138
Sa¤l›kl› Yenido¤an Bebeklerin Kordon Serumunda
Cyto-megalovirus (CMV) Antikorlar›n›n Araflt›r›lmas›
Demet KAYA(*), Songül NUHO⁄LU(**), fiükrü ÖKSÜZ(*)
ÖZET
Dünyan›n her yöresinde görülen, ekonomik ve hijyenik ko-flullar› yetersiz toplumlarda daha da yayg›n olarak ortaya ç›kan CMV infeksiyonu; gebelik s›ras›nda geçirildi¤i tak-dirde inutero fetus ölümüne veya yenido¤anda sitomegalik inkluzyon hastal›¤›na yol açmakta›r. Sa¤l›kl› yenido¤an bebeklerde CMV antikor profilini araflt›rmay› amaçlad›¤›-m›z bu çal›flmaamaçlad›¤›-m›zda, 452 sa¤l›kl› yenido¤an›n kordon se-rumlar›nda EL‹SA yöntemi ile GMV IgM ve CMV IgG an-tiorlar› araflt›r›lm›flt›r. Kordon serum örneklerinin 1 (%0.22)inde CMV IGM antikoru, 435 (%96.23)’inde CMV IgG antikoru pozitfli¤i tespit edilmifltir. Bu bulgular intra-uterin infeksiyona yol açan etkenlerden biri olan CMV’un önemini göstermekte ve gebelerin CMV antikorlar› aç›s›n-dan takibinin yararl› olaca¤›n› ortaya koymaktad›r.
Anahtar sözcükler : Cytomegalovirus, konjenital infeksi-yon, tan›.
SUMMARY
Investigation of Cytomegalovirus (CMV) Antibodies in the Cord Sera of the Newborn Infants
CMV infection is a common infection throughout the world and is related with the socio-economic status. This agent causes inutero fetus death or cytomegalic inclusion disea-se in newborns. In this study; with the aim of investigating the antibody profiles of cytomegalovirus of newborns; the cord sear of 452 healthy infants awere taken in the study. The cord sera were screened for anti-cytomegalovirus IgG and IgM antibodies by enzyme-linked immunosorbent as-say (ELISA). CMV IgM antibodies were detected in only 1 (0.22%) sample, CMV IgG antibodies were detected in 435 (96.23%) samples. These results showed that CMV infecti-on is comminfecti-on in our populatiinfecti-on, and as this agent causes congenital infection effecting the fetus and newborns, an-tibody screening during pregnancy is recommendded. Key words: Cytomegalovirus, congenital infection, diag-nosis.
G‹R‹fi
Sitomegalovirus tüm dünyada yayg›n olan, her yafl grubunda insan› infekte edebilen bir virustur. Sito-megalik inkluzyon hastal›¤›na yol açan virus; özel-likle fetus ve yenido¤anlarda çeflitli klinik tablolar›n geliflimine neden olmaktad›r. Konjenital infeksiyon s›k›¤› dünyan›n çeflitli bölgelerinde %0.2-2.2 oranla-r› aras›nda de¤iflmekte ve konjenital olarak infekte olan çocuklar›n %10’undan az›nda do¤um s›ras›nda klinik bulgular ortaya ç›kmaktad›r. CMV ile infekte çocuklarda iflitme kayb› baflta olmak üzere nörolojik problemler ön plandad›r. CMV ile iliflkili defektler gebelik süresince geçirilen primer ya da reküran in-feksiyona ba¤l› olarak geliflmektedir (1-3).
Çal›flmam›z, hiçbir nörolojik problemi olmayan
sa¤-l›kl› yenidoan bebeklerde CMV infeksiyonu varl›¤›-n› araflt›rmak amac›yla planlanm›flt›r.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu çal›flma Abant ‹zzet Baysal Üniversitesi T›p Fa-kültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dal› laboratuvar›nda yap›lm›flt›r. Çal›flmaya al›nan 452 sa¤l›kl› yenido¤a-n›n kord kanlar› üç farkl› merkezde toplanm›fl; se-rumlar› ayr›ld›ktan sonra çal›flmaya kadar -20°C’de saklanm›flt›r.
