İS - 2 - 1954
B akıl Şark M illetleri
K u rultayı
---
-Bakû kurultayında Tunus, Fas, Cezayir ve Trablusgarp inkılâpçı
larını eski Harbiye Nazırı Enver Paşa ile eski Polis Müdiri Umumî
si Azmi Bey temsil ediyordu. Kurultaya Türkiye de müşahit sıfa-
tıyle İbrahim Tâli Beyi göndermişti.
-Bolşevikler Doğu âlemini Bilinci plâna almışlardı ■polşevikler, dünya ihtilâli ba.
his mevzuu olduğu zaman Doğu ve Asya âlemini daima birinci plâna almışlardı. Nok- tai nazarlarını da şu suretle açıklamışlardı:
Kapitalizmin mühim merkez lerine ihtilâlin sokulabilmesi iki istikametten mümkündür. Bunlardan biri Doğu, diğeri de Batıdır. Batı istikametinde ko münizm hayret edilecek bir mukavemetle karşılaşmakta dır. İngiltere ve Fransada iş çi ve amele refaha kavuşmuş» Birinci Cihan Harbi galibiye tinden sonra solidarisme de geniş ölçüde gelişmiştir. Bu durumdan istifade eden kapi talizm, iç ihtilâlleri hemen he men imkânsız bir hale getirmiş tir. Gariptir ki, harpten mağ lûp çıkan Almanya’da bile mu kavemet vardır. Doğudaki ta bii kaynakları kapitalizmin e- linden alarak Batı amelesi ii- zerinde bilvasıta bir tesir ve tazyik yapmaktan başka çare kalmamıştır. Bu esaslara göre, Doğudaki mesai tarzı ehemmi yet kazanmıştır. Fakat Doğuda ve Asya’da doğrudan doğruya komünizm prensipleri içersin de çalışmanın faydası olamaz. Din ve hilâfet meseleleri de eski ehemmiyetini oldukça kay betmiştir. Şu halde Doğuda yalnız emperyalizm ve kapi talizmden istiklâl ve hürriyeti kurtarmak prensipleri makbule geçecektir. Bittabi bu prensip ler mahallî icaplara göre, kıs men din, kısmen hilâfet ve kıs men de komünizm esasları ile zenginleştirilecektir.
Yukarıda hülâsa ettiğimiz mütalealar, Bolşeviklerin o za manki hareket tarzlarına da irdir.
Türkiyeye yardım Sebepleri nelerdi?
V in e Sovyetlere göre, Türki- yenin de muavenet ve iş tiraki temin olunacaktı. Batıya karşı cephe teşkil etmiş olan yeni Türkiyenin yeni fikir ve cereyanlara bigâne kalmasına rıza gösterilmiyecekti. Bir ta raftan bu fikrî mesainin (Bol- şevizm filtraşyonu) hemen tan zimi ve bunun Türkiyenin mü dafaa kuvvetlerine zarar ver- miyecek surette bir cereyan şekli (Filtrasyonun kamufle edilmesi) bulunması lâzımdı. Diğer taraftan Batı düşmanla rını mağlûbiyete uğratabilme si için Türkiyenin her suretle takviyesine çalışılması sayesin de yeni Yürkiye bolşevikliğin Doğu siyaseti içersine alınabi lecekti.
Rusların Türkiye hakkında- ki o zamanki diğer düşüncele rine ileride tekrar temas etmek üzere burada kesiyor, sözü Ba kû Kurultayına getiriyorum. Bakû Kurultayı
Murahhasları
jjç ü n c ü Enternasyonal’in ikin ci kongresinde, Bakûda Şark milletleri kurultayının 1 Eylül 1920 de toplanmasına karar verilmiş ve murahhaslar çağrılmıştı.
