T.C
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MATEMATİK ANA BİLİM DALI
FABER POLİNOMLARININ ASİMPTOTİK ÖZELLİKLERİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Teslime IŞIK
ÖZET
FABER POLİNOMLARININ ASİMPTOTİK ÖZELLİKLERİ Teslime IŞIK
Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik Anabilim Dalı
(Yüksek Lisans Tezi / Tez Danışmanı: Prof. Dr. Daniyal M. İSRAFİLOV) Balıkesir, 2008
Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde, diğer bölümlerde kullanılacak olan temel tanımlar, gösterimler ve teoremler verilmiştir.
Üç kısımdan oluşan ikinci bölümde, Faber polinomları ve onların asimptotik ve yaklaşım özellikleri incelenmiştir. Birinci kısımda Faber polinomları tanımlanmış, ikinci kısımda Faber polinomlarının basit asimptotik özellikleri araştırılmıştır, üçüncü kısımda ise Faber polinomlarının yaklaşım özellikleri incelenmiştir.
Üçüncü bölüm üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda genelleşmiş Faber polinomları ve ikinci kısımda ise p-Faber polinomları tanımlanmıştır. Son kısım ise p-Faber polinomlarının asimptotik özelliklerine ayrılmıştır.
ANAHTAR KELİMELER: Faber polinomu / genelleşmiş Faber polinomu / p-Faber polinomu / p-Faber serisi
ABSTRACT
ASYMPTOTIC PROPERTIES OF FABER POLYNOMIALS Teslime IŞIK
Balıkesir University, Institue of Science, Deparment of Mathematics
(M. Sc. Thesis / Supervisor: Prof. Dr. Daniyal M. ISRAFILOV) Balıkesir-Turkey, 2008
This work consists of three chapters.
In the first chapter basic definitions, notations and theorems which are used in the following chapters are given.
In the second chapter, which consists of three sections the Faber polynomials and their asymptotic and appoximation properties are investigated. Here, in first section Faber polynomials are defined, in second section the simple asymptotic properties of Faber polynomials are investigated, in third section appoximation properties of Faber polynomials are studied.
The third chapter consists of three sections. In the first section the generalized Faber polynomials and in second section p-Faber polynomials are defined. The last section devoted to the asymptotic properties of p-Faber polynomials.
KEY WORDS: Faber polynomial / generalized Faber polynomial / p-Faber polynomial / Faber series
İÇİNDEKİLER Sayfa
ÖZET, ANAHTAR SÖZCÜKLER ii
ABSTRACT, KEY WORDS iii
İÇİNDEKİLER iv
SEMBOL LİSTESİ v
ÖNSÖZ vi
1. ÖN BİLGİLER 1
1.1 Temel Tanım ve Teoremler 1
2. FABER POLİNOMLARI 5
2.1 Faber Polinomlarının Tanımı 5
2.2 Faber Polinomlarının Basit Asimptotik Özellikleri 12
2.3 Faber Polinomlarının Yaklaşım Özellikleri 20
3. GENELLEŞMİŞ FABER POLİNOMLARI 27
3.1 Genelleşmiş Faber Polinomlarının Tanımı 27
3.2 p-Faber Polinomları 28
3.3 p-Faber Polinomlarının Asimptotik Özellikleri 29
SONUÇ 40
SEMBOL LİSTESİ
Simge Adı
C Karmaşık sayılar kümesi R Gerçel sayılar kümesi N Doğal sayılar kümesi
K Bağlantılı tümleyene sahip sınırlı bir kontinyum G Sınırlı basit bağlantılı bölge
Γ G bölgesinin sınırı
R
Γ K kontinyumunun seviye çizgisi
R
G ΓR seviye çizgisinin içi R
D ΓR seviye çizgisinin dışı
)} (
{Fn z K kontinyumunun Faber polinomları )
(Γ
l Γ eğrisinin uzunluğu
G G bölgesinin kapanışı
U {z∈C: z <1} kümesi ( açık birim disk) D(z0,δ) {z∈ C: z−z0 <δ } kümesi
ÖNSÖZ
Faber polinomları, genelleşmiş Faber polinomları ve onların asimptotik
özelliklerini konu alan bu çalışmam boyunca bana zamanını ayıran ve yardımlarını
esirgemeyen danışmanım Prof. Dr. Daniyal M. İSRAFİLOV’a teşekkürlerimi
sunarım.
Ayrıca bu noktaya gelmemde büyük emekleri olan, desteklerini her zaman hissettiğim annem, babam ve ağabeyime de teşekkürlerimi bildiririm.
1. ÖN BİLGİLER
1.1 Temel Tanımlar ve Teoremler
1.1.1 Tanım: Karmaşık düzlemde bağlantılı ve açık bir kümeye bölge, bağlantılı ve kapalı bir kümeye de kontinyum denir [1, s:1].
1.1.2 Tanım: [a,b] ⊂ R olmak üzere sürekli bir
Γ [a,b]: →C
fonksiyonuna karmaşık düzlemde bir eğri denir. Burada Γ(a) ve Γ(b) noktalarına sırasıyla eğrinin başlangıç ve bitim noktaları denir. Bir Γ eğrisi verildiğinde
) (a
Γ =Γ(b) ise Γ ’ya kapalı eğri; bir Γ eğrisi sadece t1 =t2 için Γ(t1)=Γ(t2)
oluyorsa Γ ’ya Jordan eğrisi; Γ' türevi var ve sürekli ise Γ ’ya diferansiyellenebilir
eğri; diferansiyellenebilir bir Γ eğrisi için eğer, Γ t'( )≠0 oluyorsa Γ ’ya düzgün eğri
denir [2, s:126].
1.1.3 Tanım: B karmaşık düzlemde bir bölge olmak üzere f :B→C sürekli
dönüşümü verilsin. Eğer bir z0∈B noktasından geçen ve aralarında α açısı yapan
herhangi iki düzgün γ1 ve γ2 eğrilerinin f(γ1) ve f(γ2) resim eğrileri de w0 da
aralarında yön ve büyüklük bakımından α açısı yapıyorlarsa f fonksiyonuna z0 da bir konform dönüşümdür denir [2, s:309-310].
1.1.4 Tanım: Bir f karmaşık fonksiyonu bir z0 noktasının belli bir D(z0,δ) , δ >0, komşuluğundaki bütün noktalarda diferansiyellenebiliyorsa f, z0’da analitiktir denir [2, s:100].
1.1.5 Tanım: Γ karmaşık düzlemde bir eğri olsun. Eğer bir T çemberini Γ’ya
resmeden ve T çemberinin bir komşuluğunda konform olan bir dönüşüm varsa
Γ eğrisine analitik eğri denir [3, s:20].
