Bıldırcın yumurtalarında depolama süresi ve sıcaklığının civcivlerin büyüme ve yaşama gücüne etkisi

B

ILDIRCIN

YUMURTALARıNDA

DEPOLAMA SÜRESi VE SICAKllGININ

c

ivcivLERiN

BÜYÜME VE

YAŞAMA

GÜCÜNE

arxls

l-Mu

stafa G

arip 1

@

Süley

man Dere

1

Effects

of

S

torage

T

ime and T

emperature

on

H

atchabiUty of Japa

nese

Qu

ail Eggs,

S

urvival

an

d

G

rowth P

erfor mance

of

C

hicks

Özet :Buçalışma, bıldırcın yumurtalarının depolanmasında sıcaklıkve sürenin kuluçka sonuçları ileçıkan civcivlerin büyümeperformanslarına etkisininincelenmesiamacı ilegerçekleştirilmiştir.Araştı rmada aynı yaş, bakımve besleme şartlarındakafesteyetiştirilen250 erkek ve 750dişibıldırcınsürüsünden elde edilen 6000 yumurta ve buyumurtaların kuluçkasından çıkan2004 adetbıldırcıncivcivi kullanılmıştır. Ağırlıkları 12-15 9 arasında değişen damızlıkyumurtalar,

depolama sıcaklığınagöre 11°C,21°C,27°Colmak üzere üç grup,her bir grupta depolama süresinegöre 1,5,10ve

15'er gün olacak şekilde toplam 12 alt grup halinde depolanmışlardır. Tüm yumurtalar depolama boyunca % 75±5

oransal neme ayarlı, 3 adetaynıözelliklere sahip depolama bölmelerindetutulmuştur.Tüm gruplarda ilk lOgünlükve 5haftalık yaşama güçleri açısından farklılıktespit edilmemiştir(P>0.05).Bir gün depolanan yumurtalarda elde edilen

civcivlerin5.haftacanlı ağırlığı diğerüç gruptan dahadüşük gerçekleşmiştir.Sıcaklıkgruplarında sıcaklığın değişimine

bağlı canlı ağırlıklarda farklılıklar gözlemlenmiş,enyüksekcanlı ağırlık11°C'degerçekleşirken,endüşükise 21oC

gru-bundabulunmuştur(P<0.05).Bıldırcın yumurtalarının kuluçka öncesi 11°C'de5-15 gün depolanmasınıncivcivierin b

ü-yümeperformansı üzerine olumlu etkisiolabileceğisonucunavarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:Bıldırcın,depolamasıcaklığı,depolama süresi,yaşamagücüve büyüme.

Summary :This study was carried out to investigate the effects of storage temperature and periods onquail(Co

-turnix coturnix japonica) eggs hatchabilityand subsequent chick growth performance. Total of 6000 eggs was col -lectedfrom a quailüock consisting250 maleand 750 female quails ofsame age,managing andfeeding conditions.In

the experiment, 3 (storage temperature, ll,21,27°C)x 4 (storage period, 1,5,10, 15 day) factorialdesignwas exer -ted.The eggs were divided into twelve groups including 12·15 9 breeding quality eggs. All eggs were stored in the

egg storage room with 75±5% relative humidity.There was not significant effect of egg storage period and

tem-perature on mortality at first ten days and 5 weeks of age and feed conversion ratio throughout the experiment (P>0.05). The average five weeks body weight of quails were obtained lowestin one-day storaged groups (P<0.05). In the temperature groups,the highest body weight was at the 11"C groups (P<0.05).There was a decrease for this

traitalong withthe temperatureincrease. The lowest body weightwas observed in 21°Cgroup (P<0.05).

Keywords: Quail, egg storage temperature, egg storage time, hatchability, survival and growth performance.

Giriş

Kanatlı yetiştiriciliğinde kuluçkalık yumurtaların

el

de edilmesi b

ilgi

ve özen gerekt

irir.

Normal civciv

çıkışının

ve embriyo

gelişmesinin

elde edilebilmesi,

kuluçka ve önces

i

depolama durumunda belli

k

o

-şulların

yerine getirilmesine

bağlıdır.

A

ksi halde

emb-r

iyo

gelişmesinde

anormall

ikler

ve embri

yonik

ölüm-le

r görülür. Bu da

işletmeler, yetiştiriciler

v

e

dolayısı

ile ül

ke ekonomisi

i

çin b

ir

kayıp oluşturmaktadır. iş­

le

tme

büyüklüğüne bağlı

o

lmakla

b

irlikte

kanatlı

sek-t

öründe yumurta

lar

ku

luçka

önces

i

be

lli

bir s

üre

bek

-le

tilmektedir.