Bu kurultayda Şark milletle rini (Türkiye, İran, Hindistan, Blücistan, Afganistan, Çin, Gürcistan, Ermenistan, Dağis- tan, Buhara, Hayve, Türkistan, Taşkent, Ferzana, Semerkant, Türkmenistan, Çeçenistan, Ru ban, Kırgız, Şimalî Kafkasya, Erek, Ukrayna, Kırım, Şark Yahudileri, Azerbaycan, Baş- kırdistan, Talaristan, Kazakis tan ve Kalmuk Cumhuriyetle ri) temsilen elli beşi kadın ol mak üzere iki bine yakın mu rahhas hazır bulunuyordu. Ta biî bu murahhaslar, komünist lerin arzu ettiği şekilde seçil mişti. Üçüncü Enternasyonal namına icra komitesini Zinov- yef, Pavloviç ile Stosova, Bey nelmilel komünist fırkasını da Radek. Bellakan, Kirof ve Or- yenikidze ile Skaçko temsil c- divorlardı. Üçüncü Enternas yonal nezdinde bulunan, Avru pa, Amerika ve Japonya dele geleri de kongreye katılmışlar dı.
Merkezi Bakûda bulunan «Türkiye İştirakiyon Fırkası» mensupları ve Tunus, Cezayir Fas ve Trablusgarp inkılâpçı
larını da Enver Paşa ile Azmi Bey (Eski Polis Müdiri Umu misi) temsil ediyorlardı. En ver Paşa Kurultaya tekaüdüm
eden günlerde esasen Rusyada
Bakû Kurultayındaki Türk müşahitlerinden Hafız Meh
met Bey bulunmakta idi.
Türkiye Büyük Millet Mecli si hükümeti de, Moskovada bu lunan Türkiye murahhas heye ti âzasından Doktor İbrahim Tali (Rahmetli İbrahim Tali Öngören) Beyi müşahit olarak Kurultaya memur etmişti. Ay rıca Trabzon vilâyeti namına sabık mebus Hafız Mehmet, Mühendis Aziz, Erzurum vilâ yeti namına Binbaşı Arif Bey ler de müşahit olarak buluna caklardı.
Murahhaslarımıza Verilen talimat
V urultaya iştirak eden mu- rahhaslarımıza şu talimat
1 — Serbest ithal zamanında ecnebi memleketlerden getiri len bir takım mallar, lisansın kaldırılması üzerine gümrük ambarlarında kalmıştır. Aylar, danberi ambarlarda bekliyen ve miktarı yüz milyondan faz la olan bu çeşitli malların güm rüklerden çıkarılıp satışa arze- dilebilmesi için lüzumlu döviz temin edilemediğinden dolayı ne satışlarına ve ne de geri git melerine Ticaret Vekâletince mü saade olunmamaktadır. Bunları satan ecnebi firmalar ile itha lâtçılar bu malların dövizlerinin 4-5 sene sonra verilmesine ra zı oldukları halde vekâlet buna da muvafakat etmiyor. Bu vazi yet hem malların gümrüklerde uzun müddet kalıp çürümeleri ne, bozulmalarına ve mütema diyen ardiye verilmesine ve hem de memlekette bunlardan istifade edilmemesine sebep ol maktadır. İçlerinde memleketin ziraî kalkınmasına âmil olacak makine ve saire de bulunan bu malların bedelleri böyle 4-5 se nede ödenmek şartiyle ve sıra usuliyle peyderpey gümrükler den çıkarılmasına müsaade o- lunması her cihetten faydalı o- lacaktır.
2 — Evvelce ithal edilmiş mal ların bedellerinin Merkez Ban kasınca ecnebi firmalara uzun müddet ödenmemesi, bunların şi kây eti erini ve hariçteki ticarî itibarımızın aksamasını mucip oluyor. Bu transferlerin tediye sinin uzun da olsa bir sıraya ko nup herkesin bilmesi için ilânı ve ona göre tediyat yaptırılması, şimdiki iyi olmıyan durumun dü zelmesini temin edecektir.
3 — Memlekete döviz getiren ihraç mallarının da gönderildik leri yerlerden tabiye paraları nın gelebilmesi için muamelele rinin vekâlette süratle yapılma sına ihtiyaç vardır.
4 — İhracat için tüccarlara a- zamî kolaylık gösterilmeli, mal ların sevkediidikieri ecnebi memleketlerdeki gümrüklerde uzun müddet bekleyip bozulma
larına meyıdan verilmemelidir. Teminini Ticaret Vekâletin den rica ederiz.
