Gençlik merkezlerinin iç mekan analizi: Konya örneği

(1)

İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI ANABİLİM DALI

İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI BİLİM DALI

GENÇLİK MERKEZLERİNİN İÇ MEKAN ANALİZİ:

KONYA ÖRNEĞİ

THE ANALISIS YOUTH CENTERS; THE CASE STUDY

IN KONYA

Ayşe Hümeyra ELDEK

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Danışman

Dr. Öğr. Üyesi Havva DEMİRPOLAT

(2)

(3)

(4)

ÖNSÖZ

Dünya üzerinde küresel düzlemdeki köklü değişim ve dönüşümlerin iz düşümlerinin tüm insanlığa yansıdığını analiz edebildiğimiz bir zamanda ilerliyoruz. İnsanın, bilgi, teknoloji, enformasyon, para ve mal hareketliliğinin küresel düzeydeki baş döndürücü hızı, ulus-devlet yapılanmalarını köklü değişimlere zorlamaktadır. Küreselleşme, bir yandan tüm dünya çapındaki üretim ve tüketim süreçlerini aynileşmeye zorlarken, diğer yandan yerel aidiyet bilincini tetikleyerek ulus-altı kimliklerin yükselişini besleyen enformasyon ile en çok gençleri etki alanına alan bir çalışma yöntemi izlemeyi sürdürmektedir. Mevcudiyetini korumaya çalışan uluslararası düzenin fonksiyon şemalarında; etkin güçlerin etki alanlarının değişimini yansıtacak bir düzenin yakın gelecekte kurulamayacağı öngörülüyor. Bu düzlemde gençlerin sosyal dinamik ağları için kurulan Gençlik Merkezleri’nin, gençlerin kendilerini geliştirmek için sıklıkla kullandıkları mekanlar arasında yer aldığı görülmektedir.

Gençleri; üzerinde bulunduğumuz coğrafya ile ilgili olarak geçmişten günümüze miras kalan mevcut birikimi, tutarlı bir perspektif ve metodolojiyle ele alıp değerlendirmek suretiyle, doğru bilgiyle donatacak mekanlar tasarlanmalıdır. Böylece, hem günümüze ışık tutmak, hem de gelecek kuşaklara bu birikimleri aktarmak mümkün olabilecektir. Bu merkezleri kullanmaya teşvik edecek çalışmalar yapmak bu kurumların taşıdığı misyonu tamamlamasına yardımcı olacak unsurların başında gelmektedir. Gençlerin çalışma ortamlarında, onlara ilham veren mekanlarda çalışmalarını sürdürmelerine yardımcı olacak mekanlar tasarlamak, bu kurumsal yapıların önem vermesi gereken noktalardan biridir.

Mevcut merkezler sosyo-kültürel, insanî-toplumsal varoluşumuzu şekillendiren temel, teorik ve pratik istinat noktası olduğu fikrinden hareket etmektedir. Ulusal ve Uluslararası normların etki alanlarında çalışmalarını takip eden gençlik merkezlerinin, mimarilerinin ve iç mimarilerinin tasarımlarının incelenmesi ile kurulan gençlik merkezlerinin kullanıma olan etkisi araştırmamın temelini oluşturmaktadır.

Bu çalışma Gençlik Merkezlerinin İç Mekan Analizleri: Konya Örneği modeline bağlı olarak değerlendirilmektedir. Şehrin merkezinde yer alan gençlik merkezlerinin gençlerin kullanımına maximum fayda sağlamak için, tasarımlarında

(5)

neler yapıldığı ve gelecekte neler yapılabileceğinin öngörüldüğü bir çalışmanın açığa kavuşturulması hedeflemiştir. Dünyadan ve Türkiye’den mevcut yapıların incelenmesiyle tasarım-mekan-gençlik arasındaki görüş mesafelerinin kısaldığı bir çalışmanın ortaya konulabilmesi amaçlanmıştır.

Çalışmam boyunca destek ve katkılarını şahsımdan esirgemeyen kıymetli hocam Doç. Dr. Rabia KÖSE DOĞAN’a, Konya Büyükşehir Belediyesi Yapı Kontrol Dairesi Başkanı İnşaat Mühendisi Mustafa SEYREK’e, Selçuklu Belediyesi Plan Proje Müdürü Selçuk YILDIZ’a, Meram Belediye Başkan Yardımcısı Mimar İsmail Hakkı GÜL’e ve kıymetli danışman hocam Dr. Öğr. Üyesi Havva DEMİRPOLAT’a teşekkürlerimi sunarım.

Ayşe Hümeyra ELDEK Konya-2019

(6)

T. C.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

Öğre n cin in

Adı Soyadı Ayşe Hümeyra ELDEK

Numarası 134261001004

Ana Bilim / Bilim Dalı

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı / İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bilim Dalı

Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Tez Danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Havva DEMİRPOLAT

Tezin Adı Gençlik Merkezlerinin İç Mekan Analizi: Konya Örneği

ÖZET

Ülkemizde gençlik ve spor alanında teşkilatlanma çabaları “Türkiye İdman Cemiyeti” ile başlamıştır. 1938 yılında başlayan Gençlik çalışmaları 2011 yılında Gençlik Spor Bakanlığı’nın kurulması sonucu ülkemizdeki etkili kimliğini giderek kuvvetlendiren çalışmalar yapmaya devam etmektedir. Gençlik Spor Bakanlığı tarafından açılan gençlik merkezlerinin yanı sıra, Yerel Yönetimlerin gençlere verdiği destekler sonucu belediye himayelerinde de Gençlik Merkezileri gün geçtikçe çoğalarak hizmet vermeye devam etmektedir. Bu sebeple, gençlere yönelik kamusal hizmetlerin yapıldığı Gençlik Merkezleri, gençlerin kullanımları açısından yapısal mekan kriterleri dikkate alınarak araştırma altına alınmıştır.

Gençlik çalışmalarının yürütüldüğü amaçlar doğrultusunda bu mekanlar inceleme altına alınırken, değerlendirme aşamaları altı farklı bölümde incelenmiştir. Bu çerçevede çalışmanın birinci bölümünde gençlik merkezlerinin amacı ve önemine dikkat çekilirken, mevcut mimarilerin yapıların kullanıcı kitlesine göre değişen parametreleri ifade edilmiştir. İkinci bölümde, Gençlik Merkezlerinin işletim politikaları ile ilgili kapsamlı bir literatür çalışması yapılmış, yönetmeliklerinde yer alan sistem argümanları inceleme altına alınmıştır. Üçüncü bölümde, Dünyadaki Gençlik Merkezlerinden seçilen yedi örnekle uluslararası düzeydeki gençlik

(7)

merkezlerinin performans binaları ve iç mimari fonksiyon şemaları incelenmiştir. Dördüncü bölümde, ülkemizdeki gençlik merkezlerinden örnekler incelenmiş ve kullanıcılar için sunulan eğitim faaliyetleri açısından bilgilendirmeler aktarılmıştır. Yapısal karakterlerin oluşmasında bina fonksiyonu ile ilgili olumlu olumsuz yönler değerlendirme altına alınmıştır. Beşinci bölümde, kullanıcı görüşleri dikkate alınarak anket çalışması yürütülmüştür ve gençlerin üzerindeki etkiler incelenmiştir. Anketin amacı, gençlerin verdiği cevaplar doğrultusunda, bundan sonra yapımı gerçekleştirilecek yeni binaların ihtiyaç kriterlerini tespit etmek ve performans koşullarına cevap uyandırmaktır. Sosyal sürdürülebilirliği olan Gençlik Merkezlerinin, fiziksel kullanım kalitesini artırmak hedeflenmiştir. Altıncı bölümde, Gençlik Merkezlerinin İç Mekan Analizleri: Konya Örneği üzerinde kapsamlı bir çalışma yürütülmüştür. Yapılan çalışmada örnek gösterilmek üzere seçilen dört gençlik merkezi, İç Mekan, Donatı, Duvar-Tavan ve Aydınlatma ilkeleri doğrultusunda tüm kullanım alanlarıyla inceleme altına alınmıştır. Ergonomi, estetik, konfor açısından uygunluğuna dikkat edilmiştir. Bu dört örnekten biri olan Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi yapımı aşamasında iç mimarisini yürüttüğüm bina olduğu için, yapıda kullanılan her mekan ayrıntısıyla ele alınmıştır. Yapının öncesi fotoğraflarının kullanılmasıyla uygulama aşamaları aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Gençlik Merkezleri, Gençlik Merkezleri İç Mekan Analizleri, Yapı Fonksiyon Şemaları, Ulusal ve Uluslararası Gençlik Merkezleri Analizleri, Kullanıcı Memnuniyeti, Tasarım İlkeleri.