Fairful ve Go

we

(1987), tavuk

yumurtalarında

depolama süresinin

artması

ile kuluçka

randımanı

ve

ta

kip

ede

n

dönemde gruplarda

canlı ağırlık

ar-tışlarınınazaldığını,

ancak mortalite

(%

2

.5-3.3)

oran-ları nı n etkilenmediğini bildirmişlerdir. Farklı yerleşim sıklı kları nda,

Emst

v

e

C

oleman (1966),

1

2

haftalık yaşa

kadar

%

3-13

arası,

Nagara

jan

ve ark (1991)

,

6-26

haftalık yaş

döneminde

%

7.6-24.3

arasında değişen

mortalite

oranları bildirmişlerdir.

Testik ve

GelişJarihi:05.10.2005 @:mgarip @seleuk.edu.tr

* :

S.U.BilimselAraştı rmaProjeleriKoordinatörl üğüncedestekl enen2003/006nolu doktora tezininbir bölümüdür.

GARIp,DERE

Uluocak (1993), 5

haftalık yaşa

kadar

yaşama

gü·

c

ün

ü

ortalama

%

86.50 tesp

it

etmişlerdir. Yaşama

gücünü,

Sarıca

ve Karaçay (1995), m2 taban ala

-nında

bulundurulan hayvan

sayısına

göre gruplarda

%

90.00-95.00

arasında bulduklarını

ifade

et-mişlerdir.ınal

ve ark (1996a),

canlı ağırlığa

göre

yap-tıkları

seleksiyon

çalışmasında, bıldırcınlarda baş­

langıç

populasyonunda

%

85.28

olan

yaşama

gücünün en

düşük

grupta deneme sonunda

% 78.26

o

larak

tespit

etmişlerdir. Kırmızıbayrak

ve

Altı nel

(2001), erkek ve

dişilerde ayrı ayrı hesapladığı

ya-şama

gücünü 5. hafta için ortalama

%

78.81 olarak

hesaplamıştır.

Petek ve ark (2003) mortalite

oranı

(%

3.8) üzerine depolama süresi etkisinin önemsiz ve

yumurta

ağırlığının

etkisinin önemli (P

<

0.05)

ol-duğunu bildirmişlerdir.

Koçak (1985), 1, 2, 3, 4, ve 5. hafta yemden

ya-r

arlanma

değerlerini

1

.7,

2.3, 3.3, 4.8 ve 7.8 kg,

yem

tüketimlerini 3.29, 8.43, 12.43, 14

.86,

ve 18.43

gl

gün

şeklinde

bildirmektedir. Marks (1991),

canlı ağır­ lık

yönünde

yaptığı çalışmasında, bıldırcınlarda bıl­ dırcın başına

günlük yem tüket

imlerini

1

,

2, 3

,

4 ve 5

.

h

aftalarda

sırası

i

le

4.3-5.49, 9.1- 11.79, 12

.8-14,6,

15

.7-18

.8

ve 17.6-22.79 g olarak ifade

etmiştir. ınal

ve ark (1995)

,

yaptıkları

yosun

ekstratı

denemesinde

büyümeyi inceledikleri Japon

bıldırcınlarında çıkım ağırlığını

7.33 g,

beş haftalık

besi sonu

ağırlığını

162

.9

g, günlük ortalama yem tüket

imini

14.25 g,

or-t

alama

günlük

canlı ağırlık artışını

4.43 g ve yemden

yararlanma

değerini

3.22 olarak

bildirmişlerdir.

Sa-rıca

ve Karaçay (1995), gruplarda

canlı ağırlık

(g),

yem tüketimi (g) ve yemden yararlanma

değeri sırası

il

e 1

.

grup iç

in

137.18, 424.81 ve 3.09, 2.grup için

133.48, 392.09 ve 2.94, 3. grup için 132.98, 393.35

ve 2

.96,

4

.grup

için 129.65, 376.73 g ve 2.91

,

5.

grup için 130.83, 363

.04

ve 2

.78

olarak ifade

et-mişlerdir. Tığlı

ve ark (1996),

bıldırcınlarda çeşitli

ver

im

özelliklerini inceledikleri

çalışmalarında

O,

1, 2,

3, 4 ve 5

.

hafta

canlı ağırlıkları sırası

ile 8.52, 22.43,

51.60,

81.05,

111.64

ve

145

.20

g olarak

bil·

dir

mektedir.

Yalçın

ve ark (2002)

,

yaptıkları bıldırcın

b

esisi

çalışmasında,

kontrol grubunda

çıkım ağırlığını

7

.16

g

,

5. hafta

ağırlığını

164.0 g, 0-5

haftalık

ek-Ie

meli yem tüketimin

i

480

.76

g

,

canlı ağırlık artışını

1

56.90 g, yemden yararlanma

değerini

3.06 olarak

hesaplamışlard ı r.

Petek ve ark (2003)

,

depolama

sü-r

esi ve yumurta

ağırlığının

yemden yararlanma de·

ğeri

üzerine

etkisinin

önems

iz

olduğunu

bil-dirmişlerdir

(P>0

.05).

