SPOR EGİTİM
MODELİ
Spor eğitim modeli;
geleneksel beden eğitimi uygulamalarında gözlenen sorunlara çözüm üretme amacıyla darly siedentop 1980’li yılların başlarında geliştirilmiştir
Siedentop, modeli oluşturma sürecinde
ders dışı sportif etkinliklerdeki (okul takımı… vb) ortamlardan etkilenmiştir.
Bunun esas nedeni,
ders dışı sportif etkinliklere katılan öğrencilerin istek ve heyecan düzeylerinin oldukça yüksek olmasıdır.
Bu istek ve heyecanı artıran nedenler ise,
**etkinlikler içinde spora özgü becerilerle birlikte takım taktiklerinin öğrenilmesi
**genelde bir maça hazırlanılması
**grup veya takımın hedefe yönelik çalışma proğramının oluşturulması
**bir takım üyesi olma algısı
**yaşanılan deneyimlrin özgün olmasıdır.
Tüm bunlarla birlikte,
model yapılandırılırken aşşagıdaki olumsuzluklar en aza indirgenmeye çalışılmıştır.
**Katılımcılara oyunlarda eşit şans verilmemesi
**kazanma arzusunun adil davranma ve centilmenliğin önüne geçebilmesi
**katılımcıların antrenörlerin kendilerine verdikleri sorumluluklar ve taktik teknik dışında az şey öğrenmeleri
Spor eğitim modelinin hedefleri
spor eğitim modelinin ana hedefi becerili, bilgili ve istekli spor insanları yetiştirmektir
Becerili bir spor insanı
oyunlara katılabilmek için gerekli becerileri sergiler, oyunun gerektirdiği stretejileri anlar ve uygular.
Bilgili bir spor insanı
oyun kurallarını ritüellerini ve geleneklerini anlar ve değer verir. Oyun içindeki iyi ve kötü uygulamaları ayırt eder. Hem daha iyi bir katılımcı hemde spor taraftarı seyircisi olarak bilinçli bir tüketicidir
istekli bir spor insanı
her türlü spor etkinliğinde (yerel, ulusal ve uluslararası)spor kültürünü koruyacak ve geliştirecek şekilde davranır
spor ile ilgili gruplara daha istekli katılır
Spor eğitim modelinin amaçları
** spora özgü beceri ve fiziksel uygunluğun geliştirilmesi
** oyun içinde strateji uygulayabilme ve iyi uygulamaları takdir etme
** öğrencilerin gelişimine uygun düzeyde katılımı
** sportif etkinliklerin planlanması ve yönetilmesinde paylaşım sorumlu liderlik sağlama
** grupta, grup hedefleri doğrultusunda verimli çalışma
** spor konusunda mantıklı karar verme, yorum yapabilmek için kapasiteyi geliştirme
** hakemlik ve antrenörlük ile ilgili bilgi ve becerileri uygulama ve geliştirme
** okul dışı sportif etkinliklere gönüllü olarak katılmaya istekli olma
Spor eğitim modelinin özellikleri
spor eğitim modelinin; beden eğitimi dersinde öğrencilerin gelişim
düzeylerine uygun olan ve sınıfın tamamının katılımını sağlayan özgün spor deneyimi kazandırmak olduğuna göre aşşağıda verilen boyutların iyi bilinmesi ve uygulanması gerekir.
Sezonlar:
spor eğitimi sezonu, öğrencilerin bir spor branşını öğrenirken
harcadıkları toplam süredir. Sezonlar öğrencilere yeterli deneyimi
kazandıracak uzunlukta olmalı ki bu süre 10-16 haftalık bir süreci
kapsar.
Takım üyeliği:
her öğrenci sezon sürecinde birer takım üyesidir. Aynı takımın üyeleri birbirleri ile daha çok çalıştıkları için birbirlerini daha yakından tanıma
fırsatı bulacaklar, böylece öğrenmenin niteliği artacaktır. Her bir üye takım içinde oyuncu olarak görev almanın yanı sıra takım idarecisi, antrenör, istatistikçi, malzemeci ve basın mensubu gibi çeşitli rolleri üstlenirler.