(8)

T. C.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

Öğre n cin in

Adı Soyadı Ayşe Hümeyra ELDEK

Numarası 134261001004

Ana Bilim / Bilim Dalı

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı / İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bilim Dalı

Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora Tez Danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Havva DEMİRPOLAT

Tezin İngilizce Adı The Analısıs Youth Centers; The Case Study In Konya

SUMMARY

Organizational efforts in the field of youth and sports in our country "Turkey Training Community" began with. Youth activities that started in 1938 As a result of the establishment of the Ministry of Youth and Sports in 2011, it continues to carry out activities that strengthen its effective identity in our country. In addition to the youth centers opened by the Ministry of Youth and Sports, Youth Centers continue to serve under the auspices of municipalities as a result of the support provided by the Local Authorities to the youth. For this reason, Youth Centers where public services are provided for young people have been taken into consideration by taking into consideration the structural space criteria in terms of their use.

While these places were taken into consideration for the purposes of youth work, the evaluation stages were examined in six different sections. In this context, in the first part of the study, the purpose and importance of the youth centers are emphasized, while the existing architectures of the buildings vary according to the user masses. In the second part, a comprehensive literature study on the operational policies of Youth Centers has been made and the system arguments in the regulations have been examined. In the third section, performance buildings and interior architecture function schemes of international youth centers are examined with seven

(9)

examples selected from Youth Centers in the World. In the fourth chapter, examples from the youth centers in our country are examined and information is given about the educational activities offered for the users. The positive and negative aspects related to building function in the formation of structural characters were evaluated. In the fifth chapter, a comprehensive study was conducted on the Interior Analysis of Youth Centers in Konya Province Border. In the study, four youth centers, selected as examples, were examined in line with the principles of Interior, Reinforcement, Wall-Ceiling and Lighting. Ergonomics, aesthetics and comfort are considered. As Mehmet Ali Özbuğday Youth Center, which is one of these four examples, is the building where I have been conducting the interior architecture during the construction phase, every space used in the structure has been discussed in detail. The application stages were conveyed by using the pre-photographs of the building. In the sixth section, a survey was conducted by considering user opinions and the effects on the youth were examined. The aim of the survey is to determine the requirements of the new buildings to be constructed and to awaken the performance conditions. It is aimed to increase the physical use quality of Youth Centers with social sustainability.

Keywords: Youth Centers, Interior Analysis of Youth Centers, Building Function Schemes, National and International Youth Centers Analysis, User Satisfaction, Design Principles.

(10)

İÇİNDEKİLER

Sayfa No:

BİLİMSEL ETİK SAYFASI i

TEZ KABUL FORMU ii

ÖNSÖZ iii

ÖZET v

SUMMARY vii

İÇİNDEKİLER ix

ÇİZİMLER LİSTESİ xx

RESİMLER LİSTESİ xiv

TABLOLAR LİSTESİ xxiii

ŞEMALAR LİSTESİ xxv 1.GİRİŞ 1 1.1. Araştırmanın Konusu 1 1.2. Araştırmanın Amacı 1 1.3. Araştırmanın Önemi 2 1.4. Araştırmanın Yöntemi 3 1.5. Araştırmanın Sınırlılıkları 3 1.6. Varsayımlar 3

2. GENÇLİK MERKEZLERİNİN İŞLETİMSEL POLİTİKASI 4

2.1. Zaman 4

2.2. Serbest Zaman Kavramının Rekreatif Değerlendirmesi 5

2.3. Gençlik Kavramı ve Gençlik Politikaları 11

2.3.1. Sosyolojik ve Tarihi Literatürde Genç Kavramı 13 2.3.2. Psikanaltik ve Fizyolojik Literatürde Genç Kavramı 14

2.4. Gençlik Merkezleri 15

2.4.1. Gençlik Merkezlerinin Vizyonu 16 2.4.2. Gençlik Merkezlerinin Misyonu 17 2.4.3. Gençlik Merkezlerinin Yasal Altyapısı ve Yönetmeliği 17 2.5. Gençlik Merkezlerinin Gençlerle Yürüttüğü Projeler 20

(11)

2.5.1. Eğitim Projeleri 20

2.5.2. Genç Gönüllüler Projeleri 22

2.5.3. Kişisel Gelişim Projeleri 27

2.5.4. Kültür Sanat Projeleri 27

2.5.5. Teknoloji ve İnovasyon Projeleri 28

3. DÜNYADAKİ GENÇLİK MERKEZLERİ İÇ MEKAN

ANALİZLERİ 30

3.1. Oberschleißheim Uluslararası Gençlik Merkezi – Almanya 30 3.1.1. Oberschleißheim Uluslararası Gençlik Merkezi Konum ve

Alanı 30

3.1.2. Oberschleißheim Uluslararası Gençlik Merkezi Mimarisi 30 3.1.3. Oberschleißheim Uluslararası Gençlik Merkezi Konsepti 32 3.1.4. Oberschleißheim Uluslararası Gençlik Merkezi İç Mekan

Örnekleri 33

3.2. Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi – Danimarka 34 3.2.1. Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Konum ve Alanı 34 3.2.2. Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Mimarisi 35 3.2.3. Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Konsepti 37 3.2.4. Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi İç Mekan Örnekleri 38

3.3. Euralille Gençlik Merkezi – Fransa 39

3.3.1. Euralille Gençlik Merkezi Konum ve Alanı 39 3.3.2. Euralille Gençlik Merkezi Mimarisi 40 3.3.3. Euralille Gençlik Merkezi Konsepti 42 3.3.4. Euralille Gençlik Merkezi Örnekleri 43 3.4. Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi – Londra 46

3.4.1. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Konum ve Alanı 46 3.4.2. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Mimarisi 47 3.4.3. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Konsepti 51 3.4.4. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi İç Mekan

(12)

3.5. Fai Fah Gençlik Merkezi – Tayland 55 3.5.1. Fai Fah Gençlik Merkezi Konum ve Alanı 55

3.5.2. Fai Fah Gençlik Merkezi Mimarisi 56

3.5.3. Fai Fah Gençlik Merkezi Konsepti 58 3.5.4. Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekan Örnekleri 59

3.6. Verbena Heights Gençlik Merkezi – Çin 62

3.6.1. Verbena Heights Gençlik Merkezi İç Mekan Örnekleri 62 3.7. HKFYG için Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi- Çin 63

3.7.1. HKFYG için Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi Gençlik Merkezi

İç Mekan Örnekleri 63

4. TÜRKİYE’DEKİ BELLİ BAŞLI GENÇLİK MERKEZLERİ VE

İÇ MEKAN ÖRNEKLERİ 66

4.1. Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi - İstanbul 67 4.1.1. Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi İç Mekan Örnekleri 67 4.2. Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi – Mardin 71

4.2.1. Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi İç Mekan Örnekleri 71 4.3. Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi – İstanbul 77 4.3.1. Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi İç Mekan Örnekleri 77 4.4. Gençlik Spor Bakanlığı Trabzon Gençlik Merkezi – Trabzon 82

4.4.1. Gençlik Spor Bakanlığı Trabzon Gençlik Merkezi İç Mekan

Örnekleri 82

4.5. Gençlik Spor Bakanlığı İzmir – Bornova Gençlik Merkezi – İzmir 87 4.5.1. Gençlik Spor Bakanlığı İzmir – Bornova Gençlik Merkezi

İç Mekan Örnekleri 87

5. KONYA İLİ GENÇLİK MERKEZİ KULLANICI KİTLESİYLE

YAPILAN ANKET ÇALIŞMASI VE DEĞERLENDİRMESİ 93

5.1. Araştırmanın Bulguları 93

(13)

6. GENÇLİK MERKEZLERİNİN İÇ MEKAN ANALİZİ: KONYA

ÖRNEĞİ ….109

6.1. Konya Büyükşehir Belediyesi – Kılıçarslan Gençlik Merkezi Örneği 109 6.1.1. Kılıçarslan Gençlik Merkezi Konum ve Alanı 109 6.1.2. Kılıçarslan Gençlik Merkezi Konsepti 111 6.1.3. Kılıçarslan Gençlik Merkezini Mimari Tasarımı ve Rölöve

Çalışması 113

6.1.4. Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekan Analizleri 122 6.2. Konya Selçuklu Belediyesi - Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi Örneği 134

6.2.1. Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi Konum ve Alanı 134 6.2.2. Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi Konsepti 134 6.2.3. Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi Mimari Tasarımı ve Rölöve

Çalışması 137

6.2.4. Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi İç Mekan Analizleri 138 6.3. Konya Meram Belediyesi- Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi

