Gençlik Merkezler

Gençlik merkezleri; milli, ahlaki, insani ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif alanlarda temayüz etmiş ve topluma karşı sorumluluk duyan güçlü bir gençliğin yetiştirilmesi hedefiyle faaliyet göstermektedir.

“Milletine sevdalı, hür düşünebilen, milli ve manevi değerlerine bağlı, benlikten sıyrılmış, biz olmanın şuurunda, ilim ve irfan ile donanmış bir gençlik” vizyonuyla hareket eden gençlik merkezlerinde, gençlerimizin serbest zamanlarını iyi ve yararlı şekilde değerlendirmelerini sağlayacak proje ve faaliyetler gerçekleştirilmektedir (GSB, 2019:44).

Bu çerçevede; 2016 yılında 233 olan gençlik merkezi sayısı 2018 yılında 287’ye ulaşmıştır.

Şema-1: Yıllara Göre Gençlik Merkezi Sayıları, (GSB, 2018:46).

2018 yılında gençlik merkezlerimize kayıtlı 2.052.056 üye gencimiz bulunmaktadır.

Şema-2: Yıllara Göre Gençlik Merkezi Üye Sayıları, (GSB, 2018:47).

2.4.1. Gençlik Merkezlerinin Vizyonu

Gençlik Merkezleri günümüzdeki öğrencilerin sıklıkla kullanım alanları olarak tercih edilmektedir. Her yaştan gencin; eğitim, bilim, sosyal, kültürel, sanatsal faaliyetler çerçevesinde serbest zamanlarının ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda değerlendirilmesine fırsat vererek topluma aktif bireyler olarak katılmalarını sağlayan ve gençleri zararlı alışkanlıklardan korumaya yönelik çalışmalar yürüten bu merkezler, okul dersleri dışında sosyal olarak da gençlere fayda değer katan kurumlar olarak hizmet vermektedir. Sonuç odaklı bir süreç yönetimi sağlayacak olan genç ve dinamik ekiplerle, farklılıkları zenginlik olarak gören anlayış çerçevesinde, ülkemizde ve dünyada yürütülen çalışmaları, alanında uzman kişilerin katkıları ile planlamadan uygulamaya kadar her aşamayı titizlikle çalışacak olup; 2023, 2071 vizyonu ve ötesindeki dünyayı tasavvur edecek çalışmalar ortaya koymayı hedeflemiştir.

2.4.2. Gençlik Merkezlerinin Misyonu

Gençlik Merkezleri, genç üyeleri, diğer gençlik merkezleri, resmi kurumlar ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte projeler üreterek, ilçe, il hatta ülke düzeyinde eğitim ve sosyal içerikli çalışmalar yürütmektedir. Aynı zamanda ulusal ve uluslararası gençlik organizasyonlarında diğer gençlik kuruluşları ile uluslararası projeler ve değişim programları uygulamaktadır.

Bu kapsamda gençlik merkezlerinin amacı gençlerin;

-İhtiyaç ve beklentilerini karşılayacak bilimsel, kültürel, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetler düzenlemek,

-Bedensel ve zihinsel gelişimlerini sağlayabilecekleri, kötü alışkanlıklardan korunabilecekleri zemini hazırlamak,

-Eğitim ve istihdamlarına yönelik kurs, seminer ve girişimcilik programları düzenlemek,

-Akranlarıyla kaynaşmalarını, samimi dostluklar kurmalarını, sevgi, saygı, nezaket, vefa, samimiyet gibi değerleri yakinen öğrenmelerini sağlamak,

-Ailenin kutsallığını, anne-baba ve diğer aile büyüklerine karşı sevgi ve saygı bilincini aşılamak,

-Farklılıklarımızın zenginliğimiz olduğunu anlamalarını sağlayarak milli birlik ve beraberliğimize katkıda bulunmak,

-Karar alma ve uygulama süreçleriyle ilgili gerekli bilgilere sahip olmalarını ve bu süreçlere etkin şekilde katılımlarını sağlamak,

-Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimlerini kolaylaştırmaktır (GSB, 2019:45).

2.4.3. Gençlik Merkezlerinin Yasal Altyapısı ve Yönetmeliği

Gençlik, her milletin istikbali için dinamo görevi gören mühim bir güç kaynağıdır. Bu sebeple, her toplum kendi geleceğini daha iyi şekillendirebilmek adına, milli ve manevi değerlerinin korunması ve yükseltilmesi için bilgili, görgülü, çalışkan, şuurlu ve en önemlisi “üretkenlik” hususunda son derece titiz davranmaya özen göstermektedir. Nitekim gençliğin eğitimini iyi yönlendiren milletlerin sağlıklı ve güçlü bir toplum yapısına sahip olması mümkün olabilmektedir (MEB,2011:3-4).

