AKC‹⁄ER KANSERL‹ HASTALARDA HEPAT‹T C V‹RÜSÜ
PREVALANSI
THE PREVALANCE OF HEPATITIS C VIRUS IN PATIENTS WITH
LUNG CANCER
Günseli BALCI Nurcan KURTUL fievket DEREL‹ R›fat ÖZACAR
‹zmir Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Gö¤üs Hastal›klar›, ‹zmir
Anahtar sözcükler: Akci¤er kanseri, hepatit C virüsü Key words: Lung cancer, hepatitis C virus
SUMMARY
The aim of the study was to evaluate the frequency of HCV infection in patients with lung cancer.
We studied the prevalance of anti-HCV positivity in 100 lung cancer patients and 40 healthy individuals in our hospital between January 2005-May 2005.
The mean age of 100 lung cancer patients (93 males,7 females)was 62.8 years. Of the 100 patients,7 (7%) were positive for anti-HCV. In healthy controls, anti-HCV antibodies were positive in 2 patients (5%). The prevalance of anti-HCV positivity in patients with lung cancer was higher than patients with healthy individuals but the differences were not statistically significant (P>0.05). The history of blood transfusion (14.3%-22.6%) and operation (28.6%-36.6%) were less frequent in the group with HCV antibody compared to the group without HCV antibody.The frequency of elevated alanine aminotransferase and history of hepatitis was higher in anti-HCV positive patients, but the differences were not statistically significant (p>0.05). The histopathologic diagnosis of the 7
ÖZET
Onkogenezis, çevresel, genetik ve enfeksiyöz faktörlerin rol oynad›¤› multifaktöriyel bir olayd›r. %15 kanser olgusunda belirli virüslerin muhtemel rolü oldu¤u gösterilmifltir. Çal›flmam›zda akci¤er kanserli hastalarda HCV enfeksiyonu s›kl›¤› arafl-t›r›ld›.
Ocak 2005-May›s 2005 tarihleri aras›nda hasta-nemizde akci¤er kanseri tan›s› alan 100 olguda anti-HCV pozitifli¤i araflt›r›ld›. Kontrol grubu ola-rak 40 sa¤l›kl› birey al›nd›.
Akci¤er kanserli 93’ü erkek, 7’si kad›n olgunun yafl ortalamas› 62.8 idi.100 olgudan 7’sinde anti-HCV pozitifli¤i saptand›. Kontrol grubunda ise 40 olgudan 2’sinde pozitiflik elde edildi. Akci¤er kanserli olgularda anti-HCV pozitifli¤i kontrol grubuna göre daha fazla bulundu. Ancak bu farkl›l›k istatistiksel olarak anlaml› bulunmad› (p>0.05). AntiHCV pozitif olan grupta anti-HCV negatif gruba oranla kan transfüzyonu (%14.3-%22.6) ve operasyon öyküsüne (%28.6-%36.6) daha az rastland›. Anti-HCV pozitif olgularda hepatit öyküsü ve alanin transaminaz yüksek-li¤ine daha s›k rastland›. Her iki grup aras›nda operasyon, transfüzyon ve hepatit öyküsü
GEREÇ VE YÖNTEM
Ocak 2005 - May›s 2005 tarihleri aras›nda ‹zmir Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi’ne baflvuran 100 akci¤er kanseri olgusu (çal›flma grubu) ve 40 sa¤l›kl› birey (kontrol grubu) çal›flmaya al›nd›. Olgular›n kan transfüzyonu, operasyon ve hepatit öyküleri sorguland›. Hiçbir hastan›n parenteral ilaç ba¤›ml›l›¤›, s›k transfüzyon gerektiren malign olmayan hematolojik hastal›k, organ transplantasyonu, medikal personel olma, hemodializ progra-m›na dahil olma, çeflitli efllerle heterosek-süel temas, homoseksüalite, kollagen vaskü-ler hastal›k ve hiperglobulinemi gibi risk faktörü mevcut de¤ildi. HBsAg, Anti-HBs, HBc IgG belirteçleri Elisa yöntemi, Anti-HCV antikorlar›n›n tespiti "enzyme immuno-assay" (EIA) yöntemi ile yap›ld›. Serum ALT düzeyleri ölçüldü. Normal s›n›r›n 1.5 kat üstü (40u/L) yüksek kabul edildi. Fisher’in chi-square ve T-testleri ile Anti-HCV pozitif ve Anti-HCV negatif olan gruplar aras›nda sonuçlar k›yasland›. p< 0.05 olan sonuçlar anlaml› olarak kabul edildi.