1.1.6 Tanım: Bir γ (t) = z(t) = x(t) + iy(t), 0≤ t ≤1 eğrisini alalım. Bunun uç
noktaları z0= z(0) ve z1= z(1) olsun. Eğer, eğri üzerindeki noktalar, z0’dan
başlamak üzere t’nin artışına karşılık geliş sırasına göre taranırsa, γ pozitif yönde
dönülmüş olur [2, s:129].
1.1.7 Teorem(Riemann Dönüşüm Teoremi): G⊂C sınırı en az iki noktadan
oluşan basit bağlantılı bir bölge ve z0∈G olsun. Bu durumda, G bölgesini U’ya,
f(z0)=0 ve f'(z0)>0
koşulları altında resmeden bir tek f konform dönüşümü vardır [4, s:8].
1.1.8 Teorem: E⊂C en az iki noktadan oluşan, bağlantılı tümleyene sahip, sınırlı
bir kontinyum olsun. Bu durumda, CE bölgesini UC ’ ya
ϕ(∞)=∞ , '(∞)=lim ( ) >0 ∞ → z z z ϕ ϕ
koşulları altında resmeden bir tek ϕ konform dönüşümü vardır [4, s:104].
R>1 olmak üzere, merkezi 0 ve yarıçapı R olan çemberin ϕ fonksiyonu
altındaki ters görüntüsü
ΓR ={z:ϕ(z) =R,R>1}
olsun. R
1.1.9 Teorem(Sınırsız Bölgeler İçin Cauchy İntegral Teoremi): G, sonlu
uzunluklu bir Jordan eğrisi ile sınırlanmış sınırlı bir bölge ve Γ bunun pozitif
yönlendirilmiş sınırı olsun. f, CG bölgesinde analitik bir fonksiyon ise
∫
Γ ∈ ∞ ∈ − ∞ = − f z G G C z z f f d z f i ( ); ); ( ) ( ) ( 2 1 ς ς ς π olur [6, s:486].1.1.10 Teorem(Hölder Eşitsizliği): E bir ölçüm uzayı olmak üzere, p>1 , q>1 ve 1 1 1 = + q p için f L (E) p ∈ ve g Lq(E) ∈ ise 1( ) E L fg∈ ve q E q p E p E dx x g dx x f dx x g x f 1 1 ) ( ) ( ) ( ) ( ≤
∫
∫
∫
olur [7, s: 388].1.1.11 Teorem(Sınırların uygunluğu teoremi): G, Γ ile sınırlı basit bağlantılı bir
bölge ve w=f(z), G’yi w <1 diskine konform ve birebir olarak dönüştüren bir
dönüşüm olsun. Bu dönüşümün G ve w <1 kümeleri arasında bir homeomorfizme genişletilebilmesi için gerek ve yeter koşul Γ ’nın bir Jordan eğrisi olmasıdır
[4, s:70].
1.1.12 Teorem(Weierstrass M-Testi): A⊂ C ve gn, A üzerinde tanımlı fonksiyonların bir dizisi olsun. Gerçel sayıların aşağıdaki koşulları gerçekleyen bir
n
M dizisi varsa,
∑
∞1
k
(i) Mn ≥0,
∑
∞ 1
n
M yakınsak,
(ii) Her z∈A için, gk(z) ≤Mk , k=1,2,3,…
[2, s:189].
1.1.13 Tanım: xn ve yn iki pozitif dizi olsun. Eğer xn ≤c.yn , n=1,2,3,…, olacak
şekilde n’den bağımsız bir c>0 var ise xn =O(yn) gösterimi kullanılır.
2. FABER POLİNOMLARI
2.1 Faber Polinomlarının Tanımı
Γ sınırı en az iki noktadan oluşan basit bağlantılı bir G bölgesi verilsin.
Γ ∪ = G
G kapalı bölgesinin tümleyeni D olsun (D=C−G). Riemann konform dönüşüm teoremine göre D bölgesini w >1bölgesine birebir ve konform resmeden ve ϕ(∞)=∞, '(∞)=lim ( ) >0 ∞ → z z z ϕ ϕ (2.1)
koşullarını sağlayan ϕ dönüşümü tektir. Gerçekten; D bölgesinin z=∞ noktasını 0 1 = z noktasına taşıyan 0 1 1 z z z − = (z0∈G)
dönüşümü altındaki görüntüsü G1 bölgesi olsun ve w1 =φ(z1), G1 bölgesini
φ(0)=0, φ'(0)= lim 1 1 1 0 1 = → z w z
koşulları altında w1 <1 bölgesine dönüştüren fonksiyon olsun. Buradan D bölgesini
1
1 >
− = = 0 1 1 ) ( z z z w φ ϕ
fonksiyonu (2.1)’de istenen özellikleri sağlar. Gerçekten
∞ = =∞ ) 0 ( 1 ) ( φ ϕ 1 0 1 1 lim ) ( lim 1 1 1 0 0 1 > = + = → ∞ → w z z z z z z z ϕ dır.
ϕ fonksiyonu D’de sadece ∞ noktasında analitik değildir. (2.1)’deki şartlar
altında ∞ noktası ϕ fonksiyonun birinci mertebeden kutup yeridir. Buradan hareketle ϕ fonksiyonunun ∞ ’un komşuluğundaki Laurent açılımı
( ) 1 22 ... 0 + + + + = z z z z γ γ γ γ ϕ biçimindedir. n = 0,1,2,3,… için
[
]
n n z z z z + + + + = ... ) ( 1 22 0 γ γ γ γ ϕ ... ... ... ) ( 2 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 0 ) ( 1 2 ) ( 2 1 ) ( 1 + + + + + + + + + = − − − − k n k n n n n n n n n n n n n z b z b z b a z a z a z a z γolduğu görülmektedir. Sonuncu eşitliğin sağındaki z’nin negatif olmayan
kuvvetlerinden oluşan ( ) 0 ) ( 1 2 ) ( 2 1 ) ( 1 ... ) ( n n n n n n n n n n n z z a z a z a z a F =γ + − − + − − + + +
... ... ) ( 2 ) ( 2 ) ( 1 + + + k n k n n z b z b z b
toplamını da −En(z)ile gösterirsek
[
ϕ(z)]
n =Fn(z)−En(z) eşitliğinden F (z)[
(z)]
En(z) n n = ϕ + elde ederiz.Bazı önemli kümelerin Faber polinomlarını verelim.