Örneği 143

6.3.1. Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Konum ve Alanı 143 6.3.2. Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Konsepti 145 6.3.3. Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Mimari Tasarımı ve

Rölöve Çalışması 149

6.3.4. Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekan Analizleri 156 6.4. Konya Gençlik ve Spor Bakanlığı Selçuklu Gençlik Merkezi 165

6.4.1. Gençlik ve Spor Bakanlığı Selçuklu Gençlik Merkezi

Konum ve Alanı 165

Konsepti 166

6.4.3. Gençlik ve Spor Bakanlığı Selçuklu Gençlik Merkezi Mimari

Tasarımı ve Rölöve Çalışması 168

(14)

7. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 181

(15)

RESİMLER LİSTESİ

Sayfa No

Resim 1-2: GSB, Gençlik Merkezleri, Sosyal Bilimler Atölye Fotoğrafları 21 Resim 3-4: GSB, Gençlik Merkezleri, Dini İlimler Atölye Fotoğrafları 21

Resim 5-6: GSB, Gençlik Merkezleri, Değerler Atölyesi Fotoğrafları 22 Resim 7-8: GSB, Gençlik Merkezleri, Dil Eğitimleri Atölyesi Fotoğrafları 22 Resim 9-10: GSB, Gençlik Merkezleri, İyilik Ağacı Proje Fotoğrafları 23 Resim 11-12: GSB, Gençlik Merkezleri, Saplıklı Yaşam ve Spor Atölyesi 23 Resim 13-14: GSB, Gençlik Merkezleri, Merkezim Her Yerde Proje

Fotoğrafları 24

Resim 15-16: GSB, Gençlik Merkezleri, Sağlıklı Yaşam ve Spor

Klübü Fotoğrafları 24

Resim 17-18: GSB, Gençlik Merkezleri, Kitap Okuma Halkaları

Fotoğrafları 25

Resim 19-20: GSB, Gençlik Merkezleri, Gençlik Kampı Fotoğrafları 25 Resim 21-22: GSB, Gençlik Merkezleri, Kişisel Gelişim Atölyesi

Fotoğrafları 27

Resim 23-24: GSB, Gençlik Merkezleri, Güzel Sanatlar Atölyesi

Fotoğrafları 27

Resim 25-26: GSB, Gençlik Merkezleri, Güzel Sanatlar Klübü Fotoğrafları 28 Resim 27-28: GSB, Gençlik Merkezleri, İnovasyon Atölyesi Fotoğrafları 28 Resim 29-30: GSB, Gençlik Merkezleri, Bilim ve Teknoloji Klübü

Fotoğrafları 29

Resim 31: Gençlik Merkezinin Avan Projesi 30

Resim 32: Gençlik Merkezinin Kütle Maketi 31

Resim 33-34: Gençlik Merkezinin Mimarisi 32

Resim 35-36: Mimari Konstrüksiyon Yapısı 32

Resim 37: Oberschleißheim Uluslararası Gençlik İç Mekan Analizi 33

Resim 38-39: Gençlik Merkezi İç Mekanları 33

Resim 40-41: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi 34 Resim 42-43: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi 35 Resim 44-45: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi 35

(16)

Resim 46-47: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Spor Salonu 39 Resim 48-49: Euralille Gençlik Merkezi Cephesi 39 Resim 50-51: Euralille Gençlik Merkezi İç Mekanları 44 Resim 52: Euralille Gençlik Merkezi İç Mekan 45 Resim 53-54: Euralille Gençlik Merkezi İç Mekanları 45 Resim 55-56: Euralille Gençlik Merkezi İç Mekanları 46 Resim 57-58: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi 46 Resim 59-60: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi 47 Resim 61-62: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi 50 Resim 63-64-65: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi

İç Mekanları 51

Resim 66-67: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi İç Mekanları 52 Resim 68-69: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi İç Mekanları 53 Resim 70-71: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi İç Mekanları 53 Resim 72-73: Rck. Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi İç Mekanları 55

Resim 74-75: Fai Fah Gençlik Merkezi 55

Resim 76: Fai Fah Gençlik Merkezi 59

Resim 77: Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekan 59

Resim 78-79: Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekanları 60 Resim 80-81: Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekanları 61 Resim 82-83: Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekanları 61 Resim 84-85: Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekanları 61 Resim 86-87: Fai Fah Gençlik Merkezi İç Mekanları 62 Resim 88-89-90: Verbena Heights Gençlik Merkezi İç Mekanları 62 Resim 91-92: Verbena Heights Gençlik Merkezi İç Mekanları 63 Resim 93-94: Verbena Heights Gençlik Merkezi İç Mekanları 63 Resim 95-96: HKFYG Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi İç Mekanları 64 Resim 97-98: HKFYG Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi İç Mekanları 64 Resim 99-100: HKFYG Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi İç Mekanları 64 Resim 101-102: HKFYG Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi İç Mekanları 65 Resim 103-104: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi 67

(17)

Resim 105-106: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi Bilişim ve Teknoloji

Atölyesi İç Mekanları 67

Resim 107-108-109: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi Eğitim

Resim 110-111: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi Müzik

Resim 112-113: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi Güzel Sanatlar

Resim 114-115: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi Sedirli Salon

İç Mekanları 70

Resim 116-117: Üsküdar Belediyesi Gençlik Merkezi İç Mekanları 71 Resim 118-119: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Müzik Atölyesi-1 72 Resim 120-121: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Müzik Atölyesi-2 72 Resim 122-123: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Müzik Atölyesi-3 72 Resim 124: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Müzik Atölyesi-4 72 Resim 125-126: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Radyo Tv Atölyesi 73 Resim 127-128: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Teknoloji Atölyesi 73 Resim 129-130: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Kütüphanesi 74 Resim 131-132: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Eğitim Dersliği 74 Resim 133-134: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Eğitim Dersliği 74 Resim 135-136: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Kafeteryası 75 Resim 137-138: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Bilgisayar Labratuarı 75 Resim 139: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Spor Salonu 75 Resim 140-141: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Konferans Salonu 76 Resim 142-143: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Güzel Sanatlar

Atölyesi 76

Resim 144-145: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi 76 Resim 146-147: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Spor Sahası 76 Resim 148-149-150: Mardin Belediyesi Gençlik Merkezi Müsabaka

Fotoğrafları 76

Resim 151: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi 77 Resim 152-153: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Sergi Salonu 78

(18)

Resim 154-155: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Performans

Salonu 79

Resim 156-157: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Performans

Salonu 79

Resim 158-159: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Çok Amaçlı

Salon 79

Resim 160-161: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Çok Amaçlı

Atölye 79

Resim 162-163: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Etüt Salonu 80 Resim 164-165: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Çok Amaçlı

Atölye 80

Resim 166: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Çok Amaçlı Atölye 80 Resim 167: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Müzik Atölyesi 81 Resim 168-169: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi Sergi Salonu 81 Resim 170: Beyoğlu Belediyesi Gençlik Merkezi 81

Resim 171: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi 82

Resim 172-173: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Etüt Salonu 83 Resim 174: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Deneyap Atölyesi 83 Resim 175: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Turnuva Atölyesi 84 Resim 176-177: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Güzel Sanatlar

Atölyesi 84

Resim 178-179: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Deneyep Müsabakası 84 Resim 180: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Eğitim Salonu 85 Resim 181: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Kütüphanesi 85 Resim 182-183: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Müzik Atölyesi 85 Resim 184-185: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Eğitim Atölyesi 85 Resim 186-187: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Eğitim İdari Birimi 86 Resim 188-189: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Spor Sahası 86 Resim 190-191-192: GSB, Trabzon Gençlik Merkezi Gönüllü Projesi

Fotoğrafları 86

Resim 193: GSB, Bornova Gençlik Merkezi 87

(19)

Resim 195: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Etüt Odası 88 Resim 196-197-198: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Seminer Salonu 88 Resim 199-200: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Ses Salonu 88 Resim 201-202: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Çok Amaçlı Salon 89 Resim 203: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Turnuva Salonu 89 Resim 204-205: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Eğitim Salonu 89 Resim 206-207: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Eğitim Salonu 89 Resim 208-209: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Güzel Sanatlar

Atölyesi 90

Resim 210-211: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Deneyap

Müsabakası 90

Resim 212-213: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Deneyap Müsabakası 90 Resim 214-215: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Güzel Sanatlar

Atölyesi 90

Resim 216-217: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Proje Ofisi 90 Resim 218-219: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Konferans Salonu 91 Resim 220-221-222: GSB, Bornova Gençlik Merkezi Gönüllü Projesi 91

Resim 223: Kılıçarslan Gençlik Merkezi 109

Resim 224: Kılıçarslan Gençlik Merkezi 113

Resim 225: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi 134

Resim 226: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi 143 Resim 227-228: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Derslik-1

