G‹R‹fi
Ekinokokkozis, ekinokok cinsi sestodlar›n eriflkin ve larva flekillerinin yol açt›¤› zoo-notik bir infeksiyondur. Etkeni E. granulosus olan hidatik kist hastal›¤› koyun ve s›¤›r beslenen Güney Amerika, Afrika, Türkiye, Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistan’da endemik olarak görülür (1,2). E. granulo-sus’un son kona¤› genellikle köpeklerdir,
AKC‹⁄ERDE MULT‹PL YAYILIMLA SEYREDEN PR‹MER
KALP K‹ST H‹DAT‹⁄‹
PRIMARY CARDIAC CYST HYDATID WITH MULTIPLE PULMONARY
DISSEMINATION
Filiz GÜLDAVAL Sezen fiENIRMAK ÖZDEN Murat YÜZÜAK R›fat ÖZACAR
Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹zmir
Anahtar sözcükler: Primer kalp kist hidati¤i, sekonder yay›l›m Key words: Primary cardiac cyst hydatid, secondary dissemination
ÖZET
18 yafl›nda erkek olgu yedi ay önce nefes darl›¤› ve gö¤üs a¤r›s› yak›nmas› ile baflvurdu¤u kalp damar cerrahisi klini¤inde yap›lan ekokardiogra-fide sa¤ ventrikülde kist hidatik ile uyumlu 8x10 cm boyutunda kist saptanarak opere edilmifl. Post-operatif albendazol tedavisini bir ay kullanan olgu ilac›n› kesmifl. Nefes darl›¤› ve öksürük yak›nmas› tekrarlayan olgu hastanemize baflvur-du. Çekilen PA akci¤er radyogram›nda bilateral multipl nodüler lezyonlar saptand›. Pozitif ELISA testi, BT görüntüsü ile akci¤er kist hidati¤i düflü-nüldü. Olguya albendazol tedavisi baflland›. Kont-rol radyogram›nda belirgin regresyon saptand›. Olguyu nadir görülen kalp tutulumu olmas› yan›s›ra buradan hematojen yolla akci¤erde kist hidatiklerle ortaya ç›kmas› nedeniyle sunduk.
SUMMARY
18-year-old male who admitted to cardiovascular surgery clinic seven month ago with dyspnea and chest pain was diagnosed to have a 8x10 cm cyst hydatid in the right ventricle in echo-cardiography and was operated. After postoperative albendazol treatment for one month, he discontinued his medication. He was admitted to our hospital with augmented symptoms. Bilateral multiple nodulary lesions were found in X-rays. Multiple cyst hydatid was considered due to positive ELISA test and confirming CT image. The patient is treated with albendazole. The patient was clinically treated.We reported this case because of the rare cardiac involvement and hematogeneously seeded multiple lung nodules.
‹z mir Gö¤üs Hastanesi Dergisi, Cilt XVIII, Say› 2, 2004
ara kona¤› ise koyun, keçi, s›¤›r, ve insan-lard›r. Sindirim yoluyla al›nan embriyo barsak duvar›ndan kan damarlar›na girerek ilk ola-rak karaci¤ere ulafl›r. Bu nedenle hastal›¤›n %60-70 oran›nda görüldü¤ü yer karaci¤er-dir. Burada tutunamazsa akci¤er, akci¤erde tutunamazsa sistemik dolafl›ma kat›larak her-hangi bir organa ulaflabilir. Sekonder infek-siyonlar primer odaktan yay›l›m sonucu geliflir. 89
PR‹MER KALP K‹ST H‹DAT‹⁄‹
Spontan olarak veya travma sonucu kistin rüptüre olmas›yla ya da invaziv tedavi giri-flimleri s›ras›nda canl› parazit materyalinin yay›l›m› sonucu oluflur (3).
Kalpte %0.02-2 oran›nda yerleflir. Klinik tablo; lokalizasyonuna, çap ve komplikasyonlar›na ba¤l› olarak de¤iflir. Kardiyak kist hidatik-lerinin tan›s›nda Ekokardiyografi en iyi tan› arac›d›r. Öte yandan kitlenin anatomik boyu-tu, kardiyak ve ekstrakardiyak yap›larla ilifl-kisini göstermede de bilgisayarl› tomografi ve magnetik rezonans inceleme kullan›lmak-tad›r (4,5).