Kord serumlar› CMV IgG ve IgM antikorlar› aç›s›n-dan EL‹SA yöntemi ile incelenmifltir. Shiapparelli Biosystems marka microelisa kitleri kullan›larak; el-de edilen sonuçlar 450 nm dalga boyunda Selecta marka EL‹SA okuyucu ile de¤erlendirilmifltir. ‹sta-tistiki analizlerde, gölenen farklar›n rastlant›sal olma olas›l›¤› Poisson da¤›l›s›na göre test edilmifltir.
(*) Abant ‹zzet Baysal Üniversitesi T›p Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Düzce
(**) Bölge H›fz›s›hha Enstitüsü, ‹zmir Türk Mikrobiyol Cem Derg 30: 138-141
139 nitalvirus, servikal salg›lar, anne sütü ve türükük ile meydana gelmektedir (1-3).
CMV infeksiyonun laboratuvar tan›s›nda birçok vi-rolojik ve immunoojik teknik kullan›lmaktad›r. Fib-roblast doku kültüründe virus üretimi ve E‹A yönte-mi kullan›larak antijen veya eantikor aranmas› rutin tan›da en s›k kullan›lan yöntemlerdir (1-4).
CMV infeksiyonun laboratuvar tan›s›nda birçok vi-rolojik ve immunolojik teknik kullan›lmaktad›r. Fib-roblast doku kültüründe virus üretimi ve E‹A yönte-mi kullan›larak antijen veya antikor aranmas› rutin tan›da en s›k kullan›lan yöntemlerdir (1-4).
CMV infeksiyonun prenatal tan›s›nda; amniosentez ile al›nan örnek veya fetal kan örnekleri incelenebi-lir. Bu örneklerin de¤erlendirilmesinde kültür ile PCR teknikleri kullan›lmaktad›r. Ayr›ca fetal serum-da IgM s›n›f› antikor varl›¤ serum-da araflt›r›labilir (5-7). Ozono ve ark (8) çal›flmalar›nda CMV infeksiyonu
flüpheli hastalar›n plasentalar›n› incelemifllerdir. Ça-l›flma sonuçlar›, PCR ve in-situ hibridizasyon teknik-leri gibi moleküller biyoloji metodlar›n›n konjenital CMV infeksiyonu tan›s›nda kullan›labilece¤ini gös-termifltir.
Konjenital CMV infeksiyonun tan››nda anne ve ye-nido¤an bebeklerde virus spesifik antikor cevab› araflt›r›labilir. Yap›lan çal›flmalar, CMV ile infekte bebeklerin kord serumunda ve annelerde zarf glikop-rotein gB ile reaksiyona giren IgG s›n›f› antikorlar›n ve ayr›ca IgM s›n›f› antikorlar›n belirgin bir flekilde yüksek oldu¤unu göstermektedir (9).
Boppara ve ark (10) transplasental yoldan anneden geçen antikorlar ile konjenital infeksiyon aras›ndaki iliflkiyi araflt›rm›fl ve konjenital CMV infeksiyonu-nun pasif antikor geçifli ile de¤iflmedi¤ini göstermifl-tir. Bracher ve ark (11)’n›n yapt›¤› araflt›rman›n so-nuçlar› da benzer bulunmufltur.
BULGULAR
452 yenio¤an›n kord serumlar› CMV spesifik IgG ve IgM antikorlar› aç›s›ndan test edilmifltir. 452 örnek-ten 28 (%6.1)’i Üniverite Hastanesinde do¤an be-beklerden, geri kalanlar› ise Devlet ve Sigorta Hasta-nelerinde do¤an bebeklerden toplanm›flt›r. Yenidoan bebekerin annelerinin yafl ortalamas› 25.6±5.2 ola-rak bulunmufltur.
‹ncelenen 452 kord serumundan; 435 (%96.23)’inde CMV IgG ve 1 (%0.22) örnekte CMV IgM pozitifli-¤i tesbit edilmifltir. Anneden geçen antikorlar› göste-ren CMV IgG pozitifli¤i ile anne yafl› aras›ndaki ilifl-ki incelendi¤inde; seropozitifli¤in anne yafl› ile de¤i-flik göstermedi¤i belirlenmifltir. Anne yafl› ile CMV IgG pozitifli¤i aras›ndaki iliflki Tablo 1’de görül-mektedir.
Tablo 1: Anne yafl› CMV IgG pozitfli¤i aras›ndaki iliflki
Yap›lan istatistiki de¤erlendirmede her bir yafl gru-bunda IgG negatiflik olas›l›¤› homojen (denk) bulun-mufltur.