Şantiye 147

Resim 229-230: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Derslik-2

Şantiye 147

Resim 231-232: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Derslik-3

Şantiye 147

Resim 233-234-235: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi

Kütüphane Şantiye 147

Resim 236-237: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Zemin

(20)

Resim 238-239: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Sedirli Oda

Şantiye 148

Resim 240-241: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi 1. Kat Holü

Şantiye 148

Resim 242-243: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Galeri

Boşluğu Şantiye 148

Resim 244: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Cephe Görünümü

Şantiye 149

(21)

ÇİZİMLER LİSTESİ

Sayfa No Çizim 1: Gençlik Merkezinin Mimari Planları ve Üç Boyutu 31 Çizim 2: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Fonksiyon Şeması 36 Çizim 3: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı 36 Çizim 4: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Birinci Kat Planı 36 Çizim 5: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi A-A Cephe Kesiti 37 Çizim 6: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi B-B Cephe Kesiti 37 Çizim 7: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi Cephe Görünümü 37 Çizim 8: Roskilde Kırmızı Gençlik Merkezi D-D Cephe Kesiti 37 Çizim 9-10: Euralille Gençlik Merkezi Dış Mekan Rendar 40 Çizim 11-12: Euralille Gençlik Merkezi Site Plan: 1-2 40 Çizim 13-14: Euralille Gençlik Merkezi Plan: 3-4 41 Çizim 15-16: Euralille Gençlik Merkezi Cephe Rendar : 1-2 41 Çizim 17-18: Euralille Gençlik Merkezi Diagram Şema: 1-2 41 Çizim 19-20: Euralille Gençlik Merkezi Diagram Şema: 3-4 41 Çizim 21-22: Euralille Gençlik Merkezi Diagram Şema: 5-6 42 Çizim 23-24: Euralille Gençlik Merkezi Rendar: 1-2 42 Çizim 25-26: Euralille Gençlik Merkezi Rendar: 3-4 43 Çizim 27: Euralille Gençlik Merkezi Dış Mekan Rendar 44 Çizim 28: Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Giriş Kat Planı 48 Çizim 29: Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Üst Kat Planı 49 Çizim 30: Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Alt Kat Planı 49 Çizim 31: Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Cephe Kesit-1 50 Çizim 32: Yeni Nesil Gençlik ve Toplum Merkezi Cephe Kesit-2 50 Çizim 33: Fai Fah Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı 56 Çizim 34: Fai Fah Gençlik Merkezi Birinci Kat Asma Kat Planı 56 Çizim 35: Fai Fah Gençlik Merkezi İkinci Kat Planı 57 Çizim 36: Fai Fah Gençlik Merkezi Üçüncü Kat Planı 57

Çizim 37: Fai Fah Gençlik Merkezi Kat Planı 57

Çizim 38: Fai Fah Gençlik Merkezi Çatı Planı 57

(22)

Çizim 40: Verbena Heights Gençlik Merkezi Planı 62 Çizim 41: HKFYG Çiftlik Yolu Gençlik Merkezi Planı 64 Çizim 42: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Aplikasyon Planı 110 Çizim 43: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Vaziyet Planı 111 Çizim 44-45: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Rendarları 111 Çizim 46: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı-1 113 Çizim 47: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı-2 114 Çizim 48: Kılıçarslan Gençlik Merkezi 1. Kat Planı 115 Çizim 49: Kılıçarslan Gençlik Merkezi 2. Kat Planı 116 Çizim 50: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Bodrum Kat Planı-1 117 Çizim 51: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Bodrum Kat Planı-2 118 Çizim 52: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Çatı Planı-1 119 Çizim 53: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Çatı Planı-2 119 Çizim 54: Kılıçarslan Gençlik Merkezi A-A Kesiti 120 Çizim 55: Kılıçarslan Gençlik Merkezi B-B Kesiti 120 Çizim 56: Kılıçarslan Gençlik Merkezi C-C Kesiti 120 Çizim 57: Kılıçarslan Gençlik Merkezi D-D Kesiti 121 Çizim 58: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Ön Görünüş 121 Çizim 59: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Sağ Yan Görünüş 121 Çizim 60: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Sol Yan Görünüş 122 Çizim 61: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Arka Görünüş 122 Çizim 62: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı 137 Çizim 63: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi 1. Kat Planı 137 Çizim 64: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Vaziyet Planı 144 Çizim 65-66: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Rendarları 145 Çizim 67: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekan Rendarı 145 Çizim 68: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Kütüphane Rendar-1 145 Çizim 69-70: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Kütüphane

Rendar 2-3 145

Çizim 71: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Kütüphane Rendar-4 146 Çizim 72: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı 150 Çizim 73: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi 1. Kat Planı 151

(23)

Çizim 74: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Bodrum Planı 152 Çizim 75: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Çatı Planı 153 Çizim 76: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi A-A Kesiti 153 Çizim 77: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi B-B Kesiti 153 Çizim 78: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Ön Cephe Görünüş 154 Çizim 79: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Sağ Yan Cephe

Görünüş 154

Çizim 80: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Sol Yan Cephe

Görünüş 154

Çizim 81: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Arka Cephe

Görünüş 154

Çizim 82: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Güneş Kırıcı Panel 154 Çizim 83-84: Tasarım Duvar Detayı Çizimleri 1-2 163 Çizim 85-86: Tasarım Duvar Detayı Çizimleri 3-4 163 Çizim 87: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Vaziyet Planı 166 Çizim 88: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı-1 168 Çizim 89: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Zemin Kat Planı-2 169 Çizim 90: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Birinci Kat Planı 169 Çizim 91: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Bodrum Kat Planı 170 Çizim 92: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Çatı Planı 170 Çizim 93: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi A-A Kesiti 171 Çizim 94: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi B-B Kesiti 171 Çizim 95: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Ön Görünüş 171 Çizim 96: GSB Selçuklu Gençlik Merkezi Arka Görünüş 171

(24)

TABLOLAR LİSTESİ

Sayfa No Tablo 1: Serbest Zaman Faaliyetlerine Katılmayı Etkileyen Faktörler 8

Tablo 2: Gençlik Merkezleri Faaliyet Verileri 20 Tablo 3: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-1 123 Tablo 4: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-2 124 Tablo 5: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-3 125 Tablo 6: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-4 126 Tablo 7: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-5 127 Tablo 8: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-6 128 Tablo 9: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-7 129 Tablo 10: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-8 130 Tablo 11: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-9 131 Tablo 12: Kılıçarslan Gençlik Merkezi İç Mekanları-10 132 Tablo 13: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi İç Mekanları-1 138 Tablo 14: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi İç Mekanları-2 139 Tablo 15: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi İç Mekanları-3 140 Tablo 16: Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi İç Mekanları-4 141 Tablo 17: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Detay Çizimleri 155 Tablo 18: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-1 156 Tablo 19: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-2 157 Tablo 20: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-3 158 Tablo 21: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-4 159 Tablo 22: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-5 160 Tablo 23: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-6 161 Tablo 24: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi İç Mekanları-7 162 Tablo 25: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-1 172 Tablo 26: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-2 173 Tablo 27: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-3 174 Tablo 28: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-4 175 Tablo 29: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-5 ….176 Tablo 30: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-6 ….177

(25)

Tablo 31: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-7 ………….178 Tablo 32: GSB, Selçuklu Gençlik Merkezi İç Mekanları-8 ….179

(26)

ŞEMALAR LİSTESİ

Sayfa No Şema 1: Yıllara Göre Gençlik Merkezi Sayıları 16 Şema 2: Yıllara Göre Gençlik Merkezi Üye Sayıları 16

Şema 3: Gençlik Merkezleri Kamp Verileri 26

Şema 4: Gençlik Merkezleri Kamplarından Yararlanan Genç Sayısı Verileri 26

Şema 5: Demografik Bilgiler-1 93

Şema 8: Üyesini Bulunulan Gençlik Merkezinin Adı 94 Şema 9: Gençlik Merkezlerinin Fiziki Yapılarının Değerlendirmesi 95 Şema 10: Gençlik Merkezlerinin Cephe Tasarımının Değerlendirmesi 95 Şema 11: Gençlik Merkezlerinin Çalışmalara Olan Etkisi 96 Şema 12: Gençlik Merkezlerinin Duvar Renklerinin Değerlendirilmesi 96 Şema 13: Gençlik Merkezlerinin İç Mekan Mobilyaların

