Avian chlamydiosis
(Kanatlı Klamidyozu)
Kanatlı Klamidyozu,
evcil ve yabani kuşlarda görülen sistemik,
bulaşıcı, zoonoz, nadiren ölümcül olan bir
infeksiyondur
Solunum-sindirim-sinir sist.
kuşlarda Klamidyoz, insanlarda ise Psittakoz
terimi tercih edilmektedir
Kanarya ve nonpsittacine ... Ornithoz
Psittacidae fam. kuşlarda... Psittakoz Klamidyoz
Fam: Chlamydiaceae Cins: Chlamydia
C. psittaci
Chlamydia’lar
Gram negatif, küçük, kokoid,
RNA ve DNA içeren,
obligat, intraselüler bakterilerdir
iki morfolojik formu
elementer cisimcik (EB) ve
retiküler body (RB)
İnfekte hücrenin elektron mikroskopik görüntüsü
duyarlı hücre kültürleri,
kanatlı ve insan orjinli hücre kültürleri;
McCOy, HeLa, Vero ve L929
embriyolu tavuk yumurtaları
6-7 günlük SPF ETY
laboratuvar hayvanları
Fare, kobay
C. psittaci
kümes hayvanları
Psittacidae familyasına ait kuşlar (papağan türleri ve
muhabbet kuşları)
Güvercinler, kumrular, kanaryalar, hindi, ördek, sülünler, su
kuşları, deniz ve sahil kuşları (infekte doğal taşıyıcılar)
infekte etmektedir
Sığırcık gibi kuşlar bazı tür kumrular intermitent
konakçı
(bu kuşlar infekte doğal taşıyıcılarla kısa süreli temasla
ara sıra infekte olarak kısa zaman periyodu boyunca taşıyıcı olurlar ve organizmayı saçarlar)
*Yavruların beslenmesi sırasında anne-babadan yavruya oral, tracheal ya da nasal eksudatlarla da bulaşma
olabilmekte
** indirekt olarak etkenle bulaşık yem, su, kümes ekipmanları ve yabani kuşlar da hastalığın yayılışında önemidir
BULAŞMA
Duyarlı sağlam hayvanlara etken fekal-oral
solunum yoluyla Vertikal bulaşma
*Persiste infekte ve bazı sağlıklı görünümlü kuşların etkeni aralıklarla saçtıkları
**Dışkı ile etkenin saçılmasının aralıklı olduğu ve özellikle stres faktörlerinin (taşıma, kalabalıkta kalma, üşüme, üreme ve tedavi/işlem) saçılmayı aktive ettiği
saptanmıştır İnfekte hayvanlar ve portörler
dışkı ve burun akıntıları çevre
Yapılan bir çalışmada insan yaşamında yer alan
yabani başıkara kuşlarında (Parus sp) C. psittaci nin
varlığı araştırılmış, 407 başıkaranın 215’inde etken
saptanmıştır.
Ayrıca yabani hayvanların klinik bulgu göstermeden
hastalığı taşıdıkları ve diğer hayvanlara
bulaştırdıkları bildirilmiştir.
Kümes hayvanları arasında en duyarlı hindi ve
ördeklerdir. Hindi ve ördek çiftliklerinde görülen
salgınlar, genelde insanların infekte olmasına yol
aç
maktadır
Hastalığın çıkışında
*konakçı yaşı (genç kuşlar infeksiyona yaşlı kuşlardan daha duyarlı)
*Yerde yuva yapan kıyı kuşlarında (kar kazları, martılar vs) açıkta olan yuva farklı infekte hayvan dışkı ve eksudatları ile kolayca kontamine edilebilmekte
Çalışma :
İstanbul ve yöresindeki pet kuşlarında C. psittaci varlığı ve prevalansı saptandı.
Pet shoplarda satılan ya da evlerde yetiştirilen 96 pet kuşundan tesadüfi örnekleme ile dışkı örnekleri alındı.
Dışkı örnekleri C. psittaci’nin izolasyonu ve spesifik DNA’sının
saptanması amacıyla kullanıldı.
İzolasyon amacıyla dışkılardan hazırlanan inokulumlar altı günlük embriyolu tavuk yumurtası sarısına inokule edildi.