Yemden yararlanma

değerini

d

epolama süres

inde

2.89-3

.11,

ağırlık gruplarında

i

se 2.86-3.12

değerleri arasında hesaplamışlardır.

Kuluçka öncesi

yumurtaların

bekletme süresi ve

şartları n ı n

ne

olması

konusunda birçok

çalışma

ya-pılmıştır.

Ancak bu

çalışmaların

önemli b

ir

kısmında

70

depolama

şartlarının

kuluçkaya etkis

i

incelenmiş

olup, kuluçka

sonrasına

civc

ivlerin

performanslarına

olan etkileri ele

alınmamıştır.

Bu

çalışma

depo

lama

sıcaklığı

ve

süres

inin

yumurtaların

kul

uçka ka

-biliyetıerine

etkis

inin

incelenmesi i

le

sınırlı kalmayıp

kuluçka

sonrası

civcivlerin

bazı

verim özellikler

ine

(yaşama

gücü,

canlı ağırlık artışı,

yemden

ya-rarlanma

oranı,

yem tüketimleri) etk

ilerinin

araş­ tırılmasına

yönel

ik

yapılmıştır.

Materya l

v

e Metot

Araştırmada,

Selçuk Ün

iversitesi

Veterine

r

Fa-kültes

i

Araştırma

ve Uygulama

Çiftliği

Al

temati f

Ka

-natlı

Ünitesinde

yetiştirilmekte

olan

bıldırcınlardan

(Cotumix cotumix japonica) e

lde

edilen

yumurtaların kuluçkasından çıkan

civcivler, anaç

bıldırcın

s

ü

-rüsünü

oluşturmuştur. Aynı

çevre ve

bakım şart­ larında

büyütülen 750

dişi

ve 250 erkek

bıldırcın,

da-mızlık

kadro olarak

ayrılmıştır. Damızlık bıldırcınlar

yumurtlama döneminde her gözde 3

dişi

1 erkek

o

lacak

b

içimde

5

katlı

ve her

katında

20 göz bu

lunan

otomatik

altlık

ve suluk sistemine sahip apartman

tip

i

kafeste

barındırılmıştır.

Bu dönemde 16 saa

t

aydınlı k

8 saat

karanlık

olacak

şekilde

g

ün

ışığı na

i

lave ay

-dınlatma uygulanmıştır.

Araştırmada bıldırcınların

bes

lenmesinde,

ç

ift-liğin

yem

hazırlama

ünitesinde

hazırlanan

yem

ler

kullanılmıştır.

Büyütme dönem

inde

civcivlere

%

24

HP, 2800 kcallkg ME içeren yem

,

yumurtlama d

ö-nem

inde i

se

%

20 HP, 2800 kcallkg ME içeren ye

m

,

ad libitum olarak

verilmiştir

(Fraser ve ark 1991).

Deneme, 3 depolama

sıcaklığı

(

11,

2

1

ve 2

7

o

c)

grubu ve 4' er depolama süresi (1

,

5

, 1

0 ve 15

gün) grubu olmak üzere 12 a

lt

gruptan

oluşmuştur.

Belirtilen

sıcaklık

ve sürelerde depola

nan

yumurta

lar

37.5°C

sıcaklık

ve

%

55-60 neme

ayarlı

kuluçka ma

-kinesinde 14 gün boyunca

gelişim

iç

in,

37.2

°C

sı­ caklık

ve

%

75-80 oransal neme

ayarlı başka

bir ku

-luçka makinesinde 3 gün

çıkım

için

tutulmuşlardır.

Her grup için b

ir

tekrarda 50 yumurta kuluçkaya yer

-leştirilmiş

ve

çalışmanın

bu

aşaması

10 tekrarda

n

oluşmuştur. Çıkmayan

yumurta

lar

18. gün

kırılarak

döllülük kontrolü

yapılmıştır.

Kuluçkadan

çıkan

4041

adet

elvelv kanat

numaraları takıldıktan

so

nra

o

n

gün boyunca

bakılacakları

ana mak

inesine

ye

r-leştirilmiştir.

Önlerine yem konulmadan önce ilk 3

saat boyunca

% 5

şekerli

su

verilmiştir.

Günlük ölen

hayvan

sayıları

kaydedilerek her grubun

yaşama

gücü tespit

edilmiştir.

Ikinci

aşama

olan büyüme döneminde

i

se

beş

tekrara ait 2004 civcivin

tamamı odanın yerleşim sık­ lığının

hayvan

başına

80 cm

2

alan (Koçak 1985)

ola-cak

şekilde,

6'ya

bölünmüş aynı

t

ip

2 odada

b

ü-yınmeye

tabi

tutulmuştur. Çıkım oranları nın farklllıQı

ve

bir

gruptan hiç clvclv

çıkmaması

nedeni

ile

beş

tekrara

ait civcivlerin

tümü hayvan

başı

alan,

yemlik

ve suluk

miktarları eşit

olmak

koşulu

ile odalara

al ın­

mıştır.