Değerlendirilmesi 97

Şema 14: Gençlik Merkezlerinin Bağımsız Hacimlerinin Değerlendirilmesi 97 Şema 15: Gençlik Merkezlerinin Aydınlatmalarının Değerlendirilmesi 98 Şema 16: Planya Cam Cephenin Aydınlatma- Isıtma Açısından

Şema 17: Gençlik Merkezlerinin Çalışma Alanlarının

Şema 18: Gençlik Merkezlerinin İç Mekanlarının Değerlendirilmesi 99 Şema 19: Gençlik Merkezlerinin Engelli Dostu Bina Yönüyle

Şema 20: Gençlik Merkezlerinin İç Mekanlarının Değerlendirilmesi 100 Şema 21: Gençlik Merkezlerinin Mekan Kullanımlarının

Şema 22: Gençlik Merkezlerinin Sosyal Sürdürülebilirlik Değerleri-1 101 Şema 23: Gençlik Merkezlerinin Sosyal Sürdürülebilirlik Değerleri-2 102 Şema 24: Gençlik Merkezlerinin Sosyal Sürdürülebilirlik Değerleri-3 102

(27)

Şema 25: Gençlik Merkezlerinin Mevcut Konumunun

Şema 26: Gençlik Merkezlerinin Mevcut Konumunun

Şema 27: Gençlik Merkezlerinin Konfor Koşullarının

Şema 28: Gençlik Merkezlerinin Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi 104 Şema 29: Gençlik Merkezlerinin İletişim Ağlarının Değerlendirilmesi 105 Şema 30: Gençlik Merkezlerinin Gençlere Sağladığı Değerlerin

Analizi-1 105

Şema 31: Gençlik Merkezlerinin Gençlere Sağladığı Değerlerin

Analizi-2 106

Analizi-3 107

Analizi-4 107

Şema 35: Kılıçarslan Gençlik Merkezi Google Maps Konumu 109 Şema 36: Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi Google Maps

Konumu 144

(28)

1.GİRİŞ

1.1. Araştırmanın Konusu

Gençlik Merkezlerinin İç Mekan Analizi: Konya Örneği üzerinedir. Serbest zamanlarında gençlere ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini karşılayacak bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetleri düzenlemelerine zemin hazırlamak için inşa edilen bu yapıların; incelenen iç mekan tasarımlarında dikkat edilen ve dikkat edilmesi gereken detaylarını kapsar.

1.2. Araştırmanın Amacı

Gençlik merkezi; gençlerin sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler çerçevesinde boş zamanlarının ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda değerlendirilmesine fırsat vererek, topluma aktif vatandaşlar olarak katılmalarını sağlayan, gençleri zararlı alışkanlıklardan korumaya yönelik çalışmalar yapan, kişilik gelişimlerini zenginleştirmeleri ve kendilerini gerçekleştirmelerine imkan sağlayan kurumlardır. (www.mevzuat.gov.tr). Bu kurumlar, gençlerin okuldan ayrı zamanlarında serbest çalışmalarını yapmalarına imkan sağlarken, grup çalışmalarında da etkin olarak kullandıkları mekanlar arasında yer almaktadır.

Gençlerin serbest zamanlarında yoğun kullandıkları bu mekanların, onlara ilham veren ve onların çalışırken motivasyonlarını yüksek tutan mekanlar olarak tercih edilmesi önceliklidir. Bu sebeple; Gençlik Merkezlerinin İç Mekan Analizi: Konya Örneği yapılarak, bu kurumların ortaya çıkan memnuniyet ve memnuniyetsizlik oranları tespit edilmek suretiyle; yapılan ve yapılması düşünülen gençlik merkezlerinin iç mimarileri için, çalışmamın ışık tutması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Konya il merkezindeki seçilen dört kurumda yapılan analizlerle sonuç odaklı bir çalışmanın getirebileceği başarılar, sonradan işlevlendirilmesi yapılan binaların işlevsel yeterliliği ve fonksiyonelliği incelenmiştir. Bu incelemeler yapılırken, evrensel bir çalışma platformu olan Gençlik Merkezlerinin dünyadan ve Türkiye’den örnekleri araştırılmıştır. Dünya’nın Almanya, Fransa, Tayland, Londra, Çin ve Danimarka ülkelerindeki Gençlik Merkezlerinden seçilen 7 örnek ile Türkiye’nin Bornova, Trabzon, Mardin ve İstanbul illerinden seçilen 5 örnek kurum incelenmiştir. Konya il merkezinde hizmet veren 4 kurum, iç mekan analizleri

(29)

yapılmak suretiyle donatı, duvar-tavan, aydınlatma seçimleri ile araştırma altına alınarak mekânsal işlevleri ile inceleme altına alınmıştır. Dünya’da yapılmış örneklerin yapım aşamalarındaki izlenen yöntemlerin ve seçilen bazı yapıların ödüllü yapılar olması ülkemiz genelinde yapılan Gençlik Merkezlerinin mimari kurumsallık açısından bir adım geride kaldığını ortaya çıkarmıştır. Yapılacak yeni gençlik merkezlerinde dikkat edilmesi gereken unsurlarla ilgili çalışmamın ışık tutması hedeflenmiştir.

1.3. Araştırmanın Önemi

Gençlik, biyolojik olmaktan ziyade sosyolojik anlamda ele alınması gereken bir kavramdır. Gençliğin, içinde bulunulan zaman, toplumların sosyoekonomik gelişimleri, kültür ve geleneklerine göre tanımı yapılır. Dolayısıyla, öznellik içeren gençlik tanımlamaları için evrensel kabul görmüş tek bir yaş aralığından söz edilemez. (Gençlik ve Spor Bakanlığı (GSB), 2013, s. 4). Bu nedenle; Gençlik Merkezlerinin öncelikli hedefi her yaştan gence hizmet etmektir. Bu hizmeti sağlarken gençlerin çalışmalarına imkan sağlayacak çalışma ortamları oluşturmak önemlidir. Oluşturulan her çalışma ortamı sayesinde gençlik merkezleri; sorunların çözümünde, eksiliklerin giderilmesinde, merkezinde gençler olmak üzere kentliler, destekçiler, gönüllüler ve ortak diğer paydaşlarla yeni çalışmalara ev sahipliği yapar. Gençlerin muhtelif çalışma vakitlerinde, onlara en iyi çalışma ortamı sağlamakla, medeniyetlerin derinlikli bir biçimde tahlil edilmesine imkân tanıyan bir ilmî zemin oluşmasında ve bu bağlamda medeniyetimizin özgün yerini hakkıyla yorumlayarak yeniden üretilmesine katkıda bulunmasına da imkan sunar.

Tez konum ile ilgili yapılan literatür araştırmasında gençlerin farklı amaçlar için kullandığı bu merkezlerin iç mekan düzenlemeleri ile ilgili bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Ülkemizde yaklaşık 25 milyon potansiyel olduğu düşünülürse bu gibi merkezlerin önemi giderek artmaktadır. Sosyal kültürel spor ve eğitim için karma amaçlı olarak kullanılan bu yapılar gençlerin ihtiyaçları ve günümüzün gereklerine uygun olarak dizayn edilmelidir. Mevcut merkezlerin düzenlenmesi ve yeni yapılacak merkezler için yol gösterecek olması, yaptığım tez çalışmamın önemidir. Dünya’da incelenen merkezlerin yapımında uygulanan yöntemlerin

(30)

kullanıcı kitlesiyle birlikte düşünülmesinin oluşturduğu başarı sonuçlarının ülkemiz genelinde de sıklıkla kullanılan bu merkezlerin yapımında dikkate alınması kurumların yapısal karakterinin tam karşılığını bulması açısından taşıdığı önemi ortaya koymuştur.

1.4. Araştırmanın Yöntemi

Araştırmanın kapsamı, hizmet vermekte olan;

Konya Büyükşehir Belediyesi Kılıçarslan Gençlik Merkezi Konya Selçuklu Belediyesi Talha Bayrakçı Gençlik Merkezi Konya Meram Belediyesi Mehmet Ali Özbuğday Gençlik Merkezi

Konya Gençlik ve Spor Bakanlığı Selçuklu Gençlik Merkezi kapsamında 2018-2019 yılı içinde hizmet almış olan öğrenciler dikkate alınarak yapılmıştır.

1.5. Araştırmanın Sınırlılıkları: Araştırma, Konya’da hizmet vermekte olan 4 Gençlik Merkezinden faydalanmış 185 gencimizi kapsar ve online olarak gerçekleştirilmiştir. Anket uygulanan kişi sayısının az olması nedeniyle bireylerin kimliğinin gizliliğinin sağlanabilmesi için anket formlarında ad soyada yer verilmemiştir.