BULGULAR
Akci¤er kanserli 100 olgunun 93’ü erkek, 7’si kad›n id i. Bunlar›n 51’i küçük hücreli patients with positive anti-HCV antibodies was small cell cancer in 1 (14.3%), nonsmall cell cancer in 3 (42.9%), adenocancer in 2(28.6%), squamous cell cancer in 1 (14.3%) case. There were not statistically significant difference between lung cancer types (p>0.05).
Our results indicate that cancer patients are vulnerable to HCV infection. But are not contribute the documentation of a possible relationship between lung cancer and HCV infection. There is a need for further prospective and more studies on large numbers of patients. s›ndan istatiksel olarak anlaml› farkl›l›k
saptan-mad› (p>0.05). Anti-HCV pozitifli¤i olan 7 olgu-dan 1’i (%14.3) küçük hücreli akci¤er kanseri, 3’ü (%42.9) küçük hücreli d›fl› kanser, 2’si(%28.6) adeno kanser, 1’i(%14.3) skuamöz hücreli akci-¤er kanseri idi. Tüm bu kanser tipleri aras›nda istatiksel olarak anlaml› farkl›l›k bulunmad› (p>0.05). Çal›flmam›zda sonuçlar›m›z akci¤er kanserli olgu-lar›n HCV enfeksiyonuna duyarl› oldu¤unu göster-mekle birlikte, HCV enfeksiyonu ve akci¤er kanseri aras›nda nedensel bir iliflki kurmak için yeterli de¤ildir. Prospektif ve daha genifl olgu gruplar›n› içeren çal›flmalara ihtiyaç vard›r.
G‹R‹fi
Onkogenezis çevresel, genetik ve enfeksi-yöz faktörlerden etkilenen multifaktöriyel bir olayd›r. Kanser olgular›n›n %15’inde baz› spesifik virüslerin muhtemel rolü oldu¤u gösterilmifltir (1). ‹nsan kanserleri ile iliflkili virüsler; insan papilloma virüsleri (HPV), Epstein Barr virüsü (EBV), insan herpes virüsü-8 (HHV-8), Herpes simpleks virüs-2, Hepatit B virüsü (HBV), Hepatit C virüsü (HCV), insan T-hücre lenfotropik virüsleri (HTLV-1, HTLV-2) dir.Virüsler, ya kendileri bir onkogen tafl›mak ya da hücresel bir proto-onkogeni aktive etmek suretiyle onko-genezde rol almaktad›rlar (2).
HCV enfeksiyonunun hepatit d›fl›ndaki durum-larla da ba¤lant›l› oldu¤u bilinmektedir. Kronik HCV enfeksiyonu ve hepatosellüler karsinom aras›ndaki iliflki ortaya konulmufl-tur (3). Son y›llarda HCV’nin oral kanser, Non-Hodgkin lenfoma, pulmoner fibrozis, diabetes mellitus ve otoimmun hastal›klarla ba¤lant›l› oldu¤u gösterilmifltir. Bununla bir-likte, HCV enfeksiyonu ve akci¤er kanseri aras›ndaki iliflki netlik kazanmam›flt›r (4-6). Bu çal›flmam›zda, akci¤er kanserli hastalarda HCV enfeksiyonu s›kl›¤› ve akci¤er kanseri ile HCV enfeksiyonu aras›nda muhtemel bir iliflki araflt›r›ld›.
Tablo 1. Anti-HCV(+) ve Anti-HCV(-) gruplar›n özellikleri.
Çal›flma Grubu Anti-HCV (+) Anti-HCV (-) p
n (%) n (%) Olgu Say›s› 7 93 1.000 Erkek / Kad›n 7 / 0 (100 / 0) 86 / 7 (92.5 / 7.5) 1.000 Hepatit Öyküsü 1 (14.3) 2 (2.2) 0.197 Transfüzyon Öyküsü 1 (14.3) 21 (22.6) 1.000 Operasyon Öyküsü 2 (28.6) 34 (36.6) 1.000 ALT Yüksekli¤i 2 (28.6) 18 (19.4) 0.625 d›fl› akci¤er kanseri, 15’i skuamöz hücreli
akci¤er kanseri, 13’ü akci¤er adeno kanseri, 12’si küçük hücreli akci¤er kanseri (s›n›rl› hastal›k), 9’u küçük hücreli akci¤er kanseri (yayg›n hastal›k) olarak tan› ald›. Çal›flma grubundaki olgular›n yafl ortalamas› 62.3, kontrol grubundaki olgular›n yafl ortalamas› ise 67.2 idi. Ancak bu farkl›l›k istatistiksel olarak anlaml› bulunmad› (p>0.05).