TARTIfiMA
CMV yenido¤anda prenatal infeksiyona yol açan ve görülme s›k›¤› sosyo-ekonomik duruma ba¤l› olarak de¤iflen bir ajand›r. konjenital infeksiyonu olan yeni-do¤anlar›n az bir k›sm›nda do¤umda ciddi semptom-lar ortaya ç›kmakta, di¤ererinde ise ileri yaflsemptom-larda önemli problemler oluflmaktad›r. CMV infeksiyonun vertikal geçifli söz konusu olup; seronegatif gebele-rin yaklafl›k %2-4’ünde primer, seropozitif gebelegebele-rin ise %10-204sinde reküran infeksiyon geçirilmesi mümkündür. Primer veya reküran infeksiyonun son-ras›nda ciddi sekeller ortaya ç›kmaktad›r. Vertikal bulaflma sonucunda bebeklerin %25’inde infekte ol-maktad›r. Vertikal bulafl, semen, viremi, asendan
140
Konjenital CMV infeksiyonunun tan›s› amac›yla asemptomatik infantlada serum IgM düzeyi araflt›r›-labilmekte veya fetal kan örnekleri incelenebilmek-tedir. Nicolini ve ark (12) 16-30. gebelik haftalar›n-da 15 fetustan kan örnekleri alarak CMV spesifik IgM var›¤›n› araflt›rm›fllar ve üç örnekte antikor var-l›¤›n› göstermifllerdir. Mahan ve ark (13) asempto-matik 168 yenido¤an›n serum IgM düzeylerini arafl-t›rm›fllar ve tarama öncesi flüpheli olmayan bir ço-cukta konjenital infekisyon tespit etmifllerdir. Grif-fiths ve ark (14) gebe ve yenido¤an bebeklerde yap-t›¤› serolojik çal›flmalar›nda 9 (%0.33) çocukta IgM s›n›f› antikorlarv ve bu çocuklar›n annelerinde pri-mer veya reküran infeksiyon saptam›fllard›r. El-Na-wawy ve ark (15) metarnal ve neonatal CMV infek-siyonu seroprevalans› ile ilgili yapt›klar› prospektif çal›flmada; kord kan› örneklerinde spesifik IgM var-l›¤› belirlememifllerdir. Sohn ve ark (16) yenido¤an-lada kord serumlar›n› CMV IgM antikorlar› aç›s›n-dan taram›fllar ve %0.9 oran›nda pozitiflikle elde et-mifllerdir. Cengiz ve ark (17) sa¤l›kl› bebek do¤uran 120 anne ve bebeklerinde CMV IgM antikorlar›n›n varl›¤›n› araflt›rm›fllard›r. bu çal›flmada annelerin %20.834ünde, annesi pozitif bulunan bebeklerin ise %9.17’sinde antikor varl›¤› saptam›fllard›r. Y›lmaz ve ark (18) E‹A yöntemi ile anneler ve yenido¤an be-beklerinde CMV antikorlar›n› araflt›rm›fllar; CMV IgM antikorlar› 2 (%1.8) anne ve 1 (%0.9) bebekte pozitif bulunmufltur. Çal›flmam›zda 452 örnekten 1 (%0.22)’inde CMV IgM antikorlar› tespit edilmifl ol-mas› literatürle uyumludur.
Çal›flmam›zda incelenen 452 örnekten 437 (%96.23)’sinde CMV IgG antikor sonuçlar› pozitif bulunmufl olup, bu sonuçlar bölgemizdeki gebelerde infeksiyon insidans››n yüksekli¤ini göstermifltir. CMV infeksiyonu tüm dünyada yayg›n olmas›na karfl›n, özellikle sosyo-ekonomik düzeyi düflük olan bölgelrede s›kt›r. Yap›lan araflt›rmalarda CMV IgG antikor pozitifli¤i, Kore’de gebelerde %96 (16), M›-s›r’da k›rsal alanda yaflayan gebeler ve bebeklerinde %96 (15) olarak tespit edilmifl; Taechowisan ve ark (19) Taylan’da bu oran› %100 olarak bulmufllard›r. CMV IgG antikor prevalans› ‹talyan toplumunda %71.8 (20), Kentucky’de %62 (21), Çin’de %88.93 (22), Brezilya’da farkl› gruplarda %61-92 aras›nda de¤iflen oranlarda (23) tespit edilmifltir. türkiye’doe
yap›lan çal›flmalarda elde edilen sonuçlar prevalan-s›n %80-100 araprevalan-s›nda de¤iflti¤ini göstermektedir. Bi-zim çal›flmam›zda elde etti¤imiz sonuçlar Türkiye ve di¤er geliflmekte olan ülkelerde yap›lan çal›flmalar›n sonuçlar›na benzer bulunmufltur. türk toplumunda kiflilerin erken yafllarda ajanla karfl›laflt›¤› ve olgula-r›n ço¤unlukla asemptomatik seyretti¤i bilinmekte-dir. Farkl› yafl gruplar›nda bulunan annelerin sonuç-lar›n›n benzer olmas› bu ilgiyi desteklemekte ve in-feksiyonun gebelik öncesinde geçirilmifl olabilece¤i-ni düflündürmektedir (3,24-28).