BüyOme

döneminde

elvelv

seviyesi

sıcaklık

esas

alınarak,

otomatik

termostatlı

elektrikli

quartz

sobaıarta ısıtma işlemi uygulanmıştır.

Hayvanlar

beş

haftalı k

büyüme

döneminde

haftalık

olarak

tartılarak

canlı aQırlı kları kaydedilmiştir.

Önlerine konulan

yem-ler

ve

artan yemler

tartılmıştır. Yenıden

yararlanma

oranı;

1-5

haftalık

dönemde

tüketilen

eklemeli yem

miktarı

(g)

canlı aQırhk artışına

(g) bölerek

he-saplanmıştır.

Büyüme dönemi

boyunca hayvanlara

su ve

yem ad fibitum olarak

verilmiştir. Aydınlatma

programı,

23 saat

aydınlık,

1

saat

karanlık

olacak

şe~

ki

lde

ayarlanrmştrr.

Elde

edilen

verilere (mortalite

oranı) açı

trans-f

ormas

yonu

(Arc

sin

-J

%

P)

uygulandıktan

sonra

is

-tausnk

analize

tabi

tutulmuştur (Düzgüneş

ve ark

1987).

Bulgular

tablolaştırılırken

gerçek deQerler

kul-lanılmıştır.

Faktörlerin

etkisi

ve

fakt

ö

rler

arası

et-kileşimin

tespitinde Genel

Doğrusal

Model (GLM)

,

farklı

gruplann

tespiti için

Duncan'ın

Çoklu

Kar-şttaşnrma

testi

kullanılmıştır.

Bu analizler SPSS

paket

programından yararlanılarak

ger-çekleştirilmiştir

(Tekin

2003).

Canlı aQırlıklann

kar-şılaştı nlmasında

t testi

kullarulrmşnr,

Bu

lgular

Araştı rmada

elde edilen

beş haftalıkcanlı aQır­ lıklarm

haftalara

göre

değtşlm

durumu

s

üre

gruptarı

için Tablo

l'de

verilmiştir.

Faktörler

arası (sıcaklık

x

süre)

Interaksiyon

bulunmaması

nedeni Ile faktörler

ayrı

ayn ele

alınmıştır.

Birinci hafta

hariç depolama

süre

grupları arası farklılıklar

O

nemli

bulunmuştur

(

P«J

.05)

.

Beş haftalık canlı aQırlıkJar,

süre gruptan

açı­

sından

ele

alındıOında, çıkım aOırhklan

5 gün de

-polanan grupla

1,

1

0 ve

15 gün depolananlardan

.düşük bulunmuştur.

Bir

gün

depolanan

yu-murtalardan elde edilen

hayvanların

5

.

hafta

canlı aOırlıklan

diOe

r

gruplardan

One

mli düzeyde

(PdJ.05

)

düşük bulunmuştur.

Denemede,

depolama slcakllOI

grupla rı na

gOre

hayvan

sayılan

ve

beş haftalık canlı

aOırtık

ortalamalan

Tablo

2

'de

verilmiştir.

Depolama

sıcaklrOı gruplarında çıkım a~ırtıkıan Tablo 1.SüreGruplanna Göre5Haltalık Canlı Ağırlıklar(g)

Hafta

Süre

Gruplan

n

1gün

n

5 gOn

n

10gün

n

15gOn

P

O

61

0

9.610.05a

57

0

9.310 .10b 560 9.710.04e

264

9.510.04a 602 24.910.21·

565

25.410.23-

551

25.310 .25-

258

25.2:tO.42·

2

596

G4.6±O.78c

559

65.7±1.29c

54s

67.8i1.03b

538

74.2±2.17a

3

586

ee.8±1.06b

548

96.8±1.S2a

635

96.811.39a

250

99.6±2.16a

4

572

123.2±1.t7e

5

38

130.7±1.37b

625

130.7± 1.48b

2

47

137.1±1.S6a

5

55

9

154.1±1.28 b

5

26

161.3±1.49 e

519

160 .6±1.72 e

2

42

1G4.4±2. 47a ':P<o.OS••:gruplararasılarklılı kla rOnemsiz(P>O.OS).

e.o.c

aynısatırdatandıhalftaşıyanortalamalararasıfarklılıklarönemli(P<0.05). Tablo 2.Sıcaktı kGruplarınaGöre5HaftalıkcanlıAğın ıklar(g)

Hafta Sıcaldık Grupları

n

_"

_C"

n

21

c"

n

27

c"

P

O

836

9.4±O.09•

642

9.510 .03•

5

26

9.71<J.07

-6

2

1

25.3±O.21a

634

25.7±O.23a

62

1

24. 5±O.2Ob 2

612

7Q.3±O.82a

627

6O.8±O.7Ob

515

69.9±O.90a

3

7

99

97.8±1.42a

6

14

91.S±1.07b

506

9S.4t1.31a

4

78

7

133.Ot1.23a 600 125.7±1.22b

495

128.9t1.1 9b

5

771 162.8tt.26a

590

156.2t1.25b

4

65

159.2±1.46ab ':P<O.OS,.:gruplararası ıarklılıklarönemsiz(P>O.05).

