Stratonikeia Hellenistik Dönem terracottaları

S. Ü .. Fen - Ede.

Fak.-'Ede"fJiyat Dergisi 1992 - 1993, 7 - s; Sayı

STRATÖN,İKEİA HELLENİSTLK DÖN:EJM TERRACOTTALABıI

. Dr. · Asuman BALDIRAN C*l ·

Terraoottalaı:r Neolttik dönemde . Roma- İmparatorluğu içlerine

kadar yayılmİş olan ıpi•şmiş. topraık heyık,elciO.de:rdir: Antik çağda ter-·

raoottaların çeşitli amaçlarJa kullanıldı,ğını ;görüyoruz. Bunlar

genel-li!kle çocuk oyuncağı, kutsal eşyalar

v

,

e

mezar hediyesi .

olarak

ikulla-nılnµşlardır cı)

.

·

·

·

. .

İlk terr.aootta ör.neıkleri ;genellilkle elde ·şakillendıirJ.Im.iş ve ıbu

yön-tem uzunca

ibir

sür,e ku11-anılmıştır.· Diğer bir yıöntein .çönılelkçi ça:t1k-la;r,1· üzerinde 'bir silin:cliır v,eya lkozalaık gibi içi ıboş iQir fi.gür olarak

ya-pılıp, >61le ibiçimlendirmedir. 11\k. !kaılıp tekniği

t.ô.

100 Yıllarında

kul-. laiıılm.aya ıbaşlanmışti'r. Tenraoottalarda kalııbm

ilk

kez kull~nıl°ışı el

·yapımı ve çark tekniği

i1e

ibirliıkte Erken Arlkaik dönemden ·iitiibaren ıkarşimıza çıik.ar. Gittikçe kullanımı yay.gpılaışan kalıp telkniği Ar!kaak dönemin sonlarında diğ,er teıkniiklere egem,en olur.· Bu teknikte ön _ve arka· cephe ıayr:ı ayrı kalıpl~ııcla .çıkaırılır.dı. Kalılbın ·iç-eri.sine hamurun iiı.oe taı'baıkalar biçiminde üç.:.dort ·tat ba>Sılmaısı .ile oluşturµlan

parça-lar. lbaııbotµı teikniği ile yaprştırıbr, lbe!klenir. ve hamur suyunu

çektik-ten sonra ön ve arka lkahplar ayrıl:ur. Rötuşlam~ işleminden

sonra

ha.:

mut tekrar gıölıgede kurutulur v,e ·ıbundan -sonra 7'50 ile· 950 derece . arasındaki yüıksek ısıda· fırınlanır. Elle ibiçimleiı'clir-ilmiş·· ,c;ıan Arkaik

döneme v-e

önoesine a1t terraoottalaırın tümü içlen dolu olarak

ya-pılrrtışlardıır. Kalıp teıkru.ğinıin kullanıma girmesJyle,. kalıpta yapılmış

terraoottaların arkalarına ibuhar deliği yıaıpılıinaya başlanıyor. :Su

ter-racottaların aTikalarında · bulunan bu'har .deli!klerinin önemi oldukça ·fazladır.· Rişirme · sırasmda terraoottaların.· içindeki

su

buharı bura-.

dan çıkarak:figürinlerin da'ha iyi pişmelerini sağlamaktadır (2) ..

An.-·Oa:k birtrukım terracottaların arıkaısında _. :buhaır deliği olmayanlar. da

. . '

.

(*) Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji - Sanat Tarihi

Bölü-mü _Araştırma Görevlısi. . · · ·

(1) R. A. Higgins, Gı·~~k ';('errac~tta Figures,· BMC, London, 1969, s. 7 vd. (2) Ö. Özyiğit, _"Avrupa Kolleksiyonlarındaki Batı Anadolµ Üretimi Sahte

Ter-. rac'ottalar", VI. Araştirıiıa Sonuçları To;plantısı, Ankara 1988, s. 420.

2()7-vardır; bu sıözünü ettiğimiz terraoottaların kaidelerinin· altı açıktır. İlk kalıpların alındığı ·m·odelin içi doludur, ibu nedenle h~nlarıda. bu

-har deliği 'bulunma.z_ ~3}.