2.1.1 Örnek : Eğer G bölgesi z−z0 < R0 diski ise bu diskin dışının w >1
bölgesine, ϕ(∞)=∞ ve '(∞)=lim ( ) >0 ∞ → z z z ϕ
ϕ koşullarını sağlayan konform
dönüşümü 0 0 ) ( R z z z w=ϕ = −
dir. Bu durumda her n doğal sayısı için
n n n z z R z F ( ) 1 ( 0) 0 − =
olur. Görüldüğü gibi z−z0 <R0 diski için Faber polinomları konform dönüşüm
2.1.2 Örnek: K =[−1,1] olsun. Bu durumda K kontinyumunun dışının 1 > w bölgesine, ϕ(∞)=∞ ve '(∞)=lim ( ) >0 ∞ → z z z ϕ
ϕ koşulları altındaki konform
dönüşümü w=ϕ(z)= z+ z2 −1 şeklindedir. Karekök fonksiyonunun 1 1 1 lim 2 − = ∞ → z z
z koşulunu sağlayan dalını seçtiğimizde ϕ fonksiyonunun tersi
+ = = w w w z 1 2 1 ) ( ψ , w >1
Zhukovskii fonksiyonu olur. Bu fonksiyonu
∑
∞ = + = − = 0 1 ) ( ) ( ) ( ' ) , ( n n n t z F z t t z t ψ ψ ϕ , z∈GR, t >Rformülünde yerine yazarsak
∑
∞ = + = + − − = − 2 0 1 2 ( ) ) 1 2 ( 1 ) ( ) ( ' n n n t z F tz t t t z t t ψ ψ olur. Buradan∑
∞ = = + − − 0 2 2 ( ) 1 2 1 n n n t z F tz t t , t >R, ϕ(z) <R elde edilir. w t = 1 dersek ( ) 2 1 1 0 2 2 z F w w wz w n n n∑
∞ = = + − − , 1 < w olduğu görülür.Diğer yandan ortagonal polinomlar teorisinde ispatlanmıştır ki ) arccos cos( ) (x n x
Tn = biçiminde tanımlı Chebyshev polinomları için
( ) 2 ( ) 2 1 1 1 0 2 2 z T w z T w wz w n n n
∑
∞ = + = + − −açılımı geçerlidir. Böylece
F0(z)=T0(z) ve Fn(z)=2Tn(z), n≥1
elde edilir.
2.1.3 Örnek: R>1 olmak üzere düzlemde odakları ∓1, yarı eksenleri
+ = R R a 1 2 1 , − = R R b 1 2 1
olan elips verilsin. Bu elipsin denklemi
+ = iθ iθ z Re 1 Re 2 1 , 0≤θ ≤2π
şeklinde yazılabilir. Böylece konform dönüşüm fonksiyonu
+ = = Rw Rw R w z 1 2 1 ) ; ( ψ ,
(
1)
2 1 ) ; ( 2 − + = = z R z z w ϕformülleri ile tanımlanabilir. Bu elips için Faber polinomları
( ; ) 1 ( ) 2 T (z) R z F R R z Fn = n n = n n , n≥1
şeklinde bulunur. 2.1.4 Örnek: K kontinyumu z a z a zp a z a a p p p p + + − + + + ≤ − − − 1 0 2 2 1 1 ...
koşulunu sağlayan noktalar kümesinin belirlediği p odaklı lemniscate olsun.
Bu durumda konform dönüşüm fonksiyonu
p p p p p z a z a z a z a a z z w 1 0 1 1 2 2 1 ... 1 ) ( + + + + + = =ϕ − − − , z∈D
dir. Kökün temel değerini alırsak (lim(1 .... ) 1
1 0 1 = + + − ∞ → p p p z z a z a olacak şekilde)
(
p)
m p p mp mp a z a z a z a z) 1 1 1 ... 1 0 ( = + − − + + + ϕ , m=1,2,…(
p)
m p p mp mp z a z a z a a z F ( )= 1 + 1 −1 +...+ 1 + 0 − , m=1,2,… olur.Bu örnekte m=1,2… iken mp mertebeli bütün Faber polinomları hesaplanabilir. Özellikle eğer iki odaklı z2 −1≤1 lemniscate verilirse
n
n z z
F2 ( )=( 2 −1) elde edilir. Üstelik
... 16 1 8 1 2 1 1 1 ) ( 2 3 5 1 2 = − − − + − = z z z z z z z ϕ
formülüne dayanarak küçük derecelerin tek Faber polinomları hesaplanabilir. Örneğin
F1(z)=z, F z z z 2 3 ) ( 3 3 = − elde ederiz. 2.1.5 Örnek: 3 3 1 ) ( w w w z =ψ = + , w >1 (2.2)
fonksiyonu w >1 bölgesinde basit kutba sahip olduğu ∞noktası hariç analitiktir.
Bu fonksiyonda iθ e w= yazarsak (cos3 sin3 ) 3 1 sin cos 3 1 ) ( 3 θ θ θ θ ψ eθ eθ e θ i i z = i = i + −i = + + −
buluruz. Reel ve imaginer kısımları ayırarak 4cos3θ, 4sin3θ
=
= y
x astroid
denklemlerini elde ederiz. Sınırların uygunluğu kuralına dayanarak (2.2) fonksiyonu
1 >
w bölgesini birebir ve konform olarak astroidin dışına dönüştürür. Faber
polinomlarının üreteç fonksiyonunu hesaplayarak
∑
∞ = + = − + − = − 4 3 0 1 4 ( ) ) 3 1 ( 1 ) ( ) ( ' n n n w z F zw w w w z w w ψ ψ elde ederiz.Bu durumda z’nin keyfi değerleri için Faber polinomlarını yazmak kolay
değildir. Sadelik için bu polinomların değerlerini z=0 için hesaplayalım. z=0
olduğunu farz edersek
∑
∑
∑
∞ + ∞ ∞ + − − − = − − = + − 5 4 1 4 4 5 4 4 5 4 3 ) 1 ( 3 ) 1 ( 3 ) 1 ( 1 ) 3 / 1 ( 1 1 . 1 k k k k k k k k k w w w w w w w welde ederiz. Bu açılımdan k k k k k k k F 3 4 ) 1 ( 3 ) 1 ( 3 ) 1 ( ) 0 ( 1 1 4 = − − − − = − − , k ≥1 Fn(0)=0, n≠4k olduğu görülür.