Ölçek: Anket formunda, gençlerin memnuniyetini ölçmeye ilişkin 28 çoktan seçmeli soru önermesi, 5 noktalı Likert tipi ölçek (Çok Kötü:1, Çok İyi:5 olacak şekilde) üzerinden yanıtlanmak üzere hazırlanmış, 1 soru önermesi birden fazla seçenek sunularak oluşturulmuş ve 1 açılır menülü soruya yer verilmiştir. Anket formu toplam 30 sorudan oluşmuştur.

1.6. Varsayımlar

Yaptığım çalışmada, mevcut mimari yapılarda kullanılan tip projelerin zaman içerisinde kullanıcı ihtiyaçlarına göre değişiklik kazandığı görülmüştür. Yeniden düzenlenme ile tip projelerin bazı yerlerinde görülen değişiklikler, talebe göre başka etkin çalışma alanlarına da dönüşebilmektedir. Dinamik bir kullanıcı kitlesine cevap veren bu yapılarda, mimari anlamda esnek ve modern tasarımlarla bölgeden bölgeye farklılaşan donatıların kullanıldığı da öngörülmektedir.

(31)

2. GENÇLİK MERKEZLERİNİN İŞLETİMSEL POLİTİKASI 2.1. Zaman

Zaman, insan için yaradılışından bu güne büyük önem taşımıştır. İnsanın gelişmesinde ve hangi alanda olursa olsun mesleki başarısında zaman anlayışının payı büyüktür. Bu, fertler kadar toplumlar için de böyle gelişmiştir. İş hayatını, sosyal ilişkilerini, eğlence ve dinlenme alışkanlıklarını bu anlayış içerisinde tanzim eden toplumlar, diğer toplumlara göre daha fazla gelişmişlerdir (Karaküçük, 2005:3).

Zaman değerlidir; çünkü durdurulması, geri döndürülmesi, yerinin başka bir şeyle doldurulması mümkün değildir. Yaşanılan her an, ömürden giden bir parçadır. Bu nedenle zaman, hayattır ve insanın hayatını güzelleştirmesi, yaşam kalitesini yükseltebilmesi için zamanı iyi kullanması gerekir (Arslan, 2013:2).

Zamanı faydalı ve etkin kullanabilme öncelikle bir eğitim işidir. Bu eğitim okul ve ailenin üzerinde olan bir sorumluluktur. Zamanı iyi kullanabilmesi, insanın kendisine, çalışma hayatına, sosyal hayatına, dinlenme ve eğlenmesine, biyolojik ve fizyolojik ihtiyaçların karşılanmasına ayırdığı zaman dilimleri arasında dengeyi iyi kurabilmesine bağlıdır (Karaküçük, 2005:6).

Aslında zaman, çoğu kez insanların eşit olarak sahip olduğu bir değer olarak görülmektedir. Homojen bir yapıya sahip bir gruba dahi; yeterince zamanınız var mı? Şeklinde bir soru yöneltildiğinde çoğunlukla yeterince zamanı olmadıklarını belirteceklerdir. Nitekim ABD’de yöneticiler üzerinde yapılan bir araştırmada, yöneticilerin sadece %1’i yeterli zamanı olduğunu, her on kişiden biri %10; dördü %25; beşi %50 oranda yeterli zamanı olmadığı ve işlerini yapmak için bu düzeylerde zamana ihtiyaçları olduklarını belirtmişlerdir. Genel olarak burada yöneticiler aynı zamana sahiptirler. Ama zaman ihtiyaçları farklı çıkmaktadır. Bu durumda sorun zamanın kendisinden çok kişinin kendisindedir denilebilir. Yani esas önemli olan, insanın ne kadar zamana sahip olmasından çok, sahip olunan zamanı iyi değerlendirerek neler yapılması gerektiğindedir (Kocayörük, 2000:2-3).

(32)

Toplumların yarınları olan gençlik ve gençliğin serbest zamanlarını en verimli şekilde değerlendirmeleri ülkemiz içinde önemli bir unsurdur. Gençlerin serbest zamanlarını verimli geçirebilmeleri, zararlı ve kötü alışkanlıklarda uzak durmaları amacıyla halen yürürlükte olan 1982 Anayasasında hüküm bulunmaktadır. Ülkemizi dünyada ve özellikle Avrupa’da öne çıkaran en önemli dinamik, genç nüfusumuzdur. İyi değerlendirilebilmesi halinde 2040’lı yıllara kadar bu itici gücün Türkiye ve Avrupa için bir fırsat olacağı otoritelerce dile getirilmektedir (Gediz, 2012:2).

2.2. Serbest Zaman Kavramının Rekreatif Değerlendirmesi

Serbest zaman kişinin hayatını devam ettirmek için yapmak zorunda olduğu kişisel, mesleki, ailevi ve toplumsal sorumluluklarını yerine getirdikten sonra geriye kalan zaman ve bu zamanda gönüllü olarak yapılan uğraşları içerir. Bu zaman zarfında yapılan gönüllü uğraşlar serbest zaman değerlendirme “rekreasyon” denilmektedir. Rekreasyon, insanların serbest zamanlarında gönüllü olarak gerçekleştirdikleri faaliyetler olarak tanımlanabilir (Tezcan, 1982:11).

Rekreasyon, yenilenme, yeniden yaratılma veya yeniden yapılanma anlamına gelen Latince recreatio kelimesinden gelmektedir. Türkçe karşılığı yaygın bir şekilde serbest zamanları değerlendirme olarak kullanılmaktadır. Bu tanım, bireylerin ya da toplumsal kümelerin serbest zamanlarında gönüllü olarak yaptıkları dinlendirici ve eğlendirici etkinlikler anlamını taşımaktadır (Ozankaya, 1980:27).

Rekreasyon çeşitli faaliyetleri bünyesinde bulunduran bir yapıya sahiptir. Yani kişilerin istek ve tercihlerine göre katılımcı veya izleyici olmak, kapalı alan veya dış alan aktivitelerine katılmak, sportif, sanatsal, kültürel ya da toplumsal fayda içerikli faaliyetlerde bulunmak gibi birçok alternatifi olan faaliyetlerdir (Özbek, 2003:46-96).

Rekreasyon planlaması, yerel ve merkezi yönetimler açısından şehir planlamalarının yapılması ve bu planlamalar doğrultusunda gelişmiş şehirler kurulması için oldukça önem taşır. Bu aynı zamanda geniş halk kitlelerine sunulacak serbest zaman değerlendirme faaliyetlerinin planlaması, organizasyonu,

(33)

yönlendirilmesi ve denetim aşamalarını da içermektedir (Ağılönü & Mengütay, 2009:163).

Kraus (1985), rekreasyonu; kişiyi zorunlu iş ve etkinliklerden sonra yenileyen, dinlendiren ve gönüllü olarak yapılan faaliyetler olarak tanımlamaktadır. Hazar’a (2003) göre, rekreasyon; sınırlı yaşam süresinin zorunlu davranışlar dışında kalan diliminde, gönüllü olarak katıldıkları doyum sağladıkları, eğlendirici boş zaman etkinlikleridir.

Karaküçük (2005) ise, rekreasyon kavramının, kapsamlı bir şekilde tanımını şöyle açıklamaktadır: İnsanın, yoğun çalışma yükü, rutin hayat tarzı, çevresel etkilerden olumsuz etkilenen beden ve ruh sağlığını tekrar elde etmek, korumak veya devam ettirmek aynı zamanda zevk ve haz almak amacıyla, kişisel doyum sağlayacak, çalışma ve zorunlu ihtiyaçlar için ayrılan zaman dışında kalan bağımsız ve bağlantısız boş zaman içinde, isteğe bağlı ve gönüllü olarak ferdi veya grup içinde seçerek yaptığı faaliyetlere rekreasyon denir.

Ancak, rekreasyonu sadece serbest zaman faaliyeti olarak ifade etmek yeterli değildir. Çünkü bir faaliyetin rekreasyon olabilmesi için gerekli kurallar vardır. Örneğin; her hangi bir faaliyetin rekreasyon olabilmesi için, birincil şart bu aktivitenin gönüllü olarak yapılması ve o aktivitenin “serbest zaman” zamanı içinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Profesyonel sporcu için antrenman yapmak yaptığı branşın gereği bir zorunluluktur. Ancak bir bireyin hafta sonu dinlenme alanında gönüllü olarak yaptığı bir spor aktivitesi bir rekreasyon faaliyetidir (Tezcan, 1982:13).