İ.Ö. 4. yüzyıl terraoottaları'lida büyük yonuculuk es-erleri taklid ·edilrni'Ş'tir (4) . Erken Hellemstifk dönem genellikle Tanaıgra · stili ile karak:ter,ize edilmiştiır. Bu stHdeiki terraoottaların ama tarafı kalıp

yapımı olduğu ,gibi eıı.e .'biçimlıendirilmiış örnekler de varıdır. Bu

ter-:raodttalaır ,gene1Hk1e ince, ıd:~cförtJg,en, pla;ket şeklinde bir. kaide üze .. ·

rinde durm.aJkta;dırlar .. Tanrılar ve tanrıçalar zamanın düşünüşüne gön~ iiısanlaştırıhnış ve, ancak senııbolleri ile tanınır hale gelmişler-' dir. Bu_ tarihlerde Aphrıodite'yJ kHsin olaırak 1_{belirleyen .en}

önemli

özel-lik yarı çıplaklııktır.

Geç Helleniıstiik dönemde ~onular genellikle .günlülk ya,şa:mdan alınmıştır.; anca.ık bunların çoğu ıy,a taımam-en kopya, ya· da

y,ontula-nn uyaırlania:sıdır. Aliağ,a y.akınlarında ·Myriila · me~rlıklarında ele geçen terraoottalarda ıgehellıikle Geç Hellenistik dönemde, özellilk.le

. ' . '

. dolu' daıki merkezlerde terraoottaların ankasınıda yapımcısının veya

. _atölye ,salıilbinin olduğunu zanne·tıtiğimiz imza koyına .gel,eneğ.i göz.e

çarpar.

Koroplastik sanatı son parlaık dönemini İ.S. ı. yüzyıld~ yaşar; bun.dan sonra hızla düşüış giösterir. İ.S. 2. yüzyılda da .terrao6ttalaır artıık .ortadan kalkmaya başlar (5).

. Stratoni!;kei~ Nekropolünde Aldağ, Kaıbasakız ve İğdemir

yöre-leri olmalk üzere üç yörede yaptığımız ıçalışmalar sonucu açtığ~mız mezarlardan gelen teırracottalardan. ,en eski tari'hli ·,olanlar Aldağ

yö-r,esinde ele· ,geçmiştir. Burada ele g,eçen terraco-ttalar HeUehiiıst:iik ve .. Erken Roma dönemlerine tarı'h1enm-ektedir.

A.Jdağ_ y:öresinde A 42, A 44 ve A 4 7 adını· verdi-ğ.iıniz irnezarlard,a

lİel1~nistik döneme tarihlediğimiz ter!l'aıoottalar 'bulunmuştur..

Bu

es-erler aynı

_.

tip mezarlardan, oda mezarlardan gelmektedir _. (6). ·

Nekropolümüzün en erıken tarihli ,olan terraoottası A

42

nlliİna­

ralı mezf:tırda eı.e .geçmiş o~an Pudd.citia tiıpinde ,giyimU lbir

he~elciik-(3) Bkz. Dipnot 2. _

( 4) R. A. Higgins, a.g.e., Renkli Resim. B.

(5) ö. Özyiğit, a.g.e.; s. 424.

(6) Aldağ yöresindeki. karakteristik bu mezar tipinde,. birkaç basamakla ini..: -len; yüksek ve geniş bir antre, karşıda mezar odası ye bu mezar odasının

içinde çoğunlukla üç kline yer almaktadır. Mezar odasının üst. örtüsü

to-nozdur.· ·

-tir. CRes. ı) (7) . Dikdörtgen, alıçaik :bir ka1de üzerinde ayakta duran,

giyimli .bir kadı;n heyikelciğtdir. Vücudunun !her tarafını kapatan _ giy-sisi kıvrıml~-r halinde k,aiıde üzerine duşmektedir. Chiton üz.erJne hi-mation giymiştir. Düşünoeü bir po~a sağ elini .çenesine yaıklaştır­ mııştır. Sol . -e1i s.ağ dir,seğini_ :desteklem·ektedir. -Saçlarını bir eşanı>la ,bağlamrş, bunun üzerine, geni•ş v-e .orta·sında çiçeık -motifi bulunan !bir , Petrusos ıgıi:ymiştir .. KaıidıeSıi Tanagra -stiHndekiler gjJbi ince olmayıp

bi-raız

dooa

ikıa.Jlıncaid~. Bu pla:ket şeklindeki ince· !kaide

i.O.

3. yüzyıl ve

sonlarında karşımıza çııkar (8).

Lö.