2.2 Faber Polinomlarının Basit Asimptotik Özellikleri
ΓR :={z:ϕ(z) =R}, R>1
seviye çizgisini tanımlayalım. Her Γ seviye çizgisi iki kanonik bölge tanımlar; R Eğrinin içi GR ve dışıDR:
GR := intΓR, DR :=extΓR
2.2.1 Teorem: R>1 olmak üzere her z∈GRiçin
ς ς ς ϕ πi z d z F R n n
∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( olur.İspat: z∈GR alalım. En(z)fonksiyonu DR kapalı bölgesinde analitiktir. Sınırsız bölgeler için Cauchy integral teoremi’ne göre
∫
Γ ∈ ∞ ∈ − ∞ = − R n R R n n n G z E D z z E E d z E i ( ); ); ( ) ( ) ( 2 1 ς ς ς πdir. R G z∈ olduğundan ( ) ( ) 0 2 1 = ∞ = −
∫
Γ n n E d z E i R ς ς ς π olur. Buradan ς ς ς ς π ς ς ς ϕ π z d E F i d z i R R n n n∫
∫
Γ Γ − − = − ) ( ) ( 2 1 )] ( [ 2 1 ς ς ς π ς ς ς π zd E i d z F i R R n n∫
∫
Γ Γ − − − = ( ) 2 1 ) ( 2 1 ( ) ( ) 2 1 z F d z F i n n R = − =∫
Γ ς ς ς π olduğu görülür.Böylece her z∈GR için
ς ς ς ϕ πi z d z F R n n
∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( bulunur.2.2.2 Teorem: R>1 olmak üzere her z∈DR için
ς ς ς ϕ πi z d z E R n n
∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( olur.İspat: z∈DR alalım. Sınırsız bölgeler için Cauchy integral teoreminden ( ) ( ) ( ) 2 1 z E E d z E i n n n R − ∞ = −
∫
Γ ς ς ς πelde edilir. En(∞)=0 olduğundan
ς ς ς π zd E i z E R n n
∫
Γ − − = ( ) 2 1 ) ( ς ς ς ϕ ς π z d F i R n n∫
Γ − − − = ( ) [ ( )] 2 1 ς ς ς ϕ π ς ς ς π zd i z d F i R R n n∫
∫
Γ Γ − + − − = [ ( )] 2 1 ) ( 2 1 ς ς ς ϕ πi z d R n∫
Γ − = [ ( )] 2 1 bulunur. ς ς ς ϕ πi z d z E R n n∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( , z∈DR elde edilir. Böylece ς ς ς ϕ πi z d z F R n n∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( , z∈GR (2.3) ς ς ς ϕ πi z d z E R n n∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( , z∈DR (2.4) olur.2.2.3 Teorem: K, bağlantılı D tümleyenine sahip bir kontinyum ve Fn(z)
polinomları K kontinyumunun Faber polinomları olmak üzere her z ∈K için
lim ( ) ≤1 ∞ → n n n F z olur.
İspat: z∈K olsun. ε >0olmak üzere (2.3) eşitliğinde R= 1+ε olduğunu
varsayalım.
Böylece (2.3) formülünden z∈K için
∫
+ Γ − = ε ς ς ς ϕ π 1 )] ( [ 2 1 ) ( d z i z F n n ) , ( ) ( ) 1 ( 2 1 )] ( [ 2 1 1 1 1 ε ε ρ ε π ς ς ς ϕ π ε + + Γ Γ Γ + ≤ − ≤∫
+ K l d z n n elde edilir.Burada l(Γ1+ε), Γ1+ε eğrisinin uzunluğunu, ρ(K,Γ1+ε) da K kontinyumu ile ε
+
Γ1 eğrisi arasındaki uzaklığı göstermektedir.
) , ( ) ( 2 1 ) ( 1 1 ε ε ρ π ε + + Γ Γ = K l c dersek n n z c F ( ) ≤ (ε)(1+ε) , z∈K
Fn(z)1/n ≤
[
c(ε)]
1/n(1+ε)elde ederiz. n→∞ için limit alırsak
≤ +ε ∞ → ( ) 1 limn n n F z
olduğu görülür. ε keyfi küçüklükte olduğundan ve sol taraf ε ’a bağlı olmadığından
lim ( ) ≤1 ∞ → n n n F z elde edilir.
2.2.4 Teorem: 1< r < R olacak şekilde r ve R iki sabit sayı olsun.
) (z
Fn polinomları K kontinyumunun Faber polinomları olmak üzere, ∀z∈DR için
( ) [ ( )]n ( n)
n z z O r
F = ϕ +
olur.
İspat:z∈DR olsun. (2.4)’den
) , ( ) ( 2 1 )] ( [ 2 1 )] ( [ 2 1 ) ( R r r n n n n l r d z d z i z E r r Γ Γ Γ ≤ − ≤ − =
∫
∫
Γ Γ π ρ ς ς ς ϕ π ς ς ς ϕ πelde edilir. Burada l(Γ ; r) Γ er ğrisinin uzunluğunu, ρ(Γr,ΓR) de Γ ile r Γ eR ğrileri arasındaki uzaklığı göstermektedir.
) , ( ) ( 2 1 : ) , ( R r r l r R c Γ Γ Γ = ρ π
dersek n n z c R r r E ( ) ≤ ( , ) olur. Buradan ( ) ( n) n z O r E = olduğu görülür. Fn(z)=[ϕ(z)]n +En(z) eşitliğinden ( ) [ ( )]n ( n) n z z O r F = ϕ + (2.5) bulunur. 2.2.5 Teorem: ∀z ∈ ΓR için limn F (z) (z) n n→∞ = ϕ
olur ve bu eşitlikteki yakınsama D içindeki her F kompaktında düzgündür.
İspat: z ∈ ΓR olsun. (2.5)’den
+ = n n n n z r O z z F )] ( [ ) ( 1 )] ( [ ) ( ϕ ϕ + = ) ( ) ( 1 )] ( [ n n n R O r O z ϕ =[ ( )] 1+ ( n) n n r O z ϕ
olur. Buradan 1 ( ) )] ( [ ) ( n n n n R r O z z F + = ϕ 1 ( ) )] ( [ ) ( n n n n R r O z z F = − ϕ n n n n R r c z z F ≤ −1 )] ( [ ) ( ϕ −1≤ )] ( [ ) ( n n z z F ϕ n n n n R r c z z F ≤ −1 )] ( [ ) ( ϕ n n n n n n R r c z z F R r c ≤ − ≤ − 1 )] ( [ ) ( ϕ n n n n n n R r c R z F R r c ≤ ≤ + − ( ) 1 1 elde edilir. n n R r c R c1( )= 1− , n n R r c R c2( )= 1+ denirse 1( ) ( ) c2(R) R z F R c ≤ n n ≤ n n n R R c z F R R c1( ) ≤ ( ) ≤ 2( )
olur. Bu eşitsizliğin her üç tarafının n. dereceden kökünü alırsak
[
c1(R)]
1/nR ≤ Fn(z)1/n ≤[
c2(R)]
1/nRR n F z R n n ≤ ≤ ∞ → ( ) lim limn F (z) R (z) n n→∞ = = ϕ limn F (z) (z) n n→∞ = ϕ , z∈D
elde edilir. Bu eşitlikteki yakınsama D içindeki her F kompaktı üzerinde düzgündür.
2.2.6 Teorem: ∀z∈ΓRiçin ( ) ) ( ) ( lim 1 z z F z F n n n =ϕ + ∞ →
olur ve bu yakınsama D içindeki her F kompaktında düzgündür.
