\
\
\
Su
S .Ü/)U4^^ C&j'rA*.
tn & lu sç
Ressam R ı fa t Ç eteciO rd .P ro f.D r.A , Süheyl ünver
Bu yazıiüda Mabey/n B a ş k î t i p llğ i ve sadaret m ü s t e ş a r l ı ğ a , , ve çok yaşayan 1 2 7 8 (1 8 6 1 -1 8 6 2 ) İ s t a n b u l ^ C i h a n g i r doğumlu Amatör * , Ressaa R ı f a t Bey Merhumdan söz açacağım.
Önce soy ad ın ı izah ed ey ln . Kendisi a n la t t ı .P e k esk i ta rih le rd e yari d in c i donanmaya çe te d e r le r m iş , i ş t e bu çetenin Başbuğu Hüseyin K a p * L * , ced d i o lu y o r .A ile y e Ç e te c iz îd e d i y o r l a r . İ s ı l l a r ı H l z e l l .
■■== - A & î I o P h an «_K ışiası arkasında mahalle mektebinde, sonra
Tophane «üşürü H a li l Paşanın yine lo p h a n .M , a ç t ı r d ı ğ ı P e y z iy . mektebinde
. okumuş. Meşhur Şirtası da bu mektepten mezun.Ayrıca s e n e le r le hususî Ho=alâ :
dan medrese d e r s le r i t a 'k i b etm iş.Arapça ve f a r s c a s ı ,k i t a b e t ve ed eb iy a tı da mükemmel,Peyziyeyi b i t l t i n c , daha 15 yaşında H ariciye mektubfkalemine, oradan A * * * » Pederi Hacı Ş e r i f Efendinin devam e t t i ğ i ^medî odasına alm ış: l a r .B i r müddet sonra da güç b ir i ş olan M e c lis i Vüke!a* z a b ıt k a 'tib liğ in e £ ,
ç i r m i ş l e r ,2 1 sene bu hizm ette kalmış.Âmedî ik in c i muavini, 1905 d e ^ b e y ^
c i*
Hmeda
, ¿sadaret M üsteşarı,M abeyin B a ş k î t i b l i ğ i .i ş t e kendisinden F in - d lk lıd a Konağında dinlediğim resmÎ H ayatı.bakin çocuklusundan b e r i resme m eraklı.B öyle doğmuşum d i y o r .î s t i d a - d ın ı E n iş te s i Bahriye Y ü z b a ş H a r ıla n Topçu M ü f e t t i ş i , İ n g ilte r e donanmasın, " y* t l Ş " 1? R #m * ° « C ü d a n ı P a k s ı z Mebmed bey tah rik e tm iş.
BeyoHunda Mektebi S u lta n î karşısında U t a în d a Bahriye ressam ların 1
dan o2aman hayatta /)
'z-ûui$i\
e s e f i m '^
ny
«A'-vn c s e .iR r ı t e ş h ir oluşuyormuş.Bu resim ler hevs i n i büsbütün tah rik etm iş.Sonra K iv v /jN a n n d - M r v .
■r
ne.i t j
nar m a o. bir rrans ia r e s samının kezaC
Beyoölur.da a t ö ly e s in i görünce resme h e c e si büsbütün artm ış.
H ı f i t Bey bu n la rı a n la tır k e n : - i ş t e h a y a lle r ,d e d i . G ö zle rin i s ild : S«ne 1293( 1876)Tepebaşında V a lö ri meşhur su lu bo ya siyle Ayasofya iç in d e muhacirlerftablosunu da koyduğu b ir se r g i a ç m ış .E n iş te s iy le d o la ş ır k , keşke aunun yanında ç a lış s a y d ın tem ennisini içinden g e ç lr a e lş .
Aradan kısa b ir zaman geçmiş.OUlhane S a n y il N efise Mektebi a ç ılm ış . 6 ey sonra oraya baş vurunca Mimarî şubesinde Muallim Mimar V a lo ri i l e hey*
k e l H ocası Oskan tarafından imtihan e d ile r e k ik in c i s ın ıfa a lın m ış , tfe devamı müddetince Hesim Hocası V a l^ jfie k te b Nazırı^Müze’ müdürü Hamdi Osman D ahilye ‘‘Hiöürü Oskan. İmtihan mevzuu da b ir bu, ses ve i s t o b i , talebeden G a lib Bey n a s ı l ku lla n a ca ğın ı öğ reterek bu yeni u su lle beğenilen resmi J ü r i beğenmiş.