2. yüzyı1da kalınlaşarak ortadan

ıkalkar. Öte yandan ıbu:har dehkleTinin ıbiçimi de İ.Ö. 3. yüz-yıla kadar cl:iıkd!ö:rtg.en .il\!en İ:Ö. 2. yüzyıl terrac9ttalarında oval veya yurvarlak biçime dönüşür. Bu nedenle !bu- terraoo_ttaların özellikle kaide formu-nun Tanagra stilinde yapılan heyıkelci'klerin levhac1:'k biıçimindeıki kaidelerinden _{. .} Qoık uzak !bir ibiıçimde olmaması nedeniyle İ.Ô. _. 2. ·

yüz-yıla tarihlenmesinin uygun olacağı görüşündeyiz.

Yine· Hellenis _. tik döne.me tarihl,ediğimiz Alıdağ _. yöresindeki A 4 7

mezan, A 42 numa.r.alı · mezardan !biraz sonraya

ait

olma'Sı gereken

bir mezardir. Bu mezarda ele ,g,e·çen teiTacottaları incelechğ:imizde, aynı mezarda üıç tip · kaidenin kullanılmış olduğunu görüy,oruz.

Yu-nus ba;lığı üzerindeki Er,os (Resim 2)1 _{('9) ve .Artaıdyomene tipi ·.Aphro- · .} dite f.iıgürlni (Resim 3)! (10), üstü pr,ofilli silindirik bir kaide üzerln~

de bulunmaktadır. Bu· tarzda si1indiriik ~aidelerin hen3erlerine Myrıi~

(7) 'Pudlcitia tipi için bkz. : A. Linfert,. Kunstzentl'en Hellenistischer Zeit,--1976, Res. 350 vd; Löuvre III, Lev. 30, Lev .. 35°;b

c.n

1'55); G. Kleiner, Tanagra-figuren, 160 vd; R. Özgan, "Stratonikeia Şehir Kapısı Yontu Buluntuları", ·

V. Araştırma Sonuçlan Toplantısı, Ankara ,1987, s. 272 vd. · Ayrıca bkz.

Kat. No: 1.

(8) Bu tip kaideye sahip terracottalar · Tanagra'nın dışında ·pek· çok yerde,

Boiotia'da diğer merkezlerde, Attica'da, Eretria'da, Güney İtalya ve

Ana-dolu'da Myrina'da, İskenderiy"e'de bulunmuştur. G. Kleiner, Tanagı·afiguren, 1942; J. Chesterınann, Classical Teuacotta Figures, London, 1974, s. 58-62;

E: Rohde, Gl'iechische Terracotten, Was~uth, 1968, s. 23-26; Louvre II,

Lev. 57, 66, 68-69, 95, 114 116-117, lif9, '121, 1'23-130, 132, 134-135, 140-; Louvre 111, Lev. 5, 7-9, lıl-46, 59-60, 82-83; Leiden, Lev. 5/b, 7, 8/d,. 9/g, 11/a, c, e, 12/a-f, 13/a-d, 14/a, b-d, 15/b-d, 16/a-b·, d-e, 17/a-c, 18, 19, 21,

. 22/a-e. : · . · · · ·

(9) Myrina'da 114 numaralı mezarda. bulunan Yunus balığı üzerindeki Eros fi-gürini ile çok yakın özellikler gösterm~ktedir. Bunlar aynı kalıptstn çıkmış.

olabilirler : LouVl'e il, Lev. 76/d-f. Bkz. Kat. No: ·2·.

(10) Bu Anactyomene "tipi Aphrodite figürinin çıplak olar-al{ yapılmış, daha

geç döneme ait benzerlerini Myrina'd~ ve Atina Agorasında Roma dönemi

eserleri arasında görmemiz mümkündür: Louvre II, Lev. 19/c; drandjouan,

· Terracottas and J>Iastic Lainps of the Roman Pel'io.d, Agoı·a XII, 1961, s. 7.

Blcz. Kat. No: 3. ·

n.a'da da

rastlıyoruz cıi)

:

·

Yunus·

balığı

üzerinde Eros'un

bulunduğu

terraootta, Anadyomene tipi Aphrodite d1e stil ve kaiıdeni:q. yapım

tek-ruğıi açısından aynı-uıstaınıri elinden .çlikmış .gö;rünürler. Aynı

'

mezar-da bulunan bir diğ·er terracotta, profHli. dikdör.tgıen bir kaidenin .

\i2e-ırinde · Aıphrodi te v,e Eros'un lbirHikte yer aldıği :gruptur (Resim 4) . Bu

tar~d~ kaideleri Myrina ·mezarl?,rındaıkıi: terracottalarda da' bulaJbili-.

yoruz (12). · ·

. Yukarıda anlattığımız tipte üzeri prıofilli, silill!dirJk for.rndaki

ka;i-·de1eriiı H,eUeniısti1_{k dönemin sonlarına. doğru yaklaşık İ.Ö. 2. yüzyılın}

s·onlarında da;ha sık kullanı1dığını ıbili•y,orue:. Diikdıörtgen ikaidenin ,

üzerinde yer alan Eros· figürü HBllenistik dönemde çok sevilerek iş- ..

lenen. po2ida yaıpılmı'Ştır (13) (Resim 4).