İspat: z ∈ ΓR olsun. n ve n+1 için (2.5) formülünden
) ( )] ( [ ) ( )] ( [ ) ( ) ( 1 1 1 n n n n n n r O z r O z z F z F + + = + + + ϕ ϕ + + = + + + n n n n n n z r O z z r O z )] ( [ ) ( 1 )] ( [ )] ( [ ) ( 1 )] ( [ 1 1 1 ϕ ϕ ϕ ϕ + + = + + n n n n R r O R r O z 1 1 ) ( 1 1 ϕ + − + + = + + n n n n n n n n R r O R r O R r O R r O z 1 1 ) ( 1 1 ϕ
+ − + = + + n n n n n n R r O R r O R r O z 1 1 ) ( 1 1 ϕ + = n n R r O z) ( ϕ
elde edilir. Böylece
+ = + n n n n R r O z z F z F ) ( ) ( ) ( 1 ϕ , R z∈Γ
olduğu görülür. n→∞ için limit alırsak
( ) ) ( ) ( lim 1 z z F z F n n n =ϕ + ∞ → , z∈D
elde edilir. D içindeki her F kompaktında bu yakınsama düzgündür.
2.3 Faber Polinomlarının Yaklaşım Özellikleri
}
{cn karmaşık sayılar dizisi için
R c l n n n 1 lim = = ∞ → , R>0 (2.6)
olduğunu varsayalım. Cauchy-Hadamard Teoremine göre
∑
∞ = − 0 0) ( n n n z z ckuvvet serisi z−z0 < R diskinde yakınsak, z−z0 > R iken ıraksaktır.
K kontinyumu ve bunun {Fn(z)} Faber polinomları dizisi verilsin.
∑
∞ =0 ) ( n n nF z c (2.7)Faber polinomları serisini düşünelim. Doğal olarak bir soru ortaya çıkar: (2.7)
serileri nerede yakınsak nerede ıraksaktır? Yani (2.7) serisinin yakınsama bölgesi nedir? Bu serinin yakınsama bölgesi (2.6) değerine bağlıdır.
2.3.1 Teorem: {cn} bir karmaşık sayı dizisi, {Fn(z)}∞n=0’ler de K
kontinyumunun Faber polinomları dizisi olsun.
=lim = 1 <1 ∞ → c R l n n n , R>1 ise
∑
∞ =0 ) ( n n nF zc Faber serisi GR bölgesi içinde düzgün yakınsak, DR bölgesinde ıraksaktır.
İspat: 1<R1<R olacak şekilde birR1sayısı alalım. 2.2.5 teoremin ispatından
n n n R A z F R A1 1 ≤ ( ) ≤ 2 1 , 1 R z∈Γ
olduğunu biliyoruz. Diğer yandan
R c l n n n 1 lim = = ∞ →
R R R c n n ε ε = + + < 1 1 olur. R R ε ε ε + = 1 2 0 dersek 0 1 ε − < R c n n
elde ederiz. ε0 sayısını R1 < R−ε0 olacak şekilde seçtiğimizde
n n n R R A z F c − ≤ 0 1 2 ) ( ε olur. 0 1 ε − = R R q dersek 0<q<1 için n n nF z A q c ( ) ≤ 2 olur. Böylece 1 R
z∈Γ için (2.7) serisinin mutlak değeri N+1 den başlayarak diğer
indeksler için üstten sınırlanmış oldu. Bu yüzden (2.7) serisi
1 R
Γ üzerinde düzgün ve mutlak yakınsaktır.
Diğer taraftan z∈DR olsun. ϕ(z) =R2 denirse R2 >R ve z∈ΓR2 olur. Bu durumda 2.2.5 teoremin ispatından
n n n R A z F R A3 2 ≤ ( ) ≤ 4 2 , 2 R z∈Γ olur. R c n n n 1 lim = ∞
R R R c k k n n ε ε = − − > 1 1 1
olacak biçimde bir {
k
n
c } alt dizisi vardır. 1 2
) 1 ( 1 R ε ε − = denirse 1 1 1 1 ε ε + = − > R R R c k k n n
olur. ε sayısını, R+ε1 <R2 olacak şekilde seçersek
k k k k k n n n n n R R A R R A z F c + = + > 1 2 3 1 2 3 ) ( ) ( ε ε elde edilir. 1 1 2 > +ε R R olduğundan
∑
∞ = + 0 1 2 k nk R Rε serisi ıraksak olur. Buradan
∑
∞ =0 ) ( n n nF zc serisinin ıraksak olduğu çıkar.
2.3.2 Teorem: G basit bağlantılı ve sınırlı bir bölge ve bu bölgenin Γ sınırı
analitik bir eğri olsun. Bu durumda G bölgesinde analitik herhangi bir f(z)
fonksiyonu K = G∪Γ kontinyumunun Faber polinomları serisine açılabilir ve bu
açılım G bölgesi içinde düzgün yakınsaktır.
İspat: Γ analitik bir eğri olduğundan w=ϕ(z) dönüşüm fonksiyonu G’nin
içine analitik ve birebir olarak genişletilebilir ve bazı 0<ρ0 <1 için
0
ρ
D bölgesinde
birebir olur. Bu durumda z =ψ(w) fonksiyonu w=∞ noktası hariç w > ρ0
bölgesinde analitiktir ve ∞ noktasında basit kutba sahiptir.
G
z∈ olsun. Bu durumda ρo <ρ<1 ve z∈Gp olacak şekilde bir ρsayısı vardır. ζ =ψ(t) değişken değişimini ve Cauchy formülünü uygularsak
∫
∫
= Γ − = − = ρ ψ ψ ψ π ζ ζ ζ π ρ t dt z t t t f i d z f i z f ) ( ) ( ' )] ( [ 2 1 ) ( 2 1 ) ( (2.8) elde ederiz.∑
∞ = + = − 0 1 ) ( ) ( ) ( ' n n n t z F z t t ψ ψ , z∈Gρ, t ≥ρ (2.9)olduğunu biliyoruz.
Göstermek kolaydır ki (2.9) serisi t ≥ρ ve Gρ bölgesindeki herhangi bir F kompaktında düzgün yakınsaktır. Gerçekten F, Gρ’nin kapalı bir alt kümesi ve
F
z∈ olsun. F ⊂Gr ve ρo < r<ρ olacak şekilde bir r sayısı vardır. Bu durumda
n n n r r c z F r r c1( ) ≤ ( ) ≤ 2( ) , z∈Γr
yazabiliriz. Böylece (2.9) serisi üstten sınırlanmış oldu. (2.9) açılımını (2.8)’de
yerine yazıp integral alırsak
t dt z F t f i z f t n n n
∫
∑
= ∞ = + = ρ ψ π 0 1 ) ( )] ( [ 2 1 ) ( dt t t f i z F t n n n∫
∑
= + ∞ = = ρ ψ π 1 0 )] ( [ 2 1 ) ( olur.∫
∫
Γ + = + = = ρ ζ ζ ϕ ζ ϕ ζ π ψ π ρ d f i dt t t f i a n t n n ) ( ) ( ' ) ( 2 1 )] ( [ 2 1 1 1 (2.10) gösterimini kullanırsak
∑
∞ = = 0 ) ( ) ( n n nF z a z f , z∈G (2.11)elde ederiz. Böylece teorem ispatlanmış olur. Burada (2.10) formülü ile tanımlanan
(2.11) açılımının {an} katsayıları K kontinyumu için f(z) fonksiyonunun Faber katsayılarıdır.