Bir başka rekreasyon tanımı da; rekreasyon faaliyetlerinin yaşamsal özellik taşımamasıdır. Yani rekreasyon faaliyetleri yapılmadığında kişinin hayati ve yaşamsal fonksiyonlarında bir eksiklik meydana gelmez. İnsanlar, katıldıkları rekreasyon faaliyetleri sonunda mutlak bir keyif alma, tatmin olma ve rekreasyon amacının gerçekleşmesi beklentisi içindedirler. Dinlenmek, eğlenmek ya da bir beceri edinmek amacıyla rekreasyon faaliyetinde bulunan kişi, ister aktif ister pasif

(34)

olsun katılım gösterdikleri bu aktivite sonunda dinlenmiş, eğlenmiş ya da istediği beceriyi edinmiş olmak arzusundadır (Küçüktopuzlu, 2003:37).

Serbest zaman kavramı çeşitli çalışmalarda değişik isimler altında görülmüştür. Bunlar "boş zaman", "özgür zaman", "serbest zaman" gibi farklı isimlerle ele alınmıştır. Kişinin zorunlu uğraşıları dışında kalan ve kullanma biçiminde tamamen özgür olduğu serbest zamanlarında, maddi kazanç sağlama amacı gütmeyen, herkese göre değişen amaç ve yöntemlerle ve tamamen kişisel tercihlerle yapılan etkinliklerdir (Arslan, 2010:11).

Toplumsal ve kişisel refah bakımından serbest zaman saatlerinin kişisel ve toplumsal düzeni geliştirmeyi amaçlayan biçimde kullanılması serbest zaman felsefesinin amacıdır. Serbest zaman daha mutlu ve müreffeh bir yaşama hazırlanma ve kişiliğin geliştirilmesi için kullanılması yönünden iyi bir fırsattır. İnsanların serbest zamanlarını en değerli ve en yararlı bir biçimde değerlendirecek etkinlikleri seçmesi kendilerini tanımalarıyla ilgilidir. Kuşkusuz serbest zamanın özel bir etkinlikle değerlendirilmesi bireyin ilgi, yaş, cinsiyet, öğrenim, kültürel ve toplumsal durumuna bağlıdır. Bireyin bu özelliklerini dikkate alarak serbest zamanın nasıl değerlendirilmesi gerektiğini serbest zaman felsefesi ifade eder (Ağaoğlu, 2006:7-8).

Serbest zamanın çeşitli anlayışlar ve yaklaşımlar paralelinde birçok tanımları yapılmıştır. Serbest zaman, kişinin kendi kullanımındaki sahip olduğu zaman durumudur. Kişiler özgür ya da zorunlu olmadıkları zamanlarını istedikleri gibi harcarlar. Serbest zaman, genellikle hayatta ihtiyaçlar ve resmi görevlerden sonra kalan artık zaman düşüncesidir. Bu kişinin kendi tercihlerini yapmasına fırsat veren zamandır (Aycan, 2005:3-6).

Tezcan’a (1993) göre serbest zaman; bireyin hem kendisi ve hem de başkaları için bütün zorunluluklardan ya da bağlantılardan kurtulduğu ve kendi isteğiyle seçeceği bir etkinlikle uğraşacağı, bireyin kesin olarak bağımsız ve özgür olduğu, iş yaşamının dışındaki zamandır. Serbest zaman, bireyin biyolojik hayatını devam

(35)

ettirmek ve kazanç sağlamak dışındaki sahip olduğu zamandır. Böylece serbest zaman seçimlerimizde özgür olduğumuz zamanı da ifade eder (Örteş, 2010:10).

Çalışma dışı zaman, hayatı kazanmak amacıyla bedensel ve düşünsel çabalar için yani iş için, harcanan zorunlu zamanın dışında kalan zamanı oluşturmaktadır. Çalışma dışı zaman, insanın işinden arta kalan serbest zamanı içerinde yer alan ve kişinin her türlü bağımlılıktan ve bağlantılardan kurtularak özgürce kullanacağı bir zaman dilimini ifade etmektedir. Serbest zaman ile boş zaman arasında belirli bir farklılık bulunmaktadır. Nitekim serbest zaman bir yönsüzlük yansıtmakta, boş zaman ise, yönlendirmeye açık bir potansiyel içermektedir. Rekreasyon da, boş zamanın belirli kullanış biçimlerini oluşturmaktadır. "Garzia, boş zaman (leisure time) ile serbest zaman (free time) arasındaki farkı şöyle ortaya koymaktadır. Garzia'ya göre, her insanın "free time"e olabilir, ancak "leisure time"ı olmayabilir (Karaküçük, 2005:29).

Torkildsen, kişilerin serbest zaman faaliyetlerine katılmalarını etkileyen faktörleri; kişisel, sosyal, ve fırsat faktörleri olmak üzere 3 ana grupta ele almıştır. Her bir faktörün serbest zaman faaliyetlerine katılmayı etkileme derecesi kişiden kişiye farklılıklar gösterebilmektedir (Deniz, 2002:7).

Tablo-1: Serbest Zaman Faaliyetlerine Katılmayı Etkileyen Faktörler, Torkildsen: 1992.

(36)

Toplumsal ve kişisel refah bakımından serbest zaman saatlerinin kişisel gelişme ve toplumsal düzeni geliştirme olarak kullanılması serbest zaman eğitiminin amacıdır. Serbest zaman daha müreffeh bir yaşama hazırlanma ve kişiliğin geliştirilmesi için kullanılması yönünden iyi bir fırsattır. İnsanlar serbest zamanlarını en değerli ve en yararlı bir biçimde değerlendirecek etkinlikleri seçmelidirler. Kuşkusuz serbest zamanın özel bir etkinlikle değerlendirilmesi bireyin ilgi, yaş, cinsiyet, öğrenim, kültürel ve toplumsal durumuna bağlıdır (Terzioğlu, 2005:76).

TDK’ ya göre tatmin “İstenen bir şeyin gerçekleşmesini sağlama, gönül doygunluğuna erme, doyum.” olarak tanımlanmaktadır (www.tdk.gov.tr). Kişiler serbest zamanlarını değerlendirerek, yaptıkları faaliyet ve etkinliklerden haz almak ve böylece tatmin olmak isterler. Tatmin, bireyin beklentilerinin karşılanması durumunda hissedilen değerler toplamı olarak tanımlanabilir (Ardahan ve Lapa, 2010:131).

Gençlerin serbest zamanlarını gereği gibi değerlendirmemeleri onların temelde var olan toplumsal, ekonomik ve psikolojik sorunlarının daha yoğun biçimde ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Gençlerin fiziksel, psikolojik ve sosyal olarak gelişmesi yönünden de ilgilerini tatmin edecek faaliyetlere katılmasında yarar ve zorunluluk vardır (GSB, 2013:35).

Gelişen teknolojinin insanlar üzerindeki etkisi yeni bir yaşam biçimini de beraberinde getirmektedir. Hareketsiz yaşam alışkanlığının hâkim olduğu, kişiler arası iletişimin sanal ortamlara taşındığı, sosyalleşmeden uzak yaşam tarzı, özellikle gençler tarafından oldukça benimsenmektedir. Teknolojinin getirdiği bu olumsuz etkilerden kurtulmanın en iyi yolu serbest zamanları olumlu bir şekilde değerlendirmekten geçmektedir. Gelişmiş ülke olmanın kriterlerinden biri de serbest zaman etkinliklerine ayrılan süre ve bu süre içerisinde yapılan faaliyetlerin niteliğidir (GSB, 2013:35).

Toplumların gelişmişlik düzeyi ekonomik kalkınma kadar, toplumsal kalkınmanın da ölçüsüne bağlı olup, bireylere sunulan eğitim ve refah hizmetlerinin

(37)

ölçüsü, o toplumun gelişme seviyesini gösterir. Tüm insanları ilgilendirmekle birlikte serbest zamanı değerlendirme özellikle gençlik açısından önem taşır (Kılbaş, 1994:59).

Ulusal Gençlik ve Spor Politikası Belgesi'nde Gençlerin serbest zamanlarını değerlendirebileceği ve Gençlik merkezleri etkinliklerinden faydalanamayan gençlere yönelik belirlenen politika ve hedefler şu şekilde sıralanmaktadır.

1. Gençlerin serbest zamanlarını değerlendirebileceği merkezlerin, faaliyetlerin, etkinlik mekânlarının sayılarının arttırılarak hizmetin daha fazla gence ulaştırılması.

Gençlerin rahat ulaşabileceği ve fiziki olarak serbest zaman etkinliklerini gerçekleştirmeye müsait gençlik merkezlerini yaygınlaştırmak.

 Mevcut gençlik merkezlerinin fiziki şartlarını iyileştirerek daha çok gencin gençlik merkezinden faydalanmasını sağlamak.