· · A 47 mezarında bulunan· 'bir. diğer terraootta, y~re çömelerek,

bir küv,etin içind!3 çocuğunu yı,kayan :bir kadlnı lbeti1mleyen

tel'!acot-taıdıır (Resim 5). Bu terraootta ince bir kaide werinde yer

alma;kta-dır. Benzer tarzda terraoottaları Bofotia'daıki merkezlerde C14)

!bulu-nan ··terraoottalar arasında ve Myrina teiraoottaiarı ara;sında bul~bi.:.

-. liriz (15). '.Boiotia'da ıbulunan ·terracotta· bizim StratoıuJkeia.

terracotta-• 1

sın.dan daha ,er.ken bir tarihe ait olmalıdır. Tanaıgra. stilinde y~p1lml'ş

-tır. Ayni .ıŞekilde çömelen !bir .g,enıç ıkı~ı :gösteren ,benzer bir terracotta

~yrina'da A mezarında. ;bulunı:p:Ü·ştur (16). A 17 m-ezarı ıbuluntulan­

nın özell~1erini incelechğiniiede ıbu terracottaların tbi:nbirine benzer

stilde yapıldı!k1ar1nı · :gö-refbiliriz. StratoniR!eia A 47 · mezarında:ıct. bu

terraoottanın !kaidesi dıaıha önce de sôylediğimiz .gtbi plaıket. tipi

kai-delerden. ç~ fa:rıklı ıbir -biçimde olmadığından bu terraoottayı İ.Ô. 2:

. yüzyılın iıkinct yarısına v-eriyoruz .

. A 47 mezarında :bulunan bir diğer t~raootta elinde tiyatro·

mas-kı tutan ,bir çocuğa ait ,olan bir heykelciktir (Resim 6). Bu tarzda

benzer po~da terraoottaları Myrina'da da ıgörebiliy.oruz_ C'l 7J. · Aynı

mezarda bulunıaJl ıbir diğer te:rıracotta ha-şı omuzl_ardan, ay·akları

kal-(11) ·Lôuvre Iİ, Lev 24İe (M~ 2/a), 36/e (MYR 43),. 54/a-f (MYR 51 Bis).

112/b (MYR 221), 123/a (MYR 923), e(MYR 1027)., '129/b (MYR 2·27), 'l\36/d (MYJ;ı 262), 190/b (CA t59Ö). .

('1,2) Dilcdörtgen kaide için bkz. : Louvre il, Lev 25/b (LY ,16 - ı639), 29/e (M 11), 35/b (MYR 52), 56/b . (MYR 636), 1_02/a (MYR 214), i'35/c (B ~5), 137/e MYRINA 687. Bkz. Kat. No: 4.

(13) · Louvre II, Lev. 70/b, e; Leiden, Lev. 108/7~0.

(14) Louvre: ili, Lev. 36/c (D 160). Bkz. Kat. No: 5. 0·5) Leiden, Lev. 96/681.

('16) Lo_uvi:e il, Lev. 57/d.

(17) Louvre il, Lev. 160/d, g, Lev. -159/f (MYR 300), Lev 165/d (MYRİNA 1155). Bkz. Kat.·No: 6.

-.çaıdan itibaren kırık olarak el~ ge.çm.iş, bir yer,e oturarak hafifçe. so-İuna. dönmüş, ,sağ kolu sola doğru µzanmış; sol kol fi,gürinin

oturdu-ğu y.ere dayanmıştır (Resim 7L Kalçaları üzerindeki elibis.e kıvırım­

larından ibaca'!{larını ıbir ış-alın örttüğünü anhy,oruz. iBu teı:raoo.tt;ada

!büyük biT olasılıkla Aphrodite betimle:nmiış ,olmalıdır. Benıer tarzda

, lbir terracotta Myrin~ terracottaları a,rasında ,göriUe·pilir cı.s), An~ak

. Myrina.'da. bulunan · örnek _, bizim örne:ğhnizden daha erken /bir_. . tar.ibe

ait ,olmalıdır (1'9). Bu s•on iki terraootta<yı da aıyni mezarda

bulunan

diğ•er •eserlerle rbirl.ikte d·eğerlendir-er,ek İ.Ö. ~. yüzyılın ilk. yarı~nia

vermeyi uygun buluyoruz. Bu s·on terraCQttanın vücut yapısı A . 44

· _mezarında1ki Aphr,ocli-te'ye (Re,sim

ioJ

·

:benzem-ekt~dir. Biı .nedenle,,

·

aynı ustanın !elinden çıkmıış olaıb:ilirler.