2.3.3 Teorem: K kontinyumu üzerinde analitik her f(z) fonksiyonu bütün K
üzerinde düzgün yakınsak Faber serilerine açılabilir.
İspat: f, K’da analitik bir fonksiyon olsun. Bu teoremde K tümleyeni
bağlantılı sınırlı bir kontinyumdur ve sınırında herhangi bir kısıtlama yoktur. f; K’da
analitik bir fonksiyon olduğundan R=1+ε >1 iken bu fonksiyon GR bölgesinde analitiktir. 1<ρ<R olacak şekilde bir ρ sayısı alalım. z∈K için
∫
∫
= Γ − = − = ρ ψ ψ ψ π ζ ζ ζ π ρ t dt z t t t f i d z f i z f ) ( ) ( ' )] ( [ 2 1 ) ( 2 1 ) ( (2.12)elde edilir. Diğer taraftan z∈K ve t =ρ için
∑
∞ = + = − 0 1 ) ( ) ( ) ( ' n n n t z F z t t ψ ψaçılımı düzgün yakınsaktır. Bu açılımı (2.12)’in sağ tarafındaki integralde yerine
yazarak dt t t f i a t n n
∫
= + = ρ ψ π 1 )] ( [ 2 1 , n=0,1,2,3,… için
∑
∞ = = 0 ) ( ) ( n n nF z a z f , z∈K elde ederiz. M =max{
f(z) :z∈Gρ}
denirse an Mn ρ ≤ buluruz.1<r<ρ biçiminde bir r sayısı alalım. Her z∈G için
ς ς ς ϕ πi z d z F R n n
∫
Γ − = [ ( )] 2 1 ) ( olduğundan n n z c r r F ( ) ≤ ( )olur. Bu durumda her n doğal sayısı ve her z∈G için
n n n r M r c z F a ≤ ρ ) ( ) ( elde edilir. n r M r c ρ )
( serisi yakınsak olduğundan Weierstrass-M testi gereğince
) (z
F
3. GENELLEŞMİŞ FABER POLİNOMLARI
3.1 Genelleşmiş Faber Polinomlarının Tanımı
g(z) fonksiyonu D bölgesinde analitik ve g(∞)>0 olsun. Bu durumda ∈n N
için
[
]
nz z
g( )ϕ( ) fonksiyonu ∞ noktasında n. mertebeden kutba sahiptir. Bu nedenle
∞’ daki Laurent açılımı
[
]
n z z g( )ϕ( ) ... ... ... ) ( ) ( 1 ) ( 0 ) ( 1 2 ) ( 2 1 ) ( 1 0 + + + + + + + + = − − − − k n k n n n n n n n n n n n z b z b a z a z a z a z a γbiçiminde olur. Bu açılımdaki z’nin negatif olmayan kuvvetlerinden oluşan
( ) 0 ) ( 1 2 ) ( 2 1 ) ( 1 0 ... ) ; ( n n n n n n n n n n n z g a z a z a z a z a F = + + − − + + + − − γ
polinomuna K kontinyumunun g ağırlık fonksiyonuna göre n. mertebeden
genelleşmiş Faber polinomu denir.
... ... ) ( 2 ) ( 2 ) ( 1 + + + k n k n n z b z b z b
toplamını da −En( gz; )ile gösterirsek
g(z)
[
(z)]
Fn(z;g) En(z;g) n − = ϕ eşitliğinden Fn(z;g)= g(z)[ϕ(z)]n +En(z;g)elde edilir.
3.2 p-Faber Polinomları
Γ ile sınırlı basit bağlantılı bir G bölgesi verilsin. G= G∪Γ kapalı
bölgesinin tümleyeni D olsun (D=C−G). ϕ, D bölgesini w >1bölgesine birebir ve konform resmeden, ϕ(∞)=∞, '(∞)=lim ( ) >0 ∞ → z z z ϕ ϕ
koşullarını sağlayan bir dönüşüm ve ∈n N, p∈( ∞1, )olsun. p
[
]
nz z) ( )
(
' ϕ
ϕ , ∞’un
çıkarılmış komşuluğunda analitik olduğundan
'( )
[
( )]
... 1 22 ... 0 1 1 1 + + + + + + = − − z z z z z z z n n n n n pϕ ϕ γ γ γ γ δ δLaurent serisine açılabilir. Bu eşitliğin sağındaki z’nin negatif olmayan
kuvvetlerinden oluşan 1 1 0 1 , ( )=γ +γ +...+γ +γ − − z z z z F n n n n p n
polinomuna G kümesi için n. dereceden p-Faber polinomu denir.
1 + 22 +...+ +... k k z z z δ δ δ
toplamını da −En,p(z) ile gösterirsek
'(z)
[
(z)]
Fn,p(z) En,p(z) neşitliğinden
[
( )]
( ) ) ( ' ) ( , , z z z E z F p n np p n = ϕ ϕ + olur.3.3 p-Faber Polinomlarının Asimptotik Özellikleri
3.3.1 Teorem: Her z∈GR için
ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z F R n p p n
∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , olur.İspat: z∈GR alalım. En,p(z) fonksiyonu DR bölgesinde analitiktir. Sınırsız bölgeler için Cauchy integral teoremine göre
( ) ( ) 0 2 1 , , = ∞ = −
∫
Γ p n p n E d z E i R ς ς ς π dır. Buradan ς ς ς ς π ς ς ς ϕ ς ϕ π z d E F i d z i R R p n p n n p∫
∫
Γ Γ − − = − ) ( ) ( 2 1 )] ( [ ) ( ' 2 1 , , ς ς ς π ς ς ς π z d E i d z F i R R p n p n∫
∫
Γ Γ − − − = ( ) 2 1 ) ( 2 1 , ,∫
Γ = − = R z F d z F i np p n ) ( ) ( 2 1 , , ς ς ς πolur. Böylece ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z F R n p p n
∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , , z∈GR elde edilir.3.3.2 Teorem: Her z∈DR için
ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z E R n p p n
∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , , z∈DR dir.İspat: z∈DR alalım. En,p(z) fonksiyonu DR bölgesinde analitiktir. Sınırsız
bölgeler için Cauchy integral teoremine göre
( ) ( ) ( ) 2 1 , , , z E E d z E i n p np p n R − ∞ = −
∫
Γ ς ς ς πelde edilir. En,p(∞)=0olduğu için
ς ς ς π z d E i z E R p n p n
∫
Γ − − = ( ) 2 1 ) ( , , ς ς ς ϕ ς ϕ ς π z d F i R n p p n∫
Γ − − − = ( ) '( )[ ( )] 2 1 , ς ς ς ϕ ς ϕ π ς ς ς π z d i z d F i R R n p p n∫
∫
Γ Γ − + − − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( 2 1 , ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d R n p∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1olduğu görülür. Buradan ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z E R n p p n
∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , , z∈DRbulunur. Böylece ∈n N için
ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z F R n p p n
∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , , z∈GR (3.1) ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z E R n p p n∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , , z∈DR (3.2)formülleri elde edilir.