OLGU
Hastanemize baflvurusundan yaklafl›k 7 ay önce gö¤üs a¤r›s› yak›nmas› ile doktora bafl-vuran 18 yafl›ndaki erkek olguya kardiyoloji klini¤inde ekokardiografi yap›lm›fl, sa¤ ventri-külde kist hidatikle uyumlu 8x10 cm boyu-tunda kistik lezyon saptanm›fl. Bu dönemde yap›lan toraks ve kranyum BT’de patoloji saptanmam›fl. Kalp Damar Cerrahisi klini¤in-de opere edilmifl. Postoperatif oral albenda-zol tedavisi bafllanm›fl. Ancak olgu tedaviyi bir ay sonra yar›da b›rakm›fl. Bundan 7 ay sonra nefes darl›¤› ve kuru öksürük yak›n-malar› olan olgu klini¤imize baflvurdu. Fizik muayenede sternum üzerinde operas-yon skar› mevcuttu. Dinlemekle tek tük inspiratuar raller mevcuttu. Di¤er sistem bak›-lar› ola¤and›. Laboratuar bulgubak›-lar› olarak ESH: 70 mm/saat, lökosit: 15100/mm3, di¤er
hemo-gram ve biyokimyasal de¤erler normal s›n›r-lardayd›. EKG’de patoloji saptanmad›. Posteroanterior akci¤er radyogram›nda bila-teral yayg›n düzgün s›n›rl› multipl nodüler lezyonlar saptand› (Resim 1). Toraks BT’de parankimde bilateral multipl düzgün s›n›rl› hipodens lezyonlar saptand› (Resim 2). Di¤er organ tutulumlar›n› saptama amac›yla yap›-lan bat›n USG ve kraniyal BT’de patoloji sap-tanmad›.
Olguda mevcut kalp hidatik kist hastal›¤› öyküsü ve hipodens nodüler lezyonlarla multipl akci¤er hidatik kist hastal›¤› düflünül-dü. Echinococcus IgG ELISA testi ile pozitif saptand›. Albendazol 800 mg/G olarak teda-viye baflland›. Halen tedavide olan hastada belirgin regresyon saptand›.
TARTIfiMA
E. granulosus infeksiyonu s›¤›r, koyun yetifl-tiricilerinde endemik olarak görülmektedir. Genellikle karaci¤er ve akci¤ere yerleflen kist
Resim 1.
Resim 2.
hidati¤in beyin, kalp, böbrek, üret er, dalak, uterus, fallopyan tüp, mezenter, pankreas, diafragma ve kas yerleflimi de görülmek-tedir (3).
Barsak duvar›ndan kan damarlar› yoluyla geldi¤i karaci¤erde tutunamayanlar akci¤er kapillerlerine yerleflir. Ayr›ca ince barsak lenfatikleri ile duktus torasikusa, oradan da sa¤ kalbe ve akci¤erlere ulaflabilirler. Kara-ci¤er ve akKara-ci¤er kapillerlerinden kurtulanlar sistemik dolafl›ma kat›l›rlar. Akci¤erdeki kist-ler %60 sa¤ akci¤erdedir. %80’inde kistkist-ler tektir, multipl olanlar›n %50’sinin bilateral yerleflti¤i saptanm›flt›r (3).
Parazit embriyolar› kalbe pulmoner arter ve/veya koroner arter yoluyla ulaflmaktad›r. Kalbin kas›lmalar› do¤al direnç oluflturdu-¤undan kardiak kist hidatik nadir görülür. Kalp tutulumu %0.02-2 olup sa¤ ventrikülde %55-75, sol ventrikülde %15-18, intervent-riküler septumda %5-9, sa¤ atriumda %3-4, interatrial septumda %2 s›kl›kla görülür (6-8). Olgumuzda nadir görülen sa¤ ventrikül tu-tulumu mevcuttu. Sa¤ ventriküldeki primer odaktan yay›lan sekonder infeksiyon sonu-cu bilateral akci¤er tutulumu ortaya ç›kt›. Biz de sekonder infeksiyonun oluflumunu cerrahi giriflim s›ras›nda canl› parazit mater-yalinin yay›l›m›na ba¤lad›k.
Nonkomplike kistler BT’de genellikle hipo-dens ve iyi s›n›rl› olarak görülür. Kontrastl› BT pulmoner arterlerin kist yönünden de¤er-lendirilmesinde daha yararl›d›r. Hipodens lezyon periferik ise USG ile de¤erlendirile-bilir ve hareket eden ekojenik materyal sap-tanabilir (hidatik kum) (3).