H~Uenisti[k döneme ait t·3Traoottaların !bulunduğu

son meza.r

yine .

Aldağ'da A. 4ı4 numa.n:ilı mez.ardır. Bu mezarda ele geçen gfyimli,

ayakta duran v-e· .sağ ,elinde patera tutan kadın fiıgürini' (Resim a),

A 47 mezarında gıördüğümüz üzeri profilli, silindtriik formlu

kaide-lere benz.er 1birr kaide üzerinde buiunma.ktaıd'ır (20). Bu tip kaidelerin

yukarıda da söyledjğimiz ,gi:bi İ:Ö. 2. yü~yılda _ ıkullanıldığını biliyö~ ·

ruz. Bu. terraootta A 47 mezarında ıbulunan wvarlaik: kaideli

Aphro-dite Anaıdy,omen~ heykelciği (Resim 3) ile aynı stilde ve ayni teıknik

özellikleri g1östermektedir. · A 44 mezarındaki !bir diğer terraQotta

sü_slü, aralıksız bfr iskemle · CDiphr,os) üz.er.inde · ,oturan, giyi,mli bir

kadın heyk-eldğidir (Resim 9) (2'1). Bu terraoottanın üzerinde

otur-. duğt;ı. tahtın benzerlerini Myrin~ terracottaı.arı arasında

bulaıbiliyo-1 ruz C22L Yalnız Myrina'daki terracottanın tahtının kenarlaırı biraz

daha farklı yapılrnı'Ştır.· Yukarıda anlattığımiz bu ·i·ki terracottanırt·

A 47 mezarındaki terracottalarla karşılaştırdığımızda aynı stild~

ya-pı1clıklarını .görebihıyoruz. Bu terraoottaları da A 4 7 mezarındakilerle

aynı tarihe v-eriyoruz. ~u iki ~e:;tarın buluntuları, Myrina'da ıoo hıo'­

lu mezar ,buluntuları (23) ·-ile karşılaştırıldığında,·_ Nikostratos

stilin-de

terraoottaların bulunıduğu. ve İ.Ô. 2. yüzyılın i1kri11ci yarısına tarih ..

lenen mezaır ile aynı tadhe v:eril'rne1idir (24) . - ·

- Yine A 44 mezarında ibulunan i'ki terraootta; k•aidelerinin · doğ il

'.kaya olmaısı ve yapım ,stilleri ile ıb:i:rbirıne çoık .Yakın özelli'k_le ·

göster-(18) (19) (20) (21)_ (22) (23) (24)

Louvre il, Lev-. 57/f. Bkz. Kat .. No: 7.

Bkz. Dipnot 18.

Bkz. Dipnot 11. Bkz. Kat. No: 8.

Diphros adi verilen iskemle için bkz .. Homeros, İliada (çev~ : A. Erhat_

-A. Kadir); İst. 1981, s. · 57. Bkz. Kat. Na: 9.

J..ouvre il, Lev,. '133/b (Myrina 662), Lev. '~53/cl (MYR 268), Lev 35/e.

A.e., Lev. 2/g. ·

Myrina'dakl Nikostratos atölyesi için bkz.·: l.ouvı·~ il, s. :XX - XXİI~

- 211 - " i

mektedir. Çömelerek, çıplak ,olara,k h.anyo yapmaya hazırlanan ..

(Re-sim 10 Kat. No: 10} Aıpmıodite, D,oid:alses'in y,ontusu çömelen Aıphro­

tlite pozunda y~pılmıştır. Aynı mezarda !bulunan· ;Eros heykelciğli

(Resim 11,

Kat.

No: 1·1) .çömelen Ap'hrodite ile· aynı stilde ye;pılmış­

tır, Her ilki hey~elcildkte de ·dizin bü!külme ID9tifin1, do.ğa1 :kaıya biçi-·

mindelki k,aideyii görmekteyiz. Ayrıca figürinlerin fqirıbki. He konu

aıçısından da iilişıkili olması bu dki heykelciğin aynı ustanın elinden

çıkmış olduğu izlenimi:ni. uyandrnr. Bu iıki heykelciği, yuikar.ıda

an-·lattığımız arkahksız iskemlede '(Di:phros) oturan kaıdın ile; ayaıkta;

du-ran· g.iyimli v.e ,elinde patera tutan ılıeyıkelci,!kle aynı tarihe, İ.Ô. 2.

yüz-4Yılın iıkinci yarısına vermeyi uyıgun !buluyoruz.

