Bi bl i o g r a fy a

B i bl i o g r a f y a

TURKISH IS LANI IC ABCHITEGTÜRE

TURKISH ISLAMIC ARCHITECTURE Behçet ÜNSAL

Neşreden : Alec TİRANTİ Ltd. 72 Charlotte Street

London W. I. Kitabın hacmi içinde ancak Anadolu Selçukluları, beylikleri ve Osmanh mimarîsi

1071 - 1923 yılları devresi konu olarak alın-mıştır. Kitabın mimarlar ve meslek adamları dışında kalan dünya ve Anglosakson münev-verlerini alâkalandıracak ve bir fikir sahibi kflacak mahiyette olması arzu edilmiş ve bu yönden fazla tekniğe girilmemiştir.

I nci Bölüm : Türk mimarîsinin âmil

ve müessirleri:

Coğrafî ve tarihî şartlar - Fizikî şart-lar (iklim ve jeolojik veriler) - din, devlet, sosyal ve kültürel tesirler.

II nci Bölüm : Mimarî form ve karak-terler :

Cami - medrese - türbe - han, kervansa-ray - çarşı - ev ve sakervansa-ray - hamamlar, su

te-sisleri - çeşmeler - köprüler.

Her şeklin ana ocak Orta Asya'dan beri, yaşayıp gelen bir yapı ve şekil ananesinin birinci bölümdeki âmil ve müessirler tahtın-da tekâmülleri ve vardıkları sonuçlara işa-rel edilmiştir. Her bina grubunun ve tiple-rinin karakteristik örnekleri, şematik plân-lan ve tekâmülü aksettirmekte ve fotoğraf-larla zengin bir şekilde anlatılmaktadır.

III üncü Bölüm : İnşaat malzemesi ve usuller::

Türk mimarî şekillerinin inşa tekniğin-den doğan ve mahallî yapı malzemesine sıkı bağlantısından hasıl olan organik bün-yesine temas edilmekte, Türk mimarîsinin

bir dekorasyon sanatı değil, bir inşa sanatı olduğu izah edilmektedir.

IV üncü Bölüm : Estetik mülâhazalar : Nisbetler, kitle, menazır, renk ve beze-me hususiyetleri kısaca gözden geçirilmiştir.

V inci Bölüm : Mukayese ve netice : İslâmî Türk mimarîsinin önce diğer İs-lâm milletlerinden (Arap ve İran) ayrılması. Klâsik bir âdet halini almış bulunan Bizans mimarîsi ile mukayesesi yapılmakta, Türk mimarîsinin özel geleneklerine bağlı tarih ve coğrafî tesirler çerçevesinde orijinal ve müstakil bir sanat olduğu tebarüz ettirilmek-tedir. Kitapta bazı eski meşhur mimarların biyografisi, Türkçe terimler lûgatçesi ve bib-liyografik notlar, fotoğraf ve plânların iza-hına ait endeks bulunmaktadır.

Y. Mimar Muallim Behçet Ünsal'ın, İngilizce olarak bu isimde bir kitabını Lon-dra'da, Alec Tiranti kitabevi yayınladı.

Güzel Sanatlar Akademisi Mimarî Ta-rihi Profesörü B. Ünsal'ın 1955 de Türkçe «İslâm Mimarî Tarihi» adlı bir eseri inti-şar etmişti. Yeni kitap Türkçe neşredilen gibi mufassal olmayıp, sanat severlere eski Türk mimarî eserlerinin birkaç periodunu tanıtacak bir cep kitabı mahiyetindedir.

Kitapta seçilen devirlere ait en karak-teristik örnekler bulunmakta ve Türk mimarî sanatını öğrenmek isteyecek olan Anglo-sakson sanatseverlerine hitap etmektedir. Tabiin eseri basarken gösterdiği itina da ay-rıca zikre değer. Bu suretle dünya mimarlık tarihi kütüphanesine bu güzel eseri kazan-dıran Behçet Ünal'ı ve Alec Tiranti kitabe-vini ne kadar tebrik etsek yeridir.