Çal›flma grubundaki 100 olgudan 7’sinde Anti-HCV pozitifli¤i saptand› (%7). Kontrol grubunda ise 40 olgudan 2’sinde Anti-HCV pozitifli¤i saptand› (%5). Akci¤er kanserli olgularda Anti-HCV pozitifli¤i kontrol grubu-na göre daha fazla bulundu. Ancak bu fark-l›l›k istatistiksel olarak anlaml› bulunmad› (p>0.05). Çal›flma grubunda Anti-HCV pozi-tifli¤i olan olgular›n yafl ortalamas› 60.3, Anti-HCV negatifli¤i olan olgular›n yafl orta-lamas› ise 63.1 idi ve bu farkl›l›k istatis-tiksel olarak anlaml› de¤ildi (p>0.05). Anti-HCV pozitif ve Anti-HCV negatif grup-lar›n özellikleri Tablo 1’de gösterildi.
Çal›flma grubunda Anti-HCV pozitifli¤i göste-ren olgular›n tamam› erkekti. Anti-HCV nega-tifli¤i olan 93 olgunun ise 86’s› (%92.5) erkek, 7’si (%7.5) kad›n idi. Her iki grup ara-s›nda cinsiyet aç›ara-s›ndan anlaml› farkl›l›k bu-lunmad› (p>0.05).
Çal›flma grubunda Anti-HCV pozitifli¤i olan 7 olgunun 2’sinde operasyon öyküsü (%28.6), 1 olguda transfüzyon öyküsü (%14.3), 1 olguda geçirilmifl hepatit öyküsü (%14.3) mevcuttu. Anti-HCV negatifli¤i olan 93 olgu-nun 34’ünde operasyon öyküsü (%36.6), 21’inde transfüzyon öyküsü (%22.6), 2’sinde geçirilmifl hepatit öyküsü (%2.2) mevcuttu. Her iki grup aras›nda operasyon öyküsü, transfüzyon öyküsü, geçirilmifl hepatit öy-küsü aç›s›ndan istatistiksel olarak anlaml› farkl›l›k bulunmad› (p>0.05).
Çal›flma grubunda Anti-HCV pozitifli¤i olan 7 olgudan 2’sinde ALT yüksekli¤i görüldü (%28.6). Kontrol grubunda ise Anti-HCV pozitif 2 olgunun 1’inde ALT yüksekli¤i sap-tand› (%50). Çal›flma grubunda Anti-HCV negatifli¤i olan 93 olgunun 18’inde ALT yük-sekli¤i saptand› (%19.4). Anti-HCV pozitif ve Anti-HCV negatif çal›flma gruplar› aras›n-da ALT yüksekli¤i aç›s›naras›n-dan istatistiksel olarak anlaml› farkl›l›k bulunmad› (p>0.05). Çal›flma grubundaki 100 olgudan 4’ünde HBsAg pozitifli¤i saptand› (%4). Kontrol gru-bundaki 40 olgudan 5’inde HBsAg pozitifli¤i saptand› (%12.5). Kontrol grubundaki HBsAg pozitifli¤i oran› çal›flma grubuna göre daha fazla bulundu. Ancak bu farkl›l›k istatistik-sel olarak anlaml› bulunmad› (p>0.05).
Tablo 2. Çal›flma grubunda HCV (+) ve
Anti-HCV (-) olgularda karaci¤er metastaz› oran›.
Çal›flma grubu Karaci¤er metastaz› n (%)
Anti-HCV (+) 2 / 7 (%28.57)
Anti-HCV (-) 21 / 93 (%22.58)
Tablo 3. Çal›flma grubunda Anti-HCV (+) ve Anti-HCV (-) olgularda histolojik tiplendirme oranlar›.
