Turk Noro§irurji Dergisi 7: 31 - 34, 1997 Ozer: Transodontoid Vida
Tip
11
Odontoid
Vida
Klrlglnln
Transodontoid
He Tespiti
Transodontoid
Screw Fixation of Type
11 Odontoid
Fracture
A. F
AHiR OZER, CELAL iPLiK<;iOGLU,
A.
c;ETiN SARIOGLU
Vehbi Ko<;VakfI Amerikan Hastanesi Noro:;;iriirji Boliimii (AFO, A<::S), SSK istanbul Hastanesi Noro:;;iriirji Klinigi (Ci), istanbul
Ozet: Travma somaSl tip11odontoid kmgl tamsl konan
onbe:;;ya:;;mdaki in:;;aati:;;<;isitransodontoid vida tespitiyle tedavi edilerek ameliyat somaSl ikinci giinde taburcu edilmi:;;tir.Tip11odontoid kmgmm cerrahi tedavisi mevcut yaymlar gozden ge<;irilerek tarh:;;llml:;;hr.
Anahtar Sozciikler: Odontoid kmgl, odontoid i<;inde vidalama
GiRi$
Tip 11 odontoid kmklan rum dens kmklannm %60'ml olu~turur ve %6 oramnda sakathk ve ohim riski ta~lflar (1,11). Tip 11kmklar tiim dens kmklan arasmda dl~ardan tespitle kemik fiizyon olu~ma ~ansmm en dii~iik oldugu gruptur. Bu nedenle cerrahi giri~im en slk bu tip kmklarda uygulamr. Tedavide giiniimiizde slk kullamlan yontemler halo ile tespit ve C1-C2 posterior fiizyon ve tell erne teknigidir. Bunlara ek olarak posterior C1-C2 vidalama yontemi ve anterior transodontoid vida teknigi de son Ylllarda yaygmla~an tedavi yontemleridir. Bu yazlda bir tip 11 odontoid kmgl olgusuna uygulanan transodontoid vida ile tespit teknigi sunulmu~ ve mevcut yaymlar gozden ge<;irilerek tarh~llml~hr.
Abstract: A fifteen year old worker with post traumatic type 11odontoid fracture was treated by transodontoid
screw fixation and discharged at second postoperative day. Type 11odontoid fracture and its surgical treatment are discussed with a review of the literature.
Key Words: Odontoid fracture, transodontoid screw fixation
OLGU SUNUMU
Onbe~ ya~mdaki erkek hasta 1 ay once trafik kazasl ge<;irdikten soma ~iddet1i boyun agnsl ile goruriildiigii hastanede incelenmi~, odontoid kmgl tamsl konularak Philadelphia tipi yakahk onerilmi~. Hastanemiz noro~iriirji poliklinigine ba~vuran hastanm fizik ve norolojik inceleme bulgulanmn normal oldugu saptanml~hr. Nororadyolojik incelemelerde odontoid <;lkmtmm kaideden kmk oldugu ve sola dogru yer degi~tirdigi belirlenmi~tir ($ekil 1). Odontoidin kaidesi ile kmlan iist par<;a arasmdaki mesafenin fazla olmasl ve odontoidin apeksinde kemikle~me merkezi halinde kemik bulunmasl, travmadan once hastada bir 0S
odontoideum anomalisi varhgml da dii~iindiirmii~-rur.
Turk Noro~jrurjj Dergisi 7: 31 - 34, 1997 Ozer: Transodontoid Vida
$ekill, a) MRG'de T 2 aglrhkh kesitlerde odontoid kaidesinde kmk hattI, b) bilgisayarh tomografi ii<;boyutlu goriintiilerde kmlml~ ve sola yatml~ odontoid, c) bilgisayarh tomografi goriintiisiinde kaideden kmiml~ odontoid (altta).
Hasta ameliyat edilerek kmk odontoid <;lkmh
Apfelbaum
tarafmdan
(2,3) tammlanan
cerrahi
teknikle anterior yolla transodontoid
vida ile tespit
edilmi;;tir.
Ameliyat
sonraSl donemde
yapllan
radyolojik
incelemelerde
odontoid in C2 omurga
cismine oturdugu
saptanml;;tu
($ekil 2). Ameliyat
sonrasmda
sorunu
olmayan
hasta ikinci giinde
Philadelphia
tiirii yakahk ile kontrole gelmek iizere
taburcu edilmi;;tir.
TARTI~MA
Tip II odontoid kmklanmn
tedavisi giiniimiiz
noro;;iriirjisinde
tarh;;mah
konulardan
birini
olu;;turur. Tip II odontoid
kmklannda
ilk so run
tedavide
dl;;ardan
tespitin
mi se<;ilecegi yoksa
hastamn
cerrahi tedaviye
mi uygun
oldugunun
belirlenmesidir. ikinci sorun ise cerrahi olarak tedavi
edilecek
olan hastada
hangi
cerrahi
yontemin
uygulanmasl gerektiginin saptanmasldlr.