KISALTMALAR.

Leiden P. G. Leyenaar - 'Plaisier, Les terres cuites ;recques et romaines

1

· Catalogue de la collection du musee national des antiquites . a·

·Leiden, Leiden 1979.

Louvre ı:.r S. Mollard - Besques, Catalogue ı·aisonne des figul'ines et reliets· en terre cuite grccs, etrusques et romains. 11, Myrina Musee du Louvre et Collections des Universit~s ·de Fr.ance, ·Paris 1963.

Louvre

_-

III S. Molla~d - Besques, Catafögue raisoniıe dcs figurines et reliefs

.

.

eıi terre cuite grecs, etrusques ·et· romains. 111. Epoques

ıı:~1lenisti-que et romaine, Grece et Asle Mineuı·e, ,Paris 1.972.

KATALOG

.

ı

-

Pudkiıtia'lı Kadın (Resim 1) : Aldağ Ncek.ropol ·::sahaıSında

A 42 numaralı m,e,zarda ibulunmuştur: Devetüyü

:ren.gi

hamurlu,,

dilk-dıörtgen alçak bit katdBnin üzerinde ayakta duran, giyimli \bir kadın betimlenmiıştir. Vüc~ıçlun-q.n · her tarafını kapatan giysisi kıvrımlar

halinde ka:ide üzerine düşmektedir. Düşünceli ibir pozda sağ elini.

çe-nesine yakl~tı:rmıştır. Sol ,eli sağ· dirseğini desteıklemektedir.

Saçla-rını bir ,eşarp ile bağlamış ibunun üzerine, ıgeniş !kenarlı v,e ortasın­ da -çiçek bulunan ·bir ·şaıpkıa taJkmıştır.· Cepheden betimlenen yüzün-_ ıde ince hatlar gıöz-e çarp.m.aıktadır. Vücudunun bazı kısımlarında

pem-fbe tboya "izleri ,görülmektedir. · Figürlnin arka kı1smı eksiktir.

ÖLÇÜLER: Y: 20.6 cm. G: 7.4 cm.

-R~sim 1. Pudicitla'lı Kadın

2· - Yunus Üzerinde Eros CResi.m 2) :

A'

47 numaralı mezarın

bir buluntusudur. Devetüyü rengi hamurlu, üzerinde kırmızı ve

sd.-yah renkte b'Oya izleri görülen, ıyuvarla'k profilli !bir kaide üzerinde

bulunan, Yunus ü2ie:rinde Lir çalan Eros betıimlenmi~tir. Yunusun

burnu ve ·ağzı !kaide üzerine- yasl,amp.ış, ayrıca yunusu deste:kleanek

· için silindir Ş·8iklinde ikıinoi kaide lkullaırulriuştır. Yunusun g9vdesi

yu-karı doğru kıvrılmı-ş, kuyruğu Eros'un kanadı ve pelerinine yapışmı'ş

vaziyette terş 'S'· ışekUnıdedir. Goz v,e burun deliiklerJ belirtilmiştir.

·Eros'un yüz .ihatla;rı ibelli olmamalktadır. Başında fbi:r çelenk ıbulun:..

maktadır. Erros'un 'boynundaJki pelerJn sağ

omuz

üzerine çıkıp, kalın

· !kıvrımlara sa1hiptir.. Fiıgürinin aıııka kılSmında · sadec~

Yunus

;ve des

-teği jşleniih=iş:tir. Alikaıda llJir de yazı .bulunmaJktadır. Grekçe· harflerle

EK A yazısı ıokiınmıalktadır. ·

ÖLÇÜLER : Y : il5 cm .

. 3 - Aphrodit~ .Ana.dyomene (Resiım 3)· : A 47 memrnida

!bulun-muştur. Dev,etüyü r·enıgi haımurluıdur. Aııka ,kısım ve· [kaidenin bir bö~

lümü kırıktır. Yuvarlak formlu bir kaide üzerinıcle ayaikta duran;

!bel-den aşağısının örtülü o1duğu .bir A~h:rıodtte fhe.timlenmiştir. Sağ kol

omuz hizasında, sol ·~ol ise /bel frlizaısınıda ilnvrılml!ş v:e saçlarını elleri

ile tutmaktadır. Vücudun belden aşağıısınr örten şalın kumaş

-. Resim 2. Yunus Üzel'inde Ero·~

la:rı, ytımuşaık •bir •şeikilde ıka}de. üzerine· düşmektedir. Sağ bacaık

diz-den hafifçe kıvrılarak 1geriy.e doğru uzanmıştır.· Sol ·baoak kaıidenin

üzerine

diık .olarak ,bas,ma)ktadır.. Arıka kı:sim işlenmemiştir.

