Geçici Kalça Osteoporozu
Transient Hip Osteoporosis
Say›n Editör,
A¤ustos 2009 say›n›zda Ayfle Ekim taraf›ndan sunulan ‘‘Gebelikte geçici kalça osteoporozu: Bir olgu sunumu’’ isimli olgu sunumunu (1) büyük bir ilgiyle okudum. Bilin-di¤i gibi osteoporoz genellikle a¤r›s›z ve ilerleyici bir has-tal›kt›r, ancak Geçici Kalça Osteoporozu (GKO) a¤r›l› ve geçicidir. Olgular›n 1/3 ü gebeli¤in 3. trimesterindeki ve-ya erken postpartum dönemdeki kad›nlarda görülür. Ge-belerde özellikle ani bafllayan spontan kalça a¤r›s›nda GKO dan flüphelenilmelidir. Biz de birinci gebeli¤inde postpartum 10. gününde sol kalça a¤r›s› ile baflvuran 37 yafl›ndaki hastam›zda GKO olabilece¤ini düflündük. Has-tan›n sol kalça a¤r›s› do¤umdan 4 hafta önce (35. hafta-da) bafllam›fl. Özgeçmiflinde alkol/sigara ve ilaç kullan›m›, eklem a¤r›s› ve fliflli¤i, yak›n zamanda geçirilmifl enfeksi-yon, atefl, travma öyküsü yoktu. Osteoporoz aç›s›ndan ai-le öyküsü yoktu. Sol kalça a¤r›s›n›n yük verme s›ras›nda art›fl gösterdi¤ini ifade ediyordu. Sol kalça eklemi aktif hareketleri a¤r›n›n fliddeti nedeniyle k›s›tl›yd›. Sol kalça pasif eklem hareket aç›kl›¤› muayenesinde a¤r›n›n art›fl gösterdi¤i tespit edildi. FABERE ve FADIR testleri a¤r›l› ve k›s›tl› idi. Alt ekstremitenin di¤er muayene bulgular› nor-maldi. Tam kan say›m›, eritrosit sedimatasyon h›z›, C-reak-tif protein, Romatoid faktör, Brusella aglutinasyon testle-ri normal s›n›rlarda idi. Pelvis anteropostetestle-rior direkt gra-fisi normaldi. Sol kalça manyetik rezonans görüntüleme-de sol femur boyunda intertorakanterik bölgeye uzanan, femur proksimal metafizi düzeyinde T1 a¤›l›kl› görüntü-lerde düflük sinyal yo¤unlu¤u, T2 a¤›rl›kl› görüntügörüntü-lerde artmifl sinyal yo¤unlu¤u saptand› (Resim1, 2).
Kemik mineral yo¤unlu¤u ölçümü femur boynu ve bel bölgesinde osteopenik s›n›rlarda idi (Femur boynu T
Y
Yaazz››flflmmaa AAddrreessii//AAddddrreessss ffoorr CCoorrrreessppoonnddeennccee:: Dr. Erkan Kaya, Bursa Asker Hastanesi, Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon Servisi, Bursa, Türkiye Tel.: +90 224 239 38 41 Gsm: +90 505 671 98 30 E-posta: doktorerkankaya@yahoo.com GGeelliiflfl TTaarriihhii//RReecceeiivveedd:: 31.12.2009 KKaabbuull TTaarriihhii//AAcccceepptteedd:: 28.02.2010
Erkan Kaya, Selahattin Özyürek*, Mehmet Zeki K›ralp**
Bursa Asker Hastanesi, Fiziksel T›p ve Rehabilitasyon Servisi, Bursa, Türkiye *‹zmir Asker Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Servisi, ‹zmir, Türkiye **Gülhane Askeri T›p Akademisi Haydarpafla E¤itim Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Servisi, ‹stanbul, Türkiye
Editöre Mektup /
Letter To The Editor
29
Osteoporoz Dünyas›ndan Dergisi, Galenos Yay›nevi taraf›ndan bas›lm›flt›r. / World of Osteoporosis, published by Galenos Publishing.
R
Reessiimm 11.. TT22 aa¤¤››rrll››kkll›› ssooll kkaallççaa mmaannyyeettiikk rreezzoonnaannss ggöörrüün n--ttüüssüünnddee ssooll ffeemmuurr bbaaflfl››nnddaa aarrttmm››flfl ssiinnyyaall yyoo¤¤uunnlluu¤¤uu
R
Reessiimm 22.. TT11 aa¤¤››rrll››kkll›› ssooll kkaallççaa mmaannyyeettiikk rreezzoonnaannss ggöörrüün n--ttüüssüünnddee ssooll ffeemmuurr bbaaflfl››nnddaa aazzaallmm››flfl ssiinnyyaall yyoo¤¤uunnlluu¤¤uu
skoru: -2,3, L1-4 T skoru: -1,3). Hastaya klinik, laboratu-ar ve radyolojik bulgullaboratu-ar eflli¤inde GKO tan›s› konuldu. Hastaya analjezik antiinfalamatuar tedavisi baflland› ve sol kalças›na yük vermesini s›n›rland›rmak için koltuk de¤ne¤i kullanmas› önerildi. Ayr›ca hastan›n sol kalças›-na 15 seans fizik tedavi ve rehabilitasyon program› (Ul-trason 1MHz, 1 watt/cm2 5 dakika, 20 dakika S›cak pa-ket, 20 dakika TENS, Eklem hareket aç›kl›¤› egzersizleri) verildi. Hastan›n emziriyor olmas› sebebiyle nazal Kalsi-tonin tedavisi verilmedi. Tedavi bitiminde hatan›n a¤r›-s› kalmam›flt›. Hastan›n günlük yaflam aktivitelerinde ta-mamen düzelme sa¤land›. Ço¤u yazar GKO nun hasta-l›¤›n bafllang›c›ndan itibaren 12-24 ay içerisinde tama-men düzeldi¤ini ifade etmektedirler (2,3). Bizim hasta-m›zda uygulad›¤›m›z fizik tedavi program› ile hasta günlük yaflam aktivitelerine 20 gün gibi k›sa bir sürede
geri dönmüfltür. Sonuçta kalça a¤r›s› flikâyeti ile gelen özellikle 3. trimesterdeki gebe hastalarda GKO tan›s› her zaman ak›lda tutulmal› ve hastalar›n tedavi prog-ramlar›na fizik tedavi ajanlar›n›n eklenmesinin hastala-r›n günlük yaflam aktivitelerine geri dönüfllerini h›zlan-d›rd›¤› kanaatindeyiz.
Kaynaklar
1. Ekim Ayfle. Gebelikte geçici kalça osteoporozu: Bir olgu su-numu. Osteoporoz Dünyas›ndan 2009;15:48-51.
2. Balakrishnan A, Schemitsch EH, Pearce D, McKee MD. Distin-guishing transient osteoporosis of the hip from avascular necrosis. Can J Surg 2003;46:187-92.
3. Diwanji SR, Cho YJ, Xin ZF, Yoon TR. Conservative treatment for transient osteoporosis of the hip in middle aged women. Singapore Med J 2008;49:e17-21.
Kaya ve ark.
Geçici Kalça Osteoporozu
From the World Osteoporosis 2010;16:29-30