Kardiyak kist hidatik genellikle asemptoma-tik olmakla birlikte angina, aritmi, valvuler disfonksiyon, perikardial reaksiyon, pulmo-ner ve sistemik emboli, pulmopulmo-ner HT, ana-filaktik reaksiyon komplikasyonlar› görüle-bilir (7). En s›k görülen ko mplikasyon
%24-‹ZM‹R GÖ⁄ÜS HASTANES‹ DERG‹S‹ 60 oran›nda kist rüptürüdür (9). Sol ventri-küldeki kistler genellikle subepikardiyal yer-leflir ve perikardiyal aral›¤a rüptürü nadir bir komplikasyondur. Sa¤ ventriküldeki kistler ise subendokardiyal yerleflir, bu yüzden rüp-tür daha s›k olarak görülür ve pulmoner embolizasyona neden olabilir (10).
Kardiak kist hidati¤in tedavisi cerrahidir. Bizim olgumuzda da saptanan kardiak kist hidatik opere edilmifltir. Ancak 7 ay içinde akci¤erde yayg›n multipl lezyonlar meydana gelmifltir.
Medikal tedavide benzimidazoller en s›k kul-lan›lan ajanlar olup s›kl›kla cerrahi tedavi veya özellikle karaci¤er kist hidatiklerinde gündeme gelebilecek PAIR (Puncture, Aspi-ration, Injection, Reaspiration) uygulanma-s›nda kombine kullan›l›r. Bir çal›flmada 1-3 ay uygulanan albendazol protoskoleks ve kist canl›l›¤›n› anlaml› düzeyde azaltm›fl ve cerrahi sonras› 1-3 ay albendazol uygulanan grupta kist canl›l›¤› %28 ve %6 bulunmufl-tur (3).
Hidatik kist hastal›¤› ülkemizde halen yayg›n olarak görülmektedir. Di¤er organlara göre düflük s›kl›kla görülen kardiyak kist hidatik olgular›nda en etkili tedavi cerrahi olmakla birlikte cerrahi sonras›nda takip ve tedavi de önemini korumaktad›r.
Literatürde kardiyak kist hidatik nadir ola-rak bildirilmifltir. Buradan sekonder yay›l›m-la biyay›l›m-lateral akci¤er tutulumu meydana gele-bilir. Bizim olgumuzda da çok s›k saptanma-yan bu durum izlenmifltir. Multipl nodüler lezyonlar saptand›¤›nda özellikle ülkemiz gibi endemik oldu¤u bölgelerde hidatik kist düflünülmelidir. Yine primer odak yönünden USG, BT, ekokardiografik tetkikler yap›lma-l›d›r.
KAYNAKLAR
1. Abu-Eshy SA. Case report; Some rare presen-tations of hydatid cyst. JR Coll Surg Edinb, 43, October 1998: 347-52.
2. Brown RA, Millar AIW, Steiner Z, Krige JEJ et al. Hydatid cyst of the pancreas: a case report in a child. Eur J Pediatr Surg 1995; 5: 121-4. 3. Köktürk O. Solunum Sistemi ‹nfeksiyonlar›.
Toraks Kitaplar› Say›: 3, 2001: 557-605. 4. Vijay T, Prasad S, Jamal Y, et al.
Thrombo-embolism: A Rare Complication of Cardiac Hydatidosis. Indian Heart J 2002; 54: 199-201. 5. Karabay Ö, Önen A, Y›ld›z F, Y›lmaz E ve ark.
‹nteratriyal Septum Yerleflimli Kist Hidatik Olgusu. Toraks Dergisi 2003; 4(1): 107-9. 6. Mandke JV, Sanzgiri VP. Hydatid cyst of the
interatrial and interventricular of the heart. Chest 1992; 102(6): 1916-7.
7. Sakarya E, Etlik Ö, Sakarya N ve ark. MR fin-dings in cardiac hydatid cyst. Clinical imaging: May-June 2002: 170-2.
8. Giancla udio M, Francesco V, Massimo AM, et al. Interventricular hydatid cyst with atrio-ventricular block; a case report. Ital Heart J 2003; 4(5): 347-9.
9. Thaumer H, Abdelmoula S, Chenik S, et al. Cardiopericardial hydatid cysts. World J Surg 2001; 25: 58-67.
10. Aydo¤du T, fiahin N, Ulusan V ve ark. Right atrial hydatid cyst associated with multipl organ involvement; case report. J Thorac Cardiovasc Surg 200 1; 121: 1009-11.
Yaz›flma Adresi:
Dr. Sezen fiENIRMAK ÖZDEN
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
35110 Yeniflehir / ‹ZM‹R Tel : 433 33 33
E-mail: ssenirmak@hotmail.com
PR‹MER KALP K‹ST H‹DAT‹⁄‹