Sonuç olarak, CMV infeksiyonu ülkemizde s›k kar-fl›lafl›lan bir viral infeksiyondur ve vertikal yolla ulaflt›¤› takdirde yenido¤an bebekleri etkilemektedir. Ortaya ç›kabilecek dramatik sonuçlar› önlemek için prenatal tan› önem kazanmaktad›r. Tan› amac›ya, ge-belerin IgG ve IgM antikorlar› aç›s›ndan taranmas› önerilebilir, çünkü yöntem kolay,non-invaziv ve EL‹SA laboratuvar›na sahip birçok merkezde uygu-lanabilir özelliktedir. Serolojik tan› yöntemlerine, moleküler tekniklerin ve kültür yöntemiin eklenerek tan›n›n desteklenmesi mümkün olursa, elde edilen sonuçlar daha sa¤l›kl› olacakt›r. ‘‹mmun’ olan kad›n-lar›n CMV ile infekte bebekler dünyaya getirebilece-¤i greçegetirebilece-¤i göz önünde bulunduruldu¤unda, eradikas-yon amac›yla yap›lalacak olan afl›laman›n yararl› bir yaklafl›m olaca¤› düflünülmektedir.
KAYNAKLAR
1. Doerr H W: Cytomegalovirus infection in pregnancy J Virol Methods17:127 (1987)
2. Peckham CS: Cytomegalovirus in the neonate, J Anti-microb Chemother 23 (1989)
3. Topçu AW, Söyletir G, Do¤anay M: ‹nfeksiyon Hasta-l›klar› pp:532 7 1st Ed. No el T›p Kitabevleri, istabul (1996)
4. Baron EJ, Peterson Lr: Finegold SM: Bailey and Scott’s Diagnostic Microbiology (pp:634-88) 9th Ed. Mosby Co. USA (1994)
5. Lipitz S, Yagel S, Shalev E, Achiron R, Mashiach S, Schiff E: Prenatal diagnosis of fetal primary cytoegalovi-rus infection, obstet Gynecol 89(5): 763-7 (1997). 6. Bodeus M, Hubinont C, Bernad P, Bouckaert A, Tho-mas K, Goubau P: Prenatal diagnosis of human cytome-galovirus by culture and polymerase chain reaction : 98 pregnancies leading to congenital infection, Prenat Diagn 19(4):314-7 (1999)
7. Lazzarotto T, Guerra B, Spezzacatena P, Varani S, Gabrielli L, Pradelli P, Rumpianesi F, Banzi C, Bovice-li L, Landini Mp: Prenatal diagnosis of congenital
141
megalovirus infection, J Clin Microbiol 36(12):3540-4 (1998).
8. Ozono K, Mushiake S, Takeshima T, Nakayama M: Diagnosis of congenital cytomegalovirus infection by exa-mination of placenta: application of polymerase chain re-action and in situhybridization, Pediatr Pathol Lab Med 17(2): 249-58 (1997).
9. Boppana SB, Passa RF, Britt W J : Virus-Specific anti-body responses in mothers and their newborn infants with asyptomatic congenital cytomegalovirus infection, J Infect Dis 167)1):72-7 (1993).
10. Boppana SB, Miller J, Britt WJ: Transplacentally ac-quired antiviral antibodies and outcome in human conge-nital cytomegalovirus infection in guinea pigs, J Infect Dis 172(4):944-50 (1995).