AC Ca KHAK KHAK KHDAK Adeno Skuamöz p
S›n›rl› Yayg›n Hücreli
n (%) n (%) n (%) n (%) n (%)
Anti-HCV (+) 1 (%14.3) 0 (%0) 3 (%42.9) 2 (%28.6) 1 (%14.3) 0.642 Anti-HCV (-) 11 (%11.8) 9 (%9.7) 48 (%51.6) 11 (%11.8) 14 (%15.1) 0.696
KHAK: Küçük Hücreli Akci¤er Karsinomu, KHDAK: Küçük Hücreli D›fl› Akci¤er Karsinomu
Çal›flma grubunda HBsAg pozitifli¤i olan 4 olgunun 2’sinde ALT yüksekli¤i saptand›. Kontrol grubundaki 5 olguda da ALT yük-sekli¤i saptanmad›.
Çal›flma grubunda HCV pozitif ve Anti-HCV negatif olgularda karaci¤er metastaz› oran› Tablo 2’de gösterildi.
Çal›flma grubunda Anti-HCV pozitif ve kara-ci¤er metastaz› olan 2 olgunun 1’inde ALT yüksekli¤i saptand› (%50). Anti-HCV negatif-li¤i ve karaci¤er metastaz› olan 21 olgunun 6’s›nda ALT yüksekli¤i saptand› (%28.6). Çal›flma grubunda Anti-HCV pozitifli¤i göste-ren 7 olgudan 1’i küçük hücreli akci¤er kanseri (s›n›rl› hastal›k) (%14.3), 3’ü küçük hücreli d›fl› akci¤er kanseri (%42.9), 2’si ak-ci¤er adeno kanseri (%28.6), 1’i skuamöz hücreli akci¤er kanseri (%14.3) idi (Tablo 3). Tüm bu kanser tipleri aras›nda istatistiksel olarak anlaml› farkl›l›k bulunmad› (p>0.05). Bununla beraber olgular›n yaklafl›k yar›s›n›n küçük hücreli d›fl› akci¤er kanseri olmas› da dikkat çekiciydi.
TARTIfiMA
Akci¤er kanserli olgularda Anti-HCV pozitif-li¤ini araflt›rd›¤›m›z bu çal›flmada Anti-HCV pozitifli¤i %7 olarak bulundu ve normal Türk populasyonuna göre (%0-0.6) daha yüksek bir prevalansa sahipti (p<0.05) (7). Ayr›ca akci¤er kanserli olgularda HBsAg pozitifli¤i %4 olarak bulundu ve normal Türk populasyonuna göre (%5-13.9) daha düflük bir prevalansa sahipti (7,8).
Çal›flmam›zda akci¤er kanserli 100 olgudan 7’sinde Anti-HCV pozitifli¤i saptand›. Kont-rol grubunda ise 40 olgudan 2’sinde Anti-HCV pozitifli¤i saptand› ve istatistiksel ola-rak anlaml› olmamakla birlikte akci¤er kan-serli olgularda Anti-HCV pozitifli¤inin kontrol grubuna göre daha yüksek prevalansa sahip oldu¤u görüldü. Topelli ve arkadafllar›, kan-ser olgular›n›n %13.2’sinde Anti-HCV anti-korlar›n›n pozitif oldu¤unu bildirmifllerdir (9). Uzun ve arkadafllar›n›n yapt›¤› çal›flma-da akci¤er kanseri olgular›nçal›flma-da Anti-HCV pozitifli¤i prevalans› %6.7 olarak bildirildi (10). Çal›flmam›zda da bu oran %7 olarak bulundu. 1992’de Do¤anc› ve arkadafllar› taraf›ndan yürütülen bir çal›flmada kontrol grubundaki olgulardan hiçbiri Anti-HCV pozi-tif de¤ildi ki bu da literatürdeki sonuçlardan farkl› de¤ildi. Bizim çal›flmam›zda bu sonuç-lardan farkl› olarak kontrol grubundaki olgu-lar›n %5’inde Anti-HCV pozitifli¤i saptand›(11). Literatürde farkl› risk gruplar›ndaki HCV enfeksiyonun prevalans› ile ilgili çeflitli
çal›fl-möz h ücreli kanser olarak tiplendirilmifltir. Bizim çal›flmam›zda ise, Anti-HCV pozitif 7 kanser olgusundan, 3’ü küçük hücreli d›fl› akci¤er kanseri, 2’si akci¤er adenokanseri, 1’i küçük hücreli akci¤er kanseri ve 1’i ise skuamöz hücreli akci¤er kanseri tan›lar› alm›flt›r (10).