Üç kör pasajdan sonra yumurta sarısı zarlarından hazırlanan
preparatlar Modifiye Gimenez boyama ve direkt FAT ile incelendi. Dışkıda spesifik DNA’nın saptanması için PCR kullanıldı.
İncelenen 96 dışkı örneğinin 33’ü (%34.4) PCR,
21’i (%21.9) Modifiye Gimenez, 29’u (%30.2) FAT ile pozitif PCR ile pozitif saptanan 33 örnekten 28’i FAT ile,
20’si MGB ile pozitif bulundu
çalışma sonucunda kanatlı Chlamydiosis’inin prevalansının pet kuşları arasında oldukça yüksek olduğu, Chlamydial izolasyonda karşılaşılan zorluklar nedeniyle PCR’ın tarama testi olarak uygulanabileceği, pozitif olgularda gerekiyorsa izolasyon yöntemlerinin de tanıyı desteklemek amacıyla kullanılması
72 saat inokulasyondan sonra embriyolu tavuk yumurta sarısı zarında görülen hemorajiler.
72 saat inokulasyondan sonra açılan embriyolu tavuk yumurtalarında saptanan allantoik sıvıdaki bulanıklık.
**İnfekte evcil kuşlar, kümes hayvanları ve güvercinler insanlar için önemli infeksiyon kaynakları olup, özellikle bu hayvanlarla bir şekilde temas kuranlarda infeksiyon (Psittacosis) görülmektedir
C. psittaci kuşlardan insanlara bulaşma
nazal ya da göz
sekresyonlarından gelen
damlacıkların ve dışkı tozlarının
solunması
İnsanlarda görülebilen
semptomlar
Ateş
Üşüme titreme nöbetleri
Başağrısı
Fotofobi
Öksürük
Miyalji
1998-2002 yılları arasında 923 Psittacosis vakası
“Centers for Disease Control and Prevention (CDC)”na rapor edilmiş,
2005-2011...82 olgu
hasta insanların çoğunun pet kuşları ile ilişkili oldukları geri kalanların ise güvercin tutkunları ya da kuşlarla ilişkili spesifik mesleklerden oldukları belirtilmiştir
en riskli kesim pet kuş sahipleri ve üreticileri, karantina merkezinde çalışanlar,
veteriner hekimler, veteriner teknisyenler, laboratuvar çalışanları, kanatlı kesim ve işleme fabrikalarında çalışanlar, hayvanat bahçesi çalışanları, güvercin tutkunları ve yabani kuşlarla temas halindeki işçiler
Kuşlarda inkubasyon süresi....
3 gün- birkaç hafta
latent infeksiyonlarda
aktif hastalıkların infeksiyondan yıllar sonra görülebildiği
İnsanlarda 7-21 gün,
Hastalığın akut, subakut, kronik yada asemptomatik formda ortaya çıktığı
Yüksek derecede virulent suşla infekte duyarlı konakçıda solunumla ilgili semptomlar,
mukopurulent nazal ve konjuktival akıntılar,
sık işeme, iştahsızlık, zayıflama, solunum güçlüğü ve durgunluk
bazılarında ishal, bazılarında sarımsı-yeşil dışkı
Düşük derecede virulent olan suşların sebep olduğu klinik bulgular
benzer, ama daha hafif seyir Asemptomatik form
hem yüksek hem de düşük derecede virulent olan suşlarla infeksiyonlarda görülmektedir
Belli bir klinik bulgu göstermeyenler, asemptomatik taşıyıcılar dışkıyla aralıklı olarak organizmayı saçabilirler
organizmanın bulaşmasında en tehlikeli grup
bazı kronik infekte hayvanların infeksiyonun hafiflemesini takiben asemptomatik taşıyıcılık devreye geçebilmekte
Postmortem muayanede
karaciğer ve dalakta büyüme karaciğerde sarı fokal lezyonlar
airsacculitis, pericarditis ve intestinal kanalda konjesyon
Chlamydiosis’in tanısında
* C. psittaci’nin izolasyon ve identifikasyonu *ELISA, PCR, FAT
Tetracycline
Doxicycline
Chlortetracycline
