ıstanDuiu noıaşırKen
Bozdoğan kemeri
2 7 A ğustos 1 918 deki V efa yangınına kadar
bu kemerin sağı solu sımsıkı mahalle idi; üstünde
uçurtma uçuran çocuklar, başıboş gezen inekler,
öküzler eksik olmazdı
Yazan: Sermet Muhtar ALU S
Bozdoğan kemerinin bugünkü hali
Fatih camimin berisinden başla yıp Şehzâdebaşı gerilerine doğra u - zanan bu koskoca alâmet yakından, uzaktan hep gözümüzün önündedir.
Halk ötedenberi Buzluğan kemeri derse de doğrusu Bozdoğan, Doğa nın mânası malûm; avcı kuş.
Eski ordumuzda bunları yetişti ren ve Doğancı denilen bir sınıf as
ker mevcutmuş. Üsküdardaki Do
ğancılar mahallesi de onlarda^ kal ma..
Bozdoğan kemerinin temellerini
ilk atan, 117 -130 yılları arasında Roma imparatorluğu eden Adrianus- duı- ki Trakyadaki Uscudama, yâni eski Edirne şehrine kendi adını ta - kıp Adrianopolis şekline sokan da o.
Şark imparatorlarından Valeus
(3G 4-378), Kalkedonya yâni kadîm Kadıköy ünün sur taşlarile kemeri yeııi baştan yaptırdığı için tarihler onun İsmile anıyorlar.
Devir devir harap olup tamir göre dursun, fetihten sonra tekrar mü
kemmel bir hale getiren, Kanunî
Sultan Süleyman.
Evvelce boyu bin metreden fazla ve suları şimdiki Üniversite meyda nının altına rastlıyan büyük bir hâ zinede toplanırmış.
Kanunî, oğlu Mehmet Sultan na mına Şehzade camiini bina ettirdiği sıralar, manzarası ve heybeti gö züksün diye kemerin o tarafa düşen üst kısmını yıktırmış.
Kemer, bugünkü halinde 625 met re uzunlukta, alt katı 10 ve üst katı Ş,5 olmak üzere 18,5 metre yüksek - kte, araları onar nvetı-e fasılalı 60 adar kavisli, yamaçlarını sarma şıklar ve yabani otlar bürümüş bir Vaziyettedir.
Yakın vakte kadar civara Kırk- çeşme ve Halkalı sularını dağıtıp durur, Fatih başındaki kahvede â - İ'am eden Trablus kuşaklı, sallandır ma köstekli suyolcular sabah akşam demir kapısından yukarıya çıkıp su
yu kollarlar, beş on kuruş bahşişle meraklıları ve yabancı seyyahları gezmiye bırakırlardı.
27 ağustos 1918 deki Vefa yangı nına kadar sağı solu sımsıkı mahal leydi. Üstünda uçurtma uçuran ço cuklar, başıboş otlıyan keçi, koyun, hattâ inek sürüleri eksik olmazdı.
Yakın komşu oluşumuzdan bil. i- rim. Günün birinde bir inekceğiz a- şağıya yuvarlanıp bakla sofa, nohut oda bir eve doğru pike etmiş, da - mııu göçerterek içeridekileri palas pandıras dışarı uğratmıştı.
Bozdoğan kemerinden İstanbuiun
pek cazip manzaraları seyredilir. Her taraf kuşbakışı ayak altında. Erken davranmışsan Kayışdağı te pesinden güneşin doğuşunu, akşama kalmışsan Edirnekapısı camii arka sından batışını gör ve ömre ömür kat...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği T ah a T o ro s Arşivi