Resmi maçlar:
sezonlar, antrenman çalışmaları ile birlikte diğer takımlarla yapılan ve
planlanması yapılmış karşılaşmlar içerir. Yarışma yapıları ikili mücadele, liğ usulü maçlar veya turnuvalardan oluşabilir. Maç planlanması sezon başında belirlenir ve hazırlıklar bu doğrultuda yapılır.
Sonuç etkinliği:
spor eğitimi sezonunu son bölümünde, yapılan hazırlıklar ve resmi
maçlardan sonra bir sonuç etkinliği düzenlenir. Takımlar bu etkinliklerde en yüksek performanslarını sergilemeye çalışırlar. Bu etkinlik, birinci olan takım kadar bütün öğrencilerin sezon süresince yaptıkları çalışmaların kutlandığı ve gerekli takdiri aldıkları bir şenlik havasında olmalıdır.
Kayıt tutma:
maç sonuçları ile birlikte, takımların ve öğrencilerin sezon için seçilen spora özgü performanslarının degerlendirilmesinde kullanılabilecek verilerin toplanması ve paylaşılmasıdır.
Ör. Sezonda seçilen spor dalı hentbol ise takımlrın attığı goller
taptıları toplam hücüm ve savunmalar, kale atışı, 7m atışı ve
hatalı pas yüzdeleri, vb gibi veriler degerlendirilebilir. Spor
etkinliklerinde, takımda yer alan basın ve istatistikle ilgili
öğrenciler bunlardan sorumludur.
Festival:
spor eğitimindeki uygulamalar bir festival havasında düzenlenir.
Takımlar bir isim bulmak, takım resimleri çekmek, takım başarısına ve bireysel başarılara ilgi çekmek ve düzenli olarak duyurmak centilmen ve sportmen oyuncuları seçmek ve kutlamak, tüm bunları okulun
tamamıyla paylaşmak şenlik havasının oluşturulmasında oldukça önemlidir.
Öğretim planı hazırlnırken nelere dikkat edilmelidir?
Sezon süresinin belirlenilmesi:
Teknik açıdan zor olan, taktik çalışmanın fazla olduğu spor dallarında birden fazla sezon oluşturulması gerekebilir. Teknik ve taktiğin az olduğu çabuk öğrenilebilecek sporlarda daha kısa bir sezon oluşturulabilir.
Seçilecek spor etkinliklerine karar verilmesi:
Okulun ilköğretim veya ortaöğretim olması, sınıf düzeyi, okulun olanakları, mevsimsel özellikler dikkate alınır.
Öğrenci rolleri:
Spor eğitim modelinin önemli amaçlarından biri de öğrencilerin spor
deneyimlerini planlamaları ve yönetmeleridir. Öğretmen sezon içinde ele aldığı sportif etkinliğe uygun rolleri saptar. Öğrenciler oyunculuk dışında aldıkları diğer roller sayesinde hem sporu daha geniş boyutlu anlayacaklar hemde takımlarının başarılarında kendilerini daha sorumlu
hissedeceklerdir.
Rollerin belirlenilmesinde 5 faktöre dikkat edilmelidir;
** Roller iyi açıklanmalıdır
** Sezon planlanması doğru olarak yapılmalıdır
** Öğrencilerin rollerini uygulayıp pratik yapmaları sağlanmalıdır
** Öğrencilerin aldıkları rollerin takım başarısına etkisi olması için çaba harcanmalıdır
** Rollerin gerçeklerştirilmesi için gerekli malzemeler temin edilmelidir
ANTRENÖR - TAKIMA LDERLİK YAPAR
- TEKNİK VE TAKTİK ÇALIŞMALARI YÖNLENDİRİR