3.3.3 Teorem: K bağlantılı D tümleyeni ile sınırlı kontinyum ve )
( , z
Fnp ,n=0,1,2,… K kontinyumunun Faber polinomları olmak üzere her z ∈K için
lim , ( ) ≤1 ∞ → n p n n F z olur.
İspat: z ∈K olsun. ε >0 olmak üzere (3.1) eşitliğinde R= 1+ε olduğunu
varsayalım. Bu durumda (3.1) formülünden z ∈K için
∫
+ Γ − = ε ς ς ς ϕ ς ϕ π 1 )] ( [ ) ( ' 2 1 ) ( , d z i z F n p p n∫
+ Γ + + Γ Γ + ≤ ε ς ς ϕ ρ ε π ε ε 1 / 1 1 1 '( ) ) , ( ) ( ) 1 ( 2 1 d K l p n elde edilir.Burada l(Γ1+ε); Γ1+ε eğrisinin uzunluğunu, ρ(K,Γ1+ε)’da K kontinyumu ile ε
+
Γ1 eğrisi arasındaki uzaklığı göstermektedir.
Hölder eşitsizliğini kullanarak
q p p d d d 1 1 / 1 1 1 1 ) ( ' ) ( ' ≤
∫
∫
∫
+ + + Γ Γ Γ ε ε ε ς ς ς ϕ ς ς ϕ , 1 +1 =1 q p[
(
)
]
q p w l dw 1 1 1 1 ε ε + + = Γ =∫
p p q l 1 ) 1/ / 1 / 1 (1 ) [ ( ] ) 2 ( π +ε Γ+ε = buluruz. Böylece p p q n p n l K l z F 1/ 1/ 1 1/ 1 1 , (2 ) (1 ) [ ( )] ) , ( ) ( ) 1 ( 2 1 ) ( ε ε ε π ε ρ ε π + + + Γ + Γ Γ + ≤ ) , ( )] ( [ ) 1 ( ) 2 ( 1 1 1 1 1 1 1 1 ε ε ρ ε π + + + + − Γ Γ + = K l q p n p bulunur. ) , ( )] ( [ ) 2 ( 1 ) , ( 1 1 1 1 1 1 1 ε ε ρ π ε + + + − Γ Γ = K l p c q p dersek n p p n z c p F 1 1 , ( ) ( , ) (1 ) + + ≤ ε ε , z ∈Kelde edilir. Burada c1(ε,p) sabiti ε’a ve p’ ye bağlıdır ve ε →0 iken sınırlı artışa sahiptir. Bu eşitsizliği n p p n z c p F , ( ) ≤ 1(ε, ) (1+ε) (1+ε)1/
şeklinde yazıp her iki tarafın n. dereceden kökünü alalım.
n
[
]
n npp
n z c p
F , ( )1/ ≤ 1(ε, )1/ (1+ε) (1+ε)1/
eşitsizliğinde n→∞ için limit alırsak
≤ +ε
∞
→ ( ) 1
limn n,p
n F z
elde ederiz. ε keyfi küçüklükte olduğundan ve sol taraf ε ‘a bağlı olmadığından,
lim , ( ) ≤1 ∞ → n p n n F z , z ∈K elde ederiz.
3.3.4 Teorem: 1< r < R olacak şekilde r ve R iki sabit sayı olsun. )
( , z
Fnp polinomları K kontinyumunun Faber polinomları olmak üzere, ∀z∈DR için
, ( ) '( )[ ( )] ( ) n n p p n z z z O r F = ϕ ϕ + olur.
ς ς ς ϕ ς ϕ πi z d z E r n p p n
∫
Γ − = '( )[ ( )] 2 1 ) ( , ϕ ς ς ρ π d l r p R r r n r / 1 ) ( ' ) , ( ) ( 2 1∫
Γ Γ Γ Γ ≤ elde edilir.Burada l(Γ ; r) Γ er ğrisinin uzunluğunu, ρ(Γr,ΓR) de Γ ile r Γ eR ğrileri arasındaki uzaklığı göstermektedir.
Hölder eşitsizliği yardımıyla
q p p r r r d d d 1 1 / 1 ) ( ' ) ( ' ≤
∫
∫
∫
Γ Γ Γ ς ς ς ϕ ς ς ϕ , 1 +1 =1 q p[
( )
]
q r p r w l dw 1 1 Γ =∫
= q r p p l r1/ ) 1/ / 1 [ ( ] ) 2 ( Γ = π buluruz. Böylece, q r p p R r r n p n r l l r z E , (2 )1/ 1/ [ ( )]1/ ) , ( ) ( 2 1 ) ( Γ Γ Γ Γ ≤ π ρ π ) , ( )] ( [ ) 2 ( 1 1/ 1 1 1 1 r R p q r n p r l r Γ Γ Γ = + − ρ π olur.) , ( )] ( [ ) 2 ( 1 ) , , ( / 1 1 1 1 1 r R p q r p r l p r R c Γ Γ Γ = + − ρ π dersek n p n z c R r p r E , ( ) ≤ ( , , )
elde ederiz. Buradan , ( ) ( n) p n z O r E = yazabiliriz. Böylece F, (z) '(z)[ (z)] En,p(z) n p p n = ϕ ϕ +
eşitliğini kullanarak p-Faber polinomları için en basit asimptotik formülü elde ederiz:
, ( ) p '( )[ ( )]n ( n) p n z z z O r F = ϕ ϕ + , z∈DR, 1<r<R. (3.3) 3.3.5 Teorem:∀z ∈ ΓR için limn Fn,p(z) (z) n→∞ = ϕ
olur ve bu eşitlikteki yakınsama D içindeki her F kompaktında düzgündür.