ÖLÇÜLER : Y. :, 15.5 .cm.

Resim 3. Aphrodite Anady~mene ·

4 ...:__ Aphrod.ite . ve Eros CR~sim 4) : A 4 7 me_za-nnda bulunmuş­

tur. Devetüyü r::~ngi hamurludur. Geniş ve profıilli dikdörtgen ibir

kaide üzerinde aya1kta duran. Apbr,odit~ ve Er,os betimlenmişlerdir. _

Kaidenin arka kı.smının bir· bölümü He figürlerin_ yanında durduğu

süt{ınun bir bölümu kırııktı:r. Tanr1Ça tuvalet masasının yanında

durma;ktadır, başı hafif sola doğru eğilmiş, sağ ikolunu yana açaralk:

üzerinıde'ki ,elbisesjni sağ -eli ile tutmaktadır .. E1bise omtızlar

üzerin-·4en yere kadar uza,nnıaJktadır .. Sağ !bacak geriy,e ve yana doğru açı~

larak parmak uçları He y,ere ·lba·sma'İdadır. Vücut ağırlığını ·sol

ba-cak taşımaiktadır. Aphrıad.i-te'nin sağ tarafında duran .Eıros ibaşını ha-fifçe sola ve yirka.rı 'Çevirerek Tanrıçaya. ,baJkar. vaziy,ette .gösterilmiş­

tir. Eros'un -elinde ,bir aynı vardır. Kaidenin arkasınıda· Greıkçe ·E,K A · .

yazısı okunmakıtaıd:ır. ·

ÖLÇÜLER : Y : :13.4 cm. G : 11.5

cm

.

'.

Resim 4, Aphrodite ve Eros ·

5. -· Çocuğunu · Yılkaıya~ Kadın (Resim 5) : A 47 mezarrının bir

_diğer· buluntusudur. Devetüyü ·renıgi hamurluıdur .. Diz çöıkerek, .be -beğini küv:etin iıçinde yıikay,an bir kaıdµı ibetim1enmiştir. Bunlar alçaık

difkdörtgen bir kaidenin üzerinde durmaıktadır. [Kadının · ıh.aşı kırı!k­

tır. Sağ -ayağını dizden lbü.k:ere'k :çömelmdş, sağ kol dirsekten hafifçe

· kıvrılmış, sağ ,el ıbeıbeğin sağ ayağını· ,tutmaktadır. Annenin .sol eli

ise ·bebeği omuzlarıpıdan ,tutmaı~tadır. Belbeık :ba•ş tarafı. yüksekçe bir

küvetin: içinde durmalktadır. ·

ÖLÇÜLER : Y : ıo

.

.ı om. G : 8 cm.

Resim 5. Çocuğunu Yıkayan Kadın

6:- Tiyatro Maskı Tutan _Çocuk (Resim 6) : A 47 mezarı

.bu-lunt:usudur. Devetüyü rengi hamurlu.dur. Ayakları bileiklerlnd.en

iti-baren kırı!ktı"r. El1nde tiyatro ımaskı tutan bir çocuık betimlenmdşti-r.

Sol tarafta yüks,ekçe bir desteğe dayanmış olarak, hafifçe sola dön-,

mü:ştür. Sa'Çı ,bukleler halinde ,omuzlarına düşer. Sağ·· Sül aşağıya

sar,kmış, sol kol lse. desteğ.in üz.erin€ !konularaik maskı· tutmaktadır.

Üzerıin:9 yakalı -dhiton giymiştir ve onün üz.erine hi:mat:ron almı•ştır.

ÖLÇÜLER : . Y : 9.5

cm.

Resl_m 6. Tiyatro Maskı •rutan Ço~uk Resim 7. Kaya Ozeı·ine Oturan Kadın ·

-7 - Kaya Üzerind~ Oturan Kadın _(Resim 7) :· A 47 .mezarının son buluntusudur. n.ev.etüyü r,engi hamurlu, .başı omuzıd.ari, a;yaıkları

kalçadan itibaren kırık ölan, yarı çıplaık olaraJk !betimlenmiş bir 'ka-·

dm. hey,keloiğidir. Büyük bir ihtimalle Aphrodi~e'riin .. heyı~elciği ol~·

malıdır. !Bir yerde ,oturup, sola doğru_dıönmüştür. S-ağ kol hafifçe açı.,. lara>k dirsekten kıvrılmış ve otuvduğu yere· d!ayıanmış olan soi kola

doğru uzatılmış durumdadır. Kalç,alarının üzerind~i ellb:i•se

kıvrım-larından, :bacaılrlarını .bir ,şalın örttüğü anlaşılm.aktadır. ·

. .