Gençlik merkezlerine ilişkin Anayasanın 58. ve 59. maddesinde gençleri, her türlü zararlı alışkanlıklardan korumak, onların serbest zamanlarını sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle değerlendirmesini sağlamak üzere hüküm yer almaktadır. Buna göre 5. Maddede Gençlik merkezine ilişkin hüküm: - “Gençlik merkezleri; il müdürlüklerine bağlı olarak, gençlerin sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler çerçevesinde serbest zamanlarının ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda değerlendirilmesine fırsat vererek topluma aktif vatandaşlar olarak katılmalarını sağlayan ve gençleri zararlı alışkanlıklardan korumaya yönelik çalışmaları yürüten kurumlardır.”

Bahse konu edilen aktif vatandaşlık kavramı, üzerinde mutabık kalınan bir norm birliğine sahip değildir. Yine de güncel anlamını koruyan haliyle, “vatandaşların katılımının” anlaşıldığı seslendirilmektedir. Öyle ki, genel bir ifadeyle vatandaşların üyesi oldukları cemiyetin sorunlarını tespit etmede, baş etmede ve yaşam standartlarını yükseltmede aktif bir biçimde yer almalarını sağlayan imkânlara erişme durumudur (Kara, Topkaya, Şimşek, 2012:151).

Bakanlığın 2013-2019 dönemine ilişkin yayınlamış olduğu stratejik planda gençlerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir kapsam öngörülmüştür. Buna göre, “gençliğin ilgi, ihtiyaç ve sorunları belirlenerek, çözüm ortakları ile eşgüdüm ve iş birliği içinde kişisel, sosyal ve sportif alanlarda destekleyici politikalar oluşturulmakta ve projeler yürütülmektedir. Bu sayede okuyan, düşünen, sorgulayan, kendini ifade edebilen, sporu, sanatı ve bilim yaşam tarzı haline dönüştürebilen, gelişmelere açık, farklılıklara saygılı, yenilikçi, etik değerlere bağlı; karar süreçlerine katılan, kaynakları etkili değerlendirebilen, çevreye duyarlı, özgüveni yüksek, mutlu, sağlıklı ve güçlü bir gençliğin yetişmesi hedeflenmektedir” (GSB 2013:57).

Gençlik Merkezleri, 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2. maddesinin (f) bendi ile 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmış olup yönetmelikte belirtilen maddelere uygun olarak faaliyet gösteren yerlerdir (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md. 3).

Gençlik merkezleri; Tüm illerde Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüklerine bağlı olarak kurulan gençlerin sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle okul dışı zamanlarını ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda değerlendirilmesine fırsat vererek topluma aktif vatandaşlar olarak katılmalarını sağlayan ve gençleri zararlı alışkanlıklardan korumaya yönelik çalışmaları yürüten kurumlardır (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md.5).

Hizmet verdikleri il ve ilçe düzeyinde organize edilecek olan faaliyetler konusunda diğer gençlik kuruluşları ile koordinasyonu gerçekleştirmek (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md.5).

Gençlik merkezleri; gençlik hizmetleri ve spor il müdürünün teklifi ve vali oluru ile açılır. Spor Bakanlığına bağlı ilçe teşkilatı olan tüm ilçelerde gençlik merkezi kurulabilir. Nüfus yoğunluğu olarak genç nüfusun fazla olduğu yerlerde bir veya birden fazla gençlik merkezi açılabilir (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md. 6).

Gençlik Merkezi Açılabilmesi İçin; Gençlik merkezindeki idari ve diğer iş ve işlemleri gerçekleştirmek için gençlik merkezi müdürü, idari ve diğer personel ve gençlik liderlere ait odalar ile faaliyetlerin yapılabileceği gerekli donanıma sahip odaların bulunması, faaliyetler için gerekli malzemelerin temin edilmesi, yeterli sayıda gençlik lideri ve eğitici/öğreticilerin bulunması şartları aranmaktadır (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md. 6).

Çalışma Saatleri; Gençlik merkezlerinin açılış ve kapanış saatleri ile ilgili bir kısıtlama yoktur. Gençlik merkezleri saat 24:00 kadar açık kalabilir(Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md 14).

Gençlik Merkezi Faaliyetleri; Gençlerin ilgi, istek ve becerileri ile gençlik merkezinin faaliyet gösterdiği bölgenin özellikleri de dikkate alınarak vali onayı ile maddeler halinde aşağıda örnek olarak verilen ve talep edilmesi halinde yeterli sayıda üyenin olması ve eğiticisinin bulunması şart ile açılır (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md. 16).

Gençlik merkezine üye olmak isteyen gençlerden ücret alınmaz (Gençlik Merkezi Yönetmeliği, md. 17)