İspat: z ∈ ΓR olsun. (3.3)’den
+ = n n p n p n z r O z z z F )] ( [ ) ( ) ( ' )] ( [ ) ( , ϕ ϕ ϕ + = ) ( ) ( ) ( ' )] ( [ n n p n R O r O z z ϕ ϕ + =[ ( )] '( ) ( n) n p n R r O z z ϕ ϕ
dir. Buradan '( ) ( ) )] ( [ ) ( , n n p n p n R r O z z z F + = ϕ ϕ '( ) ( ) )] ( [ ) ( , n n p n p n R r O z z z F = − ϕ ϕ n n p n p n R r c z z z F ≤ − '( ) )] ( [ ) ( , ϕ ϕ − p ≤ n p n z z z F ) ( ' )] ( [ ) ( , ϕ ϕ n n p n p n R r c z z z F ≤ − '( ) )] ( [ ) ( , ϕ ϕ n n p n p n n n R r c z z z F R r c ≤ − ≤ − '( ) )] ( [ ) ( , ϕ ϕ p n n n p n n n p z R r c z z F R r c z '( ) )] ( [ ) ( ) ( ' , ϕ ϕ ϕ − ≤ ≤ +
elde ederiz. ϕ'(z)≠0, ∀z∈CGiçin z ∈ ΓR olduğundan
∞ < ≤ ≤ < 1 '( ) 2 0 c pϕ z c olacak
şekilde c1 ve c2 sabitleri bulunabilir.
Buradan n n n p n n n R r c p c z z F R r c p c − ≤ ≤ ( )+ )] ( [ ) ( ) ( , 2 1 ϕ bulunur. n n R r c p c p r R c3( , , )= 1( )− ve n n R r c p c p r R c4( , , )= 2( )+ denirse 3( , , ) , ( ) c4(R,r,p) R z F p r R c ≤ n pn ≤
n p n n R p r R c z F R p r R c3( , , ) ≤ , ( ) ≤ 4( , , ) , z∈ΓR
olur. Bu eşitsizliğin her üç tarafının n. dereceden kökünü alırsak
[
c R r p]
R Fnp z n[
c R r p]
nR n 1/ 4 / 1 , / 1 3( , , ) ≤ ( ) ≤ ( , , )olduğu görülür. n→∞ için limit alırsak
R n F z R p n n ≤ ≤ ∞ → ( ) lim , limn Fn,p(z) R (z) n→∞ = = ϕ limn F, (z) (z) p n n→∞ = ϕ , z∈D
elde edilir ve bu eşitlikteki yakınsama D içindeki her F kompaktı üzerinde
düzgündür. 3.3.6 Teorem: ∀z∈ΓRiçin ( ) ) ( ) ( lim , , 1 z z F z F p n p n n =ϕ + ∞ →
olur ve bu yakınsama D içindeki her F kompaktında düzgündür.
İspat: z ∈ ΓR olsun. n ve n+1 için (3.3) formülünden
) ( )] ( [ ) ( ' ) ( )] ( [ ) ( ' ) ( ) ( 1 1 , , 1 n n p n n p p n p n r O z z r O z z z F z F + + = + + + ϕ ϕ ϕ ϕ + + = + + + n n p n n n p n r O z z z r O z z )] ( [ ) ( ) ( ' )] ( [ )] ( [ ) ( ) ( ' )] ( [ 1 1 1 ϕ ϕ ϕ ϕ ϕ ϕ
+ + = + + ) ( ) ( ) ( ' ) ( ) ( ) ( ' ) ( 1 1 n n p n n p R O r O z R O r O z z ϕ ϕ ϕ + + = + + ) ( ) ( ' ) ( 1 ) ( ' ) ( ) ( ' ) ( 1 ) ( ' ) ( 1 1 n p n p n p n p R O z r O z R O z r O z z ϕ ϕ ϕ ϕ ϕ ) ( ) ( ' ) ( 1 ) ( ) ( ' ) ( 1 ) ( 1 1 n p n n p n R O z r O R O z r O z ϕ ϕ ϕ + + = + +
elde edilir. ϕ'(z)≠0, ∀z∈CG için z ∈ ΓR olduğundan
0<c1 ≤ '(z) ≤c2 <∞
pϕ
olacak şekilde c1 ve c2 sabitleri bulunabilir. Böylece
+ + = + + + n n n n p n p n R r O R r O z z F z F 1 1 ) ( ) ( ) ( 1 1 , , 1 ϕ + − + + = + + n n n n n n n n R r O R r O R r O R r O z 1 1 ) ( 1 1 ϕ + − + = + + n n n n n n R r O R r O R r O z 1 1 ) ( 1 1 ϕ
bulunur. Diğer yandan − ≤ + − + + + + n n n n n n n n n n R r O R r O z R r O R r O R r O z 1 1 1 1 ) ( 1 ) ( ϕ ϕ = n n R r O z) ( ϕ = n n R r RO olur. Böylece, + = + − + = + + + n n n n n n n n p n p n R r O z R r O R r O R r O z z z F z F ) ( 1 ) ( ) ( ) ( ) ( 1 1 , , 1 ϕ ϕ ϕ
olduğu görülür. Son olarak
+ = + n n p n p n R r O z z F z F ) ( ) ( ) ( , , 1 ϕ , z∈ΓR
olur. Buradan n→∞ için limit alırsak
( ) ) ( ) ( lim , , 1 z z F z F p n p n n =ϕ + ∞ → , z∈D
SONUÇ
Yüksek lisans tezinde aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.
1. Faber polinomları ve genelleşmiş Faber polinomlarının tanımları verilmiş ve bazı
asimptotik özellikleri ile ilgili bilgiler elde edilmiştir.
2. Genelleşmiş Faber polinomlarının sık uygulanmakta olan özel bir durumu,
p-Faber polinomları tanımlanmış ve bunların asimptotik özellikleri incelenmiştir.
3. İki ardışık p-Faber polinomlarının oranı ve bunları doğuran konform dönüşüm
arasındaki bağlantı incelenmiş, ayrıca p-Faber polinomlarının sınırsız bölgelerde
asimptotik özellikleri konform dönüşüme bağlı olarak öğrenilmiştir.
KAYNAKLAR
[1] Pommerenke, C., Univalent functions, Vandenhoeck & Ruprecht ( 1975). [2] Başkan, T., Kompleks fonksiyonlar teorisi, Vipaş A.Ş, Bursa, (2000).
[3] Lehto, O. and Virtanen, K., Quasiconformal mappings in the plane, Springer- Verlag ( 1973).
[4] Markushevich, A.I., Theory of functions of a complex variable III, Chelsea Publishing Company, New York, (1977).
[5] Suetin, P.K., Series of Faber polynomials, Gordon and Breach Science Publishers (1998).
[6] Gonzalez, M.O., Classical complex analysis, Marcel Dekker, Inc (1992). [7] Goluzin, G.M, Geometric theory of functions of a Complex Variable, Translations of Mathematical Monographs, Vol.26, Amer.Math.Soc (1969).