HEZARFEN» gibi. Bunlar da soyadı gibi tamamen büyük harflerle yazılır. Lâkabı olmayanlarda soyadı gibi tamamen büyük harflerle yazılır. Lâkabı olmayanlarda ismin tamamının büyük yazılması doğru olur.
ismin tamamının büyük yazılması doğru olur.
• SELÂNİKÎ Mustafa Efendi, Tarih, SELÂNİKÎ Mustafa Efendi, Tarih, İstanbul 1281. İstanbul 1281.
• HOCA SA'DEDDİN EFENDİ, HOCA SA'DEDDİN EFENDİ, Tâcü't-tevârih, Tâcü't-tevârih, I-II, İstanbul 1279-80. I-II, İstanbul 1279-80.
• Makalede de aynı sıra takib edilir; fakat sonda, derginin hangi Makalede de aynı sıra takib edilir; fakat sonda, derginin hangi sayfaları ara-sında yer aldığı da gösterilir.
sayfaları ara-sında yer aldığı da gösterilir.
• İNALCIK, Halil, «Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluş ve İnkişafı Dev-İNALCIK, Halil, «Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluş ve İnkişafı Dev- rinde Türkiye'nin İktisadî Vaziyeti Üzerinde Bir Tetkik Münasebe- rinde Türkiye'nin İktisadî Vaziyeti Üzerinde Bir Tetkik Münasebe- tiyle»,
tiyle», Belleten, Belleten, XV/60 (1951), 629-684. XV/60 (1951), 629-684.
• 2. Arşiv Malzemesi Kullanılan Eserlerin Bibliyografyası 2. Arşiv Malzemesi Kullanılan Eserlerin Bibliyografyası
• Arşiv malzemesi kullanılan eserlerde bunlar, Arşiv malzemesi kullanılan eserlerde bunlar,
bibliyografyada «Arşiv kay-nakları» adı altında ilk sırayı bibliyografyada «Arşiv kay-nakları» adı altında ilk sırayı alırlar. Birden fazla arşivde çalışılmışsa önemlerine göre alırlar. Birden fazla arşivde çalışılmışsa önemlerine göre veya alfabetik olarak sıraya dizilirler.
veya alfabetik olarak sıraya dizilirler.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi
• İstanbul Müftülüğü Şer'î Siciller Arşivi İstanbul Müftülüğü Şer'î Siciller Arşivi
• Kaynak: Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usul, Kaynak: Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usul, TTK.
TTK.
• Ankara 2015.Ankara 2015.