11. Bratcher DF, Bourne N, Bravo FJ, Schleiss MR,
S l a o u
-i M, Myers MG; Bernste-in DI: Effect of pass-ive ant-i- anti-body on congenital cytomegalovirus infection in guinea pigs, J Infect Dis 172(4):944-50 (1995).
12. Nicolini U, Kusterman A, Tassis B, Fogliani R, Ga-limberti A, Percivalle E, Grazia Revello M, Gerna G: Prenatal diagnosis of congenita cytomegalovirus infection, Pranat Diagn 14(10):903-6 (1994).
13. Mahan Be, Yamada EG, Newman TB: Problems with serum IgM as a secreening test for congenital infecti-on, Clin Pediatr 33(3):142-6 (1994).
14. Griffiths PD, Baboonian C, Rutter D, Peckham C: Congenital and maternal cytomegalovirus infections in a London Population, BR J Obstet Gynaecol 98(2):135-40 (1991).
15. Nawawy A, Soliman AT, el Azzouni O, Amer El-S, Karim MA, Demian El-S, El Sayed M: Maternal and ne-onatal prevalance of toxoplasma and cytomegalovirus (CMV) antibodies and hepatitis-B antigens in an Egyptian rural area Trop Pediatr 42(3):154-7 (1996).
16. Sohn YM, Park KI, Lee C, Han DG, Lee WY: Con-genital cytomegalovirus infection in Korean population with very high prevalance of maternal immunity, J Korean Med Sci 7(1):47-51 (1992).
17. Cengiz AT, Cengiz L, k›yan M, Atao¤lu H, Aksoy E: Normal bebek do¤umu yapan annenin serumunda ve
bebe-¤in kordon serumunda CMV IgM antikorlar›n›n varl›¤›, Türk Mikrobiol Cem Derg 21(1):55-60 (1991).
18. Y›lmaz Ö, Okuyan M, Kavukçu S, Abedi M: cyto-megalovirus (CMV), rubella ve human immunodeficiency virus-1 (HIV-1) antikorlar›n›n anne ve yenido¤an göbek kordon kan serumlar›nda araflt›r›lmas›, türk mikrobiol Cem Derg 23:184-6 (1993).
19. Taechowisan T, Sutthent R, Louisiritrochanakul S, Puthavathana P, Wasi C: Immune status of congenital in-fections by TOCH agets in pregnant Thais Asian Pac J Al-lergy ›mmunol 15(2):93-7 (1997).
20. Natali A, Valcavi P, Medici MC, Dieci E, Montali S, Chezzi C: Cytomegalovirus infection in an Italian popula-tion: antibody prevalance, virus excretion and maternal transmission, New Microbiol 20(2):123-3 (1997). 21. Marshall GS, Rabalais GP, Stewart JA, Dobbins J G : Cytomegalovirus seroprevalance in women bearing children in Jefferson Country, kentucky, Am J Med Sci 305(5):292-6 (1993).
22. Wen L, Wu S, Lu S: The Epidemiological study on human cytomegalovirus infection of pregnant women and the maternal-fetal transmission in three Chinese metropo-lis, Chung Hua Fu Chan Ko Tsa Chih 31(12):714-7 (1996). 23. Suassuna JH, Leite LL, Villela LH: Prevalance of cytomegalovirus infection in different patient groups of an urban university in Brazil, Rev Soc Bras Med Trop 28(2)105-8 (1995).
24. Y›lmaz Ö: ‹zmir yöresinde toplumun de¤iflik kesimle-rinde sitomegalovirus enfeksiyonu insidans›. Doktora tezi (1988).
25. Günhan C: Ege bölgesinde sitomegalovirus enfeksi-yonunun epidemiyolojik duruum, EÜ T›p Fak Mec 10:425-9 (1971).
26. Ustaçelebi fi, Köksal ‹, Cantürk H: Hamilelikte Torch etkenlerine karfl› antikorlar›n saptanas›, mikrobiol Bült 20:1-4 (1986).
27. Tüzün H‹: Toplumumuzda anti-CMV yayg›nl›¤›, Uz-manl›k tezi (1991).
28. Mete Z, Yenen Ofi: Kan donörleri ve çocuklarda sito-megalovirus (CMV) IgM ve IgG prevalans›. ‹nfeksiyon Derg 2:227-9 (1998).
