ESERİN BASIMI ESERİN BASIMI
• A. Daktilo A. Daktilo
• Eser bitirilip gerekli ilâve ve düzeltmeler yapıldıktan Eser bitirilip gerekli ilâve ve düzeltmeler yapıldıktan sonra tamamlayıcı un-surların (ekler) hazırlanması sonra tamamlayıcı un-surların (ekler) hazırlanması sırasında yazar zihnen bir süre dinlenir. Bundan sonra sırasında yazar zihnen bir süre dinlenir. Bundan sonra bütünü tekrar okur; daha önce gözden kaçmış olan bütünü tekrar okur; daha önce gözden kaçmış olan hususlar varsa, düzeltme veya tamamlamasını yapar.
hususlar varsa, düzeltme veya tamamlamasını yapar.
• 1. Sayfa Düzeni 1. Sayfa Düzeni
• Kitabın daktilosu ister yazar, isterse başka bir şahıs Kitabın daktilosu ister yazar, isterse başka bir şahıs tarafından yapılsın dik-kat edilmesi gereken hususlar tarafından yapılsın dik-kat edilmesi gereken hususlar vardır.
vardır.
• a. Önsöz, giriş ve bölüm başı olan sahifeler, diğer sahifelerin üst satırı a. Önsöz, giriş ve bölüm başı olan sahifeler, diğer sahifelerin üst satırı hiza sından değil, sayfa üst kenarının en az 5-6 cm. aşağısından
hiza sından değil, sayfa üst kenarının en az 5-6 cm. aşağısından başlatılmalıdır. Başlık lar ortalanmalı, tek satırı geçenlerde de buna başlatılmalıdır. Başlık lar ortalanmalı, tek satırı geçenlerde de buna
dikkat edilmelidir. Bölüm başlıkları nın tamamı büyük harfle yazılmalı, bir dikkat edilmelidir. Bölüm başlıkları nın tamamı büyük harfle yazılmalı, bir satırı geçen başlıklarda satır aralan gözü rahatsız etmeyecek ölçüde
satırı geçen başlıklarda satır aralan gözü rahatsız etmeyecek ölçüde açılmalıdır.
açılmalıdır.
• b. Kısım ve fasıl başlık ve alt başlıklarında hep aynı şekil kullanılmalıdır. b. Kısım ve fasıl başlık ve alt başlıklarında hep aynı şekil kullanılmalıdır.
I, II, III ve A, B, C ile gösterilen kısımlarda başlıklann, büyük harf; 1, 2, 3 I, II, III ve A, B, C ile gösterilen kısımlarda başlıklann, büyük harf; 1, 2, 3 fasılların da seyrek (espase) yazılması, a, b, c ile gösterilenlerde düz, aa, fasılların da seyrek (espase) yazılması, a, b, c ile gösterilenlerde düz, aa, ab, ac ile gösteri lenlerde altı çizilerek verilmesi usûlü benimsenebilir.
ab, ac ile gösteri lenlerde altı çizilerek verilmesi usûlü benimsenebilir.
Yazar, kendine göre başka bir sistem de geliştirebilir. Fakat o grup için Yazar, kendine göre başka bir sistem de geliştirebilir. Fakat o grup için başta ne kullandı ise daktilonun sonu na kadar devam ettirmelidir.
başta ne kullandı ise daktilonun sonu na kadar devam ettirmelidir.
Bunun çok büyük önem ve mânâsı vardır. Daktilo metin dizgiye esas Bunun çok büyük önem ve mânâsı vardır. Daktilo metin dizgiye esas olacağından temiz bir tertib kitabta yeknesaklık sağlayacaktır.
olacağından temiz bir tertib kitabta yeknesaklık sağlayacaktır.
• 2. Kullanılacak puntonun tesbiti 2. Kullanılacak puntonun tesbiti
• Matbaaya teslim edilmeden önce başlıklarda nasıl punto Matbaaya teslim edilmeden önce başlıklarda nasıl punto kullanılacağının da belirtilmesi lâzımdır.
kullanılacağının da belirtilmesi lâzımdır.
• B. Tashih B. Tashih
• Kitab, dizgi yanlışlarının düzeltilmesi için ya birkaç forma Kitab, dizgi yanlışlarının düzeltilmesi için ya birkaç forma dizilince veya ta-mamı dizilip bittikten sonra «tashih»
dizilince veya ta-mamı dizilip bittikten sonra «tashih»
denilen bir işleme tâbi tutulur. Bir kitab, «ba-sıla»
denilen bir işleme tâbi tutulur. Bir kitab, «ba-sıla»
denilen, baskı makinesine girme müsaadesi verilmeden denilen, baskı makinesine girme müsaadesi verilmeden önce hiç olmazsa iki defa tashih görmelidir. Biraz daha önce hiç olmazsa iki defa tashih görmelidir. Biraz daha ağır ve teferruatlı kitablarda üç tashih gerekli-dir.
ağır ve teferruatlı kitablarda üç tashih gerekli-dir.
• C. İndeks/Dizin C. İndeks/Dizin
• 1. El Yazısıyla İndeks Hazırlanması 1. El Yazısıyla İndeks Hazırlanması
• Bilindiği gibi indeks bir kitabta aranılan şeyin bulunmasını Bilindiği gibi indeks bir kitabta aranılan şeyin bulunmasını
kolaylaştırmak üzere tertib edilmiş bir cedveldir. İndekste şahıs, yer kolaylaştırmak üzere tertib edilmiş bir cedveldir. İndekste şahıs, yer ve müessese adlarıyla tabirler yer alır. İsim ve tabirlerin geçtikleri ve müessese adlarıyla tabirler yer alır. İsim ve tabirlerin geçtikleri sayfalar gösterildiğinden, indeksin düzenlen-mesi ancak eserin sayfalar gösterildiğinden, indeksin düzenlen-mesi ancak eserin basımı bittikten sonra yapılabilir. Eğer bütün kitabın dizgi ve basımı bittikten sonra yapılabilir. Eğer bütün kitabın dizgi ve tashihleri bittikten sonra baskıya verilecekse indeks fişlerinin tashihleri bittikten sonra baskıya verilecekse indeks fişlerinin hazırlanması için baskının sonunu beklemek gerekir. Fakat birkaç hazırlanması için baskının sonunu beklemek gerekir. Fakat birkaç forma dizilip basılıyorsa, o tak-dirde zamandan kazanmak için forma dizilip basılıyorsa, o tak-dirde zamandan kazanmak için basılan formalardan bir takım alınıp fişlerin hazır-lanmasına basılan formalardan bir takım alınıp fişlerin hazır-lanmasına başlanabilir.
başlanabilir.
• D. Düzeltmeler ( D. Düzeltmeler ( Y a n 11 Y a n 11 ş - ş - D o ğ r u Cetveli) D o ğ r u Cetveli)
• E. İçindekiler ve Kapağın Hazırlanması E. İçindekiler ve Kapağın Hazırlanması
• Kaynak: Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usul, Kaynak: Mübahat Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usul, TTK.
TTK.
• Ankara 2015.Ankara 2015.