- OYUNCULARIN BELİRLENMESİ VE DEĞİŞİMLERİNDE YARDIMCI OLUR
- OYUNCU SEÇİMLRİ İLE İLGİLİ BİLGİLERİ ÖĞRETMEN VE TAKIM İDARECİSİNE VERİR OYUNCU - OYUNLA İLGİLİ TEKNİK VE TAKTİK BECERİLERİ ÖĞRENMEK İÇİN İYİ ÇALIŞIR
- OYUNU GAYRETLE ADİL VE CENTİLMENCE OYNAR - TAKIMI VE ARKADAŞLARINI DESTEKLER
- RAKİPLERİNE VE HAKEMLERE SAYGILI DAVRANIR
HAKEM - MAÇLARI YÖNETİR
- OYUNLA İLGİLİ KARARLARI VERİR
- OYUNLARIN SORUNSUZ BİR ŞEKİLDE SÜRMESİNİ SAĞLAR
KAPTAN - SAHADA HAKEMLERLE İLETİŞİM GEREKTİREN DURUMLARDA TAKIMI EMSİL EDER - OYUN SIRASINDA LİDERLİK YAPAR
- TAKIM ARKADAŞLARINA YARDIM EDER VE CESARETLENDİRİR TAKIM İDARECİSİ - TAKIMLA İLGİLİ İDARİ SORUMLULUK GEREKTİREN İŞLERİ YÜRÜTÜR
- GEREKLİ FORMLARI ZAMANINDA HAZIRLAR
- TAKIM ÜYELERİNE OYUNCU HAKEM SAYI TUTUCU VE BENZERİ ROLLRİN BELİRLENMESİNDE YARDIMCI OLUR SAYI TUTUCU - OYUNLARDAKI PERFORMANSLA İLGİLİ VERİLERİ TOPLAR VE KAYDEDER
- OYUNDAKİ SAYILARI KAYDEDER - SONUÇLARI İLGİLİ KİŞİLERE İLETİR
MALZEMECİ - TAKIM MAZEMELERİNİN KONTROLUNDEN SORUMLUDUR - TAKIM MALZEMELERİNİ DAGITIR VE TOPLAR
- MALZEMELERİN KAYBOLMASI VEYA ZARAR GÖRMESİ DURUMUNDA ÖĞRETMENİ BİLGİLENDİRİR KONDİSYONER - ISINMA SIRASINDA TAKIMA LİDERLİK YAPAR
- KONDİSYON ÇALIŞMALARI PLANLANMASINDA AKIMA LİDERLİK YAPAR
ILK YARDIM UZMANI - OYUNDA SIK KARŞILAŞILAN YARALANMA VE SAKATLIKLARLA İLGİLİ BİLGİ SAHİBİDİR - İHTİYAÇ DUYULDUĞUNDA İLKYARDIM MALZEMELERİNE ULAŞIR
- OYUN VE ÇALIŞMALRDA SAKATLIK OLDUĞU ZAMAN ÖĞRETMENİ BİLGİLENDİRİR - İLK YARDIM UYGULAMALARINDA ÖĞRETMENE YARDIMCI OLUR
HALKLA İLİŞKİLER - TAKIM VE OYUNCULARLA İLGİLİ BİLGİLERİ VE MAÇ SONUÇLARINI TOPLAR DUYURULMASINI SAĞLAR BASINA BİLGİ VE BELGE VERİR
- OKUL GAZETESİ POSTERLER SPORLA İLGİLİ HER TÜRLÜ YAYIN VE BİLGİLENDİRME İŞİNE KATKIDA BULUNUR BASIN GAZETECİ - OYUNLA İLGİLİ MAKALE YORUM KRİTİKLER YAZAR
- OKUL GAZETESİNE KATKIDA BULUNUR
Öğrencilerin başarılı bir performans sergileyebilmeri için öğretmen 3 stratejiyi takip etmelidir;
1. Rollerin öneminin vurgulanması:
Öğrencilerin üstleneceği rollerin iyi açıklanması sezonun eğlenceli geçmesi ve üst düzeyde performans alınmasına neden olacaktır.
2. Alınan rollerde performans değerlendirme unsurları:
öğrenciler üstlendikleri rollerdeki performansdan sorumlu olduklarını bilmeliler
3.Meteryal hazırlanması:
Verimli bir sezon için gerekli malzemelerin sağlanması öğretmenin sorumluluğundadır
Takımların belirlenmesi
tüm takımlara eşit başarı şansı tanınması için takımların mümkun olduğunca eşit dağıtılmasına dikkat edilir
** takımların sayısı ve büyüklüğü
** sınıftaki toplam öğrenci sayısı
** sezon için seçilen spor branşının özelliği
** sahip olunan etkinlik alanı
Takımlara öğrenci seçimi nasıl yapılır??
** Performans göstergeleri
** beceri yarışmaları
** küçük turnuvalar
** öğrenci seçim komitesi sıralama ölçeği
** seçim sistemi
** seçici olarak öğrencilerden faydanılması