I.E.T.T. İdaresinin otobüs lerindeki noksanlıklar
İ. E. T. T. idaresinin evvelce getirttiği kapıları ön ve arka daki otobüsler şehrin muhtelif yerlerinde işletilmektedir. Yeni leri gibi bunların da kullanım larında alakalıların
gösterdikle-verilmişti:
1) İdarî inkılâp yaptık. İç timaî inkılâp da âdet ve dinimiz ftibarile müsaittir. An. cak henüz vakti değildir. Çün kü emperyalist AvrupalIlarla ve İstanbul hükümeti ile harp halindeyiz. Aşağıdan yukarıya gelebilecek bir inkılâp inhilâli- mizi ıpucip olur. Murahhasları mız müzakereleri dinlemeli ve bize haber vermelidir.
2) Kurultayda Anadolunun hakikî inkılâpçı olduğunu ve inkılâp ruhundan başka bir şey tanımadığını bilfiil göster mek, Kurultaya iştirak edecek olan AvrupalI delegelerin bu hususta itimat ve emniyetleri ni kazanmak ve muavenetlerin den memleketimiz için azamî istifadeyi temin etmek, mem leketimizin idare tarzı ve si yaseti hakkında en iyi usul ve şeklin ne olabileceğini onlara anlatmak.
3) Murahhaslarımız Türkiye hakkında her ne şekil ve ma hiyette olursa olsun bir hüküm ve karar ittihazına salâhiyet- tar değillerdir.
Evvelce de işaret ettiğim gi. bi Türkiye Büyük Millet Mec lisinin Bolşevik propaganda ve komünizm ithalâtına ne derece hassas ve müteyakkız olduğu nu yukarıdaki talimat pek gü zel göstermektedir.
(Arkası var)
ri kayıtsızlıklar yüzünden gün den güne bozuldukları muhak kaktır. Bundan başka bu araba lar garajda iyi bir muayeneye tâbi tutulmuyorlar. Nitekim 52 numaralı otobüsün arka sahan lığındaki elektrik lâmbası yan dığından yolcular ve biletçi sı kıntı çekiyorlardı. Arabaların se fere çıkmadan her tarafının sı kı bir muayeneye tâbi tutulma sına ihtiyaç olduğu gibi kontrol ların yalnız bilet işi ile değil arabaların her halleriyle alâka dar olmaları da lüzumludur.
Kesilen elektrikler
Bir ıuüddettenberi Beyazıt, Şehzadebaşı, Fatih, Eskiali ve Edirnekapı semtlerinde geceleri muhtelif zamanlarda birer iki şer saat elektrikler sönmekte dir. Herkes; kendilerini zorluk lar içersinde bırakan bu halin bir an evvel düzeltilmesini İ.E. T.T. idaresinden bekliyorlar.
Yeni harcirah kanunu hakkında memurların
dilekleri
Büyük Millet Meclisine veri len yeni Harcırah Kanunu tasa rısında harcırahların maaşlarla değil, kadrolarla mütensip ola cağı yazılıdır. Memurların çoğu müddetlerini doldurdukları hal de kadroların dar olması yüzün den terfi edememişlerdir. Bun lar terfi etmiş olsalar maaşları artmakla beraber Harcırah Ka nunundan da o nisbette istifade edeceklerdir. Onun için kanunun müzakeresi sırasında böyle me murların lehlerine kayıtlar kon masını rica ediyorlar.
Kurtuluş'ta kaldırmışız bir caddenin hali
Kurtuluşta Sinem köyünde anacaddeye müvazi ve sakinle ri çok olan Rozkurt caddesinde hiç kaldırım yoktur. Orada o- turmak ve geçmek mecburiye tinde bulunan halk dizlerine kadar çamurlara, sulara batı yorlar. Hele okullara giden ço cukların halleri yürekler acısı dır. Nakil vasıtaları gelemiyen, satıcıların bile uğramak iste medikleri bu caddede oturan lar bu yüzden çok sıkıntıdadır lar. Kaldırımın bir ân evvel yapılarak zorluktan kurtarıl malarını belediyeden haklı ola
rak istiyor ve bekliyorlar.
OKUYUCJ
rfm te şiKAvcnerıf
Dinleyen ve derleyen : AHMET REFİK NOYAN
İthalât ve ihracat tüccarlarının Ticaret
Vekâletinden dilekleri
Taha Toros Arşivi