Kitabı tetkik ettikten sonra bir noktayı da buraya zikretmeden geçemiyeceğiz. ( ) den 1923'e kadar Selçuklular, beylikler ve Osmanlı dinî mimarî eserleri daha geniş su-rette tetkik ve ihtiva etmekle beraber, eski han, kervansaray, çeşme, köprü ve hattâ ev-lerden bile bahseden esere niçin «Turkish İslamic Architecture» ismi verildiğini iyice kavrıyamadık. Buna sebep, yabancıların Türk mimarîsini el'an İslâm mimarîsinin bir kolu saymaları bile olsa, müellifin, kitabın ihtiva ettiği geniş konulara uygun olarak isimlendirmesi icabederdi. Bu her şeyiyle, tertip, baskı içindeki desen ve fotoğrafların mükemmeliyetiyle çok başarılı bir halde eli-mize geçen, kitabın, dünya mimarlık litera-türüne kazandıran Behçet Ünsal'ı ve Tiranti kitabevini ne kadar tebrik etsek azdır.

LA MAİSON EN BETONARME

B E T O N A R M E E V Yazan: V. EROSCIUCHI D U N O D tarafından yeni bir baskısı yapılan bu eser, betonarme hesabını ve kontrolünü yapanlara tavsiye edilir.

Daha geniş bir çerçeve içinde de, in-şaat kalfa ve uzmanlarını, müteahhitleri, etüd bürolarını ve mühendisleri alâkadar et-mektedir.

Kitapta, orta büyüklükte bir karkas bi-nanın, temel, kolon, kirişlerinden teras ça-tısına balkon ve merdivenlerine kadar, be-tonarme projesinin bütün elemanlarının he-sapları, tatbikat projelerinin çizimi, misaller-le gösterilmiştir.

Projenin bütünü ortaya konduktan son-ra, yazar, inşaat ruhsatı talep dosyasının esasını teşkil eden, 1/100 mikyasında ve di-kiz düşüme göre çizilmiş (projection ortho-gonale) resimlerle, muhtelif problemlerin nasıl ele alınıp, neticelerin tatbikat projeleri halinde nasıl izah edileceğini gösteriyor. Eserde birçok enteresan fikirlere rastlana-cağı gibi, karşılaşılan betonarme hesabı me-selelerin, pratik çözümleri de vardır. Muh-telif bölümlerde, Fransız inşaat talimatna-meleri zikrediliyor. D U N O D - Editeur 92 rue Bonaparte Paris <6 e) V I T A D E I M A T E R I A L I N E L L A A R C H I T E T T U R A

«Mimarîde Malzemenin Hayatı» Y a z a n : GIULIO ROISECCO Roma Üniversitesi Neşriyatından (1958) Yayınevi : Soc. Editrice Vitali e Ghianda

Casella Postale 264 — Genova Monolitik devirden günümüze kadar; malzeme ve malzemenin imkânlarından do-ğan inşaat tekniği ele alınmış ve her ikisinin de vardığı mimarî ifadeler çok iyi bir şe-kilde incelenmiştir. Malzemenin tedarik ve nakliyesinde varılan teknik imkânların yapı-ya olan etkilerinden, dokusunun, üzerine aldığı mekân meselelerine kadar hiçbir şey ihmal edilmemiş. Gerek asrın, gerekse bizde yerleşmeye başlıyan malzemeciliğin iyi tat-bikatını yapabilmek için; bilinmesi icabeden analitik bilgiler bu kitapta mevcuttur. Tav-siye ederiz.

B i b l i o g r a f y a

FORMULAIRE DE LA

CONSTRUCTION

İ M A L Â T F O R M Ü L L E R İ I

Betonlar - Hafif Betonlar - Duvarlar Yazan : Etüd mühendisi G. LAV AL Önsöz : Yapı laboratuvarları ve âmme işleri dairesi ikinci başkanı ve duvar müte-ahhitleri sendika odasının teknik komisyon başkanı, tarafından.

Hiçbir mühim noktasını unutmadan, lüzumlu bütün bilgileri çabucak toplıyabil-mek, bütün meselelerde (bilhassa inşaat iş-lerinde) uzmanların sık sık karşılaştıkları bir güçlüktür. Zira talimatnameler, şartna-meler, tahditler, çeşitli mevzuların derinlik-lerine nüfuz edip, karışık problemler mey-dana getirirler. Bu yüzden, M. Laval'ın eseri (kendisinin de işaret ettiği gibi), bir ansiklopedi şeklinde olacaktır.