GARIp, DERE

Tablo 4. TümGruplarınKuluçkaSonuçlarıve Ilk 10 GünlükYaşamaGücü

Süre Sıcaklık Kuluçka Deneme Sonu 10 Günlük

(gün) (oC) KYS ÇCS Randımanı HayvanSayısı YaşamaGücü

1 11 500 421 84.20 405 96.20 21 500 385 77.00 376 97.66 27 500 396 79.20 382 96.46 5 11 500 417 83.40 408 97.84 21 500 392 78.40 379 96.68 27 500 389 77.80 377 96.92 10 11 500 404 80.80 392 97.03 21 500 391 78.40 380 97.19 27 500 271 54.20 262 96.68 15 11 500 397 79.40 382 96.22 21 500 177 35.40 169 95.48 27 500

O

0.00 Toplam 6000 4041 3912 96.76

KYS:10 tekrarda kuluçkaya konan toplam yumurtasayısıÇCS: Çıkantoplam civcivsayısı

"5 tekrardan elde edilen verilerkullanılmıştır.

Tablo5.Tüm Gruplarda5.HaftadakiYaşamaGücü

Süre Sıcaklık Hayvansayısı

Gücü(%) 91.89 90.91 92.11 92.63 91.89 92.26 92.93 92.78 92.26 91.46 92.31 92.17 5. Hafta Yaşama 204 180 (n") 175 201 170 155 184 180 155 182 60

O

1847 (n .) 222 198 190 217 185 168 198 194 168 199 65

O

2004 Denemebaşındaki 11 21 27 11 21 27 11 21 27 11 21 27 10 15

5

Toplam arası farklılık olmadığı halde, beşinci hafta sonunda

en yüksekcanlı ağırlık 11°C'de depolama grubunda (162.8 g) bulunmuştur. Birinci haftada, 11°C grubu ile 21°C grubunda birbirine benzerken,diğergruptan yüksek olarakgerçekleşmiştir. ikinci ve üçüncü haf-talarda, 11°C grubu ile 27°C grubu birbirine ben-zerken diğer grup bu gruplardan daha düşük bu-lunmuştur. Dördüncü haftada 21°C grubu ile 27°C grubu birbirine benzerken, 11°C grubundan düşük olarak gerçekleşmiştir. Beşinci hafta canlı ağırlıkları 21°C ile 27°C ve 11°C ile 27°C depolama sıcaklığı gruplarında da birbirine benzerken, en düşük canlı

ağırlı k ortalaması 21°C depolamasıcaklığıgrubunda (156.2 g)bulunmuştu r.

Çalışmada hem ilk on günlük yaşama gücü , hem de beş haftalık büyüme dönemi için yaşama gücü değerleri elde edilmiştir. Bu dönemlerde erkek ve dişi hayvanlar birlikte büyütülerek canlı ağırlıkar

-tışı, toplam yem tüketimi ve yemden yaralanma oranları elde edilmiştir(Tablo 3).

Süre ve sıcaklık gruplarına göre konulan yu -murta sayıları, tüm yumurtalardan çıkan civciv sa-yı ları, ilk 10 günlük yaşama güçle riTablo 4'te ve 5. hafta sonunda canlı hayvansayısı ile bu gruplardaki yaşamagüçleri Tablo 5'teverilmiştir.

lık on günlük yaşama gücü değerleri ba-72

kımından

her iki

f

ak1ör

açısından

gruptarda herhang

i

bi

r

farklılık

tespi

l

edilmemiştir(?>O.O5).

Tablo

5

incelend

iOinde.

5

haflahk büyüme

dö-nemi

Çin

yaşama

gUcünde. gruplar

arasında

bir

faı1(· ıllık ıespiı edilmemiştir

(P>0

.05

)

.

En

yüksek

yaşama

gücü

5

gün

1

1

<1C

depolama

grubunda

ger-çekleşirken.

en

duşuk

is

e 15 gOn 21

<1C

depolanan

gru

pta

gerçekleşmiştir.

Tartışma

ve

Sonuç

Beşinci

haf

ta

canlı aOırlık

o

rtalamalan

sırası

il

e

d

epo

l

ama

gruplarında

1

54 .

1

,

16

1.3

,

1

60

.

6

,

164

.4

g

v

e

sıcaklık

g

ruplannda

1

62

.

8. 1

56 .2 ve

1

59

.

2

g

e

ld

e

edilmiş.

e

lde ed

ilen

d~erler bazı araştırıcıların

(

Bay·

r

am

ve

Akıneı

19

98)

bul

gulanna be

nze

r

iken

.

bazı araştmenann

(

Sanca

ve

Karaçay

1

995.