R ifa t Beyin bana g ö s te r d iğ i resim mezuniyet diplom ası 13
T
1307((1 8 8 9 -1 8 9 0 ) Mektebi S an ayii N . f l s e i «ahan. idare Müdürü Hamdı Bin Edhem ve d a h iliy e <iüdürü Oskan mühürleri yer a lm ış,
K i f ^ t
Dey^
Hocası «essam H a i t i ' y i çok beğenlr.hakkında şu n la r ı ani l a t t ı ı V a lo r l İ t a ly a 'd a ressam olunca a s k e r lik h izm etin i b a h rly .d e yapmış Daha t a h s i l i anında Oskan efendi i l e i y i görüşmüş, tanışm ı^re s e v iş m iş le r . Buraya dönerken V a le r ly i de beraber getirm iş.O nu akrabasından b ir kadınla e v le n d ir m iş .E ir k ^ v y oğlu olm uş.Türkoeyl İ y i öğrenmiş. Hususî resimyapar ve s a ta r , v a r l ı k l ı büyükler s a t ın a lır.B u ra d a da y e r le ş in c
Ş i ş l i d e i k i ev ya p a r .B ir i s in i s a ta r ,d iğ e r in d e de otu ru r. Ş i ş l i oad. 62 - 6 V a l e r i î - İ y i amma Heeydiye P r e z io s i y i h iç b e ğ e n m e z .hâkin R ıfa t b ey i çok sever ve takdir eder.
Ve-H
Mımsr V a l o r i y e g e l i n c e : ¿ a b a s ı İ t a l y a n , a n a s ı R u m . J & ^ h ö * b i r a d a m .k iK « t r a Y a p t ı ğ ı b i n a l a r d a n ı m . L â k i n m ü steid
İ ş t e kendi şahsi is t i d a d ı i l e H o c a /ız olarak marangozluğa, kayık, top a r a b a s ı,is t im p o t ,tü fe k g ib i ince demir i ş l e r i n e , c ild ve daha akla ne g e li r s e yapmağa h e v e s li olan Ressam R ıfa t Ç etecinin bana a n l a t t ı k l a r ı .
Resim hakkında sorduklarım ı şu s u r e tle y a z ı l ı olarak cevaplandır d ı l a r :
Hangi mevzularda resim yapmakta daha ziyade zevk duyduğumu sual bı yürüyor sunuz. Ma lu ım jalin izd ir ki r e s i m c i n ? , i n t i s s b e d e r . l s r ^ n a t f doğru dürüst öğretmek m rk s-d iy le ip tid a figürden başlatmak kaide i t t i h a z olunup f a k ir de bu yolda ta lim i sanate başlam ış ve t a h s i l müddetince bu yolda deva etm iş olduğum i ç i n her nekadar is te d iğ im kadar güzel v4 l’sU 5 a »o . şayan o lr ş { meydana getirem edi İsem oe yine fig ü r e çalışm aktan çok zevk duyarım.Bununla beraber ç a U ş ıfc t f iken ruhu-u en çok ekş yan şuabatı sanatten m anasın tabij ly y e n ln t - k l l d l n e ve bahusus d a ğ ,d e r e ,a ğ a ç ,d e n iz g ib i şe y le r e ve tu lu * t.
1
gurup ve bu ik i zaman arasında elvan ve e ş k a li ha vaiyyeyj^fefcsile o derece A meftunum k i böyle b ir tabloya başladığım zaman çok uzun müddet b ila f a s ı l a çalışm aktan sıkılmam ve n a s ı l zaman g e ç t iğ in i hissetmem.Ah ne çare k i a c iz
ı '/-La/c e l c i nar)
de k - b i l i y e t i ^ a h l a k i y e i s s ^ i hassajbulunti: : ü ı ğ ı ve ş im d iy e kadar şö y le bö W
ı erbiisi n'ûiri.vvefıVı tol-fe«.
l e h
ayl/
asar meydana g e t i r e b i l i p bunlardan b i r i c i ğ i bilejfUba^aı'fakltaktir: ne la y ık o l-m ıy a c a ğ ın ı bildiğiıdjıalde ne acayib b ir füsunü sn a td ir k i beyhu<de b ir çok v a k it le r heder ederek bu tuhaf meraktan yakamı kurtaramıyorx
ve elimdeiı p a le t i ve fu r ç a y ı atamıyorum. -
3
-— Onda gördüğüm y a ğ l ı ve suluboya t a b l o l a r ı n d a n b a z ı l a r ı : - B i r n e h i r k a na rı n da t i r e n y o l u . - H a y d a r a n l ı a ş i r e t i n i n S ö ğ ü t t e k i E r t u ^ r u l Gazı Türbesini - Kırda d o s t l a r l a ö ğ l e y e m e ğ i. - Ç i ç e k l e r l e s ü s l ü para van a. - Aynadan k e n d i p o r t ö r e s i , - B o ğ a z i ç i n d e r ı h t ı m . - Mehtab. - B e ş i k t s ş f t a n İ s t a n b u l . - ^ a ı a k e ç i l i a ş i r e t i s ü v a r i l e r i - Mektebe b a ş l a n g i ç - Bayram y e r i . - Gebzede g ü z e l l e r m a h a l l e s i n d e i k i a s ı r l ı k ev. - Konyada i n c e m in a re , D a r ü lh a d is M e d r e s e s i .Bun lardan b i r k a ç ı n ı n resim ve. h e y k e l müzesine h e d i y e e d i l d i ğ i n i öğr end im .G üya b i r k a ç ı n ı s a t ı n a l m ı ş l a r . Z e v k ç e , du y u l a r a k v a p ı l m ı j j t a b l o l a r c
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