Umumî malûmat, hususî inşaat şekil-leri, endüstri yapıları, ziraî inşaat çeşitlerine tahsis edilen birçok cilde ihtiyaç vardır. Bize gönderilen ilk ciltte, her branşta müş-terek olan konular: Agrega harçları, beton-lar, duvar işleri, tablolarla, kotlu krokilerle, çok sayıda müspet misalerle incelenmiş.

Yazar, «Hafif Betonlar'a» büyük bir yer ayırarak, bu baptaki dokümantasyon ihtiyacına fransızca olarak cevap vermiş oluyor.

Çabuk netice alınan bir konsültasyon (müracaat) kitabı olan eser, yapı mesleğin-de çalışanlara pek faydalı olacak, onlara unuttukları bir detayı hatırlatacak ve yeni bir yapı malzemesinin kullanılışını izah ede-ceği gibi, doğrudan doğruya tatbik edilebile-cek temel bilgiler verir.

D U N O D - Editeur 92 rue Bonaparte Paris (6 e)

LE CHAUFFAGE

ET LE RAFRAİCHİSSEMENT

PAR RAYONNEMENT

Paris - 5 e Yirminci asrın başlarında İngiltere'de ortaya atılmış olan ışınsal ısıtma sistemi es-tetik avantajları meyanında tamamiyle eko-nomik olan bir keşiftir. 1295 de Fransaya girerek, inkişaf etmeye başladı. 1944 sene-sinde beton içine ankastre edilmiş borula-rın havada olanlardan daha iyi netice ver-diğinin anlaşılması üzerine bu usul Alman-ya, Amerika ve bilhassa Fransa'da süratle gelişmeye başladı.

Bu sistem üzerine metodik olarak tec-rübeler yapılmaya, konfor için en uygun şekiller aranmaya başlandı, 1958 Brüksel beynelmilel kongresinde M. Missenard'dan bu sahada bir eser vermesi istendi.

Bu eser birinci kısmını ışınsal ısıtma-nın prensip ve muhtelif teshin tarzlarına has-retmiştir: Betona ankastre borular, prefab-rike tavanlar, asılan panolar. İkinci kısım tamamiyle fizyolojik düşünüşlere hasredil-miştir. Üçüncü kısım ilmî esas ve teknik malûmatı muhtevidir. Yazar bu kısımda muhtelif ankastre boruların neşrettiği ha-rareti hesaplamaya matuf basit formüller de vermiştir. Bu kısım bilhassa fabrikalarda kullanılan hararet neşreden panolar hakkın-da şimdiye kahakkın-dar Fransa ve hiçbir mem-lekette neşredilmemiş hesap ve teorileri ih-tiva etmektedir. Dördüncü kısım muhtelif sistemlerin hesap ve nümerik misallerine hasredilmiştir. Beşinci kısım bibliografi, yir-mi kadar tablo, on iki abak nakletmektedir.

Bu eser müellifinin bilhassa klâsik ve basit fizik teorilerinden istifadesi ile tesi-satçı ve mühendisler için faydalı bir şekle sokulmuştur. Ayrıca mimar ve betonarme mühendisleri için de şayanı tetkik ve tavsi-yedir.

GUTE MÖBEL - SCHÖNE RÂUME

Kurt H O F F M A N N

(İYİ MOBİLYA - GÜZEL ENTERİYÖR) Neşreden : Julius H O F F M A N N Verlag

Stuttgart Kurt Hoffmann'ın bu yeni kitabı mo-dern mobilya ve tezyinat bakımından alâ-ka çekici bir şekilde hazırlanmıştır. Kitapta Almanya ve diğer memleketlerin mobilya yaratıcılarının son senelerde meydana getir-diği eserler herkesin kolaylıkla istifade ede-bileceği bir şekilde yayınlanmıştır.

Kitaptaki eserlerin seçilmesinde fikir ve imal tarzları itibariyle demode olmıyacak seri ve tek mobilya örneklerinin yer alma-sına bilhassa dikkat edilmiştir.

Eski binaların enteriyörlerinin bugün-kü hayat şartına uydurulmaları üzerindeki muhteviyat kitabın değerini ayrıca arttır-maktadır. (İYİ MOBİLYA VE GÜZEL EN-TERİYÖR) kitabı bol resimler ile fikirle-rin canlandırılmasına hususî bir ehemmi-yet verilmiş olduğundan, her bakımdan tat-min edici bir eserdir.