Tip II odontoid kmklannda
fuzyon olu;;masml
olumsuz yonde etkileyen en onemli unsurlardan biri
Turk Noro§irurji Dergisi 7: 31 - 34, 1997
$ekil 2: Ameliyat somaSl a) yan, b) on-arka ve c) aksiyel bilgisayarh tomografi kesitlerinde vida ile tespit edilmi:;; odontoid izlenmektedir. Yan servikal grafide (d) C2 cismi ve kmlml:;; odontoidin vidalanml:;; durumu goriilmektedir.
kmlan dens in kayma derecesidir. 4-6 mm'den daha
fazla olan kaymalarda
kemik fiizyon geli~meme
oranmm yiiksek oldugu gosterilmi~tir (7,9-11). Ek
olarak ya~m non-union' u arthran arthran bir unsur
oldugu ve 40 ya~ iizerinde fiizyon olu~ma ~ansmm
gittik<;e azaldlgl bildirilmi~tir
(4,6,7). Non-union
oramm arthran bir diger unsur da dl~ardan tespitin
ge<;uygulanmasldrr.
Kmk olu~umundan bir hafta ve
sonrasmda ortoz uygulanan olgularda kemik fiizyon
Ozer: Transodontoid Vida
~ansl ilk bir haftada
uygulananlara
gore daha
dii~iiktiir (6).
Olgumuzda hastamn ya~l, klinigimize olaydan
4 hafta soma gelmesi ve densin sola dogru a<;llanma
Turk Noro$irurji Dergisi 7: 31 - 34, 1997
gostermesi nedeniyle cerrahi tedavinin uygun olacagl diii?iiniilmiii?tiir.
Cerrahi tedavide giiniimiizde en <;okuygulanan yontemler posterior telleme ve fiizyon teknikleridir. Ancak bu tekniklerde fiizyon olui?uncaya kadar kayma tehlikesinin bulundugu bu nedenle boynun halo gibi bir dli? ortozla desteklenmesinin uygun olacagl kabul edilmektedir. Posterior telleme ile yiiksek fiizyon i?ansl bildirilen seriler olmasma kari?m %80' e varan instabilite oram gosteren <;ahi?malar da vardu (8). Uygulanabilecek diger bir cerrahi yontem ise Cl-C2 transfaset vida teknigidir. Bu yontem, posterior tellemeden daha iistiin bir fiizyon ve kemik destek saglasa da her iki cerrahi yontemin de en onemli ortak kusuru, Cl-C2 kompleksini sabitlei?tirip Cl ve C2'yi birbirlerine bagladIklan i<;inbai?m boyun iizerindeki donme hareketinin %50' sinden fazlasmm kaybma yol a<;malandu.
Transodontoid vida ile tespit aslmda yeni bir yontem degildir. 1982 yllmda Bohler (5) tarafmdan tammlanmli?hr. Yalmzca patolojinin oldugu bolgeye miidahale soz konusu oldugundan iist servikal bolgede posterior yaklai?lmlarda oldugu gibi anatomik bir hasar olui?turmakslzm yapllan fizyolojik bir girii?imdir. Bu nedenle biyomekanik a<;ldan da diger yontemlerden iistiindiir. Ancak bu yontem uygulanmadan once ozellikle transvers ligamentin saglam oldugundan emin olunmahdu. Transvers ligament yuhksa ciddi cerrahi komplikasyon <;lkma riski <;ok yiiksektir. Transvers ligament yuhgml arai?hrmanm en iyi yolu bu bolgenin manyetik rez01.lans goriintiileme (MRG) yontemi ile incelenmesidir.
Olgumuzda yukanda sozii edilen ger<;ekler goz oniinde bulundurularak transodontoid vida ile tespit teknigi kullanllmli?hr. Ulkemizde ilk kez uygulanan
34
Ozer: Transodontoid Vida
bu yontemin diger meslektai?lanmlZ tarafmdan da uygun olgularda kullamlacagl inancmdaylZ.
Yaz1i?ma adresi: A. Fahir Ozer Amerikan Hastanesi N6ro~iriirji B6liimii istanbul
KAYNAKLAR
1. Anderson LO,
0'
Alanzo RI: Fractures of the odontoid process of axis. J Bone Joint Surg 56A:1663-1674, 1974 2. Apfelbaum RI: Anterior screw fixation of odontoidfractures. Wilkins RH, Rengachary SS (ed): Neurosurgical Operative Atlas, Baltimore: Williams
&
Wilkins, 1992:189-199 i<;inde
3. Apfelbaum RI: Ventral cervical spine fixation techniques. Benzel EC (ed): Spinal Instrumentation, Park Ridge: AANS Publications, 1994: 63 - 96 i<;inde 4. Appuzo ML, Heiden JS, Weiss MA: Acute fractures of
the odontoid process: An analysis of 45 cases. J Neurosurg 48:85-91, 1978
5. B6hler J: Anterior stabilization for acute fractures and non-unions of the dens. J Bone Joint Surg 64A:18-27, 1982
6. Dunn ME, Seljeskog EL: Experience in the management of odontoid process injuries: An analysis of 128 cases. Neurosurgery 18:306-310, 1986
7. Ekong CE, Schwartz ML, Tator CH: Odontoid fracture: Management with early mobilization using the halo device. Neurosurgery 9:631-637, 1981
8. Fried LC: Atlanto-axial fracture dislocation: Failure of posterior Cl to C2 fusion. J Bone Joint Surg 55B: 490-496,1973
9. Hadley MN, Browner C, Sonntag VK: Axis fractures: A comprehensive review of management and treatment in 107 cases. Neurosurgery 17:281-290, 1985 10. Hadley MN, Oickman CA, Browner C: Acute axis
fractures: A re.view of 229 cases. J Neurosurg 71:642-647, 1989
11. Schatzker J, Rorabeck CH, Waddell JP: Fractures ofthe dens (odontoid process). An analysis of thirty-seven cases. J Bone Joint Surg 53A:392-405, 1971