ınal

a

rk ve

1

996a .

l

lOh ve

a

rk

1

996.

Ba

yram ve

ark 1999

, A

rs·

lan ve

aı1(

2000

.

Yalçın

ve ark 2002.

G

OçlO

2003.

Güçlü ve

lşcan

2004)

bikıirdiklerinden larklı

cl-muştur.

P

etek ve ark

(2003).

depolama sü

resin

in

canlı aQırllQa

etkisinin

oımadlOını bildimıiştir. Beşinci

ha

tta

canlı aOırllOının sıcaklık

ve

SOra gruplannda

farklılık gOsıermesi.

melot ger

80i

denemenin

bi

r

s0-nucu

otabiıeeeoi

gibi. süre grubundaki

1

gün

de-pola

nan grubun

civciv

sayısının

diOer

g~

da

ha fazla

olması ndan

da kaynaklabilir

.

Ayrıca sı­

caklık

gruplannda

çıkım aQırlık1anndalarklılık

yokken

batta tara

g

öre

d~işim gOsıeren farklılık, faktöı1ere

baQlı deOişiklikten

çok, büyüme dOnemini

elkileye..ı

başka

çevrese

l

e

tkilerden

kaynaklanmış

olabi

li

r

.

Ye

melen ya

rarlanma

ora

nlan

için

sıcaklık

g

rup-larında

3

.03,

3

.

15.

3

.05,

s

ü

re

gn..ıplannda

3

.05.

3

.08

.

3

.

1

0.

3

.06

ola

rak bulun

an

d

eQ'erie

r

,

budrrcmlarda

el

de

ed

ile

n

farklı

be

sleme

v

e

büy

ütme

ça-lışmalarında

elde ed

ilen de

Qerleri

n

bazuan

il

e benz

e

r

(

Bayram ve

Akıneı

1

998.

Yalçın

v

e

ark 2002.

P

e

te

k

ve

ark 200

3).

bazılarındandüşük

(

Koçak 1985.

D

a

r-de

n ve

Marks

1

988 .

ınal

ve ark

1

995,

ınal

ve

a

rk

1

996a.

Sanca ve ark

1

998.

A

rslan

v

e a

rk

2000,

Güçlü

2003

,

G

üçlü

ve

lşcan

20(4)

ve

bazılarından

yü

ksek

(

Okan ve

UIuoca

:<

1992.

Sarıca

ve

Kara

çay

199

5.

Kırrnızıbayrak

ve

A!l:ıne/ 2OO1 )bulurvnuştur.

Y

em t

üke timi.

depolama

sıcaklı k

gruplan içi

n

t

-S

haftalık

t

oplam

yem tUketi

ml

saklıkgn..ıplannda

st-rası

il

e 465

.39,

462

.67

,

457

.78

s

.

SOre gruplan Için

441.44

.

467

.56.

469

.39.475.16

g olarak tes

pit ed

il

-miştir. Beş "'..ıttalıktoplamalı

yem tüketirNeri ile

i

lg

ili

b

u d

eoer1er

bazı araşnncuann

elde

etrriş

o6duklan

de(je~eroen

(Okan ve Uluocak

1

992

.

ınal

ve

ark

1

995 ,

B

ayram

ve

Akıneı

1

998.

sarıca

v

e

ark

1998

.

Güç

lü

2003

, G

üçlü ve

lşcan

2004)

düşük, bazı\anna

yakın (Yalçın

ve ark 2002) ve

bazılarından

yü

ksek

(

Sanca

v

e Karaça

y

1

99

5. A

rslan ve ark 2000

)

olara

k

bulurvnuş 00ıP

bu

farkhlıklara araştırmalann

me-totIannın farklılıQı yanında

rasyonun

içeriCi

.

mevsim,

ırk.. bakım

ve

yOnetim

farklılıCı

g

ibl

pek

çok

neden

oımuş

olabilir.

Araştırmada on

günl

ük

ve

beş haftalık yaşama

güçleri

bakımındandeoerlendirildir;ıinde

grupla

r

arası

farklıhk gOzJemlenmemiş

olup (

P>o.05)

elde ed

ilen

yaşama

gücü

ilk

10 g

ün için

%

96

.

8, 5

.

ha

tta

çin

ise

%

9

2

.

17

oıarak

e

lde

edilmiştir.

Bu d

eQer

bı l­ dı rcınlarda yapilan 'arkl ı çalışmalarda

e

lde ed

i

len

beş

haft

ahk

yaşama

g

UCO

d

eQerleri

il

e

kar

-şılaştınldlQında;

l

estik ve

Ul

uoca k

(

1

993),

ınal

ve

ark

(

1

996a) ve

Kırrnızıbayrak

v

e

A1tınel

(

200 1)

,

g

ibi

araştıncıların

deOerleri

nden yü

ksek,

ınal

ve

ark

(

1996b

)

.