Sonuç olarak; akci¤er kanseri olan olgular-da sadece Anti-HCV pozitifli¤i, HCV enfeksi-yonu ve akci¤er kanseri aras›nda nedensel bir iliflki kurmak için yeterli de¤ildir. Akci¤er kanserinin multifaktöryel bir hastal›k oldu¤u düflünülecek olursa, bu konuda prospektif ve daha genifl çapl› olgu gruplar›n› içeren detayl› çal›flmalara gereksinim vard›r.
Türk Gastroenteroloji Kongresi, 25-28 Ekim. Diyarbak›r: Bildiri Kitab› 1987;106.
9. Topeli A, Özy›lkan Ö, Özy›lkan E ve ark. Prevalence of hepatitis C v›rus antibody ›n cancer pat›ents from Turkey. Marmara Med J 1994; 7(1): 14-7.
10. Uzun K, Al›c› S, Özbay B ve ark. The inci-dence of hepatitis C virüs in patients with lung cancer. Turkish Respiratory Journal 2002; 3(3): 91-9.
11. Do¤anc› L, Haznedaro¤lu T. Prevalence of hepatitis A,B and C in Turkey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1992; 11(7): 661-2. 12. Rautenberg P, Schneppenheim R, Leimenstoll
G. Discrepant results of different tests for antibodies to hepatitis C in children with malignant diseases and in patients on renal replacement therapy. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1991;10: 978-81.
malar yer al maktad›r ve kanser olgular›nda HCV enfeksiyonun prevalans› hakk›ndaki veriler yetersizdir.
Dolar ve arkadafllar›, çal›flmalar›nda çok say›-da transfüzyon öyküsü olan 20 olgunun %21’inde Anti-HCV pozitifli¤i saptam›fllard›r (5). Bizim çal›flmam›zda transfüzyon öyküsü olan 22 olgunun %4.5’inde Anti-HCV pozi-tifli¤i saptand›. Rautenberg ve arkadafllar› 82 pediatrik onkoloji olgusunda HCV anti-koru prevalans›n› %14,6 olarak bulmufllar-d›r (12).
Uzun ve arkadafllar›n›n yapt›¤› çal›flmada, HCV ile ba¤lant›l› akci¤er kanserli 3 olgu adenokanser, aden oskuamöz kanser,
skua-KAYNAKLAR
1. Ferri C, La Civita L, Zignego AL, Pasero G. Viruses and cancers: possible role of hepatitis C virüs. Eur J Clin Invest 1997; 27(9): 711-8. 2. Symth JF. Cancer genetics and cell
mole-cular biology. Chest 1996; 109: 125-9. 3. Kasai K, Sato Y, Kameya T. Incidence of
latent infection of Epstein-Barr virüs in lung cancers: an analysis of EBER 1 expression in lung cancers by in situ hybridization. J Pathol 1994; 174(4): 257-65.
4. Wilson RA. Extrahepatic manifestations at chronic viral hepatitis. Am J Gastroenterol 1997; 92(1): 4-17.
5. Dolar ME, Acar Y, Atefl BK ve ark. Kronik karaci¤er hastal›klar›nda ve baz› risk grup-lar›nda hepatit C virüs antikor prevalans›. Gastroenteroloji 1992; 3(4): 643-6.
6. Nagoo Y, Sata M, Tanikowa K. High preve-lance of hepatitis C virüs antibody and RNA in patients with oral cancer. J Oral Pathol 1995; 24(8): 354-60.
7. De¤ertekin H, ‹çlin E, Gül K ve ark. K›rsal alanda HBsAg ve anti-HBs insidans›. VII. Türk Gastroenteroloji Kongresi, 25-28 Ekim. Diyarbak›r: Bildiri Kitab› 1987;107.
8. Turhano¤lu M, Ankan E. Güneydo¤u Anadolu bölgesinde HBsAg ve anti-HBs insidans›. VII.
Yaz›flma Adresi:
Dr. Günseli BALCI
‹zmir Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Gö¤üs Hastal›klar›, ‹ZM‹R