ÖLÇÜLER : Y _: .6.2 om ..

-8 - Patera Tutan Kadın (Resim 8) : A 44 mezarı buluntusµa.ur.

K.a:hverenıgi haımurlu yuvarlaık ıbir kaide üz·erinde aıyaıkta d1:1ran, ,gi-yimli .bir kadın b0ti~lenmtştir. Başında yi,iksekçe bir başlıik taşımwk­

tadir. Başını hafifçe . sağa döndürmüştür. Sağ .kolunu dirsekten öne

doğru uzatmış ve sağ elinde pateni· tutmaktadır. Boyundan itiıbaren

bel kısµıına kadar sol tarafı. ·eksiktiT. Bundan başka 1bir _kaç ufa;k

ek-. siği tjıaha vardır. '.Bol kıvrımlı v:e 'V' yaJkalı ıbir ,e~bisesi vardır. Başlı­ ğında ·~arı, ·elbisesinde pembe )boya iz~eri görülür. Kaşları ,ve ~zlerJ siyah lboıya ile 'belirtilmriştir.

ÖLÇÜLE·~ :. Y_ : 24.6 c:pı.

· 9 - Taıhtta Oturan. Kadın (Resim 9) :

A.

44 mezarında

bulun-.. muştur. Devetüyü rengi hamurludur. Alçak .bir ,~a~de₁ üzerinde, yan·

tarafları· çok süslü, ·aralıksız ,bir taiht üzeripde oturan, V yakalı .gd.y-siy.e sa1hlp hir ıkadın ibetimlenmiştir. Ayaklarını küçük .bir s,eıhpa, ayak taJbur-esi üzerine koymuştur.. ·Ba:şının ü~erinde . omuzlardan inerek

aşağıya, taht üz.erine saTikan 'bir örtü ibulunmaıktadır. Sağ kolunu.

dirs·ekten hafifçe ıbükerelk ileriy,E? uzatmıştır. So1 kolu diğerinden bi-raz da:ha yuıkarıaadrr. İskemle:ııı:ı:ı üzerinde san ve mavi ,boya izleri, · · elbise üzerinde ·pembe boyalar ·ıgö!ülmıeiktedir. Kaidenin arkası v~ sol

eli eksiktir.

ÖLÇÜL~R : Y : 16.3 cm. G : 6.8 cm.

10 - Yıkanan Aphrodite · (Resim 10) : A 44 mezarı

'buluntusu.

dur. KiTemit rengi hamurludur. Tanrıça· doğal kaya biçimindekıi kaide üzerinde çöµıelmiş ·oıaraık betiÜenmiştrr. Kollarını yulkarı doğ­ ru· kaldır.mış,tır. Ayaklarının önünde ·bir Amphom v.e !bunun üzerin- . de de şalı g,örül~~ktedir·. Saçları alnın ortasından iikiye ayrılıp,

yan-laııda ıg.eriye çloğ·ru daLgalı olaralk tarap..mııştır. Yüzü fazlaca

aşın-mıştır. · ·

ÖLÇÜLER : 'y : 18.7 cm. G : 10.4.cm. 1

Resim 8. Patera Tutan. Kadın

218

Resim 9. Tahtta Oturan Kadın.

· Resim 10. Yıkanaıı Aplırodite

.11 - Eros CResJm ll) A 4-4 ,mezarı 1buluntusudur. Devetüyü

rengi hamurlu, ·doğal bir kayanın üzerıine d-ayanml!ş, Çl!pla;k lbir Eros

'.heykel~iğidir. Ba:~ında bir örtü·ibulunmaıktadır. Yüzünde gülümseyen·

ıb:it ifade vardır. Vücudunun ibazı kısımlarında; ıgôbek deliği, göğüs

uçları, ıdutla;kları ,omuzları ve kayanın bazı yerlerinde k·ırinızı bQya

izleri görülmektedır; · Heyıkelciğin boynu

ve

.arkasında küçüik kı:rık­

lar vardır.

ÖLÇÜLER : Y : 16

cm.

G : 11.2 om .

. Resim 11. Eros