Se

tt

o

n

v

e

S

iegel (

1974). P

elek v

e

a

rk

(2

003), Fa

lrlul v

e G

owe

(1987

)'

in

4

2

g

ünlük

b

re-ile

rle

r

ıçın

bi

ldirdiQI d

e{Jerlerden

düşük

v

e

San

ca v

e

Ka

raça

y (

1

995)' l

n

b

ildirdiO

i

sınırlar

içinde

v

e

yakın bulunmuştur.

B

u

araştınnailearaştırmalar arası

fark

·

Iılıklar başta btldll'Cınlann

bÜYQme ilk döneminde

Sı­ caklıkdeOişlmJerine hassas

otmalan.

mevsim.

sıkhk,

bakım

ve

besleme

farklılıOından kaynaklanmıŞ

ola

-bili

r.

Bu

araştırmada.

depolama

SOresi

ve

slcaklıOının yaşama gÜCCı

uze

rine etkisinin

otmadlQı,

depola

ma

SO

resinin

beşhaftalık

besi

sonu

canlı aQırlıldan

üze-rine e

tkif

i

oJdu

Qu,

canlı aQırllQın

1 gün

depolanan

gnJpta d

ioe

r

gnJ

plard an

daha

düşük

deQer

gOs'

lerCıCi. düşük sıcaklıklarda

depolanan

yu

-mu

rtalardan

çıkan elvevlerin

o

rta

ve yüksek

Sı­ caklıkta

depolanan yum

urtalardan

Çıkan

civcMerden

daha

yü

ksek

canlı aQınıOSulaştlQItespıt edilmiştir.

Buna

gö

re,

tnknrcm

e

li

ü

retimi

yapa

n

işletme

v

e

yelişliricilere,

hiç

bekletümed

en

v

e

çok uzu

n süre

yükse

k

sıcaklıkta depolanmış

yum

urt

ala

rdan

elde

ed

ilen

civcMe

rl

büy

ütma

le

tinin

ek

onomik

ol

-mayacaQı

Onarisi

yapılabilir.

K

ul

uçka

randımanıyla

bOYÜme

bulgulannın

binikte

d

eQerlendlti lmesi du

-n..ımunda

b

lldll'Clnlarda yumurtala

nn 11

OC'de 5-

15

g

ün

süreyle bekletilmes

inden

so

nra

kuluç

kaya

ko

-nutmasının

da

ha

avantajlı oIacaQı

sonucuna v

a-nmıştır.

Ka

y nak la r

MIan,

C

.

,

ınal,

F

..

Ga<O>

..

M.(2000) .

Japon

Bo"',"""

Ras-yonlannda Ayçiçe9i Totun..n.n KlAan11abıiıtiOi. VetBi. Derg.

16

.2.

1

37

-143

.

Bayram, I

.

•

Akıneı.

Z.

(1998)

.

Bıldlf'Cın

RaSYOnIanna

Ka -tılan HaşhaşKeıspesl'\in

Besi

Performansı

U

zeme

Etkisi.

A.O

.

Ve

t F

ak

Derg

.45

. 2

·

3.

305-3

11

.

GARIp, D

ERE

(Coturnix coturnix japonica) Rasyonlarına Katılan L-Karnitin ve Vitamin C'nin Besi Performansı ve Yumurta VerimiÜzerine Etkisi.YYÜ Vet Fak Derg, LO, 1-2: 32-37. Darden,J.R, Marks, H.L. (1988). Divergent Selection for Growth in Japanese Quail under Split and Complete Nu

t-ritionalEnviroments1.Genetic and Correlated Responses

to Selection. Poultry Sci.67: 519-529.

Düzgüneş, O.,Kesici, T.,Kavuncu,O., Gürbüz, F.(1987).

Araştırma ve Deneme Metodları. AÜ Ziraat Fak Yay, NO,l021,Ankara.

Ernst, RA, Colemen, T.H. (1966).The Infuluence of Flour Space on Growth, Egg Production, Fertility and

Hatc-hability of the CoturnixCotumixJaponica. Poultry Sci. 45: 437-440.

Fairful, RW.,Gowe, RS. (1987).Research Note: Ettect of

Preincubation Storage of Hatching Eggs on Subsequent

Performance of White Leghorn Hens.Poultry Sci. 66:

561-563.

Fraser, C.M.,Bergeron,JA,Mays, A., Aiello,S.E. (1991).

The Merc Veterinary ManueL. A Handbook of Dioagnosis. Therapy and Disase Prevention and Control for The

Ve-terinarian.8.th Edition ,Merck and Co., Rahway RJ,USA.

Güçlü,B.K.(2003).The Efect of Mannalogosaccaharides

on Fattening Performance of Quails. Indian Vet. J. 80: 1018-1021.