Gençlik merkezi bulunmayan kırsal yerleşim yerlerinde gençlerin serbest zamanlarını olumlu bir şekilde değerlendirmesi için kamu kurumları aracılığıyla faaliyetler düzenlemek.

Serbest zamanları değerlendirme amaçlı sportif faaliyetlerin gerçekleştirileceği tesislerin sayısını arttırmak.

2. Gençlik merkezleri etkinliklerinden çeşitli nedenlerle faydalanamayan gençlerin önündeki engellerin kaldırılması.

Gençleri serbest zaman faaliyetlerine ve gençlik merkezlerine yönlendirmek amacıyla ailelere eğitimler vermek ve tanıtımlar yapmak. Gençlik merkezlerine gelen gençlere nitelikli hizmet verilmesini sağlamak.

Kamu eliyle yürütülen serbest zaman etkinliklerinden daha fazla gencin haberdar olması için ulusal yayın yapan görsel ve yazılı basın ile diğer iletişim araçlarını kullanmak.

Gençlik merkezlerinden yararlanan gençlerin aileleri için gençlik merkezlerinde etkinlikler düzenlemek (GSB, 2013:35-36).

(38)

2.3. Gençlik Kavramı ve Gençlik Politikaları

Gençlik kavramını analiz etmeden evvel ilk olarak gençlik kavramı ve bu kavramın tarih boyunca izlediği seyre göz atmak gerekmektedir. Batılı tarih araştırmacılarının bulgularına göre, çocukluk ile yetişkinlik dönemleri arasında bir “geçiş” dönemi olarak ifade edilen gençlik, modernite, kentleşme ve endüstri üçlemesinin bir sonucudur (Lüküslü, 2009:19).

Gençlik dönemine ilişkin literatürde farklı tanımlar bulunmaktadır. TDK gençliği sözlükte, "genç olma durumu", "İnsan hayatının ergenlikle orta yaş arasındaki dönemi", "toyluk, deneyimsizlik" şeklinde tanımlanmaktadır (www.tdk.gov.tr).

UNESCO’nın gençlik tanımı ise “Genç öğrenim yapan, hayatını kazanmak için çalışmayan, kendine ait konutu bulunmayan kişi” şeklindedir (Danışoğlu, 1992:4). Ve UNESCO’nun tanım maddeleri şöyledir: 1. Gençlik 15–25 yaş arasındakilerden meydana gelen bir yaş grubudur. 2. Genç, öğrenim yapan, hayatını kazanmak için çalışmayan ve kendine ait bir konutu bulunmayan kişidir. 3. Genç, geniş hayal gücüne sahip olan, cesaretin çekingenliğe ve macera isteğinin rahatlık duygusuna üstün geldiği insandır” şeklinde tanımlamaktadır (Aydın, 2012:18).

Gençlik, biyolojik olmaktan ziyade sosyolojik anlamda ele alınması gereken bir kavramdır. Gençliğin, içinde bulunulan zaman, toplumların sosyoekonomik gelişmeleri, kültür ve geleneklerine göre tanımı yapılır. Dolayısıyla, öznellik içeren gençlik tanımlamaları için evrensel kabul görmüş tek bir yaş aralığından söz edilemez. Ülkemizin şartları göz önüne alındığında gençlik politikalarının hedef grubu, 14-29 yaş aralığında bulunan bireyler olarak kabul edilmektedir (GSB, 2013:4).

Gençlik dönemi biyolojik, psikolojik, zihinsel ve sosyal açıdan bir gelişme ve olgunlaşmanın yer aldığı çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. Genç; yaşadığı toplumda prestij kazanmaya ve statü sahibi olmaya ihtiyaç duyar. Toplumsal uyum,

(39)

geniş ölçüde bu ihtiyacın karşılanmasına bağlıdır. Gençlik yılları, bir anlamda, toplumsal gelişim ve uyum yılları olarak da değerlendirilebilir (Yetim, 2011:78).

Genç ve gençlik kavramlarını araştıran uzmanların bu kavramlar ile ilgili tam bir görüş birliğine ulaştıkları söylenemez. Ancak böyle olmasının birçok nedeni olmakla birlikte, genel nedenlerine baktığımızda gençlik döneminin somut olmaması ve ülkeler arası birçok farklılıkların bulunmasıdır. Bu sorun, farklı ülkelerin gençlik döneminin hangi zaman aralıklarında olduğunun belirlenmesi aşamasında da karşımıza çıkmaktadır. Örneğin Danimarka 15-25 yaş, Hollanda ve Belçika 0-25 yaş, Finlandiya 0-29 yaş aralığını genç olarak kabul ederken, Avusturya, Bulgaristan, Ermenistan, İspanya, İtalya, Malta, Portekiz, Yunanistan 30 yaşına kadar olan bireyleri genç kabul etmektedir. Ukrayna ise bu yaş aralığını daha da ileri taşıyarak 35 yaş altı kişileri genç olarak kabul etmektedir (Şentuna, 2009:14).

Gençlik tarihi üzerine yapılan incelemeler, geleneksel toplumlarda geçiş süreci olarak adlandırılan gençlik döneminin bugünkü gibi geniş zaman dilimine yayılmadığını fakat belli ölçütlere göre kısa sürede gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Tüm bu göstergeler, gençliğin belli bir kategori olarak vukua gelmesinin modern sanayi toplumunun ortaya çıkışına denk düştüğüne işaret etmektedir (Baş, 2016:20).

Bununla beraber gençlik yalnızca belli bir dönemin ya da toplumun yaşamında; belirli bir zamanda beliren bir olgu değil, tarihin her döneminde, toplumların bütün dönemlerinde var ola gelen ve var olacak olan bir kategoridir. Bu hüviyetiyle gençlik, aynı zamanda toplumlar için sosyal ve tarihsel bir nitelik taşımaktadır (Gürses, 1997:44)

Türkiye’de gençliğe verilen önem Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 58. Maddesinde şu şekilde ifade edilmektedir: Devlet, İstiklal ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği gençlerin müspet ilmin ışığında, Atatürk İlke ve İnkılâpları doğrultusunda ve devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini sağlayıcı tedbirleri

(40)

alır. Devlet, gençlerin alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır (1982 Anayasası, md:58)

Türkiye’nin sayıları oniki milyonu aşan genç nüfusa sahip olması gerek yurt içi gerekse yurt dışında kamuoyu gündeminde olan ve sıklıkla tartışılan önemli konulardan birisidir. Bu genç nüfustan dolayı dünyada ayrıcalıklı bir durumda olmasına rağmen diğer yandan ekonomik ve toplumsal kaynaklar üzerinde önemli etkiler bırakmaktadır. Türkiye’nin geleceği olarak öngörülen genç nüfus aynı zamanda büyük toplumsal sorunların ve çatışmaların yaşanma riskini taşımaktadır. İşte bu sebeplerden dolayı Türkiye’nin çok kapsamlı bir gençlik politikasına ve gençlikle ilgili ciddi çalışmalara ihtiyaç duyduğu açıktır (Acar, 2008:4).

Ülkemizde 2013 yılında yayınlanan “Ulusal Gençlik ve Spor Politika Belgesinde” gençliğin tanımının biyolojik olarak tanımlanmasından daha çok sosyolojik olarak tanımlanması gereken bir kavram olduğu belirtilmekle birlikte, ülkemiz için biyolojik açıdan bakıldığında gençlerin 14-29 yaş aralığında olduğu ve bu gençler için politikalar yapılacağı söylenmiştir. Gençlik tanımını yapan Mc Grath ise farklı ve bir o kadarda ilginç bir açıdan bakarak gençliğe yetişkin olma haline geçiş zamanı olarak bakılmaması gerektiği aslında gençliğin yetişkin olmama hali olduğu yani aslında eksik olma durumu olduğunu belirtmiştir. Eksik olma hali olduğu için de bu dönemi daha önce yaşamış yetişkinlerin deneyimlerine ve yön göstermelerinin ve bu kişilerin gençlik dönemini yaşadıkları varsayılarak uzman ve deneyim sahibi bireyler olarak kabul gördükleri söylenmektedir (Mc. Grath, 2002:291-312).

2.3.1. Sosyolojik ve Tarihi Literatürde Genç Kavramı

Sosyolojinin bir alt başlığı olarak kabul gören ‘gençlik sosyolojisi’ içerisinde yer alan şekliyle gençlik; bireyin biyolojik yönü hesaba katılarak kültürel ve tarihsel açıdan değişen ve gelişen aynı zamanda sosyal yönden süreklilik arz eden bir dönem olarak yorumlanmaktadır. İfade edildiği şekliyle genç, bir geçiş dönemi insanı olarak değerlendirilmekte, böylelikle geçiş döneminde yaşanabilecek pek çok psikososyal