Güçlü, B.K.,lşcan, K.M. (2004).BıldırcınRasyonlarına

Ka-tılan Yucca Schidigera Tozunun Besi Performansına

Et-kisi. ErciyesÜniv Vet Fak Derg.l :15-20.

inal,F.,Coşkun, B.,Çelik,I., ınal, Ş., Gülşen, N., Yener,

Z.(1995).JaponBıldırcınlarının RasyonlarındaYosun Eks

-traktı Kullanımı. 1. Yosun Ekstraktının Büyüme Üzerine

Et-kileri. Vet.BiLDerg. ,11:73-76.

ınal,Ş.,Tekeş,MA,ınal,F.,Dere,S.(1996a). JaponBıl­

dırcı nlarında (Coturnix Coturnix Japonica) Canlı Ağırlığa

GöreYapılan Seleksiyonun Canlı Ağırlık, Canlı Ağırlık Ar-tış ı, Yem Tüketimi ve Yemden Yararlanma Üzerine

Et-kileri.Vet.B iI.Derg., 12: 1, 5-14.

ınal, Ş., Dere, S.,Kırıkçı, K. Tepeli, C. (1996b).Japon Bıl­

dırcınlarında (Cotumix Cotumix Japonica) Canlı Ağırlığa Göre Yapılan Seleksiyonun Yumurta Verimi, Yumurta

Ağırlığı, Fertilite, Kuluçka Randımanı ve Yaşama Gücü

Üzerine Etkileri. Vet.BiLDerg.12: 2,5-14.

Kırmızıbayrak,T.,Altınel,A.(2001).JaponBıldırcınlarınının (Coturnix Coturnix Japonica) Önemli Verim Özellikleriyle

IlgiliBazıParametreler.

Iü

Vet Fak Derg, 27: 1, 309-328.

Koçak, Ç. (1985). Bıldırcın Üretimi. Ege ZootekniDerneği

YayınlarıNo, 1,ızmir.

MarkS,H.L. (1991) Divergent selectio for growth in

Ja-74

panese quail under Split and Complete Environment, 5. Feed Intake and Etticiency Patterns Following Nineteen Generations of Selection. Poult. Sci. 70:1047-1056. Nagarajan, S., Narahari, D., Jayaprasad, LA., Thya

-garajan, D. (199 1). Influence of Stocking Densty And

Layer Age on Production Traits and Egg Quailty in Ja

-panese Quail. British Poultry Sci, 32: 243·248.

Okan, F.,Uluocak, A.N. (1992). Bıldırcınlarda Değişik Dü-zeylerde Ham Protein Içeren Karma YemlerinGelişmeve Karkas Özelliklerine Etkileri.DoğaTr. J. of Veterinary and Anim. Sci. 16:557-568.

Petek,M., Baspinar ,H.,Ogan, M. (2003). Etfects ofEgg Weight and Length of Storage on Hatchability and Sub

-sequent Growth Performance of Quail. South African Jo

-urnal of Anim.Sei.33: 242-247.

Sarıca, M.,Camcı,Ö., Selçuk,E.(1998).Bıldırcın, Sülün,

Keklik, Etçi Güvercin ve Devekuşu Yetiştiriciliği. OMÜZF

Ders Kitabı,No:18,Samsun.

Sarıca, M., Karaçay, N. (1995). Yerde Yetiştirilen Bı l­ dırcınlarda Yerleşim Sıklığının GelişmeÖzellikleri Üzerine

Etkileri. OMÜZF Derg. 10: 1, 73·79.

Sarıca, M., Soley, F. (1995). Bıldırcınlarda (Cotumi x Co-tumix Japonica) Kuluçkalık Yumurta Ağırlığının Kuluçka Sonuçları ile Büyüme ve Yumurta Verim Özellikler ine Et

-kileri. OMÜZF Derg.10: 3, 19-30.

Sefton, A.E., Siegel, P.B. (1974). Body Weight Re-lationships of Newly Hatched Japanese QuaiLPoult Sci.

53: 3, 1254-6.

SPSS Release, 11.0.0 (2001). SPSS for Windows. Sta

n-dart Version,Copyright©SPSS Inc.

Tekin, M.E. 2003. Örneklerle Bilgisayarda Istatistik. Se

l-çuk ÜniversitesiVeteriner Fakültesi,Konya.

Testik, A., Uluocak, N. (1993). Değişik Genotiplerd eki

Japon Bıldırcınlannın (Cotumix cotumix japonica) Bazı

Verim Özellikleri. DoğaTr. J. Of Vet. and Anim. Sci. 17:

167-173.

Tığlı,

R, Yaylak, E.,

Balcıoğlu,

M.S. (1996). Japon

Bı

l­

dırcınlarının Çeşitli Verim Özelliklerine Ait Fenotipik Pa

-rametreler II.Canlı AğırlıkıaraAit Fenotipik Değerler.Akd.

Üniv. Ziraat Fak. Derg.9: 71-85.

Yalçın,S.,Onbaşılar,

1.,

Güçlü,B., Göncüoğlu, E. (2002).

BıldırcınBesisinde Enzim ve AvoparsinKullanımı.Ankara